Het college van de gemeente Ubbergen heeft een nieuwe programmabegroting voor 2012 samengesteld. Door het strakke financiële beleid van de afgelopen jaren heeft Ubbergen minder last van de bezuinigingen dan andere gemeentes. Toch is nog niet helemaal duidelijk wat de gevolgen van de miljoenennota 2012 voor Ubbergen zullen zijn. De PvdA/GroenLinks fractie heeft meegewerkt aan de begroting, maar heeft nog wel wat kanttekeningen. Die leest u hier in de (integrale) Algemene Beschouwingen Begroting 2012.
De Partij van de Arbeid/GroenLinks-fractie is verheugd dat het college erin is geslaagd een programmabegroting 2012 nieuwe stijl aan te bieden. Een stijl die in samenspraak met de raad tot stand is gekomen. Waar nodig zal de Partij van de Arbeid/GroenLinks-fractie met opmerkingen c.q. verbetervoorstellen komen. Een begroting waarin geen aanvullende ombuigingsmaatregelen worden voorgesteld.Wij wachten met spanning het onderzoek af wat de financiële consequenties zijn van de bezuinigingen uit de miljoenennota 2012 en de daarmee samenhangende septembercirculaire.Het strakke financiële beleid heeft ertoe geleid dat de noodzakelijke bestemmingsreserve is bereikt en het weerstandsvermogen op niveau is. Dat neemt niet weg voorzitter, dat het noodzakelijk is het strakke financiële beleid voort te zetten, er komen nog roerige tijden.We zullen nu per programmaonderdeel de noodzakelijke opmerkingen maken. Programma 1
In het algemeen, voorzitter, onderschrijven we de actiepunten zoals in programma 1 zijn aangegeven. Wel vragen we specifieke aandacht voor de volgende onderwerpen: Onderwijs en educatieAls de bouw van de school in Leuth in 2012 start, hebben we ons doel bereikt, namelijk goede scholen in alle kernen, inclusief de Havo in Ubbergen die in 2011 is geopend. We willen aandacht vragen voor een goed onderhouds- en reserveringsplan, het daarbij behorende budget en het tijdig anticiperen op vervanging. Vorig jaar hebben we al aandacht gevraagd voor ontwikkelingen bij de bibliotheek en het stoppen van de bibliobus. We zijn benieuwd naar de plannen om in de kernen een andere invulling te geven aan de bibliotheekfunctie. Behalve voor de jeugd moet daarbij ook aandacht zijn voor ouderen en minder mobiele mensen. Gezondheid en gezondheidszorgWe ondersteunen van harte de gezondheidsprojecten op de scholen en het inrichten van groene ontmoetings- en speelplekken. Graag willen we ook speciale aandacht voor gezondheidsprojecten voor ouderen. Bezuinigingen op gezondheidszorg willen we niet, en zeer zeker geen bezuinigingen op preventie. JeugdWe vinden het belangrijk dat er regionaal wordt samengewerkt wat betreft de invulling van het jeugdbeleid, zeker nu ook de jeugdzorg naar de gemeenten komt. Maar dit mag niet ten koste gaan van de bereikbaarheid en laagdrempeligheid. De meeste ouders en kinderen hebben toegang tot internet en andere sociale media. Deze nieuwe mogelijkheden moeten goed benut worden, maar ook moet er aandacht blijven voor de “achterblijvers”. In het Centrum voor Jeugd en Gezin moet ons inziens vooral goed samengewerkt worden tussen partijen om te voorkomen dat men langs elkaar heen werkt. OuderenVeel ouderen redden zich prima zelf. Omdat van ouderen verwacht wordt dat ze zo lang mogelijk zelfstandig blijven, willen we naast het bieden van zorg en ondersteuning ook aandacht vragen voor de woningen en de woonomgeving. Tijdige voorlichting over de mogelijkheden van het aanpassen van woningen, bijvoorbeeld bij verbouwingen, kan preventief werken. Immers: “Je kunt niet vroeg genoeg beginnen met het levensloopbestendig maken van je huis.” Sociale contacten zijn van groot belang. De KBO-afdelingen vervullen daarin een grote rol en hebben onze warme aandacht. De inrichting van de openbare ruimte en de begaanbaarheid van stoepen en straten moeten nog meer afgestemd worden op ouderen en mensen met een beperking. De door de seniorenraad aangegeven looproutes moeten betrokken worden bij de inrichting van de openbare ruimte. Om ouderen te stimuleren regelmatig te wandelen, dienen op de wandel- en looproutes voldoende bankjes aanwezig te zijn om even te kunnen pauzeren. SportWe hebben al aangegeven dat we gezondheidszorg erg belangrijk vinden. In eerste instantie is dat ieders eigen verantwoordelijkheid, maar als gemeente kunnen we dit wel stimuleren. We vinden het daarom jammer dat we nog steeds de sportnotitie niet hebben ontvangen en vragen met klem om een termijn aan te geven waarbinnen deze nota komt. BurgerinitiatievenWe zien veel goede en nieuwe initiatieven van onze inwoners en willen stimuleren dat dit er nog meer worden. Veel kunnen inwoners zelf als ze daarvoor de mogelijkheden krijgen. Daarom pleiten we voor het versimpelen van regels bij burgerinitiatieven. Muziek en cultuurWe pleiten voor voortzetting van de huidige invulling van het muziekonderwijs. De praktijk wijst uit dat dit een goede aanpak is en we zijn blij dat Kekerdom ook meedoet. Het meedoen aan het regionale Cultuurpact vinden wij eveneens een goede zaak, evenals de nieuwe kunstcommissie die vorig jaar van start is gegaan. Voorzitter, het Rijk brengt steeds meer taken van zorg en welzijn onder bij de gemeente. Op zich is dat een goede zaak, immers, de gemeente weet beter wat er speelt dan de rijksoverheid. Ook in onze gemeente hebben we laten zien dat we prima in staat zijn de taken, die het Rijk heeft overgedragen, uit te voeren. Een goed voorbeeld daarvan is de WMO. We maken ons echter grote zorgen over de financiële gevolgen van de taken die nu op de gemeenten afkomen, met name de Wet Werken naar Vermogen, de AWBZ en de Jeugdzorg. Zonder voldoende geld kunnen deze taken niet op een verantwoorde manier worden uitgevoerd. In onze gemeente wordt heel veel werk al sinds jaar en dag uitgevoerd door vrijwilligers en mantelzorgers. De grenzen van deze mogelijkheden worden volgens ons bereikt. Het is een illusie om te veronderstellen dat iedereen maar op eigen kracht voor zichzelf en zijn omgeving kan zorgen. Wat mensen zelf kunnen, moeten ze zelf doen, maar als gemeente blijven we verantwoordelijk voor de ondersteuning van kwetsbare mensen. We realiseren ons wel dat het huidige rijksbeleid het gevolg is van de uitslag van de verkiezingen in 2010. Waar mogelijk zullen we de zwakkere groepen ontzien, maar het is ondoenlijk de financiële gevolgen van de ingrepen in de sociale zekerheid als gemeente allemaal voor onze rekening te nemen. Waar we ons sterk voor zullen blijven maken, is het realiseren en het behoud van voorzieningen in de kernen met name voor de jeugd en de ouderen. Waar nodig zullen er verschuivingen moeten plaatsvinden als gevolg van andere behoeften, bijvoorbeeld door de toename van ouderen. Programma 2. Woon- en leefomgevingDit programma staat erg onder druk nu we onze ambities ter versterking van de leefbaarheid van onze kernen behoorlijk moeten temperen. Daar helpt geen moedertje lief aan! Het stilvallen van de huizenmarkt en de economische en financiële ontwikkelingen leggen onze plannen in Leuth-Zuid min of meer stil en zetten die in Ooij en Kekerdom op een wel erg laag pitje.Dat heeft consequenties voor de bouwplannen, maar ook voor onze wens om zoveel als mogelijk voorzieningen te clusteren. Bij alle verdergaande temporisering zullen we met het wegvallen van de clustering moeten waken voor het in stand houden van het door ons gewenste voorzieningen- en leefbaarheidsniveau in de kernen. We gaan ervan uit dat het college, samen met de raad en Oosterpoort, er alles aan zal blijven doen iedereen pro-actief bij de les te houden en op die manier in staat zal zijn snel te reageren op nieuwe ontwikkelingen. Daarbij dienen vooral verbetering van woonkwaliteit, vraaggestuurd bouwen en de woonbelangen van de oude en nieuwe bewoners voorop te staan. Het regelmatig aanpassen van de Totaalvisies aan de veranderende omstandigheden dient een permanente zorg te zijn van de raad.De bouw van de school in Leuth is gegarandeerd.Voortvarend dient het totale bestemmingsplan Centrum Beek te worden aangepakt om alle witte vlekken uit de oude plannen in te vullen en te kunnen komen tot een echt centrumplan Beek. Met liefst ook perspectief op een echt centrum met ruimte voor activiteiten. Het spreekt vanzelf dat de structuurvisie dient te worden vertaald naar concrete bestemmingsplannen. De kaders waarbinnen een en ander gebeurt, moeten duidelijk zijn, zodat er maximale ruimte kan worden geboden aan alle mogelijke initiatieven zonder dat die leiden tot verrommeling, ongewenste precedenten of rechtsongelijkheid. Dit geldt voor vrijkomende (agrarische) bedrijfsgebouwen, evenzeer als voor de inpassing van alle uitbreidende bedrijven in de omgeving.We willen het college op het hart drukken om bij alle activiteiten in het kader van de concretisering van de structuurvisie te zoeken naar een zo breed mogelijk draagvlak onder alle betrokkenen. In onze gemeente zijn bijna alle activiteiten gevoelig vanwege de noodzakelijke balans tussen landschap, natuur en economie.Programma 3 Openbare ruimte.
Deze ontwikkelingen laten onverlet dat we op andere terreinen voluit verder kunnen en ook moeten gaan met de verdere versterking van de leefbaarheid van onze kernen. Veel van onze plannen zijn vastgelegd in de structuurvisie . Deze zal worden uitgewerkt in de Totaalvisie Natuur, landschap en recreatie. Graag zouden we zien dat de gemeente hierin de regie neemt, zoals ook op het symposium van de Ploegdriever nadrukkelijk werd gevraagd. De regie, waar het gaat om het bij elkaar brengen en op elkaar afstemmen van activiteiten die door alle betrokken organisaties worden ondernomen. Het feit dat veel van deze organisaties ook actief zijn buiten onze gemeentegrenzen, kan alleen maar een aanmoediging zijn om meer samenwerking te zoeken met omliggende gemeentes. Dit zal vooral ten goede komen aan de natuur en het landschap en ook op het gebied van recreatie is het immers niet zo dat deze alleen binnen onze gemeente plaatsvindt. Afstemming met Millingen, Groesbeek en vooral Nijmegen lijkt ons zonder meer noodzakelijk om tot een succesvol beleid te komen. En wellicht tot een financieel haalbaar beleid.De structuurvisie met daarin o.a. veel aandacht voor de overgang van kern naar buitengebied, de zgn. ommetjes waar de lokale bevolking z’n dagelijkse wandelingen kan maken. We moeten De Groene Leefruimte rond de kernen versterken, wel met veel eigen initiatief en verantwoordelijkheid voor invulling, toezicht en onderhoud van de plaatselijke bevolking, maar met ondersteuning door de gemeente. Wij vragen het college te onderzoeken of er meer initiatieven mogelijk zijn voor de groene leefruimten. Daar waar de leefbaarheid onder druk komt door toename van de druk op ons buitengebied door toenemend toerisme, recreatie en dus ook gemotoriseerd verkeer, moet worden ingegrepen, liefst nog tijdens deze coalitieperiode. Er moet een aanvang worden gemaakt met de voorbereidingen van het in de structuurvisie aangekondigde verkeerscirculatieplan en het onderzoek naar de druk op dijken, de Steenheuvelsestraat, de Rijksstraatweg en de N840.Wij hebben er begrip voor dat het college daar geld voor wil vrijmaken als eerste prioriteit voor de realisering van de Totaalvisie Landschap Natuur en Recreatie. Naar ons idee is het een goede zaak als volgend jaar bij wijze van proef maatregelen genomen worden voor de Ooijse Bandijk en eventueel de Rijksstraatweg in Beek. We zullen komen met een initiatiefvoorstel om de genoemde dijk tijdens de zomerperiode op een aantal zondagen, op basis van een proef, zoals aangekondigd in de structuurvisie, af te sluiten voor gemotoriseerd verkeer. Volgens ons is alleen op die manier een duidelijk beeld te krijgen van de effecten voor het verkeer. De resultaten van deze proef kunnen daarna worden meegenomen in het te ontwerpen circulatieplan. Het opstellen van een parkeernota zou ook een onderdeel van het circulatieplan moeten zijn. Dit alles moet er toe leiden dat nu wel een door de raad geaccordeerd verkeersbeleidsplan kan worden uitgevoerd, omdat het een integrale aanpak garandeert.In ditzelfde kader lijkt ons het actief bevorderen en in stand houden van het Openbaar Vervoer (Beek-Berg en Dal) een goede zaak, inclusief de rol daarin van “onze “ zonnetrein en buurtbus, nu en in de toekomst.Met het oog op het bevorderen van het toerisme willen wij het college vragen de mogelijkheden te bezien voor een uitbreiding in het hoogseizoen van het openbaar vervoer samen met de gemeente Groesbeek en Nijmegen voor een verbinding met Berg en Dal, Heilige Landstichting en Groesbeek via de Van Randwijkweg. In deze plaatsen liggen ook prachtige wandelgebieden, grote hotels en mooie musea en het lijkt ons ideaal als onze bewoners, maar vooral recreërende bezoekers op een gemakkelijke manier van de ene naar de andere plaats kunnen reizen. De toerist komt niet bij onze gemeentegrens het land binnen en daarom zullen we ook verder moeten kijken dan ons eigen grondgebied.In de uitwerking van de structuurvisie zal ook nadrukkelijk het beleid t.a.v. de vrijkomende agrarische bedrijven en de schaal van de overblijvende agrarische sector nadrukkelijk moeten worden ingevuld. Veel aandacht zullen we dienen te geven aan maatwerk. Passende maatregelen voor elk idee, bedrijf en elk initiatief, zonder willekeur. En dat kan alleen door duidelijke keuzes, duidelijke kaders. Verder dringen wij er bij het college op aan om drastisch en kritisch te snoeien in de wildgroei van de bebording, vooral in het buitengebied. Ten aanzien van het milieu willen we nog het volgende meegeven:Vanaf 1 januari maken wij deel uit van de DAR en wij hopen van harte dat de positieve effecten hiervan, zoals die genoemd werden in het raadsvoorstel waarin gepleit werd voor aansluiting, spoedig zichtbaar zullen worden. We begrijpen dat de omwisseling naar nieuwe containers in het afgelopen jaar zonder al te veel problemen is verlopen en dat de gescheiden inzameling van plastic een groot succes is. Kunt u ons laten weten of het ophalen van oud papier door de verschillende verenigingen in de dorpen naar tevredenheid verloopt en of het verzamelen van papier in de oude grijze containers wel/niet problemen oplevert? We spreken de wens uit dat samenwerking binnen de DAR gaat leiden tot een nog grotere en betere afvalverwerking en daarmee tot winst voor het milieu.Programma 4 Burger, Bestuur en Veiligheid.
De dienstverlening naar de burger, voorzitter, gaat steeds meer langs de digitale weg. Het college dient er daarom zorg voor te dragen dat zij beschikt over de juiste software, die de privacy van de burger waarborgt. Ook het bestuur is bezig met digitale verwerking van zijn informatie. De Partij van de Arbeid/GroenLinks-fractie is voorstander van het papierloos vergaderen. De techniek is van dien aard dat het kan. Het zal op termijn veel papier besparen. Onze fractie vraagt het college dan ook het raadsinformatiesysteem als zodanig in te richten.De opmerking in de programbegroting, de bestuurskracht van Ubbergen zoveel mogelijk in stand houden en zo mogelijk vergroten, is nu op zijn minst opmerkelijk en vraagt om een opmerking. De kwetsbaarheid van een kleine organisatie en de kwaliteit van de dienstverlening aan de burgers op lange termijn vragen van onze gemeente een voortdurende alertheid om steeds de meest duurzame oplossingen te kiezen. (brief college aan Millingen) Deze alertheid is niet alleen belangrijk voor onze gemeente. De om ons liggende gemeenten zijn met dezelfde problematiek bezig. Millingen heeft zich meerdere malen op verschillende podia de vraag gesteld te komen tot herindeling, ook aan Ubbergen. Het college heeft per brief van 4 april 2011 zijn standpunt kenbaar gemaakt. Vanaf dat moment is de discussie met betrekking tot samenwerken in welke vorm dan ook in de regio in een stroomversnelling gekomen. Ten westen van Nijmegen zijn Beuningen, Druten en West Maas en Waal met elkaar in gesprek. Ten zuiden Wijchen en Heumen. Aan onze kant is de Millingense vraag helder. Om ook voor de toekomst een sterke gemeente te blijven zal dat echter niet genoeg zijn. Verdergaande samenwerking met andere gemeenten, in eerste instantie met Millingen, Groesbeek en Heumen en later misschien met Nijmegen, is voor de Partij van de Arbeid/GroenLinks-fractie onontkoombaar en dringend noodzakelijk: samen zijn we sterk. Hieruit zou een gemeente kunnen ontstaan die klaar is voor de toekomst. De PvdA/GroenLinks-fractie is er bovendien van overtuigd dat een eventuele herindeling alleen maar kan slagen als die gepaard gaat met een bestuurlijke vernieuwing, die recht zal doen aan de belangen en initiatieven van onze kernen. Voorop gesteld moet worden dat de belangen van de burgers, die een actieve rol hierin kunnen spelen, meegenomen moet worden in de besluitvorming.De Partij van de Arbeid/GroenLinks-fractie bedankt onze ambtenaren voor hun inzet bij het opstellen van deze begroting, het realiseren van beleidsnotities en het beantwoorden van onze vragen. Wij wensen hen veel sterkte met het uitvoeren van de taken die ook in 2012 weer moeten worden verricht.3 november 2011Partij van de Arbeid/GroenLinksUbbergen