Op 8 februari heeft de gemeenteraad de motie "vierde aanvliegroute naar Schiphol" van Open, D66 en PvdD besproken. Raadslid voor de ChristenUnie Tom Zoutewelle heeft voor deze motie (die het College vraagt een vuist te maken tegen deze vierde aanvliegroute) gestemd, met als voornaamste argument dat een vierde aanvliegroute de verdere groei van de luchtvaart zou faciliteren. Omdat de wethouder nog niet alle informatie heeft is de motie voorlopig aangehouden (uitgesteld). Wel zegde het College toe duidelijker op de gemeente-site uit te leggen dat wij tegen zijn.
Aangezien deze discussie ook op de agenda staat van de Provinciale Staten Utrecht hebben we bij de motivering van ons standpunt ons ook laten leiden door de opstelling van onze vertegenwoordiging in de Provinciale Staten. Henriette Rikkoert, Statenlid en fractievoorzitter voor de ChristenUnie heeft de volgende bijdrage gedaan bij een debat over een vergelijkbare motie:
"Op het eerste gezicht is het simpel. Als je de hoeveelheid brandstof bij vliegen wilt beperken, moet je zorgen voor zo kort mogelijke aanvliegroutes. Als je de overlast van het vliegverkeer wilt beperken, moet je zorgen dat de vliegtuigen zo hoog mogelijk aanvliegen en zo steil mogelijk dalen. En dat de vliegtuigen ook weer zo snel mogelijk stijgen en zo hoog mogelijk wegvliegen. Dus we snappen dat de rijksoverheid bezig is met een herziening van het luchtruim, met een vierde aanvliegroute, zodat we geluidsoverlast voorkomen en brandstof besparen.
Maar we praten vandaag de dag niet alleen over de herziening van het luchtruim, we discussiëren eveneens over het aantal vluchten: Wordt het aantal vluchten meer of minder? Blijft Schiphol groeien of gaat Schiphol krimpen? Bij die discussie boeken we bar weinig duurzaamheidssuccessen. Integendeel, we lopen het risico dat een duurzamere inrichting van het luchtruim met een vierde aanvliegroute het mogelijk maakt om het aantal vluchten uit te breiden. Het rijk praat in het ene besluitvormingstraject over de herinrichting van het luchtruim, in een ander traject over het aantal vluchten. Eigenlijk moeten we beide discussies apart voeren, maar voor burger is dit natuurlijk 1 pot nat. Beide discussies gaan over geluidsoverlast en fossiele brandstoffen.
We snappen dus de insteek van deze motie. In veel Utrechtse gemeenten is een vergelijkbare motie aangenomen, en we willen de zorgen van onze burgers en van veel Utrechtse gemeenten en van veel Utrechtse burgers onderstrepen.
Maar aan de andere kant hebben enkele onderdelen van deze motie wel een hoog "not in my backyard" gehalte - de insteek is namelijk wel heel lokaal en niet bovenlokaal. Daarom aarzelen we wel een klein beetje.
Echter, de uitspraak in het dictum steunen we. Dat geldt ook voor het verzoek aan het college. Daarom zullen we uiteindelijk voor deze motie stemmen."
De motietekst (motie van Open, D66 en Partij voor de Dieren) luidt:
Motie vierde aanvliegroute naar Schiphol De raad van de gemeente Utrechtse Heuvelrug, in vergadering bijeen op donderdag 8 februari 2024 We stellen vast dat: ● Veel inwoners zich zorgen maken over de mogelijke vierde aanvliegroute naar Schiphol. Zo kwamen er veel brieven binnen van inwoners die de gemeente onder andere vragen om hen goed te informeren over de ontwikkelingen, maar ook over hun mogelijkheden om inspraak te hebben. ● In de aangenomen motie op 9 februari 2023 de gemeenteraad van Utrechtse Heuvelrug in de overwegingen al heeft benoemd dat “we gezien de negatieve klimaateffecten en overlast juist moeten inzetten op minder vliegbewegingen in plaats van uitbreiding”. ● De gemeente, gezamenlijk met provincie en omliggende gemeenten op dit moment het standpunt uitdraagt dat vliegen over woonkernen en op de tweede plaats over stiltegebieden zoveel mogelijk voorkomen moet worden.
We hebben nagedacht over en houden er rekening mee dat: ● Het wordt gesuggereerd dat de vierde route (mede-) zou kunnen faciliteren dat Schiphol kan gaan groeien na 2027, zoals benoemd in de scenario’s in de luchtvaartnota1 . ● Onze gemeente op een plek lijkt te liggen waar de prioriteit op de kortste vliegafstand de boventoon voert in plaats van hinderreductie. ● Dat daarmee het huidige door de gemeente gehanteerde argument dat “vliegen over woonkernen en stiltegebieden zoveel mogelijk voorkomen moet worden” aan kracht verliest. 1 Zie o.a. Luchtvaartnota, p. 72: “p. 72. Als het lukt om de negatieve effecten van de luchtvaart op klimaat en leefomgeving te verminderen ten opzichte van de situatie in 2019, dan kan er ruimte voor groei ontstaan. Dit biedt dit volgens de plan-MER, onder de in de vorige hoofdstukken genoemde voorwaarden, ruimte voor een groei van 1 à 1,5% per jaar van de luchtvaart in heel Nederland. Dit betekent een ontwikkeling van ongeveer 565.000 vluchten voor handelsverkeer nu, naar zo’n 650.000 vluchten in 2030 en 800.000 in 2050. We vragen het college uit te spreken: ● Dat de gemeente tegen de voorgenomen vierde aanvliegroute is. Deze zou op elke gekozen locatie hinder en vervuiling opleveren en een obstakel zijn voor nieuwbouw van woningen. Ook zou zij verdere groei van de luchtvaart faciliteren, leidend tot meer overlast zowel hier als rondom Schiphol. Dit vinden wij onaanvaardbaar.
We vragen het college zich in te spannen om: 1. Zich in te zetten om een coalitie te smeden met andere gemeenten en provincies en vanuit deze coalities een gezamenlijk signaal te laten horen richting het Rijk 2. Samen met de provincie en andere gemeente te bekijken welke juridische stappen gemaakt kunnen worden ter voorbereiding om tegen een mogelijk besluit in beroep te gaan
OPEN, Marijn Bouwmeester D66, Lennart van der Burg PvdD, Paul Blom