Deze Nijmeegse VVD’er strijdt al jaren voor vuurwerkverbod: ‘Bijna hele gezicht was weg’
Jan Keunen (64) is oogarts vaan het Radboudumc in Nijmegen, prominent VVD-lid én pleitbezorger van een vuurwerkverbod. Al jaren lobbyt hij daarvoor, eindelijk lijken partijgenoten de boodschap te begrijpen: ‘Dit moet gewoon een keer over zijn’.
Niels Klaassen 10-01-20, 19:00 Laatste update: 20:34
Buiten zijn ziekenhuis en de VVD zullen misschien maar weinig mensen Jan Keunen kennen, de 64-jarige oogarts en hoogleraar Oogheelkunde aan het Radboudumc in Nijmegen. Maar bondgenoten van de anti-vuurwerkcampagne weten: Keunen speelt ‘een sleutelrol’ in het snel kantelende debat, zo zegt bijvoorbeeld zijn meer bekende collega Tjeerd de Faber.
De Nijmeegse oogarts Keunen zit namelijk dicht op het politieke vuur bij de grootste politieke partij van Nederland, de VVD. Al dertig jaar is hij lid, Keunen stond op plek 14 van de kieslijst voor de Eerste Kamer en is lid van het landelijke VVD-netwerk Gezondheid en Zorg. En dus spreekt hij zo nu en dan met Kamerleden, ministers, en andere ‘bobo’s’, zoals hij ze zelf liefkozend noemt. Die weten allemaal wat Keunen wil: een lege operatietafel met Nieuwjaarsnacht.
Het kabinet zette vandaag een eerste stap met de aankondiging om het zelf afsteken in te perken, komende week spreekt de Tweede Kamerfractie van de VVD nog over de explosieve kwestie. En dan is eigenlijk maar één uitkomst mogelijk, denkt Keunen: ,,Er komt een verbod op vuurpijlen en knalvuurwerk. Dat kan niet anders, de schade is te groot voor mens, dier en milieu.”
Hoe brengt u die boodschap binnen de VVD over?,,Ik draag het overal uit. Op partijcongressen, die noemen we trouwens festivals tegenwoordig, via e-mail, in de partijcommissie. En toen Klaas (Dijkhoff, red.) deze week een bericht aan alle leden over vuurwerk stuurde, heb ik hem ook geantwoord.”
Wat schrijft u dan?,,De feiten. De cijfers zijn dramatisch. Dit jaar hadden 168 mensen oogletsel, de helft van de slachtoffers zijn omstander, 20 procent van het consumentenvuurwerk is niet veilig, jongeren spelen met vuurwerk terwijl hun puberbrein het gevaar niet overziet. Hulpverleners worden bestookt. En de ellende wordt alleen maar groter, ondanks alle maatregelen die we de afgelopen jaren namen, met brillen en vuurpijlhouders. Dit kan zo gewoon niet doorgaan. En dit jaar lijkt dat besef ook bij het grote publiek door te dringen.”
En dan antwoordt Dijkhoff: ‘akkoord, gaan we doen’?,,Nee, Jan Keunen bepaalt niet even wat de partij ervan vindt, maar er wordt wel serieus geluisterd. We zien ook steeds meer prominente partijgenoten die om zijn: Jozias van Aartsen eerder, Jan van Zanen in Utrecht, Johan Remkes in Den Haag. Dat is mooi om te zien. De tijd is rijp.”
Maar Dijkhoff stelt ook: alles verbieden is geen goede reflex, met een verbod straf je ook fatsoenlijke mensen. Wat vindt u daar als VVD’er dan van?,,Tuurlijk is het liberaal om zo weinig mogelijk te verbieden. Maar als partij staan we behalve voor vrijheid ook voor de veiligheid, zeker van anderen. De helft van de vuurwerkslachtoffers zijn omstanders, hè.”
Steekt u zelf vuurwerk af?,,Vroeger wel, moet ik bekennen. Maar daar ben ik ergens begin jaren negentig mee gestopt. Ik stak toen een vuurpijl af, en die kwam weer omlaag, scheerde rakelings langs iemand anders. Dat was voor mij het einde. Maar als oogarts zie ik natuurlijk de verschrikkelijke gevolgen. Al bij de millenniumwisseling had ik zo’n extreem geval op de operatietafel. Door een vuurwerkbom was bijna het complete gezicht van die man weg, alle huid verbrand, hij had nog maar een heel klein beetje zicht over.”
Toch duurde het daarna nog twintig jaar tot er een serieus debat op gang kwam.,,Ja, maar dat begrijp ik wel. Ik hoor in mijn eigen kring vaak vergelijkbare reacties als in de politiek: ‘het is maar een keer per jaar, we moeten zo’n traditie niet zomaar stoppen’. Maar als je de feiten bekijkt, kan het niet anders dan dat we consumentenvuurwerk uiteindelijk gaan verbieden, te beginnen wellicht met het gevaarlijke vuurwerk. Burgemeesters pleiten ervoor, de Onderzoeksraad voor Veiligheid, hulpdiensten. Al zijn dit zaken van de lange adem. Kijk naar het roken. Of de invoering van de autogordel. Aan het begin van mijn carrière stond ik steeds glas uit ogen te pulken omdat mensen met hun ogen in de voorruit belandden. Uiteindelijk kwam die gordel er.”
Het kabinet zet nu een eerste stap, dinsdag spreekt de VVD-fractie over vuurwerk. Stapt u uit de partij als ze niet besluiten om het aan banden te leggen?,,Haha, nee hoor. Kijk: dit is een afweging van de fractie, daar zitten verstandige mensen, ik vertrouw erop dat ze een goed besluit nemen. Maar het is ook niet makkelijk, zo’n traditie afschaffen doet pijn, kost tijd. Misschien gaat het in stapjes, eerst via een ban op knalvuurwerk en pijlen bijvoorbeeld. Maar dat het zelf afsteken verdwijnt, weet ik eigenlijk zeker. Is het niet dit jaar, dan een andere keer. Zo’n georganiseerd vuurwerk is toch ook hartstikke mooi?”
