Groesbeek,
maar ook onze buren Ubbergen en Millingen aan de Rijn staan aan de vooravond
van een ingrijpende periode. De bevolking, ruim 34.000 inwoners, alle gemeenteambtenaren, 3 colleges van B&W en
41 gemeenteraadsleden zijn betrokken bij dit proces.
De grootste
druk en de eindverantwoordelijkheid ligt formeel en feitelijk bij de
onderscheidenlijke gemeenteraadsleden. Vooral de financiële gevolgen versterken
het gevoel van onzekerheid over de besluitvorming. Ik denk dat dit dossier de
meest ingrijpende beleidswijziging van de laatste decennia zal worden. Binnenkort
zullen de 3 gemeenteraden een besluit moeten nemen over de voorgenomen fusie van
de MUG-gemeenten.
Ik heb
ervaren dat alle 41 raadsleden zich betrokken en verantwoordelijk voelen. Op
grond van de gezamenlijke bijeenkomst met alleen raadsleden, kreeg ik de indruk
dat het onderlinge vertrouwen en het gevoel van verbondenheid onder de politici
groeiende is. En dat hoort ook zo.
Ik merk
dat dit thema steeds meer gaat leven onder de mensen, in Groesbeek hoor ik
vooral dat men de eigen identiteit en autonomie van de dorpskernen en
leefgemeenschappen niet wil verliezen. Een belangrijk punt dat volgens mij niet
hoeft en mag gebeuren.
Ook houdt
de keuze van een naam van de nieuwe gemeente de inwoners bezig. Er
circuleren namen zoals Berg en Dal, Rijkswoude, Berg en Beek, Rijk van
Nijmegen, Mooi Nederland, Grubbelingen, Lingbeken, Rijnheuvelland en Gelderse
Poort. Millingen aan de Wijn zou misschien ook nog in dit rijtje opgenomen
kunnen worden. Uit de Poll van de Gelderlander met ruim 2030 stemmers blijkt
dat 64% de voorkeur geeft aan de naam; gemeente Berg en Dal. Eerlijk gezegd
heeft deze naam ook mijn voorkeur, maar eigenlijk vind ik dat de naamgeving van
de nieuwe gemeente door de inwoners zelf bepaald zou moeten worden. Over de
vorm kunnen we het nog hebben.
Het
aantal gemeenten is in Nederland sinds 1850 afgenomen van circa 1200 tot
ongeveer 415. De belangrijkste oorzaak daarvan vormen de gemeentelijke herindelingen:
kleine gemeenten werden samengevoegd tot één grotere, of een kleine gemeente
wordt toegevoegd aan een grotere. De belangrijkste reden voor herindelingen is
de onvoldoende ‘bestuurskracht’: kleine gemeenten met een College van B&W
in deeltijd en weinig ambtenaren kunnen de vele taken die door provincies en
rijksoverheid in het kader van het decentralisatiebeleid aan de gemeenten zijn
overgedragen niet meer aan. Eerlijk gezegd geldt dit ook voor Groesbeek en onze
buurgemeenten.
Nadeel
van schaalvergroting zou kunnen zijn dat de afstand van het gemeentebestuur tot
de burger groter wordt. In mijn optiek zie ik op dit moment toch al een te
grote afstand tussen bestuur en politiek ten opzichte van de samenleving. Te
vaak hoor ik van mensen dat er weinig vertrouwen is in de overheid. Dat voelt
niet goed en het valt zeker niet mee om met deze kritiek om te gaan. Te vaak
hebben burgers vanuit hun beleving gelijk en blijkt het gevoel terecht. Voor
mij een signaal om wat aan het herstel van dit vertrouwen te doen.
Hier
presenteert zich een typisch bestuurlijk dilemma. Wat moet er in dit geval het
zwaarste wegen: de bestuurskracht als argument van bestuurlijke effectiviteit
en efficiëntie, of het democratische argument van de nabijheid van bestuur tot
de burger? Op deze vragen komt binnenkort een antwoord.
De
colleges van B&W hebben zich recent unaniem uitgesproken als groot
voorstander van een fusie van de MUG-gemeenten per 1 januari 2015. Het feit dat
Ubbergen op het laatste moment te kennen heeft gegeven om ook te willen
fuseren, is in mijn optiek van groot belang. Zonder Ubbergen was deze missie
wat mij betreft gedoemd te mislukken. Millingen
als Enclave in de polder, ik moet er niet aan denken, bovendien zet zo’n
minieme schaalvergroting geen zoden aan de dijk.
Binnenkort
volgen diverse raadsvergaderingen en themabijeenkomsten over de voorgenomen
fusie. Ik spreek de wens uit dat de inwoners, ondernemers, verenigingen, het
maatschappelijk middenveld en alle andere belanghebbenden in welke vorm dan ook
betrokken worden in de besluitvorming. Transparantie, solidariteit, eerlijke
informatie en gelijkwaardigheid zijn voor mij kernbegrippen die er voor zouden
kunnen zorgen dat er zoveel mogelijk vertrouwen ontstaat. Het voornaamste
begrip is wat mij betreft dan ook wederzijds vertrouwen. Mijn voorkeur was een fusie van 4 of 5 gemeenten,
Heumen en Mook en Middelaar hoorden wat mij betreft bij die prachtige
plattelandsgemeente die zou kunnen ontstaan en ten Zuidoosten van Nijmegen.
Helaas bleken Heumen en Mook nog niet zo ver, maar voor mij staat de deur nog
altijd open; om te beginnen met een meer intensieve samenwerking. Eén
scenario is voor mij en mijn fractiegenoten onbespreekbaar en dat is ingelijfd
worden bij Nijmegen.
Tot slot
wil toch nog even stil staan bij het verloop van dit herindelingsproces. Maken we
van een MUG een Olifant? Of steken
we de kop in het zand en blijft ieder op zich en god voor ons allen?
Persoonlijk
ga ik voor de Olifant. Ik wil graag van die MUG af. De MUG is een irritant
beest dat je slaap verstoort en je En Passant ook nog eens voorziet van de
nodige bulten en vreselijke jeuk.
Nee, ik ga
vooralsnog voor de Olifant. Je denkt dan gelijk aan een log beest dat geen kant
op wil, maar het tegendeel blijkt waar. De Olifant is een pracht dier met
karakter, is sociaal bewogen, dienstbaar en kan zeer goed communiceren. Wist
u dat olifanten ware communicatiespecialisten zijn? Opmerkelijk is ook dat
olifanten snel en betrouwbaar zijn. Ook met het sociale karakter van de olifant
voelen we ons verwant. Samenwerken en klaarstaan voor klanten, partners en
elkaar: dat vind ik belangrijk. Een dier dat respect afdwingt door zijn
persoonlijkheid.
Zo moet
wat mij betreft onze nieuwe gemeente er ook uit zien. Een gemeente die er is
voor de inwoners, met een bestuur en een volksvertegenwoordiging die zich
betrokken voelen bij de mensen en waarbij dienstbaarheid een
vanzelfsprekendheid is. Een gemeente waar het algemeen belang voorop staat en
waar rekening gehouden wordt met de zwakkeren uit de samenleving, waar ruimte
is voor maatwerk.
Herindeling
van de MUG-gemeenten is voor mij geen bedreiging, maar een prachtige kans om de
mooiste gemeente in de regio te worden, een gemeente die klaar is voor de
nabije toekomst, met economische- en toeristische ontwikkelpotentie. Een
gemeente met een prachtige polder aan 2 rivieren, een schitterende stuwwal met
veel historie en geweldige groene longen, de Groesbeekse heuvels en bossen.