Vanavond debatteert de gemeenteraad over de hervormingen in het sociaal domein. Burgerraadslid Marco van Driel voert namens D66 het woord. In zijn betoog zet hij in op het maken van keuzes voor een goede transformatie. Het nemen regie, het tonen van lef en het denken in vernieuwingen is hierbij cruciaal. “Het college zoekt nu nog het schaap met de vijf poten. Maar, dat bestaat niet. Sterker nog: dat is niet gezond. D66 ziet liever een gezonde situatie, gewoon een schaap met een kop, vier poten en een staart.” geeft Marco aan.

Hervormen is wat D66 betreft niet alleen een andere koers zetten. Het vertrekpunt bij de hervorming, de kop, is het voortborduren en uitbreiden op wat we in de stad al hebben. D66 vraagt dan ook aan het college om (met partners) een brede sociale kaart te ontwikkelen en te zorgen dat deze actueel blijft. “Het in kaart brengen van alle huidige voorzieningen in het voorveld is heel belangrijk. Het is een randvoorwaarde om de doorverwijzingen überhaupt te kunnen verwezenlijken” aldus Marco.

Het Zwolse schaap bestaat volgens D66 uit:

Het sociaal wijkteam Een brede sociale basis Passende oplossingen De Zwolse jeugd

Het sociaal wijkteam is wat D66 betreft essentieel voor de transformatie. “Wel belangrijk is dat het sociaal wijkteam ook toekomt aan wat ze moeten doen. “Ondanks dat zij klein en slagvaardig moesten zijn, hebben zij steeds meer taken gekregen” geeft Marco aan. D66 pleit voor een voorlopige stop op de uitbreiding- en een herbezinning van de taken van het sociaal wijkteam. De inzet is een verschuiving naar de kern van hun werkzaamheden en niet een verzwaring van de taken. D66 ziet dit graag gebeuren met inbreng van lokale welzijnswerkers.

D66 vindt het belangrijk dat er een professionele basis is waardoor mensen lichte ondersteuning kunnen krijgen. “Het is een misvatting om te denken dat alle taken die nu worden gedaan door professionals en betaalde krachten wel door vrijwilligers kunnen worden gedaan. Voor sommige ondersteuning is gewoon de hulp van een professional nodig” aldus Marco. D66 ziet verder kansen voor collectief maatwerk. “Soortgelijke individuele begeleiding kunnen ook groepsgewijs mét professionele ondersteuning en vrijwilligers worden aangeboden”. D66 noemt dit ‘collectief maatwerk’. Dit collectief maatwerk is ook nodig bij de overgang van de ene naar de andere ondersteuningslijn. “Deze stap kan voor sommige mensen namelijk nog te groot zijn en daardoor kunnen mensen alsnog tussen wal en schip vallen” geeft Marco aan. D66 vraagt in de vervolgplannen dan ook specifiek aandacht voor passende overgangen tussen de 2e en nulde-lijn zodat een sluitende keten van ondersteuning ontstaat. Wanneer een brede basis met voorzieningen in en tussen alle lijnen ontstaat, is er ook niet langer sprake van een beperking van de keuzevrijheid, maar een verschuiving van keuzevrijheid van individuele voorzieningen, naar keuzevrijheid in collectieve voorzieningen.

Beleidsregels, verordeningen en (financiële) schotten tussen de domeinen maken het lastig om tot een echte oplossingen te komen. Om echte oplossingen mogelijk te maken moet het huidige systeem op de schop. “Ontschot, wees bereid om financiële- en beleidsregels aan de kant te zetten waardoor inwoners integraal en écht kunnen worden geholpen” roept Marco het college op. De omgekeerde toets is een middel om dit mogelijk te maken. Het helpt professionals om samen met de inwoners te zoeken naar de beste oplossing waarbij niet de regels, maar de inwoners centraal staat. D66 vraagt daarom het college om te kijken of dit ook in Zwolle toegepast kan worden.

D66 vindt het jammer dat er in de hervormingsagenda in slechts één gedeelte specifiek aandacht besteed wordt aan jeugdhulp en wel door onderzoek te doen naar de mogelijkheden van collectivisering van ambulante jeugdhulp. “Er zijn veel voorbeelden waar de keten niet sluit, maar waar eenvoudig winst te behalen valt. Een vorm van collectivisering die goed kan passen bij jongeren is door gebruik te maken van technologie en slimme applicaties” benoemt Marco. D66 vraagt dan ook of het college bereid is technologie in te zetten wanneer dit hulpvragen kan helpen, en ziet graag dat hier een proef van wordt gemaakt.

Het staartstuk wordt voor D66 gevormd door randvoorwaarden en financiële afspraken. Een beweging naar voren is complexer dan het lijkt. “Geld kan een perverse prikkel zijn voor aanbieders om te transformeren. Dat vraagt om een zakelijke gemeente” aldus Marco. D66 ziet de rol van de gemeente terug in het nemen van regie, goede afspraken vastleggen en de handhaving daarvan. “Stevig contractmanagement kan ervoor zorgen dat de transformatie van zorg naar gezondheid wordt gestimuleerd, dat facturen op tijd worden ingediend en dat dubieuze aanbestedingen voorkomen worden. Ook fraude en misbruik kunnen we zo tegen gaan” geeft Marco aan.

D66 is voor het hervormen van het stelsel en ziet kansen in de collectivisering. Het is zaak dat er nu wordt ingezet op organisatie en de randvoorwaarden om dit te laten slagen.