Poliflw

Met het bezoek werden de warme banden aangehaald tussen de ChristenUnie -tijdens het bezoek vertegenwoordigd vanuit landelijk, provinciaal en lokaal niveau- en de Armeense gemeenschap in Nederland -breed vertegenwoordigd vanuit Almelo en daarbuiten.

Op donderdag 18 november 2021 heeft de ChristenUnie Almelo tijdens haar jaarlijkse ledenvergadering de kandidatenlijst en het verkiezingsprogramma voor de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2022 vastgesteld.

Met het verkiezingsprogramma wil de ChristenUnie Almelo lokaal handen en voeten geven aan het thema Samen Recht Doen. Onder meer door in te zetten op preventie van armoede en uitbuiting, sociale inclusie en duurzaamheid. Binnenkort leest u het programma op deze website.

De kandidatenlijst, samengesteld door een selectiecommissie, kent een brede en enthousiaste vertegenwoordiging uit de achterban. Voor het eerst in de geschiedenis van de ChristenUnie Almelo wordt de lijst aangevoerd door een vrouw. De nieuwe lijsttrekker is Elise Klaasen. Bij de vorige verkiezingen stond zij op plek 4. In de afgelopen jaren heeft zij zich actief ingezet voor de partij en diverse cursussen binnen de ChristenUnie gevolgd. Ze wil zich met steun van het thuisfront volop inzetten voor de ChristenUnie in Almelo en bouwen aan het team. In het dagelijks leven is Elise docent en sectieleider muziek op de evangelische middelbare school De Passie in Wierden. Ze is getrouwd en heeft twee zoons.

Wouter Teeuw, nummer 2 op de lijst, is de afgelopen acht jaar lijsttrekker geweest. Hij geeft graag het stokje over aan Elise, maar wil zich met zijn ervaring ook de komende jaren blijven inzetten.

Nummer 3 is ook een bekende. Jeanet Buikema uit Bornerbroek heeft de afgelopen vier jaar al veel ervaring opgedaan als gemeenteraadslid en wil haar ervaring ook de komende periode verbinden aan de lokale politiek.

Nieuw op de lijst, op positie 4, is Rita Tomas. Rita is van Armeense afkomst en werkt in de zorg. In de afgelopen periode heeft ze regelmatig gesprekken gevoerd met diverse bestuursleden. Ze maakt graag tijd vrij om zich de komende jaren extra te kunnen inspannen voor de ChristenUnie.

Kandidaat nummer 5, Reijer Copier, is de afgelopen acht jaar als raadsvolger zeer intensief betrokken geweest bij de Almelose gemeentepolitiek. Ook binnen de denktank verzet hij het nodige werk. Hij is bereid de komende periode als vraagbaak en geheugen voor met name de nieuwe fractieleden te dienen.

We wensen alle kandidaten Gods zegen toe in de campagne.

Bekijk hier de volledige lijst.

Kandidatenlijst voor de Gemeenteraadsverkiezingen 2022

ChristenUnie Almelo 

1

Elise Klaasen

2

Wouter Teeuw

3

Jeanet Buikema

4

Rita Tomas

5

Reijer Copier

6

Niels de Ruiter

7

Alex Langius

8

Mijntje Haakmeester

9

Sander Smits

10

Mirjam Smith

11

Lennart Boeringa

12

Gerda den Ouden

13

Timon Vrijmoeth

14

Christien Sterken

15

Dinant Pas

16

Annet ter Maat

17

Gretha van der Laan

18

Heleen Roose

19

Jacob Dogger

20

Louise Berfelo

21

Hendrik Jan Teekens

22

Lidy Winters

23

Erik Visscher

24

Simone Borghuis (Foekens)

25

Rob Luiten

26

Nina Simonian

27

Laurens Maarse

28

Annemarie Jochem

29

Rijk Lubberts

30

Ellen van Heek

31

Elwin Groenevelt

32

Wim Steenkamp

33

Symon Grootens

34

Henk Huisman

35

Jan Veenstra

36

Freek Nijhof

 

Tijdens de campagneperiode gaan diverse bekende CU-ers on tour door Nederland. Op zaterdag 26 februari brengt Professor Maarten Verkerk een bezoek aan Almelo. In het licht van het campagnethema Samen Recht Doen zal Verkerk in gesprek gaan met Rienke Vedders, pastor bij Eugeria, Andre Rupert, diaconaal assistent van de Elisa Parochie, Danielle Geleijns van woongemeenschap De Wonne en Niels de Ruiter, kandidaat voor de gemeenteraadsverkiezingen. Thema’s die aan de orde komen zijn onder meer armoedebestrijding, participatie, de netwerk-economie en de betekenis van de kerk als gemeenschap voor de samenleving.

Maarten Verkerk (1953) is sinds 11 juni 2019 lid van ChristenUnie-fractie in de Eerste Kamer. Hij is bijzonder hoogleraar christelijke wijsbegeerte aan de Technische Universiteit Eindhoven en de Universiteit Maastricht. Verkerk maakte deel uit van de Commissie-Schnabel die adviseerde over voltooid leven. Hij houdt zich als Eerste Kamerlid bezig met binnenlandse zaken, volksgezondheid, welzijn en sport en infrastructuur, waterstaat en ruimtelijke ordening. Hij is voorzitter van de vaste commissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.

Op het gebied van erfgoed en cultuur zijn gedurende de huidige bestuursperiode een aantal ‘potjes’ bestemd. Moties van de fractie van de ChristenUnie lagen hier in meerdere gevallen aan ten grondslag. Onze fractie heeft vragen wat er met het geld is gebeurd.

We naderen het einde van de huidige bestuursperiode en onze fractie zou willen voorkomen dat deze potjes voortleven zonder dat iemand er nog van weet. Dan bestaat immers het risico dat ze niet gebruikt worden voor het doel waarvoor ze bedoeld waren, maar-in het ergste geval- voor hobby’s van het huis of als dekking van voorstellen van ‘bevriende fracties’ van de wethouder.

Onze fractie heeft daarom bij de raadsvergadering van 15 februari de volgende vragen:

De raad heeft eind 2017 de nota erfgoed ‘zichtbaar verleden’ vastgesteld. De raad heeft via een amendement tijdens de begroting 2018 besloten de financiële middelen voor uitvoering van de erfgoednota via de begroting 2019 beschikbaar te stellen. Het gaat om een incidentele inzet van 80.000 euro voor 2019 en een structurele inzet van 35.000 euro per jaar. Het incidentele budget is in 2019 niet gebruikt, maar de wethouders Van Rees en Langius hebben de sector aangegeven dat het budget van 80.000 euro beschikbaar blijft gedurende de bestuursperiode voor uitvoering van de (publieke taken in de) Erfgoednota. We hebben begrepen dat het budget nog steeds niet is aangewend. Kan het college ons op de hoogte stellen van de status en plannen? De gemeenteraad van Almelo heeft bij de perspectiefnota 2019 de motie: ‘Kerkenvisie’ unaniem aangenomen. De gemeenteraad heeft het college verzocht een decentralisatie-uitkering bij het Rijk aan te vragen om te gebruiken bij de totstandkoming van een kerkenvisie voor Almelo. Deze aanvraag is ingediend en het college heeft 50.000 euro bestemd. Daarmee is de motie weliswaar afgehandeld, maar is er nog geen kerkenvisie, ondanks het feit dat de fractie van de ChristenUnie zelfs vrijwilligers heeft voorgesteld om zo nodig te helpen bij deze visie. Wat is de status van de kerkenvisie en hoe is of wordt het budget aangewend? Tijdens de behandeling van de begroting 2021 heeft de raad de motie Cultuurvisie 2021-2025 aangenomen. Via een raadsbrief in april 2021 heeft het college aangegeven deze nieuwe cultuurvisie uiterlijk 1 mei 2021 ter visie en besluitvorming voor te leggen aan de raad. In juli 2021 was er uiteindelijk een beeldvormend politiek beraad met helaas enkel een actualisatie en geen nieuw beleid. Echter, om toch een impuls te geven aan ons cultureel klimaat is bij de najaarsrapportage op 12 oktober 2021 een bedrag van 500.000 euro gereserveerd bedoeld om nieuwe initiatieven en ambities op het vlak van cultuur aan te jagen. Beloofd werd dat een concreet bestedingsvoorstel gelijktijdig met de geactualiseerde cultuurvisie aan de raad zou worden voorgelegd. Deze cultuurvisie stond toen nog beoogd in het najaar van 2021. Wat is de status van de cultuurvisie en daarmee van dit potje?

We zien de beantwoording van de vragen graag tegemoet.

namens de ChristenUnie fractie, Wouter Teeuw

Op initiatief van de ChristenUnie heeft de Raad met ruime meerderheid het college verzocht om bij Twence aan te dringen op een integriteitsonderzoek. Er lijkt heel wat aan de hand.

Op de agenda van de gemeenteraad van 21 december 2022 stond een voorstel van het college waarin de raad werd gevraagd niet in te stemmen met nieuwe contracten van Twence en niet in te stemmen met de tarieven en het dividendbeleid van Twence. Almelo staat hierin niet alleen. Ook Haaksbergen, Rijssen – Holten, Twenterand en Oldenzaal hebben niet ingestemd met de tarieven en het dividendbeleid van Twence.

Ook onze fractie heeft grote moeite met een aantal zaken die spelen bij Twence en raken aan integriteit:

Onze inwoners betalen meer afvalstoffen dan wettelijk is toegestaan. Wettelijk gezien mag de afvalstoffenheffing maximaal kostendekkend zijn. In Twente zijn de tarieven echter kunstmatig te hoog. Dat leidt tot winsten die Twence gebruikt om zelf te investeren en om dividend uit te keren aan gemeenten, zodat zij leuke dingen kunnen doen. Dit is feitelijk een verkapte vorm van belastingheffing. Wettelijk mag dit niet. De juiste weg is dat de gemeenten direct belasting heffen (via WOZ bijvoorbeeld), en dan zelf direct dit geld gebruiken (i.p.v. de geldstroom te laten lopen via Twence) of als gemeenteraad transparant en open besluiten te investeren in Twence. Dat doet ook recht aan het budgetrecht van de raad. Financieel gezien is de huidige constructie ook niet slim. Op winsten die via Twence terugkomen naar de gemeente wordt eerst belasting geheven. Daarmee organiseer je een geldstroom van de gemeente naar Den Haag. Dat is de omgekeerde wereld. Almelo is ooit deze samenwerking aangegaan om het eigen afval te verwerken. In een samenwerking lever je financieel en bestuurlijk gezien zeggenschap ik. Maar Twence is ondertussen veranderd. Het ging erom het verwerken van eigen afval te organiseren. Maar Twence is veranderd in op dit moment een commerciele verbrander van buitenlands afval en bouwt zichzelf nu om tot een gemeentelijk energiebedrijf. Dat is bij de oprichting niet onze intentie geweest. Andere aandeelhouders houden ons nu in de greep, en dwingen Almelo in een knellend keurslijf om mee te investeren in een commercieel bedrijf. Dit raakt aan de autonomie van Almelo en aan alle democratische principes waar we in dit land voor staan. Doordat Twence weigert inzage te geven in bedrijfsgegevens (zoals tariefsopbouw) weet Almelo zelfs niet of het aan rechtmatigheidseisen voldoet. Twence doet zich voor als overheid. Maar Twence lijkt een commercieel bedrijf in een commerciële markt te zijn, en handelt ook zo. Dit geldt zowel voor de geliberaliseerde energiemarkt; als voor de markt van het verbranden van buitenlands afval. Het wringt dat met overheidsgeld wordt ondernomen in een commerciële markt. Het is wat ons betreft een principe kwestie: Twence moet kiezen tussen of handelen als commercieel bedrijf, of handelen als overheid. Nu eet men van twee walletjes. En tenslotte is er alle schijn over het marchanderen met de aanbestedingsregels. Het meeste afval komt uit het buitenland. Het regionale afval gaat echter bewust in een aparte verbrandingslijn, actief zo georganiseerd enkel en alleen om EU regels te omzeilen (men hoeft dan niet aan te besteden omdat 80% van het afval van gemeenten zou komen). In een markt die toch al last heeft van milieucriminaliteit zoekt een bedrijf dat zich ziet als overheid de randjes van de wet op, of gaat er overheen. De overheid moet het goede voorbeeld geven, en niet zelf de mazen van de wet zoeken en ondertussen anderen aanspreken op ondermijning. Dit raakt moreel ethische kaders.

Onze fractie wil benadrukken dat niet alleen de directie van Twence te verwijten valt, het marchanderen met de wet.

De verwijten betreffen ook en vooral de aandeelhouders, zoals Enschede en Hengelo, die eigen belangen laten prefereren boven normen en waarden. Dit kan de verhoudingen in de regio bovendien voor jaren verpesten. Net nu we in de regio op de goede weg zijn.

Bovenal willen wij de raad van commissarissen (RvC) aanspreken. Vanwege integriteitskwesties, maar ook vanwege het niet in bescherming nemen van een minderheid van aandeelhouders. De RvC dient te handelen in het belang van aandeelhouders. 

Onze fractie kent plaatsvervangende schaamte en steunt het collegebeleid. Daarom zijn wij met een motie gekomen, mede ingediend door LAS, Democraten.nu, CDA en VVD waarin we het college verzoeken:

“De RvC van Twence te verzoeken bij Twence een extern en onafhankelijk onderzoek in de stellen naar zowel de integriteit van het bestuurlijk handelen (gedragscode goed bestuur) als de integriteit aangaande het wettelijk handelen in de bedrijfsvoering (contracten en tarieven); Alle aandeelhouders van Twence in kennis te stellen van deze motie.”

De motie werd ook door andere partijen gesteund en met 22 stemmen voor en 10 stemmen tegen aangenomen.

Het verkiezingsprogramma van de ChristenUnie Almelo voor de periode 2022 - 2026 is beschikbaar. Een team van mensen heeft het programma met als motto 'samen recht doen' uitgewerkt en de ledenvergadering heeft haar akkoord gegeven.

De verkiezingen in maart 2022 gaan over mensen. Over jou en over mij. Over onze ouders, onze kinderen, onze buren, de leerkracht op de school, onze werkgever en onze werknemers. Ze gaan over ons en de manier van samenleven in Almelo. Samenleven in ons eigen Almelo, een bloeiende industriestad die met 40.000 banen regionaal voor werk zorgt. Ons Almelo, de centrumgemeente voor Noordwest Twente waarin de binnenstad zichtbaar is aangepakt en het water terug in de stad wordt gebracht. Ons Almelo, ooit door een regentesk verleden op de rand van een faillissement gebracht; maar nu dankzij betrouwbaar bestuur -waaraan wij als ChristenUnie mochten bijdragen- financieel weer gezond en investerend in goed onderwijs, duurzame energievoorziening, maatschappelijkeondersteuning en zelfs een nieuw zwembad.

Voor dit Almelo zullen wij ons met hart en ziel inzetten. Ons inzetten voor een samenleving waarin we omzien naar elkaar, voor een rechtvaardiger verdeling van welvaart en inkomens, voor betaalbare woningen, voor betere zorg voor de schepping, voor een humaner vluchtelingenbeleid, voor bestrijding van ondermijning, voor meer veiligheid, dichtbij en verder weg. We willen verder bouwen aan een nieuwe, open bestuurscultuur en bovenal een dienstbare overheid.

Op 9 en 11 november vergadert de gemeenteraad over de begroting van 2022. Kort samengevat heeft de stad er nog nooit zo goed voorgestaan. Hierbij onze algemene beschouwingen.

Begroting 2022: Algemene beschouwingen ChristenUnie Almelo

11 november 2021

Een begrotingbehandeling op 11 november. Als politieke partij met een protestantse achtergrond heeft de ChristenUnie weinig met de elfde van de elfde, maar we weten uiteraard wel dat op 11 november officieel het carnavalsseizoen start. Historisch gezien is deze datum vastgesteld omdat er in de in de tijd voor kerst ook gevast werd. Dit gebeurde overigens uit armoede. Men bewaarde al het vlees uit de slachtmaand november voor kerst, en daarom werd er vanaf 12 november tot kerst gevast. Slim gecombineerd met de feestdag van Sint Maarten werd op die 11de november al het eten, dat niet lang houdbaar was, feestelijk opgegeten.

Ook deze begroting lijkt het startsein voor een groot feest. Almelo heeft er simpelweg nog nooit zo goed voorgestaan. We hebben jaren van bezuinigingen en het aanhalen van de broekriem achter de rug. Terwijl we nog bezig waren de ‘taakstellingen’ uit vorige begrotingen in te vullen dienden de volgende tegenslagen zich aan. Al dachten we iedere keer het diepste punt bereikt te hebben, er leek geen einde aan te komen. Wellicht dat we, in dit perspectief gezien, ons de huidige situatie nog euforischer voorstellen, maar zoals onze fractie bij de najaarsrapportage al heeft gezegd: het geld klotst spreekwoordelijk gezien ineens tegen de plinten.

Alles lijkt ineens mee te zitten. De algemene reserve die eind 2015 nog 20,7 miljoen euro negatief was, is begroot op een verwachte stand van 25 miljoen euro positief eind 2022. Via de najaarsrapportage is al 6,84 miljoen euro (dividend Cogas) gestort in de algemene reserve van het grondbedrijf. Prima. Deze vlek uit verleden is daarmee voor bijna de helft weggepoetst. We laten de erfenis uit het verleden ogenschijnlijk definitief achter ons. Er is bij de najaarsrapportage ook al een bestemmingsreserve van 4 miljoen euro gecreëerd om tekorten in het sociale domein op te vangen. Deze begroting reserveert daarnaast een bestemmingsreserve van 7 miljoen euro om geld te reserveren voor stadsontwikkeling, waarmee budget wordt gekoppeld aan de in de Perspectiefnota 2021 genoemde ontwikkelingen voor de binnenstad, spoorzone (stationsgebied, Kerkelanden, bedrijventerrein achter de molen) en de wijken Nieuwstraatkwartier en Ossenkoppelerhoek.

Wij willen hierbij het college complimenteren met het financieel weer op orde brengen van de Almelose begroting.

Anderen beweren dat de datum 11 november samenhangt met het feit dat 11 het getal is van de dwazen en gekken. Carnaval is immers bij uitstek het feest van zotheid, spot en uitbundigheid. We moeten als raad echter waken om niet door te slaan in ‘gekkigheid’. Zeker met de gemeenteraadsverkiezingen in het vooruitzicht kan het gevaar ontstaan om (in verkiezingsprogramma’s) van alles te gaan beloven. Geld speelt immers geen rol. Het debacle van de megalomane ambities uit het verleden is zomaar vergeten en voor je het weet herhaalt de geschiedenis zich. Euforie kan doorslaan in nonchalance, in even net een stapje minder doen waar het bijvoorbeeld gaat om begrotingsdiscipline. We moeten blijven waken voor kostenbeheersing. De meerjarige programmabegroting gaat bijvoorbeeld ook maar tot 2025. En een aantal zaken, zoals tekorten op het onderhoud kapitaalgoederen of het wegvallen van het dividend Cogas, vallen precies daarna pas. Met de spreekwoordelijke Calvinistische inslag is ons motto dan ook het doen wat nodig is. Maar er is dus wel ruimte voor investeringen. Immers, hoewel Johannes Calvijn in zijn Institutie pleitte voor ‘maathouden’, had Calvijn wel degelijk oog voor vermaak en plezier.

In de begroting zien we de financiering toegekend aan een aantal beleidsontwikkelingen waarvan in de Perspectiefnota 2021 al de richting is geschetst en die ook in lijn zijn met onze inzet en inbreng in het in 2018 gesloten coalitieakkoord. In het voorafgaande is al genoemd onze inzet op een blijvend financieel herstel. Mooi dat dat gelukt is. Wij willen tevens onze waardering uitspreken voor:

De focus op een preventieagenda in de zorg, in het bijzonder het voorkomen van (vecht)scheidingen en het bevorderen van een gezonde leefstijl van onze inwoners. De ChristenUnie pleit al bijna 10 jaar voor een groter bewustzijn aangaande de gevolgen van een echtscheiding. Het is mooi dat dit aandachtspunt nu ook vanuit de stad zelf is aangedragen. Wat leefstijl betreft: precies vier jaar geleden, bij de behandeling van de programmabegroting 2018, is onze motie (met SP, GroenLinks en Leefbaar Almelo) voor Jongeren Op Gezond Gewicht op advies van het college (‘geen toegevoegde waarde’ / ‘waarschijnlijk zonde van de tijd’) weggestemd door de raad. Het verheugd ons dat het college nu wel een meerwaarde ziet in JOGG en een driejarige samenwerking is aangegaan. Het uitvoeren van pilots rond groepsgerichte financiering van jeugdhulp in het onderwijs. De verbinding tussen onderwijs (leerkracht) en jeugdhulp (hulpverlener) zien we als uitermate belangrijk voor een preventieve aanpak. Het college verwacht dat, wanneer er van individuele indicaties over wordt gegaan naar groepsgerichte bekostiging, er op de school een vorm van algemene voorziening kan worden gecreëerd waardoor de jeugdhulp voor leerlingen met een extra ondersteuningsvraag eenvoudiger, sneller en daarmee lichter toegankelijk wordt. Graag horen we wel hoe het college dat gaat evalueren. Het aanpakken van laaggeletterdheid en het voorstel de inzet van 4 schuldenspecialisten met een jaar te verlengen zijn van direct belang voor onze inwoners en zijn nadrukkelijke wensen zoals ook wij die hebben in ons programma. De aandacht voor veiligheid en maatschappelijke (cyber)weerbaarheid. Voor de preventieve aanpak van mensenhandel en uitbuiting is eerder, bij de perspectiefnota 2020, al een incidenteel budget van 50.000 euro per jaar beschikbaar gesteld voor de periode 2021-2022. Wat ons betreft mag er in het programma veiligheid nog meer aandacht komen voor het bestrijden van mensenhandel en uitbuiting, ook voor de langere termijn! Het stimuleren van energiebesparende maatregelen en het opwekken van duurzame energie. Komende jaren wordt ook voor Almelo de energietransitie en de klimaatadaptatie een van de grootste uitdagingen. Inwoners die het niet zelf kunnen betalen om van het gas af te gaan zullen worden geconfronteerd met steeds hogere energieprijzen en uiteindelijk in de schuldhulpverlening belanden. De gemeente dient inwoners wat ons betreft bij de hand te nemen, als betrouwbare tussenpersoon die helpt om alles te regelen, zowel wat organisatie betreft, als wat de financiën betreft (leningen). De ‘gangmakers’ als goede voorbeelden (binnen het programma Nieuwstraatkwartier) zijn wat dat betreft een prima initiatief. We dienen een motie in dat naar de hele stad uit te breiden. Wel opmerkelijk dat er voor het programma Duurzaamheid vanaf 2023 geen middelen in de begroting zijn opgenomen (p. 92 begroting). Het lijkt ons niet de bedoeling het programma te stoppen. De nieuwe raad en/of coalitie zal hier een uitspraak over kunnen of moeten doen.

De programma’s Binnenstad (stadsontwikkeling), Economie, Mobiliteit en Cultuur, en de Bestuurscultuur diepen we in de volgende paragrafen iets verder uit.

Via deze begroting wordt over de periode tot en met 2025 een bedrag van 7 miljoen euro gereserveerd in het stadsontwikkelingsfonds. We mogen aannemen dat het hier gaat om een bestemmingsreserve (onze financiële verordening kent het hele begrip fonds niet). Wakend voor een heropleving van de door ons verafschuwde ‘potjescultuur’ mogen we ook aannemen dat de precieze besteding van dit geld nog langs de raad komt en dat er zorgvuldig verantwoording wordt afgelegd. Als dat niet zo is, horen we dat graag.

Het college heeft een uitvoeringsagenda stadsontwikkeling opgesteld die ook publiek beschikbaar is gesteld (https://www.almelo.nl/uitvoeringsagenda-stadsontwikkeling). Die beschrijft de manier waarop we de stad willen ontwikkelen. Daarbij zijn gebieden benoemd die prioriteit krijgen, waaronder de binnenstad en de spoorzone. Daarnaast willen we bedrijventerreinen uitbreiden, de wijken Nieuwstraatkwartier en Ossenkoppelerhoek een impuls geven en een nieuwe, grote woningbouwlocatie ontwikkelen. Op deze manier wil Almelo haar krachtige positie als centrumgemeente in Noordwest Twente verder versterken. In het eerste kwartaal van 2022 wil het college een voorstel aan de gemeenteraad doen voor de aanpak van de uitvoering. Wij willen hiervoor alvast het volgende meegeven.

Almelo heeft plannen voor het bouwen van circa 3000 woningen. Daarmee worden nu de keuzes gemaakt die voor 50-100 jaar bepalend zullen zijn voor een duurzame en toekomstbestendige leefomgeving. Almelo Noord-Oost hebben we afgeschreven en daar is Almelo de-facto aan failliet gegaan. Halen we deze plannen weer uit de kast? En wat hebben we geleerd van het verleden? We kunnen huizen bouwen in de weilanden van Bornerbroek, dicht bij de A35. Dit is voor ontwikkelaars de makkelijke weg, de euro-tekens staan al in de ogen. Of bouwen we binnenstedelijk, dicht bij het station, zodat inwoners juist het OV pakken? De Binnenstad (Stadskade) en de Spoorzone (Westerdok, Kerkelanden, Stationsgebied en Achter de Molen) lijken zich uitermate te lenen voor hoogbouw. Betaalbare appartementen voor jongeren. Woonvoorzieningen voor ouderen. Voor gezinnen in de binnenstad is parkeren ook niet altijd vanzelfsprekend meer of ze gebruiken deelauto’s zodat de parkeernormen omlaag kunnen. Wij zouden binnenstedelijke hoogbouw graag uitgezocht en meegenomen zien, als alternatief voor het aanleggen van nieuwe grote woonlocatie. Een stedenbouwkundige visie is vooraf gewenst.

Behalve goed OV heeft ook de fietser onze sterke aandacht. In de begroting is aandacht voor fiets parkeren, elektrische fietsen, de bakfiets in het Nieuwstraatkwartier; maar opvallend weinig voor de fietssnelweg F35. Het tracé Wierdensestraat (gedeelte Aaldrinksingel – Nieuwstraat) wordt genoemd in het rijtje ‘nog in uitvoering of binnenkort startend’ (p. 111). Hoe vlot het bijvoorbeeld met het tracé bij het Rietstation? Moet de hele F35 niet voor 2025 zijn aangelegd? Onder het motto van ‘werk met werk maken’ lijken voorheen vooral de makkelijk stukken te zijn aangelegd, en de knelpunten te zijn vooruitgeschoven. Daarmee draagt het geld voor de F35 misschien bij aan het financieringsprobleem van het programma Water en Riolering, maar het risico dreigt dat de knelpunten hiermee straks onbetaalbaar worden, of nog erger: niet worden opgelost.

Onze fractie wil het college er graag aan herinneren dat wij samen met GroenLinks op 27 juni 2019 een motie hebben ingebracht, welke ruim is aangenomen (32 voor, 3 tegen), en welke het college verzoekt door te pakken met de F35, in het bijzonder:

het tracé van de F35 scherper vast te leggen en dit planologisch te reserveren (cq. opnieuw actualiseren van de kaartbijlagen bij het masterplan F35 voor het gemeentelijk grondgebied van Almelo); oplossingen te ontwerpen voor knelpunten in de aanleg van de F35 (bijvoorbeeld de zoekgebied Rietstation en Bleskolksingel); voor 1 oktober 2019 te komen met een plan van aanpak voor de aanleg van de F35 en dit aan de raad voor te leggen.

De motie staat niet meer in de lijst van niet-afgehandelde moties, maar volgens ons is er nog wel wat huiswerk te doen. We willen de F35 ook graag afzetten tegen de voortvarendheid waarmee bevaarbaar water wordt aangepakt. Ook hier zijn we voor, maar we stellen wel voor dat iedereen netjes op zijn beurt wacht. Financiering is altijd het argument geweest waarom de F35 zo lang duurt. Dit argument is ons inziens niet meer houdbaar. Wij zien graag dat er wordt doorgepakt en horen graag van het college hoe het staat met de uitvoering van de genoemde motie.

“Het beeld van Almelo als textielstad kan écht de kast in. Almelo is uitgegroeid tot dé high-tech maakindustrie-stad van Twente. En daar mogen wij ontzettend trots op zijn!” Deze woorden van onze burgemeester op de website van Ontdek Hightech Almelo (https://ontdekhightech.nl/) willen we van harte beamen, waarbij toegevoegd dat textiel vandaag de dag ook hightech is en we ook trots zijn op Almelo als textielstad. Ook in de begroting spat de trots ervan af als we lezen dat de ontwikkelvisie voor een nieuw bedrijventerrein voor grootschalige kavel, het XL-2 Businesspark, schetst op welke wijze in Almelo een duurzaam bedrijventerrein voor hightech en logistiek ontwikkeld zal gaan worden.

Wij willen er graag nogmaals de aandacht op vestigen, en zullen dit blijven herhalen, dat het mooi is dat we grote logistieke bedrijven aantrekken, maar dat voor de arbeidsmigranten die we daar aan het werk helpen de huisvesting vaak slecht geregeld is. Als Almelo kiest voor arbeidsmigranten, dan moet je er ook vol voor gaan. Arbeidsuitbuiting is per definitie een vorm van mensenhandel en ook in Almelo niet uit te sluiten. Wij zien echter graag een sterkere focus op high-tech, in plaats van op logistiek (‘verdozing van het landschap’); en zouden het XL-2 Businesspark ook graag zien als een Almelo’s in plaats van een regionaal bedrijventerrein in de zin van geen Gemeenschappelijke Regeling hiervoor.

Sowieso zou de ChristenUnie graag een transformatie zien van een economie die draait om de behoeften die oneindig zijn en de middelen die schaars zijn, naar een economie die draait om mensen en waardevolle (klant)relaties. Daarbij passen duurzame zaken als de leen- en deeleconomie, lokaal produceren, en sociaal ondernemerschap. Daarbij past ook dat de gemeente samen met (voedsel)producenten en de (super)markt gaat inzetten op het promoten van (het eten van) lokale producten. Logistiek heeft in deze context ook een andere dimensie. Bij duurzaamheid past tenslotte ook een ‘energieneutraal’ XL-2 Businesspark park, bijvoorbeeld door dit industrieterreinen zo in te richten dat het dienst doet als een zogenaamde ‘energy hub’.

Stijl, status, stedelijkheid: met dit adagium heeft onze fractie in 2014 de uitstraling van Almelo neergezet. De stijl van de stad slaat op het karakter van Almelo en is een expressie van de mensen die er wonen. Gelukkig is er de laatste jaren weer aandacht voor historische stijl. Status refereert mede aan een rijk aristocratisch verleden, de grandeur van vroeger. Almelo is een stad met een laag opleidingsniveau. Als de trend van polarisatie doorzet, zullen hoogopgeleiden zich hier steeds minder thuis voelen en wegtrekken naar “slimmere” steden. Almelo heeft zich lang te gericht op de grijze middenmoot. Als wij hoogopgeleiden voor deze stad willen behouden, moeten we alle zeilen bijzetten. Stedelijkheid heeft betrekking op de ‘rommeligheid’ die bij een stad hoort. Inmiddels ziet iedereen in dat kleinschaligheid, veelzijdigheid en drukte positieve kwaliteiten zijn van een stadscentrum, en zijn de fiets en auto terug in de Grotestraat.

In deze context willen we aandacht vragen voor de cultuursector. Voor de duidelijkheid: de bezuinigingen op cultuur waren een efficiencyslag en gaan we niet terugdraaien. Maar er is wel geld nodig voor nieuw beleid. Het is toe te juichen dat bij de najaarsrapportage een half miljoen is gereserveerd om een impuls te geven aan het cultureel klimaat.

Wij willen pleiten voor herhuisvesting van het Stedelijk museum op een prominente plek in de binnenstad met voldoende ruimte voor exposities. Ook pleiten we voor het koesteren van en zo nodig investeren in een modern Theater(hotel). Tenslotte pleiten we voor transformatie van de Bibliotheek richting mediavoorzieningen (gericht op jeugd, integratie met Omroep Almelo), Fablab (samenwerking met industrie) en Ontmoetingsplek voor samenwerking (zogenaamd kulturhus, met aandacht voor bestrijding van laaggeletterdheid).

Het zijn de woorden van Jezus, zo’n 2000 jaar gelden al uitgesproken. Dat is wat ons betreft ook van toepassing op de bestuurscultuur, voor de fractie van de ChristenUnie altijd een belangrijk onderwerp geweest. De gemeente is er voor de inwoners, en niet andersom. Dienen in plaats van heersen. Geen politieke spelletjes. Geen imago politiek. Geen beloftes voor de verkiezingen die na de verkiezingsdag al vergeten zijn. Dat verhoogt ook het vertrouwen in de overheid, voor Almelo genoemd als een van de belangrijkste verbeterpunten.

Er ligt onze fractie iets zwaar op het hart waar het gaat om initiatieven vanuit de maatschappij rondom woonvormen voor ouderen. Of het nu gaat om Hof van Heden, De Portier of een Armeense woonvoorziening; wij zien een patroon dat de gemeente vooral problemen ziet in plaats van kansen, een soort verdedigende houding aanneemt, en vooral blij lijkt te zijn als dergelijke initiatieven stoppen zonder dat de schuld daarvan direct bij de gemeente zelf ligt. Maar is dit een dienende houding? Is dit faciliteren of frustreren? En wat doet dit met het vertrouwen van de inwoner in de gemeente Almelo? Lossen wij de problemen van de maatschappij op, of vinden we initiatieven van inwoners alleen maar lastig. Wie is er nu voor wie?

Als voorbeeld de woonzorgvoorziening voor Armeense ouderen, waarvoor Beter Wonen en Stichting Brunnera al circa een decennium bezig zijn. Dit is op alle niveaus besproken en er zijn vele verwachtingen geschept. Eerst ging een locatie Veenelanden niet door. Toen konden uitgewerkte plannen voor Huize Alexandra niet doorgaan omdat de gemeente hier asielzoekers huisvestte. Meest recent lagen er uitgewerkte plannen voor een locatie aan het Welgelegen waarbij bewoners zelfs al op een wachtlijst staan of al gekozen hadden voor een specifiek appartement. Initiatiefnemers zijn echter zo lang aan het lijntje gehouden dat inmiddels omstandigheden zijn gewijzigd. Tussentijdse besluiten als openbare verkoop (?) alsmede het moeten slopen van sociale huur elders maken dat Beter Wonen – waar inmiddels, net als bij de gemeente, op alle niveaus al andere mensen zitten – liever een andere locatie heeft. Zucht van opluchting bij de wethouder, ik heb de schuld niet. Maar is dat echt zo? En hoe nu dan wel verder, zowel met de Armeense woonvoorziening als met de locatie Welgelegen? Er wordt in beide gevallen niets concreets voorgesteld.

Dit is niet meer uit te leggen aan de inwoners, ook niet vanuit het standpunt van de gemeente. Als de gemeente liever een ander beleid heeft, in plaats van de innig gewenste woonzorgvoorziening voor Armeense ouderen, laat het college dit hardop zeggen. Maar kijk ook eens bij Residentie Buitenzorg hoe goed iets kan werken. En bedenk ook wat het alternatief is. Vele kleine zorgbureautjes met 2-3 klanten uit eigen familie, gebaseerd op PGB’s? Vraag de wethouder zorg(fraude) maar eens of hier misschien ook nadelen aan vastzitten...

In het kader van duidelijkheid horen we de wethouder bij de begrotingsbehandeling graag een van de twee volgende zinnen uitspreken: het is òf “dit is een wens uit de samenleving en hier zet ik mij dienend voor in”, òf “ik geloof hier niet in en loop hier niet voor”.

De burgerpeiling geeft aan dat het percentage inwoners dat veel vertrouwen heeft in de gemeente is gestegen van 12% naar 25%. Dat is goed nieuws. Laten we dit vasthouden. Vertrouwen komt immers te voet en gaat te paard.

Carnaval komt van ‘carnem levare’, letterlijk vertaald het wegnemen van het vlees. In de Bijbel komt ‘het vlees’ ook voor en staat dan symbool voor slechte verlangens. Het vlees wordt dan gesteld tegenover de Geest. Geest en vlees verwijzen naar Gods belofte enerzijds versus eigen werken anderzijds (Galaten-brief). In andere landen is 11 november weer wat anders, namelijk de jaarlijkse herdenking van de wapenstilstand van 11 november 1918, die einde betekende van de Eerste Wereldoorlog. In België, Frankrijk en Servië is 11 november als Wapenstilstandsdag zelfs een nationale feestdag.

Almelo hoopt op DV 11 november een door de raad goed bevonden begroting te hebben. Laat dit ook een feestdag zijn. Dit is de laatste begrotingsbehandeling van dit college. Afgelopen periode waren de verhoudingen coalitie-oppositie niet altijd even optimaal. Hier speelden bezuinigingen op bijvoorbeeld cultuur ook een rol. Moeilijke boodschappen geven spanning. Nu de (financiële) basis op orde is mogen we echter het oude achter ons laten en positief vooruitkijken. Onze fractie wenst dat we al het vermaledijde (‘het vlees’) achter ons kunnen laten opdat de stad gebenedijd (gezegend) mag zijn. Wij wensen u en elkaar daarbij Gods onmisbare zegen toe.

 

Fractie ChristenUnie Almelo

Wouter Teeuw & Jeanet Buikema

Op 29 juni en 1 juli is de zogenaamde perspectiefnota behandeld in de raad. Hierin worden de hoofdlijnen uitgezet voor komende tijd. In november wordt dit dan vertaald in een begroting. Het beeld is dat het goed gaat met de stad. Dit komt vooral om dat de basis (ons huishoudboekje) weer op orde is. De ChristenUnie heeft daar een belangrijke rol in gespeeld. In de coalitie zijn we de kleinste, maar niet onbelangrijk! Lees onze bijdrage.

Almelo zit in een positieve flow. Waar de stad in 2016 nog kampte met een negatief eigen vermogen van circa -25 miljoen euro beschikken we vijf jaar later al over een weerstandscapaciteit van bijna +11 miljoen euro. Dat geeft ruimte om te gaan denken aan een ‘kwalitatieve’ investeringsagenda zoals ook weergegeven in de Perspectiefnota 2021:

Het bevaarbaar maken van het Kanaal Almelo-Nordhorn. Feitelijk gaat het hier om het versterken van de recreatieve functie van Almelo. De ChristenUnie pleit er al langer voor om Almelo, als stad gekenmerkt door water, groene longen en historisch erfgoed zoals Huize Almelo, te promoten als pareltje voor vakantiegangers. Uitgaande van 30% cofinanciering door externe partijen (subsidies, waterschap, etc.) – wat ons betreft een minimumpercentage! – vallen de kapitaal- en onderhoudslasten op lange termijn (€385.000 per jaar in 2029) praktisch weg tegen de gefaseerde verhoging van precario- en toeristenbelasting (€350.000 per jaar in 2029). We zien het plan hiermee als in principe haalbaar, en we vinden het ook terecht dat ondernemers via de precariobelasting indirect hun bijdrage leveren. Zij hebben immers in een beeldvormend politiek beraad ook aangegeven dat ze hiertoe bereid zijn, en dat het water in de stad ze absoluut geen windeieren legt. Uiteraard zal de raad, met de beoogde metamorfose van de binnenstad via het masterplan nog vers in het achterhoofd, wel goed moeten blijven monitoren of het ook allemaal financieel haalbaar blijft. Investeren in groen en blauw in de wijken. Feitelijk gaat het hier om essentiële investeringen die noodzakelijk zijn in het kader van klimaatadaptatie en biodiversiteit. Meer groen en blauw in de stad vermindert de gevolgen van klimaatverandering, zoals wateroverlast en hittestress. Het veranderde klimaat is merkbaar met hitte en perioden van langdurige droogte. Tegelijkertijd zullen hoosbuien steeds vaker voor plaatselijke overstromingen zorgen. De raad moet zijn verantwoordelijkheid nemen om deze uitdagingen aan te pakken. De ChristenUnie benadrukt daarbij dat behalve de overheden ook de samenleving mee kan en moet doen. Zijn inwoners bereid om bijvoorbeeld de tegels uit de tuin te vervangen? Daarom hebben we bij de perspectiefnota 2020 ook de ‘motie Regenton’ ingediend. Het is mooi dat het college voorstelt om voor langere termijn (tot en met 2030) geld beschikbaar te stellen voor groen en blauw (75k€ per jaar). Ook zullen inwoners in een groene en blauwe omgeving eerder naar buiten gaan voor een ommetje en krijgen zo meer beweging en komen elkaar vaker tegen. Dit draagt bij aan een betere gezondheid en meer sociale cohesie, een mooie ‘bijvangst’. Verhogen onderhoudsniveau grijs/groen. Hier trekt het college maar liefst €300.000 euro per jaar voor uit. En dat is nodig ook. Hier komen de vorige twee punten samen. Een net verzorgde binnenstad maakt je stad aantrekkelijk. En een goede verzorging is het behoud van je ‘groen’ en ‘grijs’. Groen dat door het asfalt heen groeit of putten die zijn dichtgegroeid scheelt op korte termijn onderhoudskosten, maar op lange termijn ben je duurder uit om de schade te herstellen. De kost gaat voor de baat uit. Herontwikkeling Stadskade, het gebied tussen het oude stadhuis en het nieuwe water in de stad. Voor zover de raad hier informatie over heeft gekregen zijn de plannen hiervoor, laat staan de financiering ervan, erg prematuur. Dat wordt samengewerkt met HMO, de Herstructureringsmaatschappij Overijssel, is prima. Dat het miljoenen gaat kosten is ook duidelijk. Alleen al het eventueel afbreken van de parkeergarage Stadsbaken vraagt enorme investeringen. Het is allemaal veel te vroeg om hier überhaupt iets zinnigs over te kunnen zeggen, behoudens dat de fractie van de ChristenUnie wil benadrukken dat het betrekken van de stad essentieel is. Denk aan burgerinitiatieven als ‘De Portier’ (woonvorm voor ouderen in de binnenstad). Op participatie komen we verderop nog terug.

Daarnaast spelen nog de bouw van een nieuw zwembad aan de Sluiskade, waar de raad al toe besloten heeft, en een eventuele uitbreiding van het XL park aan de overkant van het Twentekanaal, de zogenaamde kanaalsprong. Almelo is duidelijk weer een stad geworden die leeft en die vooruitkijkt. De sombere jaren van alleen maar ‘taakstellingen’ en bezuinigen, nu al langer dan een decennium, lijken hopelijk voorgoed voorbij.

Het feit dat we financieel boven water zijn wil niet zeggen dat we nu weer terugkeren naar ‘goede oude tijden’. Ten eerste was het verleden niet altijd beter. Daarbij hoeven we enkel maar in herinnering te roepen wat onze fractie in het verleden heeft geroepen over de bestuurscultuur in deze stad. Ten tweede heeft de coronacrisis ons één ding wel heel duidelijk gemaakt, namelijk dat we niet teruggaan naar het ‘oude normaal’ maar dat er een ‘nieuw normaal’ zal ontstaan. En dan gaat het niet alleen over het handen wassen en wel of niet handen schudden. De coronacrisis, die nu al meer dan een jaar duurt, heeft ons letterlijk en figuurlijk stilgezet bij een aantal dingen. Langzaam komt alles weer op gang, maar helemaal terug naar het oude normaal zal het zeker niet worden. De coronacrisis, met gelijktijdig ook nog eens de zogenaamde toeslagenaffaire, heeft ons aan het denken gezet over wat echt belangrijk is:

In plaats van onszelf en ons voedsel de hele wereld over te slepen, wat mede heeft geleidt tot verspreiding van het coronavirus, is duidelijk dat alles straks meer lokaal en duurzaam moet. De Sustainable Development Goals (of Duurzame Ontwikkelingsdoelen) van de VN zijn 17 afgesproken wereldwijde doelen op het gebied van klimaat, armoede en onderwijs. Steeds meer bedrijven en maatschappelijke organisaties integreren deze SDG’s in hun beleid. De ChristenUnie wil dat Almelo dat de komende periode ook doet. De Perspectiefnota als ‘visiestuk’ had daar eigenlijk een aanzet toe kunnen doen. Wij vinden dit heel belangrijk omdat deze 17 duurzaamheidsdoelen dé wereldwijde duurzaamheidsagenda vormen maar ook sterk vervlochten zijn met de opgaven in Almelo, zoals ook verwoord in de Perspectiefnota. Per programma zou je de SDG’s waaraan wordt bijgedragen moeten benoemen en meetbaar kunnen maken. Thuiswerken was de afgelopen periode de norm en zal niet meer verdwijnen, althans niet helemaal. Dat betekent dat inwoners meer tijd in huis doorbrengen. Gelukkig is het prettig wonen en vertoeven in Almelo, maar bijzondere woonvormen vragen onze specifieke aandacht. Op 23 maart jl. is hier al een motie over aangenomen van de LAS fractie die wij mede hebben ingediend. De ChristenUnie wil dat de gemeente Almelo de komende periode fors gaat investeren in (aangepaste) woningen en gemeenschappelijke woonvormen voor met name onze ouderen. Collectieve woonvormen zijn belangrijk omdat ze zorgen voor onderling contact, gezelschap en burenhulp. Ook bevordert het realiseren van voldoende woningen voor ouderen de doorstroom op de woningmarkt. In Almelo mogen er geen belemmeringen zijn voor collectieve woonvormen voor senioren (‘krasse knarrenhofjes’) en gemengd wonen. We benadrukken dit omdat college en ambtenaren de initiatieven vanuit de samenleving, zoals Armeense ouderenwoningen aan het Welgelegen, initiatief De Portie rond de binnen stad, of de al jarenlang durende strijd van Hof van Heden, het maakt eigenlijk niet uit wat, steevast met een NEE begroet. Ook de gemeente Almelo zal hier een omslag in denken moeten maken. De coronamaatregelen hebben bij jong en oud sociale en psychologische sporen achtergelaten. Eenzaamheid is een nog belangrijker thema geworden. Gelukkig hebben we ook gezien dat als het erop aankomt we in Almelo oog voor elkaar hebben. Dat we in staat zijn om elkaar op creatieve manieren te vinden en elkaar te helpen. Voor mensen met een beperking is vol meedoen echter zonder corona al lastig, en nu vaak nog lastiger, maar ook zij moeten op alle fronten mee kunnen doen. Om die reden heeft de ChristenUnie samen met GroenLinks als initiatiefnemer op 10 mei 2016 een motie ingediend om een inclusieagenda op te stellen voor Almelo om zo werkelijke stappen te zetten naar de inclusieve samenleving. De motie is met algemene stemmen aangenomen en ongetwijfeld uitgevoerd, maar graag zouden we er meer van merken. Waarom heeft de perspectiefnota geen paragraaf over inclusiebeleid, zodat dit onderwerp jaarlijks op de agenda komt? Door corona is de polarisatie in de samenleving nog verder toegenomen. We konden elkaar niet ontmoeten en elkaars mening nuanceren. Gelijktijdig heeft de toeslagenaffaire ook in Almelo geleid tot teleurstelling in de samenleving en in de overheid. Mensen voelen zich niet begrepen, niet gezien en soms zelfs helemaal klemgezet. Wij zijn ervan overtuigd dat goed bestuur en sterk moreel en integer leiderschap de basis vormen voor een bloeiende samenleving. Net zo belangrijk is een samenleving die zich realiseert dat een overheid niet alles kan oplossen en zelf ook verantwoordelijkheid neemt. Wij zijn ervan overtuigd dat het meer dan ooit belangrijk is om te geloven in en te werken aan een stad Almelo waar het niet meer gaat om ‘ik’ maar steeds meer om ‘wij’. Prostitutie is geen gewoon beroep. Prostitutie is ongelijkwaardig, er is bijna altijd sprake van machtsongelijkheid, economische ongelijkheid en genderongelijkheid. Daarom is de ChristenUnie tegen prostitutie. Criminaliteit, mensenhandel, uitbuiting, eenzaamheid en andere sociale problemen zijn de schrijnende werkelijkheid achter de schone schijn. Met de verschuiving van prostitutie van de clubs en bordelen naar het thuiswerken/via internet diensten aanbieden, neemt de onzichtbaarheid van de prostitutiebranche toe en daarmee ook de risico’s. De coronacrisis heeft deze ontwikkeling versterkt. Het bestrijden van mensenhandel heeft onze fractie ingebracht in het coalitieakkoord. Helaas is het niet opgenomen in het veiligheidsbeleid. Gaandeweg komt er wel meet aandacht voor, en de portefeuillehouder geeft inmiddels aan dat hier in het volgende integrale veiligheidsbeleidsplan wel aandacht voor moet komen. Onze fractie is hier enerzijds blij mee, dat mensenhandel en prostitutie een speerpunt van beleid wordt, maar anderzijds ook weer niet vanwege het feit dat dit ook simpelweg betekent dat de problematiek is toegenomen. De fractie van de ChristenUnie zou graag zien dat de gemeente Almelo investeert in uitstapprogramma’s voor prostituees, een uitsterfbeleid voor bestaande seksinrichtingen en het voorkomen van de vestiging van nieuwe, een veilige opvang voor slachtoffers, een pooierverbod, een vergunningplicht voor zelfstandig thuiswerkende prostituees, en dat ouders en scholen samen optrekken als het gaat om voorlichting en hulpverlening rond sexting en grooming. We zullen dit inbrengen bij het volgende integrale veiligheidsbeleidsplan. Door de corona zijn ook onze bibliotheek en culturele instellingen te) lang gesloten geweest. Voor veel inwoners van Almelo is de bibliotheek de toegang tot boeken, informatie, een cursus en ontmoeting. Ook is de bibliotheek belangrijk als aanvulling op het leesonderwijs voor kinderen, laaggeletterden en nieuwkomers. Bij de versoepelingen rond de coronamaatregelen vond Den Haag de bordelen een essentiëlere voorziening dan de bibliotheek, die veel te lang dicht bleef. Het zegt iets over onze maatschappij. Mede door de bezuinigingen staat er al druk op de processen rond de bibliotheek. Multifunctioneel, innovatief en duurzaam denken is nodig. Huisvestingskosten kunnen naar beneden door te investeren in duurzaamheid. Er kunnen ook creatieve, alternatieve haal- en brengsystemen worden ontwikkeld ter versterking of vervanging van het huidige bibliotheekwerk. Wij zien uit naar een nieuwe cultuurvisie, waar we bij motie op 12 november 2020 om hebben gevraagd. Helaas is deze visie er niet voor de Perspectiefnota, maar met wat meer tijd komen er hopelijk veel nieuwe en verfrissende, onconventionele ideeën uit voort. Die verwachting hebben we zeker waar het gaat om een nieuwe visie op het Stadsmuseum. Daarom draagt de motie op om inwoners, (kleinere) culturele verenigingen en -instellingen en mogelijk geïnteresseerde ondernemers uit heel Almelo hier nadrukkelijk bij te betrekken. Wij vertrouwen erop dat dit ook gebeurt.

Op voor de fractie belangrijke onderwerpen uit de perspectiefnota zullen we onderstaand kort verder ingaan.

Almelo heeft een verantwoordelijkheid als het gaat om goede opvang van vluchtelingen. Mensen die huis en haard hebben verlaten, moeten een veilig onderkomen krijgen. We zijn ons er van bewust dat het draagvlak hiervoor soms kwetsbaar is. Per 1 juli – over enkele dagen dus – wordt Huize Alexandra opgeleverd aan de gemeente omdat de (vermeende) kiezersgunst op rechts een AMV opvang niet langer wenselijk maakte. Toch vindt de ChristenUnie de manier waarop we in Almelo met vluchtelingen omgaan een vraagstuk van de hele samenleving. Integratie is geen keuze maar een morele verplichting. Daarom willen we dat nieuwkomers zo snel mogelijk opgenomen worden in onze samenleving. Dat begint met de taal leren, maar ook dat gaat sneller en beter als nieuwkomers actief deelnemen aan de maatschappij. Nieuwkomers moeten zo snel mogelijk deel kunnen nemen aan (vrijwilligers)werk en participeren in verenigingen. Mogelijkheden om actief kennis te maken met en deel te nemen aan de maatschappij helpen nieuwkomers bij hun integratie. Initiatieven vanuit de samenleving die hiervoor georganiseerd worden, verdienen aanmoediging en ondersteuning. Belangrijk is tegelijk dat nieuwkomers leren dat de Nederlandse normen en waarden in Almelo leidend zijn. Vanuit de kerken is er, met de Stichting Gave, in Almelo een initiatief vanuit de samenleving ontstaat om vluchtelingen te helpen. Kerken nemen hun maatschappelijke verantwoordelijkheid! Vanuit de nieuwe werkwijze waar we naar toe werken in de omgevingswet (geen nee mits, maar ja tenzij) hopen we dat de gemeente dit initiatief voortvarend omarmt.

In Almelo valt er misschien nog wel wat aan te merken op de bestuurscultuur, de regio maakt het nog veel bonter. Zie vooral het gebeuren rond Twence als (negatief) voorbeeld. Als fractie van de ChristenUnie hebben we eerder aangegeven dat we het verbranden van buitenlands afval geen overheidstaak vinden, maar een commerciële activiteit en we daarom ten principale vinden dat Almelo de aandelen Twence zou moeten verkopen. De deelname in Twence is bovendien niet zonder financiële risico’s gegeven de afname van de hoeveelheid afval en de te verwachten kosten richtingen het CO2 neutraal maken van afvalverbranding. Twence noemt zichzelf echter geen afvalverbrander, maar een energieleverancier. Wat je er ook van vindt, ook die markt is geliberaliseerd. We moeten wat onze fractie betreft niet gaan investeren in een gemeentelijk energiebedrijf. Ook hebben we eerder geageerd tegen het uitkeren van grote bedragen (super)dividend door Twence. Wettelijk gezien is strikt vastgelegd dat de afvalstoffenheffing maximaal kostendekkend mag zijn. Het is dan ook niet de bedoeling dat via de afvalstoffenheffing wordt bijgedragen aan grote winsten van Twence, investeringen van Twence in het ombouwen van hun organisatie van een afvalverbrander in een gemeentelijk energiebedrijf, of dividend dat zij uitkeren als extraatje aan gemeenten. Dit is een verkapte vorm van belastingheffing. Het dividend lijkt overduidelijk een goedmakertje van Twence om gemeenten, die een te hoog tarief betalen, tevreden te houden en geld te geven voor leuke ambities van wethouders. Ondertussen blijkt nu ook de governance van Twence een farce. Een selectie van aandeelhouders onderhandelt in achterkamertjes over tarieven en dividend en legt op deze wijze kritische aandeelhouders als Almelo zijn wil op. Bestuurscultuur dus, gebaseerd op de dictatuur van de meerderheid.

Hoe het zou moeten zijn is dat de tarieven voor afvalstoffenheffing gebaseerd zijn op de kostprijs; dat alle winsten van Twence terugvloeien naar de aandeelhouders; en dat gemeenten – als ze dat willen – expliciet budget in hun begroting kunnen uittrekken om te investeren in Twence als gemeentelijk energiebedrijf. Gemeenten dienen elkaars wensen respecteren, in plaats van dat Enschede en Hengelo de verkoop van aandelen door o.a. Almelo frustreren. We zien hier het voor de regenteske cultuur zo kenmerkende heersen, in plaats van het dienen. Hopelijk tekent zich in onze samenleving een kentering af en keren ook in Almelo en in Twente steeds meer inwoners zich af van deze bestuurscultuur en ontstaat bij hen een gevoel dat het politieke klimaat van de afgelopen jaren de saamhorigheid in de samenleving ook in Twente heeft ondermijnd en dat er een correctie nodig is.

Afgelopen maanden konden raadsleden deelnemen aan online-sessie “Omgaan met maatschappelijke weerstand bij de energietransitie”. De online-sessies werden mogelijk gemaakt door het samenwerkingsprogramma Democratie in Actie en het Nationaal Programma Regionale Energiestrategie. Op zich goed dat dit wordt georganiseerd, en ook vanuit onze fractie is deelgenomen, maar de titel is wel erg uitdagend. De titel suggereert dat we ervan uit dat er weerstand is en we als raadsleden worden getraind hoe we met lastige inwoners moeten omgaan. Dat er weerstand is klopt, maar raadsleden kunnen hier ook garen bij spinnen met de gemeenteraadsverkiezingen 2022 in het vooruitzicht. Wat dat betreft is een windmolen niet veel anders dan een AMV opvang: inwoners zijn gemakkelijk mee te krijgen in overlast die zij vrezen en dergelijk populisme kan veel stemmen opleveren. Omgaan met lastige inwoners is juist niet ze overtuigen van ons gelijk, maar vooral een luisterend oor bieden en hun problemen serieus nemen en samen naar een oplossing zoeken. Daarbij moeten we ons realiseren dat de problemen van bijvoorbeeld windmolens reëel zijn (horizonvervuiling, slagschaduw, geluidsoverlast, etc.), maar wel waken voor het maatschappelijk belang van duurzame energieopwekking. Wat de fractie van de ChristenUnie betreft zijn er twee zaken essentieel:

Vasthouden aan onze doelstellingen en niet uit, bijvoorbeeld electorale overwegingen, het proces doorschuiven tot na de verkiezingen of wachten op een aanwijzing van de provincie (zoals in andere gemeenten de teneur lijkt te worden). Via een motie hebben we eerder al opgeroepen dat de andere Twentse gemeente in de pas blijven lopen!  Inwoners betrekken in de zin dat ze (financieel) belang hebben bij duurzame energieopwekking en daadwerkelijk inspraak hebben door, bij overlast, een windmolen bijvoorbeeld te kunnen stilzetten. Alleen dan komt er echt draagvlak voor deze noodzakelijke ontwikkelingen.

Bij de behandeling van de begroting op 12 november 2020 heeft de fractie van de ChristenUnie aandacht gevraagd voor een zero emission zone in de stad. Er komt geen zone, maar uit de jaarrekening 2020 (pag. 35) is gebleken dat er wel een onderzoek loopt naar zero emission stadslogistiek. Dit is een positieve ontwikkeling. Hetzelfde geldt voor het ontwikkelen van een (wat ons betreft duurzame) visie op mobiliteit en parkeren. De binnenstad is een mix van wonen, werken en winkelen. Wat wonen betreft hebben zowel jongeren als ouderen minder behoefte aan een eigen auto. Ook komen nieuwe mobiliteitsconcepten op, zoals een deelauto. Dit roept de vraag op of parkeernormen niet omlaag kunnen (minder parkeerplaatsen per woning) om ook de ontwikkeling van bijvoorbeeld woonvormen voor ouderen in de binnenstad niet te blokkeren of om parkeergarages te bouwen voor leegstand.

Ronduit positief is de toegenomen waardering voor fietsers (inclusief fiets parkeren) en het Openbaar Vervoer. Onze waardering hiervoor. Almelo werkt hard aan de verbetering van fietspaden (bijvoorbeeld Plesmanweg en Kolthofsingel) en de F35. De bereikbaarheid van het centrum per fiets is nog wel een aandachtspunt. Ook zouden wij pleiten voor meer bewaakte fietsenstallingen in het centrum nu de opmars van (dure) elektrische fietsen ook in Almelo zichtbaar is. Mensen vinden het dan fijn dat ze hun fiets niet zo maar ergens neer hoeven te zetten maar dat dat in een bewaakte fietsenstalling kan. Eventueel, zoals ook de Fietsersbond al voorstelt, in een leegstaand winkelpand. Bij de herinrichting van de Stadskade, als de parkeergarage Stadsbaken eventueel wordt afgebroken, moet er dan ook een vervanging komen voor de daar aanwezige bewaakte fietsenstalling. Een ander punt van aandacht kan nog zijn het beter inregelen van de Verkeers Regel Installaties voor fietsers. Op bepaalde punten moeten fietsers (onnodig) lang wachten op het groene licht. Dat bevordert niet de animo om de fiets te pakken als er geen goede doorstroming is. Met al deze maatregelen zou Almelo er naar toe moeten werken om voor 2030 fietsstad van Nederland te worden.

De ChristenUnie zou graag zien dat de gemeente het gebruik van deelauto’s stimuleert waardoor er minder blik op straat komt. Zo kunnen woonstraten worden vergroend en autoluw worden ingericht en hebben voetgangers, fietsers en spelende kinderen daar het primaat. Zo stimuleren we in Almelo duurzame mobiliteit, worden wijken leefbaarder en veiliger en is er plaats voor meer woningen. Nu komt het nog voor dat parkeerdruk (in de wijk het Nijrees bijvoorbeeld) inwoners ertoe verleidt hun voortuin te bestraten om de auto kwijt te kunnen. Dat is dus precies niet de bedoeling.

Tenslotte nog de tijdens de op 7 november 2019 aangenomen motie over de generatietoets (toetsen beleid en/of stapeling van regels op onevenredige impact op bepaalde leeftijdscategorieën). Aanleiding was de constatering dat de stapeling van wetten op korte en lange termijn vooral nadelig uitpakt voor jongeren. De landelijke SER-jongerenraad heeft aangegeven een generatietoets zoveel mogelijk uniform te willen inzetten. De toetst moet objectief zijn en de verschillende leeftijdsgroepen in beeld brengen. Ook kunnen er verschillen binnen de generaties zijn. We hebben begrepen dat als de landelijke onderzoeksresultaten bekend zijn (gepubliceerd met eventueel een duiding vanuit het ministerie), het college met een reactie komt naar de raad en daarna wil het college met de raad in gesprek over de uitkomst en mogelijk vervolg. Wij wachten dus af wanneer er een vervolgstap wordt gezet. De vraag is hoe lang dit wel niet kan duren. We geven de optie in overweging om, vooruitlopend op landelijk beleid, gewoon zelf aan de gang te gaan. Hoe moeilijk kan dit zijn?

Fractie ChristenUnieWouter Teeuw & Jeanet Buikema

In de raadsvergadering van 22 juni is de Regionale Energie Strategie Twente 1.0 aan de orde geweest. De fractie van de ChristenUnie kan instemmen met dit koersdocument.

We bepalen hierin voor de regio Twente hoe we de energietransitie in gang gaan zetten. De ChristenUnie ziet de noodzaak om af te stappen van de fossiele grondstoffen voor energie om het uitputten van de aarde tegen te gaan.  Vanuit het Rijk komt de opdracht om 35 TWh aan duurzame energie op land op te wekken in 2030. Dit is naast de opgave die er ligt om energie op zee op te wekken. Voor de RES Twente 1.0 komt dit neer op 1,5 TWh dat opgewekt moet worden door zonnepanelen en/of door windturbines. Vooralsnog gaat men er vanuit dat dit bewerkstelligt moet worden met bewezen methoden, dus voornamelijk wind- en zonne-energie.

De Almelose Raad heeft al eerder de duurzaamheidsladder aangenomen. Dit houdt in dat we eerst zo veel mogelijk zonnepanelen op daken van grote gebouwen willen aanleggen, zoals bijvoorbeeld bij bedrijven op het XL Businesspark. Als dat niet meer kan dan gaan we over op de zogenaamde ‘zonneparken’. De ChristenUnie vindt het ook belangrijk dat inwoners van Almelo kunnen participeren in de opbrengsten van de zonneparken. Zo zijn niet alleen de lasten maar ook de lusten voor de plaatselijke inwoners. Almelo is hier mee al een eind op weg met lokale corporaties voor energielevering. Dit is ook een uitgangspunt van het koersdocument om minimaal 50% te participeren met plaatselijke bewoners en bedrijven.

Almelo is al een goed eind op weg met onze opgave. Aan de Aadijk is al een groot zonnepark aangelegd en als alle plannen doorgaan halen we onze opgave aan zonne-energie ruim voor 2030. Nog niet alle gemeenten in Twente zijn zo voortvarend aan het werk als Almelo. Daarom is er in de raadsvergadering van  22 juni ook een motie aangenomen die mede door de ChristenUnie is ingediend. Deze motie roept de provincie Overijssel op om hun regisserende rol op te pakken en de andere gemeenten aan te sporen om ook werk van hun opgave te maken.

Dit koersdocument vormt de basis voor het verder ontwikkelen van de plannen. Elke twee jaar zal er een update komen, in 2023 dus de RES 2.0. Hierin worden ook weer nieuwe ontwikkelingen meegenomen.

Eerder is besloten tot liquidatie van Soweco en de oprichting van een Nieuwe Uitvoerings Organisatie (NUO) voor de participatiewet/sociale werkvoorziening. Nu blijkt Twenterand ineens geen medeoprichter van de NUO. Wat nu?

Het besluit tot liquidatie van Soweco is 23 maart jl. gevallen. In onze bijdrage hebben we aangegeven hoe we hierin staan en waarom we dit steunen. De bedoeling was dat Almelo en Twenterand samen de NUO zouden oprichten. Nu doet Twenterand ineens niet mee. Hoe nu verder? Het is duidelijk dat een oprichter meer commitment heeft dan een deelnemer via een dienstverleningsovereenkomst (DVO). Het is ook duidelijk dat het hele proces niet de schoonheidsprijs verdient. Maar of je nu met een of twee oprichters te maken hebt maakt in de praktijk niet zoveel uit. De NUO is een zelfstandige organisatie en de DVO's met de gemeentes waarvoor zij werken zijn het belangrijkst. In die zin is het een 'technische' kwestie.

Mochten gemeentes vrijblijvender diensten afnemen bij de NUO dan nemen risico’s mogelijk toe. Immers, als een gemeente eruit stap (dat wil zeggen zijn DVO stopt), dan zit de NUO mogelijk met, bijvoorbeeld, een te groot of te duur gebouw. Maar de risico's lijken beheersbaar of mitigeerbaar omdat de DVO's nu voor vijf jaar worden aangegeaan en een gemeente een jaar van te voren moetaangegeven of men doorgaat of niet. Stopt men de DVO, dan moet men ook het personeel terugnemen. Via een met algemene stemmen aangenomen amendement (op initiatief van CDA en mede door ons ingediend) zijn de risico's nog verder beperkt in de zin dat, als iemand wil stoppen, deze gemeente de laatste periode niet de kantjes ervan af loopt.

Onze fractie is bovendien van mening dat we als gemeentes in Twente elkaar niet in de tang moeten houden waar het om samenwerkingen gaat. Zelfs als Twenterand wel mede zou oprichten, dan geldt nog steeds dat als ze er over vijf jaar uit willen stappen, dit een eigen beslissing is van de gemeenteraad van Twenterand. Zij kunnen dat doen en wij moeten hier niet voor willen liggen liggen. Behandel de anderen zoals je zelf wilt worden behandeld.

Het 'point of no return' is voorbij, we moeten nu vooruit kijken en zekerheid gevan aan het personeel. Het heeft ook voordelen dat we nu als Almelo zelf aan de knoppen kunnen draaien. Onze fractie ziet de NUO als een verlengstuk van de gemeente. Daarom -verwijzend naar een andere discussie in de raad- vinden we ook dat de NUO zich kan beperken tot het gebied van Soweco. Als een gemeente buiten dit gebied diensten wil afnemen, prima, maar dat komt dat eerst weer langs de gemeenteraad. Wij vinden dit omdat we niet moeten proberen er een commercieel bedrijf van te maken, een winstmachine, met weer een directeur, etc. Als dat het doel is hadden we beter de NV Soweco tot commercieel bedrijf kunnen ombouwen. Maar niemand stapte hierin. Ondernemers niet en gemeenten niet. Laten we vooral de eigen doelgroep van de Soweco gemeenten centraal stellen.

De conclusie is dat het niet mede-oprichten van de NUO door Twenteraad voor ons geen reden is van standpunt te veranderen, en daarom hebben we voor het oprichten van de NUO door Almelo alleen gestemd.