GroenLinks wil in het gemeentelijke armoede- en schuldenbeleid stappen vóóruit zetten, in plaats van stappen terug. Het vanuit het college voorliggende voorstel ‘Werken (aan geldzorgen) loont’ bevat enkele interessante elementen. Zoals een uitbreiding naar de doelgroep ‘werkende armen’ voor de Bredapas, en een schuldenafkoopfonds. Maar het geld voor deze dingen vindt dit voorstel bij de allerarmsten. Door bijvoorbeeld de bijzondere bijstand te versoberen. En de langdurigheidstoeslag uit te kleden. En sterker nog: in lijn met coalitieakkoord van VVD-D66-PvdA wordt met dit voorstel ieder jaar een paar ton aan het armoedebeleid onttrokken. Daarmee zakken we wat ons betreft door de bodem voor wat er nodig is voor de mensen in deze situatie. Wij willen geen herverdeling van armoede maar minder armoede! Lees daarom verder wat onze inbreng was.
Een groot deel van de groep mensen waar het om gaat, betreft mensen met een arbeidsbeperking of een veelheid aan problemen. Het is echt larie om te veronderstellen dat deze mensen nu niet in beweging zouden komen doordat ze te veel ondersteund worden - zie de titel “Werken (aan geldzorgen) loont” van het collegestuk.
Het nieuwe beleid bevat een aantal goede voorstellen, maar voor GroenLinks staan er te veel dingen in die de allerarmsten armer maken: als je bijvoorbeeld door een beperking niet in staat bent om volledige werkweken te maken, zit je altijd onder het minimumloon. In het voorstel van VVD-wethouder Boaz Adank staat dat iedereen een eigen bijdrage van € 60 per jaar moeten gaan betalen voor de Bijzondere Bijstand, en ze moeten langer wachten tot ze een inkomenstoeslag krijgen: die wachttijd gaat van 3 naar 5 jaar, en het bedrag wordt lager. Dit betekent dat mensen zaken als het kopen van een winterjas of wasmachine, maar ook bijvoorbeeld hulp zoeken bij een bewindvoerder om schuldenproblemen op te lossen, niet of pas later zullen doen. Het geld dat dit beleid oplevert, wordt vervolgens besteed aan het bevoordelen van andere groepen, zodat wat ons betreft het hier alleen maar gaat over herverdelen van armoede. Helaas hebben niet al onze voorstellen om het beleid te verbeteren het gehaald, maar we hebben er in ieder geval voor gezorgd dat de mensen met een (arbeids)beperking en veel problemen, niet een eigen bijdrage hoeven te betalen bij de Bijzondere Bijstand.
Hieronder de inbreng van Marike de Nobel, die voor ons het woord voerde.
“Werken loont, dat is het uitgangspunt van het nieuwe armoedebeleid. En daar is GroenLinks het mee eens, sterker nog: hoe kun je het daar niet mee eens zijn? Wat GroenLinks betreft heeft iedereen, naar vermogen, een baan die beloond wordt met een goed salaris. Maar wat als dat niet zo is. Als je, om wat voor een reden dan ook, onder het bestaansminimum uitkomt? Het college maakt hierin een aantal keuzes, waarbij sommige groepen bevoordeeld worden. Om dit te financieren echter, worden mensen die, bijvoorbeeld omdat ze een arbeidsbeperking hebben, niet in staat zijn tot zelfstandige inkomensverbetering, beroofd van een aantal zekerheden:
er komt een eigen bijdrage op de Bijzondere Bijstand de zogeheten referteperiode voor het in aanmerking komen voor De Individuele Inkomenstoeslag gaat van 3 naar 5 jaar (deze toeslag is ooit in het leven geroepen omdat mensen die langdurig op het minimum zitten niet kunnen sparen voor een nieuwe winterjas en dat soort dingen) en het bedrag van deze toelslag gaat omlaag.Een typische VVD-redenering: mensen zitten drie jaar maar op de bank te wachten tot ze eindelijk in aanmerking komen voor de Individuele Inkomenstoeslag. Maak die periode langer en het bedrag lager, dan verdwijnen alle problemen als sneeuw voor de zon en dan gaan deze mensen morgen meteen aan het werk. En waar blijft dit college dan in deze drie jaren als het gaat om het aan het werk helpen van deze mensen?
In plaats van te kijken wat deze mensen nodig hebben, worden ze nu verder de dieperik ingeduwd! Waar gebruiken mensen de Bijzondere Bijstand voor? Voor bewindvoering, juridische bijstand en medisch noodzakelijke kinderopvang bijvoorbeeld. Als je, omdat die eigen bijdrage te hoog is, van deze zaken afziet, komen mensen wellicht verder in de schulden, en in de psychische ellende ,omdat de kinderopvang wegvalt. Inderdaad, werken moet lonen, door een goede vergoeding voor de geleverde arbeid, maar niet door het bestaansminimum onder de mensen weg te trekken waarvan het door multiproblematiek al drie jaar niet lukt om zelf in inkomen te voorzien. Wij kennen de mensen niet voor wie hun enige probleem is dat zij liefst de hele dag op de bank hangen, en die dan ook nog eens drie jaar lang aan de controle en reïntegratie-inzet van de gemeente ontsnappen. U wel? En dat is toch de achterliggende redenering achter het op deze manier aanpakken van de armoedeval.
De langdurigheidstoeslag en bijzondere bijstand zijn ontstaan door te kijken naar de minimale middelen die nodig zijn voor levensonderhoud. We krijgen straks een grote groep mensen die door de bodem zakken, enkel omdat dit college de dekking voor het bevoordelen van anderen daarvandaan haalt. Iedereen heeft van tijd tot tijd duurzame investeringsgoederen nodig, zoals een winterjas of een wasmachine. Als de noodzaak blijft, maar het geld er niet is, gaan mensen omzien naar eigen oplossingen zoals het aangaan van onverantwoorde schulden, of zelfs criminaliteit. Breder maatschappelijk gezien, zijn de bezuinigingen op de langdurigheidstoeslag en de eigen bijdragen bij de bijzondere bijstand daarom ook pennywise-pound foulish.
Een cynische Robin Hood die steelt van de allerarmsten om het aan de iets minder armen te geven, dat kan toch niet de bedoeling zijn? Maar uiteraard zijn wij van GroenLinks niet te beroerd om mee te denken, en we zullen dan ook komen met een aantal amendementen en moties die de ellende voor de aller-allerarmsten eruit halen.”