Poliflw

Laat alle politieke gevangenen onmiddellijk vrij en hou je ook verder aan je verplichtingen die je hebt als lidstaat van de Raad van Europa. Herstel dus de rechtsstaat, respecteer de mensenrechten weer en los problemen via democratische weg op.

Die nadrukkelijke oproep aan de Turkse president Erdogan deed SP-senator Tiny Kox dit weekeinde in Ankara, tot groot enthousiasme van de vele duizenden leden van het congres van de Democratische Volkspartij HDP. Kox sprak hen in een bomvol stadion toe namens alle op het congres aanwezige linkse partijen uit Europa. Soortgelijke oproepen werden gedaan door woordvoerders namens de aanwezige sociaaldemocratische en groene partijen uit Europa. Kox was als gastspreker gevraagd vanwege zijn voorzitterschap van de fractie van Europees Links in de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa. Daarin nemen ook HDP-parlementariërs deel.

Op dit moment zitten duizenden leden, vooral maar niet alleen van de HDP, in de gevangenis. Onder hen de vorige voorzitters van de HDP, Selahattin Demirtas en Figen Yuksekdag. 'Ze horen niet in een Turkse gevangenis, ze hadden hier vandaag bij ons moeten zijn!', zei Kox tegen een juichend congres. Hij prees de HDP voor haar principiële stellingnames en grote moed en noemde dat een inspiratie voor veel linkse partijen in Europa.

Kox waarschuwde de Turkse autoriteiten dat het Turkse lidmaatschap van Europa's oudste en grootte verdragsorganisatie, de Raad van Europa 'niet gratis is': 'Meneer de president, luister naar je burgers, naar je politici, je vakbonden, je mensenrechtenorganisaties en naar de internationale gemeenschap: los je problemen via democratische weg op, herstel de rechtsstaat en respecteer de mensenrechten van elke burger in dit land!'

Tijdens zijn bezoek aan Ankara sprak Kox met de voorzitters de HDP en met de voorzitters van mensenrechtenorganisaties en vakbonden.

Van woensdag 29 mei tot en met zaterdag 1 juni bezochten wij Moskou, de hoofdstad van Rusland. Daar spraken we met onder andere politici van regerings- en oppositiepartijen, onderzoekers, journalisten en mensenrechtenverdedigers. De belangrijkste reden om naar Rusland af te reizen, is dat we ons grote zorgen maken over de hoogopgelopen spanningen tussen Oost en West, over de nieuwe Koude Oorlog die de afgelopen jaren is ontstaan. Na annexatie van de Krim en de bredere militaire inmenging in het oosten van Oekraïne, zijn de betrekkingen tussen het Westen en Rusland bekoeld. Het neerhalen van vlucht MH17 in juli 2014 in Oekraïne, door een buk-raket in bezit van het Russische leger, zette de relatie nog verder onder druk, specifiek ook de betrekkingen met Nederland.

Defensiebudgetten zijn de afgelopen jaren opgeschroefd en het grensgebied tussen Rusland en de NAVO, dat de afgelopen decennia naar het Oosten oprukte, is gemilitariseerd. Dit gaat gepaard met honderden miljarden aan investeringen in nieuwe, makkelijker inzetbare kernwapens en stevige, agressieve retoriek die oude tijden doet herleven. Ook zijn, soms vergaande, sancties over en weer ingesteld. De centrale vraag die we onze gesprekspartners voorlegden, is of er een weg terug is. Of er manieren gevonden kunnen worden voor de-escalatie. Of wegen bewandeld kunnen worden naar ontspanning in de onderlinge betrekkingen.

In de Nederlandse politiek wordt veel over Rusland gesproken. Wij vinden het belangrijk dat ook met Russen wordt gesproken, en dat wordt geluisterd. Niet om gehersenspoeld te worden door Russische propaganda. Wel om een eerlijker beeld te krijgen van de werkelijkheid, die ook in het Westen door propaganda wordt vervuild. Hierin, in het aangaan van een gesprek, van een dialoog, ligt mogelijk de kiem om te komen tot betrekkingen die niet zijn gestoeld op wantrouwen en vijandigheid. Dat kan bijdragen aan een veiligere wereld, waarin minder geld aan dure wapens wordt verspild. Aan de hand van een aantal thema’s – dialoog, INF-verdrag, NAVO, Oekraïne, binnenlandse ontwikkelingen, mensenrechten en MH17 – zijn in dit reisverslag onze bevindingen opgenomen met aan het einde enkele conclusies.