Poliflw

De gemeenteraad buigt zich over de woonvisie ‘Thuis in Almere’.  Die woonvisie maakt duidelijk wat de bedoeling is: van het arbeidersparadijs een villawijk maken. Terwijl Overgooi nog lang niet af is en Vogelhorst niet vol, koerst het college op een overmaat aan dure woningen. Almeerders met een smalle beurs moeten genoegen nemen met de kruimels. Van een inhaalslag sociale woningbouw zal de komende tien jaar geen sprake zijn.

Eerste sleutel Op 30 november 1976 kregen de eerste bewoners van de sociale huurwoningen aan de Schoolwerf de sleutels van hun woning. De huurwoningen van corporaties zijn tientallen jaren de ruggengraat van de Almeerse woningvoorraad geweest. Onder meer door het succes van de premiekoopwoningen kwam daar verandering in.

Sinds het begin van deze eeuw zijn de koopwoningen in de meerderheid. De verkoop van sociale huurwoningen heeft daar ook aan bijgedragen. Almere heeft jaren gekend waarin de corporaties meer woningen verkochten dan ze nieuwe bijbouwden. In 2001 was de verhouding huur : koop in Almere al 44 : 56. Tegenwoordig is 64 procent van de woningen een koopwoning en maakt de sociale voorraad van de Almeerse corporaties slechts 22 procent uit van de woningvoorraad.

Toegang tot het wonen Het inkomen van huishoudens is wezenlijk voor de toegang tot een dak boven het hoofd.  Wie een sociale huurwoning wil gaan huren moet een inkomen hebben dat niet hoger is dan € 38.035. Met zo’n iets meer dan modaal inkomen kan dat huishouden maximaal € 167.218 lenen voor een koopwoning. Dankzij de marktwerking zijn die nog net iets schaarser dan huurwoningen van de corporaties. Funda liet op 14 juni 2020 zien dat 3 (kleine) van de 921 koopwoningen minder kostte dan € 175.000.

Aanbod Almeerse koopwoningen op 14 juni 2020 op Funda Huishoud inkomen Aanbod % Laaginkomen 3 0,3 Midden inkomen 312 33,9 Hoog 606 65,8 Totaal 921 100,0

 

Wie anderhalf modaal verdient kan volgens de NHG-sneltoets bij een bank maximaal € 259.980 lenen[1] en in Almere uit 312 woningen kiezen. Het grootste aanbod – 606 – is voor de meer verdieners. Funda maakt zo duidelijk dat de keuzemogelijkheden in het bestaande aanbod onevenwichtig zijn verdeeld. Lage inkomens hebben niets te kiezen in het koopsegment, midden inkomens hebben iets te kiezen en de grootste keuze hebben huishoudens die een woning van € 275.000 of meer kunnen kopen.

Gemiddeld De Woonvisie zelf maakt duidelijk dat de verhouding laag inkomen – midden inkomen – hoog inkomen in Almere er een is van 40 : 20 : 40. Daarmee is Almere tegenwoordig een keurig afspiegeling van de samenstelling van alle huishoudens in Nederland. Of de bestaande voorraad daarbij aansluit – voor elk wat wils – maakt de woonvisie niet duidelijk. De daarvoor noodzakelijke OZB-waarden van koopwoningen ontbreken.

Maakbaarheid Met de woonvisie ‘Thuis in Almere’ wil het college iets meer ruimte maken voor de midden inkomens. Voor de hoogste inkomens – met de meeste keus uit het bestaande aanbod – wil dit college een overmaat aan woningen bouwen: 6.000. Voor Almeerders met een laag inkomen worden dat er slechts 5.000. Dat is minder dan het aantal woningen dat nodig is voor de 5.500 personen die in de komende tien jaar uit een zorginstelling ontslagen zullen worden.

Doelgroep Aantal % nieuwbouw % huishoudens jongeren (gereguleerde huurwoningen met een tijdelijk jongerencontract) 2.000 8,2 Studenten (niet per se Almeerse) 1.500 6,1 overige lage inkomens 5.000 20,4 Subtotaal lage inkomens 8.500 34,7 40 Middeninkomens (30% huur) 10.000 40,8 20 Hoge inkomens 6.000 24,5 40 24.500 100 100

 

Met de woonvisie maakt het college duidelijk nog steeds te geloven in de maakbaarheid van Almere. Door te weinig woningen voor gewone Almeerders met een laag inkomen te bouwen en een overvloed aan dure woningen te programmeren, wil dit college kennelijk de samenstelling van de Almeerse bevolking beïnvloeden.

Overgooi: het schip van bijleg Zo’n poging heeft het Almeerse gemeentebestuur eerder gedaan: Almere Overgooi. Twintig jaar geleden dacht het gemeentebestuur met grote en relatief goedkope kavels captains of industry te zullen trekken. Zo’n 900  CEO’s konden in Overgooi op grote kavels met spotprijzen hun droomkasteel bouwen. Die 900 kastelen zouden in twintig jaar tijd verrijzen. De twintig jaar zijn om en op Overgooi zijn 200 woningen gebouwd of nog in aanbouw. Intussen is Overgooi een schip van bijleg geworden voor het gemeentelijke huishoudboekje.

Voorraad, behoefte en resultaat Rigo heeft een aantal analyses gemaakt voor de woonvisie. Het rapport ‘Wonen in Almere 2018 – 2030’ bevat het meest recente beeld van de samenstelling van de Almeerse woningvoorraad. De Woonvisie zelf geeft alleen een schets van de voorraad. In de onderstaande tabel is de informatie van Rigo over de samenstelling van de voorraad gebruikt om de situatie in 2019 in beeld te brengen. In de tabel is vervolgens de nieuwbouw tot en met 2030 opgeteld bij de huidige voorraad. Dat geeft de verhoudingen in de woningvoorraad van 2030 weer. De tabel maakt duidelijk dat Almeerders met een inkomen tot modaal in 2030 minder te kiezen zullen hebben en dat de keuze voor de hoogste inkomens juist groter is geworden. Van de 24.500 nieuwe woningen zijn namelijk 1.500 bestemd voor studenten. Die hoeven niet in Almere te wonen of te studeren. Die woningen zullen de honger naar betaalbare huur dan ook niet stillen.

Almeerse woningvoorraad van 2017 tot en met 2030 Rigo 2017 2019 woonvisie 2030 % Sociale huur 27% 23.219 8.500 31.719 28,7 Koop betaalbaar 16% 13.759 0 13.759 12,4 Vrije huur 7% 6.020 3.000 9.020 8,2 Koop midden 36% 30.960 7.000 37.960 34,4 Koop duur 14% 12.039 6.000 18.039 16,3 Totaal 100% 85.997 24.500 110.497 100 Van de nieuwe sociale huurwoningen zijn er 1.500 bestemd voor studenten die niet uit Almere hoeven te komen en ook niet in Almere hoeven te studeren.

 

Drijfzand Met de woonvisie ‘Thuis in Almere’ keert het gemeentebestuur de rug toe naar de eerste bewoners van deze mooie gemeente. De woonvisie is niet bedoeld om te voorzien in de vraag naar woningen voor de totale bevolking. Die woonvisie biedt veel te weinig ruimte voor mensen met een bescheiden inkomen en een overmaat aan mogelijkheden voor mensen die nog steeds geen woning op Overgooi, Vogelhorst of een andere locatie hebben laten bouwen. De woonvisie is daarmee de volgende poging om de samenstelling van de bevolking te veranderen. Voor gewone mensen met een inkomen tot modaal heeft de woonvisie ‘Thuis in Almere’ slechts een luchtkasteel in petto.

Door John van der Pauw

 

[1] Bij een rentepercentage van 2%.

Het bericht Almere, van arbeidersparadijs naar villawijk? verscheen eerst op PvdA Almere.

Berichten uit de afdeling. Auteur: John van der Pauw

Extra

Het coalitieakkoord ‘Liefde voor Almere’ beloofde in juni 2018 extra sociale huurwoningen. De coalitie beloofde extra geld uit te trekken om 2.000 tot 2.500 sociale huurwoningen mogelijk te maken. Een liefdevol gebaar naar Almeerders met een smalle beurs.

Toerekenen

Anderhalf jaar later meldt het presidium dat het zittende college de prestaties van een vorig college naar zich toetrekt. Woningen die al mogelijk zijn gemaakt in de vorige collegeperiode ziet dit college als een eigen prestatie.

Conto

Als de oppositie het college daar op aanspreekt bluft het college zich daar ongegeneerd doorheen. De woningen die opgeleverd worden vanaf het tweede kwartaal 2018 tot en met het eerste kwartaal 2022 schrijft het college op eigen conto.

31 mei 2018

Je moet maar durven. Op 31 mei 2018 is het eerste team wethouders van deze collegeperiode benoemd. De woningen die op 31 mei 2018 al waren opgeleverd kan geen redelijk denkend mens tot prestatie van de huidige coalitie verklaren. Die coalitie bestond toen gewoon weg niet.

Mogelijk maken

Bovendien belooft het coalitieakkoord iets anders: de huidige coalitie zal extra geld uittrekken om in vier jaar 2.000 tot 2.500 sociale huurwoningen MOGELIJK te maken. Woningen die in de vorige periode al mogelijk waren gemaakt hoeft deze coalitie niet mogelijk te maken. Die waren al mogelijk.

Liefdeloos

Wie al eerder mogelijk gemaakte sociale huurwoningen toch wil presenteren als het resultaat van de huidige coalitie, geeft een wel heel erg liefdeloze uitleg van deze afspraak uit het coalitieakkoord. Als die exegese door de gehele coalitie wordt gedeeld, hoeven Almeerders die aangewezen zijn op een betaalbare huurwoning niet te rekenen op een greintje liefde van dit college. Dat geeft te denken over de ambitie van dit college en deze romp-coalitie.

Ambitie?  Vergeet het maar…

Met een ambitie die bestaat uit wat al gerealiseerd is hoeft Almere niet te rekenen op extra sociale huurwoningen. Dan heeft semantische bluf het gewonnen van een politieke afspraak: “We trekken in de komende 4 jaar extra geld uit om de bouw van 2.000 tot 2.500 sociale huurwoningen mogelijk te maken.” Vergeet die extra 2.000 tot 2.500 huurwoningen dus maar.

John van der Pauw

*Noot redactie: Fractievoorzitter Ruud de Jonge sprak over de wooncrisis tijdens “Over Flevoland Gesproken” en de fractie van de PvdA Almere heeft inmiddels een motie ingediend om het college op te roepen door te pakken. Wij blijven het nieuwe college kritisch volgen en wachten op de woonvisie. (Dit artikel is ook verschenen in de papieren editie van AlmereDEZEWEEK)

Het bericht Laat semantische bluf sociale huur verdwijnen? verscheen eerst op PvdA Almere.

De betaalbaarheid van het wonen is en blijft een probleem voor Almeerders met een bescheiden inkomen. Het CBS meldde onlangs nog dat huurders duurder uit zijn dan kopers. En de duurzaam betaalbare GoedHuurwoningen blijken na een jaar al tot de duurste van de Almeerse sociale voorraad te horen. Hoe is dat toch mogelijk. Kan dat zomaar? 

In 2012 had een Almeers lid van de PvdA een verontrustende melding. De lokale corporaties wilden hun huurprijsbeleid aanpassen. In plaats van 80 procent van de maximale huur zouden ze 90 procent in rekening brengen. Daardoor werden Almeerse sociale huurwoningen onbetaalbaar voor huurders met een smalle beurs. Dat huurbeleid zou ook nieuwe huurders met een modaal inkomen in de portemonnee raken. 

Uit een analyse van de projectgroep betaalbaar wonen bleek dat die hoge huren niet noodzakelijk waren. Makelaars bleken als ‘verhuurder’ voor pensioenfondsen een stuk goedkoper. Mede naar aanleiding van dat rapport heeft het Almeerse college een wedstrijd voor GoedHuurwoningen uitgeschreven. Met die wedstrijd zocht Almere partners die een doorbraak konden forceren in de strijd tegen de almaar stijgende huren in de sociale huursector, aldus de uitvraag.

“Wij zijn op zoek naar partijen die deze uitdaging met ons willen aangaan en met ons een doorbraak op de sociale woningmarkt willen forceren door nieuwe sociale huurwoningen te bouwen met een zeer lage huur en zo laag mogelijke energielasten. De ambitie van Almere is woningen te realiseren met woonlasten (huur plus energie) onder € 550,‐ per maand. Alleen dan wordt het wonen voor huishoudens met lage inkomens weer betaalbaar.”

De combinatie van De Alliantie en Trebbe kwam als winnaar uit de wedstrijd. De gemeente subsidieerde de winnaar met nog eens € 1.500 per woning bovenop de toch al verlaagde grondprijs. In december 2017 is de start van de bouw luister bij gezet. Een paar maanden later zijn de eerste woningen aan de Jesse Owensstraat aangeboden via WoningNet. De huurprijs was zoals afgesproken € 550 per maand. 

Een van de eerste huurders blijkt na een jaar alweer de duurzaam betaalbare GoedHuurwoning te hebben verlaten. Daardoor kon De Alliantie die woning weer in de verhuur doen. En toen bleek de GoedHuurwoning al niet meer betaalbaar. De Alliantie heeft de huur van de GoedHuurwoning verhoogd naar € 720 per maand. Dat is de maximale huur voor een sociale huurwoning en een prijsverhoging van meer dan 30 procent. 

De GoedHuurwoningen zijn bedacht om duurzaam betaalbaar te zijn. De huurprijs van een GoedHuurwoning zou na 1 juli 2018 € 572 mogen zijn. De verhoging naar € 720 is excessief evenals  de huurprijs zelf. Met die prijs is de GoedHuurwoning zeker niet meer betaalbaar. 

Het lijkt er op dat De Alliantie de voorwaarden van de wedstrijd na het winnen van de eerste prijs laat varen. Dat roept de vraag op hoe betrouwbaar deze toegelaten instelling is als partner in de strijd om het betaalbaar houden van het wonen. Die verhoging zou voor de huurdersbelangenvereniging van De Alliantie reden moeten zijn om een stevig gesprek te hebben met deze sociale verhuurder. 

Die huurverhoging zou verantwoordelijke ambtenaren slapeloze nachten moeten bezorgen. Die prijsstijging zou voldoende reden moeten zijn om De Alliantie met terugwerkende kracht de winst van de GoedHuurwoningen te laten inleveren. Alle reden dus voor actie. Wie oh, wie neemt het voortouw?

John van der Pauw

Het bericht GoedHuur nu al veel te duur verscheen eerst op PvdA Almere.