Meneer de voorzitter,
Het gaat in algemene zin goed met Zeewolde. Begroting en beleid op orde, geen grote problemen, een aantal goede ontwikkelingen, denk aan de Polderwijk, Oosterwold, Meerinzicht of het zwembad, en het ziet er hier buiten ook prima uit.
Het gaat ook goed met ons als raad, ondanks de verschillen werken we constructief samen en zijn de verhoudingen over het algemeen oké.
We mogen als college en raad, als gemeentebestuur, dus best tevreden zijn.
>>
Meneer de voorzitter, wat ik zojuist gezegd heb zou een mooi passend begin zijn van onze Algemene Beschouwingen. We kijken uit onze raadzaal naar buiten en zien tevreden dat het goed gaat en komen dan in de loop van ons betoog met wat leuke nieuwe ideeën.
Maar, zo willen we het dit jaar niet doen. De fractie van de ChristenUnie vindt het namelijk tijd voor wat wij maar noemen: “andersom denken”. Wat is dat nou weer zult u zeggen, maar dat hopen we u zo direct duidelijk te maken.
We hebben namelijk geconstateerd dat we, misschien wel juist omdat het allemaal wel op rolletjes gaat, te veel zijn gaan vertrouwen op “zo doen we het hier al jaren” en nog weinig mee gaan met ontwikkelingen. We hebben het dan over bestuurlijke vernieuwing.
De samenleving is de afgelopen jaren sterk veranderd en overal in Nederland zijn gemeenten zich aan het bezinnen wat dit betekent voor de relatie tussen overheid en inwoners. Inwoners zijn namelijk al lang geen onwetende en passieve onderdanen meer die het allemaal van de gemeente verwachten. Velen van hen zijn goed opgeleide professionals, ondernemend en betrokken. Velen willen zich inzetten voor hun eigen omgeving. Mensen zijn initiatiefrijk, hebben zelf prima ideeën over het oplossen van maatschappelijke vraagstukken. Weten, vaak beter dan wij, wat nodig is en willen ook verantwoording op zich nemen. In Zeewolde kennen we hiervan ook vele voorbeelden.
De klassieke overheid, die beleid en regels maakt, budgetten oormerkt en top-down de samenleving reguleert past daar steeds minder bij. Die gaat voorbij aan de kracht van de samenleving en erger nog, men komt ons vaak als barrière tegen, met al onze dichtgetimmerde regels en procedures. “Sympathiek initiatief, maar past niet in ons beleid” Bekende zin, niet waar?
En daarom zien we overal in Nederland gemeenten veranderen van een overheid die regels maakt naar een overheid die met inwoners samen werkt, binnen kaders ruimte geeft en initiatieven vanuit de samenleving stimuleert en steunt.
Dit noemen wij “andersom denken”.
Want het is een omgekeerde manier van denken waarbij de hele gemeente verandert van “wij weten hoe het moet en bepalen voor jullie wat wel en niet mag” naar “wij geven ruimte en ondersteunen jullie met onze kennis en middelen om je eigen initiatief tot bloei te laten komen”.
Heel veel gemeenten experimenteren bijvoorbeeld met het principe van overheidsparticipatie. Niet de gemeente neemt het initiatief en betrekt inwoners of ondernemers, maar inwoners vragen de gemeente om met een initiatief van hen mee te doen.
Natuurlijk blijft de gemeente de kaders stellen en blijft de raad het besluitvormende orgaan. Maar je komt bij deze besluiten door andersom denken: van onder op, vanuit de energie in de samenleving in plaats vanuit wat wij als beleid hadden bedacht dat goed is voor mensen.
Kijk op internet dan je ziet bij diverse gemeenten heel veel voorbeelden van andersom denken:
- Inwoners en ondernemers die samen met een verkeersdeskundige binnen kaders van de gemeenteraad zelf een verkeerplan maken voor hun binnenstad. Ze kennen immers de knelpunten als geen ander en wat er nodig zou zijn voor oplossing.
- Inwoners die samen een burgerbegroting maken en zo de prioriteiten bepalen van onze uitgaven
- Inwoners die voor zichzelf een energie coöperatie oprichten met zonnepanelen op gemeentelijke daken
- Een wijk die zelf het onderhoudsbudget van de wijk beheert
- Inwoners die toezicht en veiligheid in hun buurt organiseren onder regie van de gemeente.
- En denk aan de komende omgevingswet: samen met inwoners kaders maken en bepalen hoe de gemeente zich ruimtelijk mag ontwikkelen. Een directe uitdaging voor ons om te kiezen andersom denken
De ChristenUnie vindt dat ook wij in Zeewolde dit soort ontwikkelingen moeten omarmen. Om het simpele feit dat wanneer we dit niet doen we stil blijven staan, de kracht van de samenleving missen en soms zelf tegenwerken en we in verloop van tijd stapje voor stapje het contact met onze eigen inwoners verliezen.
Tijd dus om de eerste stap te zetten en dat is om als raad en college deze ontwikkelingen met elkaar te gaan bespreken. Andersom denken? Wat komt op ons af? Wat willen, kunnen en moeten we er mee? Wat kunnen we leren van ervaringen in andere gemeenten?
Kortom: er moet een visie komen op onze bestuurs- en communicatiestijl in de toekomst. En daarom de volgende motie:
Moto: toekomstgericht besturen.
Daarnaast willen we al en klein voorschot nemen. We willen organisaties, verenigingen, groepen mensen de gelegenheid geven om een maatschappelijk initiatief, een maatschappelijk probleem, iets dat speelt, bij ons bekend te maken en te bespreken. Eens per maand stellen wij als raad de maandagavond daarvoor ter beschikking. Men kan zich daarvoor aanmelden, bij ons op bezoek komen of wij gaan desgewenst naar hen toe.
Belangrijk dat we hiervoor wel duidelijke kaders stellen, omdat e.a. niet moet gaan over individuele wensen, problemen of klachten, maar over breed relevante zaken en ontwikkelingen.
Motie: Gast van de Raad
Zoals u weet meneer de voorzitter is duurzaamheid één van de speerpunten van de ChristenUnie. En als er één onderwerp is waarbij het gaat om andersom denken, dan is het wel duurzaamheid. Om het simpele feit dat wij als overheid wel milieudoelen kunnen opstellen, maar het toch echt voor 99% aan de inzet van onze inwoners en ondernemers ligt of de milieudoelstellingen wel gehaald worden. Zij moeten duurzamer gaan leven en energie gaan besparen of duurzaam opwekken
Daarom willen we als ChristenUnie breed inzetten op het faciliteren van inwoners om duurzamer te gaan leven. Als voorschot op het uitvoeringsprogramma voor duurzaamheid en een vervolg op eerdere initiatieven van onze wethouder stellen we een duurzaam wonen bijeenkomst voor, op gebied van energie, met informatieworkshops door onafhankelijke deskundigen en presentaties van (plaatselijke) aanbieders. Dit voor woningeigenaren om zich te oriënteren wat er mogelijk is, wat hen dat kost en opbrengt en welke regelingen er allemaal zijn.
Daarnaast willen we een plaatselijke duurzaamheidsconferentie, met alle professionele spelers, om kennis en ideeën uit te wisselen en te verzamelen, knelpunten op te lossen en hopelijk tot gezamenlijke acties te komen om in Zeewolde mooie duurzame dingen te gaan doen.
Daarom de volgende motie
Tenslotte, wat betreft het sociaal domein. We zijn blij met het algemeen goede sociale beleid van de gemeente. Veel gaat goed, al zullen we ook hierin andersom moet blijven denken. Dat wil zeggen, alles vanuit de ander blijven zien! De ChristenUnie blijft daarin een lans breken voor de kwetsbare medemens.
Wij willen eindigen met een gelijkenis uit de Joods Chassidische traditie.
Een oude rabbi vroeg eens aan zijn leerlingen: ‘Hoe kun je het moment bepalen, waarop de nacht ten einde loopt en de dag begint?’
‘Is dat het moment waarop je uit de verte een hond van een schaap kunt onderscheiden?’, vroeg de één.
Maar de rabbi was niet tevreden met dit antwoord.
‘Is het als je van verre een dadelboom van een vijgenboom kunt onderscheiden?’, vroeg de ander.
‘Nee’, zei de rabbi.
‘Maar wat is dan het antwoord?’, vroegen zijn leerlingen. Toen zei de rabbi: ‘Het is als je in het gezicht van een mens kunt kijken en daarin je zuster of broeder ziet.
We wensen u Gods zegen toe.
Betsy Adema