Algemene beschouwing D66
Kadernota 2022 De Weerter Waar- en Wijsheden
Beste inwoners van Weert, geacht college, geachte raad, geachte voorzitter,
Waar normaal mee geëindigd wordt wil D66 voor nu mee beginnen. D66 begint met een woord van dank. Dank aan alle inwoners van Weert voor het blijven vormgeven van een mooie samenleving. Dank aan de ondernemers voor hun doorzettingsvermogen en creativiteit. Dank aan het college en de raad voor het met respect met elkaar omgaan. Dank aan de ambtelijke organisatie voor haar aanpassingsvermogen. En zeker een woord van dank aan de griffie. Dat brengt ons bij een speciaal woord van dank. Dank aan alle mensen in de zorg, het onderwijs, de hulpverleners, politie en handhavers. Na het uitspreken van deze woorden van dank, zijn er ook woorden van zorg.
Zorgen om de veerkracht van mensen, zorgen om de mensen in de zorg en ziekenhuizen die moe en op zijn en toch weer door moeten, het tekort van leerkrachten en de krapte van personeel in andere sectoren, tolerantie, de afname van respect voor elkaars mening en leefwijze, het ontstaan van grotere verschillen op het gebied van kunnen en mogen meedoen en helaas ook de afname van verwondering.
Voor D66 laat deze tijd zien dat er waarheden, maar ook wijsheden nodig zijn om de toekomst tegemoet te treden. D66 doet dat met een positieve progressieve kritische blik.
Een waarheid is dat de aangeboden Kadernota 2022 zijn oorsprong vindt tijdens de vaststelling van de begroting 2021. Hier stelde het college voor om bij de Kadernota 2022 keuzes te gaan maken. Geen harde keuzes, maar richtinggevende keuzes, die na behandeling van de Kadernota verder worden geconcretiseerd en indien relevant getoetst worden bij derden. Uiteindelijke besluitvorming vindt plaats bij de vaststelling van de begroting 2022 en de meerjarenraming 2023 – 2025 en zal een financieel sluitende begroting moeten opleveren. D66 is van mening dat als de financiële bijstellingen gunstig uitvallen voor Weert, als eerste gekeken moet worden naar het verminderen van de lasten voor onze inwoners.
Voor D66 worden de richtinggevende keuzes ontleend aan de in maart 2021 vastgestelde strategische visie Werken aan Weert 2030. Deze bevat gezien de tijdsperiode vooral wijsheden. De visie op zichzelf geeft richting en is de kapstok waaraan plannen worden opgehangen. De 5 waarden van deze visie passen bij de richtingwijzers van D66. De uitwerking van de waarden komt overeen met de speerpunten van D66. Goed onderwijs in het licht van uitdagingen en leren, duurzaamheid in de zin van groen en klimaat, cultuur in de zin van beleving en verwondering en als laatste innovatie in de zin van ontwikkeling en toekomst.
Waar is dat de gemeente ruim de helft van haar inkomsten ontvangt van het Rijk en voor het merendeel taken uitvoert vanuit een wettelijk kader. Waar is ook dat het op dit moment nog onzeker is hoe de herijking van het gemeentefonds zal uitvallen voor Weert. Daarnaast maakt de gemeente al kosten voor de invoering van de Omgevingswet en staat hier nog niets of weinig tegenover. Wel is er al duidelijkheid over de extra middelen voor met name de ontwikkelingen bij de Jeugdzorg.
Deze middelen worden gepresenteerd als structureel maar zijn in onze ogen incidenteel. Zij laten namelijk door de jaren heen een afname zien in hoogte en dragen ook een opdracht met zich mee. Dit brengt ons bij het punt van efficiëntie, behalen van resultaten, maatschappelijke effecten en doelmatigheid.
D66 is van mening dat niet de gemeentelijke organisatie alleen maatregelen moet nemen in het kader van doelmatigheid. Ook bij de gemeenschappelijk regelingen, andere vormen van samenwerking en ook de organisaties waarmee de gemeente een subsidierelatie heeft moet aangedrongen worden op doelmatigheid. Denk hierbij aan het gebruik van accommodaties, overlap in doelstelling voor economische versterking en arbeidsparticipatie en de transformatie van het sociaal domein. Wij willen benadrukken dat doelmatigheidsmaatregelen innovatie niet mag tegengaan.
D66 is van mening dat er nog te weinig effect te zien is van de transformatie en heeft een zorg. Deze zorg is verwoord in een Weerter wijsheid. Soms is het goed om het aardige mannetje bij het postkantoor gewoon te laten staan, want hij heeft toch niemand kwaad gedaan. Gewaakt moet worden voor de juiste balans tussen inzet van zorg en hulp en de eigen kracht van mensen. Daarbij vindt D66 dat de geluiden van excessieve winsten in de zorg onderzocht moeten worden en actie behoeven. En dat maakt dat wij moeite hebben met het beleggen van de regierol bij ketenpartners. Het is juist de kerntaak van de gemeente in het sociaal domein: de regierol. De andere rollen en verantwoordelijkheden mogen meer bij de ketenpartners worden belegd op basis van hun kennis en expertise. Wij zijn van mening dat juist dit kan leiden tot een besparing op uitvoering.
Van de gemeente en haar bestuur wordt verwacht dat zij van buiten naar binnen kijkt. En dat betekent ook werken aan taken zonder wettelijke grondslag, die ook moeten en nodig zijn om samen met inwoners, ondernemers, organisaties en het onderwijs de samenleving vorm te geven. Voorkomen moet worden dat er onomkeerbare keuzes gemaakt moeten worden. Iedereen zal hier een bijdrage aan moeten leveren. De basis wordt gelegd in samenwerking. Een realistische samenwerking welteverstaan. En niet een die alleen maar gestoeld is op bezuinigen, maar uitgaat van de noodzakelijkheid van het onderwijs en de kracht van onze professionele instellingen om te verbinden. In overleg kan er altijd gegaan worden, maar om bij voorbaat uit te gaan van beperking van overheadslasten bij professionele instellingen en vermindering van de inzet van middelen voor lokaal onderwijsbeleid gaat wat D66 betreft net een brug te ver.
Voorzitter, als laatste. D66 is trots op Weert, op al haar inwoners, ondernemers en ook op haar bestuur. Er is ruimte nodig voor herstel, om aan de slag te kunnen gaan met de sociale en economische gevolgen van de coronacrisis. Wij hopen, nee wij gaan er dan ook vanuit dat na deze voor iedereen moeilijke en roerige tijd, de wereld weer gaat bloeien.