Poliflw

Slechte beloningen in de cultuur sector: de voorbeelden zijn talloos. Acteurs, musici, beeldend kunstenaars: steeds meer groepen luiden terecht de noodklok.

GroenLinks springt vandaag in de bres voor een groep die we bijna nooit horen: literair vertalers. De mensen die een wereld aan verhalen voor ons toegankelijk maken. Sommige vertalers verdienen met fulltime werken een salaris van 18 000 euro bruto per jaar. Anders gezegd: als fulltime vertaler is het onmogelijk om rond te komen. Daarom vraagt  Corinne Ellemeet de minister vandaag extra geld vrij te maken voor werkbeurzen voor literair vertalers.

Ellemeet vraagt al langer aandacht voor de arbeidsmarktpositie van kunstenaars. Zo heeft ze eerder een motie aangenomen gekregen over collectieve onderhandelruimte voor kunstenaars. En heeft ze zich met resultaat hard gemaakt voor een betere beloning voor musici van muziekensembles. Ook de minister besteedt in haar cultuurnota aandacht aan het belang van eerlijke beloning. Maar er is weinig aandacht voor de letteren. En literair vertalers komen al helemaal niet aan bod.

Ellemeet: "Vertalers doen op de achtergrond ongelooflijk waardevol werk. Ze zorgen ervoor dat wij andere landen en culturen begrijpen. Ze stellen ons in staat de geschiedenis te kennen. Het is belachelijk dat je wanneer je fulltime als vertaler werkt met geen mogelijkheid een gezin kunt onderhouden. Vertalen als vak is inmiddels alleen voorbehouden aan mensen  die ofwel een rijke partner hebben, ofwel hun werk combineren met ander werk. Onacceptabel. Daarom roep ik de minister op in actie te komen."

Het extra geld waar Ellemeet om vraagt is bedoeld  voor het verhogen van de werkbeurzen van literair vertalers die worden uitgekeerd door het Letterenfonds. Deze beurzen worden alleen toegekend als een vertaler al een vertaalopdracht gekregen heeft van een uitgever. Met een verhoging van de beurzen geven we vertalers de kans op een normaal bestaan.

Kunstenaars worden ronduit slecht betaald. Voor freelancers is de situatie nog beroerder: ze krijgen als ze geluk hebben 60 procent van het salaris van iemand in loondienst. Rondkomen is een opgave. Met jaarlijks 25 miljoen extra is het mogelijk om kunstenaars volgens cao-afspraken en richtlijnen te betalen aldus belangenorganisatie Kunsten '92. GroenLinks vindt het onacceptabel dat kunstenaars niet rond kunnen komen. Daarom eist Kamerlid Corinne Ellemeet van de minister -die op 11 juni haar nieuwe cultuurbeleid presenteert- dat zij voldoende geld verstrekt zodat kunstenaars een normale beloning kunnen ontvangen.

De helft van de kunstenaars die als zzp'er werken, verdient netto 28 euro per uur of minder. Bijna 33 procent verdient minder dan 15 euro per uur dat blijkt uit recent onderzoek. Te weinig om van rond te komen. Dit terwijl het aantal zzp'ers alleen maar stijgt. In 2010 waren er 38 500 freelancers. In 2017 was dat aantal gegroeid tot 59 000.

De raad van cultuur adviseerde de minister vorige maand om 15 miljoen te reserveren voor een betere betaling. Dat is te weinig om kunstenaars volgens cao-afspraken en richtlijnen te kunnen betalen. Wanneer je alleen kunstinstellingen die een subsidie van het rijk ontvangen in staat wilt stellen om een fatsoenlijk loon te betalen is nog 10 miljoen extra nodig. GroenLinks wil dat dit geld beschikbaar komt. Met 25 miljoen aan extra subsidie kunnen veel van de problemen bij orkesten, musea, theater-, dans- en operagezelschappen worden opgelost.

Tweede Kamerlid Corinne Ellemeet: "De basis van cultuur is de kunstenaar. En voor die Kunstenaars moeten we goed zorgen. Musici die gratis lunchconcerten geven. Acteurs die de noodklok luiden over oneerlijke beloningen voor hun werk. Orkestleden van het Metropole Orkest die bijklussen als vuilnisman. Het is bij de konijnen af. We kunnen de rekening voor cultuur niet bij de makers blijven leggen. Daarom moet de minister echt over de brug komen met voldoende budget voor kunstenaars."