Voorzitter, wij beginnen onze woordvoering met de laatste zin van het college tijdens de beeldvormende commissievergadering 2 weken geleden: ‘Voor je het weet beloof je iets wat je niet waar kunt maken’. Onze fractie vindt deze zin een scherpe, en misschien onbedoelde, wake-up-call van de Onwikkelagenda die voor ons ligt. Wij lezen heel veel ambities en zien beperkte tijd en financiële middelen. Alsof het ‘Ravijnjaar 2026’ nu al is omgeslagen in een ‘Jubeljaar’ die 3 jaar duurt. Als oppositiepartij maken wij ons hierover zorgen. Wij vragen ons af wat is realistisch en wat is haalbaar?
Voorzitter wij hebben er voor gekozen om een aantal voor ons belangrijke punten uit de Ontwikkelagenda met u te delen.
1. Keuze mogelijkheden Ontwikkelagenda
Het 1e punt is: Keuze mogelijkheden Ontwikkelagenda. Voor ons ligt de lang verwachte uitvoeringsagenda in de vorm van een Ontwikkelagenda. Zo’n 8 maanden is er de tijd genomen om te komen tot deze Ontwikkelagenda boordevol ambities en vergezichten. Veel ruimte voor samenwerking tussen inwoners, gemeenteraad en college, tenminste daar staat de agenda vol van.
In de tussenperiode zijn meerdere voorstellen en moties uit de Raad ontraden en afgeserveerd: er waren tenslotte middelen nodig voor de uitvoering van deze Ontwikkelagenda. Maar juist daar wringt wat onze fractie betreft de schoen. Er wordt instemming gevraagd om minimaal 2,5 miljoen euro vrij te maken voor uitbreiding van de ambtelijke organisatie, een rekensom leert zo’n 25-30 fte.
Voorzitter, onze fractie vraag zich af welke ambities worden hiermee werkelijkheid? Welke keuzemogelijkheden zijn er nog? Kunnen wij als raad nog kiezen voor een bepaalde prioritering? Waarom zijn er geen scenario’s voorgelegd? Tijdens de raadsvergadering van 3 november jl. heeft het college aangegeven:
‘mogelijkheden zijn beperkt’ ’prioriteiten stellen we met elkaar’ ‘voor de Raad is het belangrijk gesprek met college te voeren, u besluit hier (prioriteiten) ook over’. ‘Ik (wethouder) verwacht dat wij naar u toekomen en een voorstel doen’ Voorstel zal ruimte bieden om het gesprek te voeren en prioriteiten te geven’ Kan mij voorstellen dat wij u iets voorleggen waar daadwerkelijk over gesproken kan worden en waar daadwerkelijk keuzes in gemaakt kunnen worden.Voorzitter, is het college wel betrouwbaar gebleken op dit vlak? Graag ontvangen wij een reactie van het college en de ander fracties over het feit dat wij als raad vooraf niet zijn benaderd met een voorstel om keuzes te maken en prioriteiten aan te geven, terwijl dit wel was aangegeven door het college.
Wij vragen ons af hoe kunnen wij zo als Raad onze controlerende taak uitvoeren zonder dat we vooraf weten op welke van de 105 ambities de focus ligt? En hoe kunnen we als Raad ons budgetrecht uitoefenen al we niet weten voor welke doelen de middelen worden ingezet? En hoe kunnen we als Raad onze volksvertegenwoordigende rol uitleggen aan onze inwoners, bedrijven en instellingen als we niet precies kunnen zeggen waar in wordt geïnvesteerd en waar we geen prioriteit aan geven?
Wethouder Rohen gaf het al aan tijdens de beeldvormende commissievergadering 2 weken geleden: ‘het is een keuze in schaarste'. Onze vraag is dan: welke keuze wordt er nu daadwerkelijke gemaakt? En waneer zijn we tevreden?
Het laatste voorzitter, wat wij hier nog over willen zeggen is dit. Op het momentaan een meerderheid van de Raad akkoord gaat met de voorgestelde forse investering in de ambtelijke organisatie van minimaal 2,5 miljoen euro, dan willen wij als ChristenUnie-SGP nu, op voorhand dus, vermeld hebben dat we deze middelen niet laten verdampen aan dure inhuurkrachten.
2. Perspectief op Dienstverlening / Personeel
Dit brengt ons bij een ander punt wat wij willen benoemen, namelijk het Perspectief op Dienstverlening. In de Ontwikkelagenda worden daar prachtige woorden genoemd Er staat bijvoorbeeld dat de gemeente de dienstbaarheid aan de samenleving als een hoog ideaal ziet maar deze nu lang niet altijd waar kan maken. Het college geeft aan in deze bestuursperiode daar een belangrijke slag in te maken.
Voorzitter volgens ons wordt er gewerkt aan een ‘uitmuntende uitvoering van al onze werkzaamheden’. De lat ligt hoog. Tegelijkertijd zien en horen wij al een langere tijd dat de organisatie niet op orde is qua personele bezetting en het hoge ziekteverzuim. Vanuit de ChristenUnie-SGP fractie zeggen wij: begin gewoon eens met lekker werken, positieve feedback en het complimenteren van medewerkers. Met plezier je werk doen is misschien niet voor alle medewerkers weggelegd. Daarom is het belangrijk dat daar aandacht voor is vanuit de organisatie en op wordt gestuurd.
Hoe kan er wat meer ontspanning komen in de organisatie? Er zijn zoveel zaken onzeker. Hoe kun je werken vanuit kansen en mogelijkheden in plaats van tekort op menskrachten en financiën. Wat is daarvoor nodig om lekker te werken? En hoe kunnen we medewerkers binden en boeien?
Opnieuw staat er iets over houding en gedrag in de ontwikkelagenda. Houding en gedrag begint ons inziens bij het college, bij teamleiders én het bestuur in de vorm van ons als raad. Laten we elkaar dan ook blijven stimuleren en motiveren.
3. Vertrouwen
Ons derde punt is: Vertrouwen. De Ontwikkelagenda heeft net als het coalitieakkoord de titel: Samen wonen, samen werken, samen leven. In de uitwerking van de verschillende perspectieven komt dit telkens terug en het woordje ‘samen’ komt dan ook heel erg vaak voor in de tekst.
Maar ‘samen’ heeft een basis nodig. Echt iets samen doen vraagt om vertrouwen. En dat missen wij in deze ontwikkelagenda. Er wordt slechts 1 keer over vertrouwen gesproken als het gaat om de inwoners. Er wordt dan gezegd dat “inwoners erop moeten kunnen vertrouwen dat als het echt nodig is in hun leven de overheid dichtbij is en de menselijke maat hanteert”. Met andere woorden: als je het echt niet meer weet, moet je vertrouwen dat de overheid er voor je zal zijn.
Helaas lezen we nergens hoe het college dit vertrouwen, die basis van het samen doen, tot stand wil brengen of versterken.
Tegelijkertijd is het college niet blind voor de ontwikkelingen in de maatschappij. Ze zeggen te zien dat de samenleving uiteen dreigt te vallen in eilandjes. En dat de rol en legitimiteit van de overheid (ook op lokaal niveau) vermindert. Oftewel: dat het vertrouwen kleiner wordt.
Dan hoop je als lezer daarna te horen op welke manier dit college dit probleem gaat aanpakken… Maar de enige oplossingsrichting van dit college is dat ze haar rol per vraagstuk scherper wil definiëren. Ze spreken van een nieuw sociaal contract met de inwoners, een samenspel vanuit wederkerigheid dat we als gemeente als geheel moeten gaan ontdekken en inrichten.
Onze fractie pleit voor een actieve houding van dit college om het vertrouwen van de inwoners terug te winnen of te versterken. En wij vragen ons zeer erg af of de gekozen tactiek om de rol van de gemeente scherper te definiëren daar helpend bij is. Graag een reactie hierop van het college.
4. Bestaanszekerheid
Het volgende punt is: Bestaanszekerheid. In de Ontwikkelagenda is een apart hoofdstuk gewijd aan het feit dat mensen een bodem in hun bestaan hebben. Onze fractie heeft het liever over bestaanszekerheid. Een recht dat is vastgelegd in artikel 20 van onze grondwet! Het is het recht op een toereikende levensstandaard en een menswaardig bestaan. Voor steeds meer mensen en inwoners in onze gemeente komt deze bestaanszekerheid in gevaar.
Onze fractie is het van harte eens met het doel dat de gemeente in die moeilijke omstandigheden wordt ervaren als een betrouwbare partner.
En wat ons betreft niet alleen op grond van onze grondwet of vanuit medemenselijkheid, maar omdat er meer is wat ons drijft. In de woorden van apostel Paulus: "de liefde van Christus dringt ons om dit te doen". Laten we vanuit die gedachte met onze inwoners omgaan: met elkaar en voor elkaar, zodat al onze inwoners bestaanszekerheid hebben en kennen.
5. Wonen
Voorzitter ons laatste punt. Thuis is waar je woont en leeft. Onze fractie is zich bewust van de enorme druk op de woningmarkt waardoor het moeilijk is om aan alle inwoners van de gemeente Nijkerk een thuis te blijven bieden. In de ontwikkelagenda worden meerdere acties genoemd die als doel hebben dat onze gemeente een plek is waar het voor alle inwoners mogelijk blijft om te wonen en te leven. Onze fractie vindt dat er alles aan gedaan moet worden om de samenstelling van de bevolking het uitgangspunt te laten zijn bij de keuze voor type, grootte en prijs van nieuwe woningen. In plaats van dat de nieuw te bouwen woningen de samenstelling van de bevolking gaan bepalen. Laten we daar niet aan toegeven.
———————————————————————————————————————————
Tweede termijn
Voorzitter, onze fractie blijft het een gemiste kans vinden dat wij als raad niet betrokken zijn geweest bij de de totstandkoming van de Ontwikkelagenda. Ondanks dat het college ons dat had voorgehouden. De vele ambities, de beperkte financiële middelen en het tekort aan personeel, maakt dat wij als fractie het een zware afweging vinden om in te kunnen stemmen met de ter kennisneming van de Ontwikkelagenda en de bijbehorende begrotingswijziging.
Tegelijkertijd willen wij niet nog meer tijd kwijt raken met dit proces. Inmiddels is er nog maar 3 jaar over om de beloften in het collegeakkoord waar te maken. We hebben geen tijd meer op te verliezen! Tot slot voorzitter wensen wij het college en de ambtelijke organisatie Gods zegen, kracht en wijsheid toe bij de uitvoering van deze ambitieuze Ontwikkelagenda.
