Op 5 november was het weer tijd voor onze Programmabegroting voor de jaren 2021-2024. Dit is altijd een goed moment om te overzien waar we als gemeente mee bezig zijn en hoe wij de toekomst van ons mooie dorp voor ons zien. Dit keer was extra belangrijk, want we zijn geschrokken van de huidige cijfers.

Sociaal domein

Het eerste en grootste onderwerp dat ons financieel in de greep houdt, is het sociaal domein. Vorig jaar hebben wij als oppositiepartijen een stemverklaring afgelegd. Dit deden we omdat onze begroting al jaren wankel en broos is door de steeds maar oplopende kosten. Het transformatieplan heeft na 2 jaar nog geen enkel financieel effect gehad. Voor ons gevoel komen we geen klap verder op deze manier.

Nu zien we opnieuw een notitie met daarin geweldige succesverhalen over hoe goed we op weg zijn en dat er stappen gemaakt worden, zowel doelmatig als effectief. Er is in diverse onderdelen geïnvesteerd en alles lijkt prachtig, maar de realiteit laat heel wat anders zien.

Financieel kost ons dit miljoenen uit de algemene reserve en de bewoners ervaren de gevolgen iedere dag.

Noodkreten worden genegeerd

Jongeren hebben in Zeewolde nog steeds geen ontmoetingsplek, terwijl de vraag enorm hoog is. Hartstikke goed, dat de jeugd nu zelf aan de bel heeft getrokken en gelukkig kwam er afgelopen week groen licht. De Backstage gaat weer open als jongerencentrum. Als gemeente roepen we alsmaar dat wij investeren in preventie en vroegsignalering, maar de realiteit toont helaas anders.

Afgelopen week zijn we opnieuw met de neus op de feiten gedrukt. Omroep Flevoland toonde met de cijfers van het CBS aan dat maar liefst 8,6% van de jongeren in Zeewolde jeugdzorg ontvangt. Een veel hoger percentage dan bijvoorbeeld Almere en Lelystad en daarom enorm zorgelijk te noemen.

Ouderenwerk kent een nieuw dieptepunt

Ons ouderenwerk heeft het slechter dan ooit. De vertrouwde locatie in De Sfinx is met stille trom overgeheveld naar De Meermin. Een oud gebouw dat totaal niet berekend is op ons ouderenwerk en waar ook de juiste faciliteiten ontbreken.

Natuurlijk zijn wij op de hoogte van de nodige achtergronden, maar hoe kan het zijn dat wij als gemeente dit soort ontzettend belangrijke zaken niet zelf in de hand blijken te hebben? Zeker in deze crisistijd zou dit van groot belang moeten zijn, want de ouderen zijn al eenzaam genoeg. En toch zien wij ook hierbij weer die succesverhalen in de Blik op Zeewolde van de afgelopen week. Maar de werkelijkheid laat het tegendeel zien.

Aandacht voor eigen bewoners verzwakt

Na de investeringen van miljoenen van de afgelopen jaren vraagt het college opnieuw 3 miljoen extra. Naar onze mening zetten wij als gemeente te veel in op het verstevigen van samenwerking met gemeenten onderling in regionale samenwerking en het organiseren van de bedrijfsvoering. Natuurlijk is dat belangrijk, maar op dit moment lijkt dit de boventoon te voeren, in plaats van de aandacht voor de inwoners die de zorg en aandacht juist hard nodig hebben. De ambitie na 5 jaar sociaal domein is nog steeds niet waargemaakt. Die ommekeer zal er toch echt spoedig moeten komen.

Tijd om grip te krijgen op de kosten

Het is goed dat het college de visitatiecommissie van de VNG laat kijken naar de financiële beheersbaarheid van het sociaal domein. Op basis van die uitkomst kunnen we actie ondernemen en weer in control komen. Als fractie zijn wij dan ook niet akkoord gegaan met het voorstel opnieuw 3 miljoen euro beschikbaar te stellen. Wel hebben wij aangegeven daarbij te willen meedenken in alternatieven. Het college hebben we voorgesteld om per beleidsonderdeel te komen met een kostenplaatje. Waarom is geld nodig voor een taak, waarom gaan we dat doen en welk effect verwacht je daarvan. Alleen zo kunnen wij grip krijgen op de kosten.

Woningbouw

De vraag naar woningen blijft groot en de wachtlijsten lopen verder op. Dit jaar hebben we de Woonvisie vastgesteld, waarbij wij onder andere opnieuw aandacht gevraagd hebben voor de verdeling van de woningbouw. De verhouding tussen betaalbare, middeldure en dure woningen is enorm uit proportie, waardoor andere initiatieven zoals tiny houses en CPO-projecten te weinig ruimte krijgen.

Eveneens hebben wij gevraagd hoe het staat met de vorig jaar aangenomen moties met betrekking tot de woningbouwproblematiek. Wat is de stand van zaken van de moties ‘Hou koopwoningen beschikbaar’, ‘Herstarterslening’ en ‘Tijdelijke opstapwoningen’? Door het college werd aangegeven dat men bezig was met de uitwerking van deze moties. Daarnaast de vraag vanuit Den Haag voor de extra bouw in Flevoland van 100.000 woningen. Wat de PvdA/GroenLinks betreft zijn wij bereid hierin mee te denken.

De Polderwijk begint aardig compleet te raken, dus moeten we eigenlijk nu al stappen ondernemen en verder denken en doen. Extra woningen zijn eenvoudigweg nodig om onze gezinnen in Zeewolde te kunnen houden. Wij denken dan aan toekomstige woningbouwlocaties ter hoogte van de Dasselaarweg. Zeewolde begint namelijk uit model te geraken, als een soort lint langs het Randmeer. Wij vinden daarom dat er nu al plannen ontwikkeld moeten worden voor het midden van ons dorp. Daar kan ons centrum met onze voorzieningen en winkels goed van profiteren tegen die tijd.

Afsluitend de begroting voor het Dekkingsplan

De financiële druk is al jaren hoog. Belangrijk is hoe we onze begroting toekomstbestendig houden, waarbij structurele lasten worden bekostigd uit structurele baten. Zoals het college ook zelf zegt: om de jaren 2022 t/m 2024 sluitend te krijgen wordt een verhoging van de toeristenbelasting en de OZB voorgesteld. Een substantiële verhoging van 13% in 2021 en 12% in 2022.

En weg is daarmee je koopkrachttoename. Wij hadden voorgesteld in 2021 het takenpakket opnieuw te beoordelen en dan pas te bepalen of die verhoging wel noodzakelijk is. Uiteindelijk is als raad unaniem ingestemd met een motie waarbij de afspraak is gemaakt om wanneer sprake is van vermeerdering (verhoging) van de rijksbijdrage voor Zeewolde er ruimte ontstaat om de OZB terug te brengen naar het niveau van voor de verhoging. Ook hebben wij als PvdA/GroenLinks aangegeven zorgen te hebben over de verhoging van onze toeristenbelasting. Al jaren wordt onze toeristische sector jaarlijks flink extra belast. Wij vinden dat niet langer te verantwoorden. Is hiermee de prijs en kwaliteitverhouding nog wel in evenwicht?

Afsluitend willen wij stellen dat we wel realistisch moeten blijven. Het is belangrijk dat wij de zorg voor onze inwoners en voorzieningen op een acceptabel niveau kunnen blijven houden. Ons voorzieningenniveau is al jaren sober en om nu te gaan afbreken of stoppen is wat ons betreft absoluut geen optie. Het zou heel veel extra investeringen vragen dat ooit weer opnieuw op te starten. Wij staan voor een financieel gezond Zeewolde, waar voorzieningen als een bibliotheek, zwembad, sport en cultuur tot onze basisvoorzieningen behoren. Het zorgt ook voor de sociale cohesie in ons dorp en dat zet je niet op het spel!

Het bericht Begrotingsraad 5 november 2020 verscheen eerst op PvdA/GroenLinks.