Poliflw

Sinds 1 januari 2022 hebben gemeenten de mogelijkheid een opkoopbescherming voor woningen in te voeren om te zorgen dat bijvoorbeeld starters beter de woningmarkt kunnen betreden. In bovengenoemde wijken geldt nu een opkoopbescherming voor woningen tot een WOZ-waarde van €250.000. Kopers van deze woningen moeten minimaal vier jaar zelf in de woning wonen. In de genoemde wijken zijn er relatief veel woningen verkocht aan beleggers. Andere grote omliggende steden hebben deze opkoopbescherming al ingevoerd wat ook zo zijn effect op Emmen heeft gehad. Wij als CDA staan achter deze opkoopbescherming, wat ons betreft had dit al eerder mogen worden ingevoerd. Particuliere huur werd in onze ogen wel in een wat te negatief daglicht gezet door het college, het voorziet natuurlijk ook in een behoefte. Wanneer het nodig blijkt kan deze opkoopbescherming worden uitgebreid.

Elk jaar in juni wordt de agenda van de raadsvergadering voor een groot deel in beslag genomen door de Kadernota. De kadernota is de voorloper van de begroting en wordt ook gezien als de gemeentelijke Algemene Beschouwingen. Op 29 juni heeft de gemeenteraad hier over vergaderd en de bijdrage van het CDA was als volgt: Het CDA is de bijdragen bij de Kadernota en Begroting voor 2023 vorig jaar begonnen met het schetsen van het perspectief van de vele crises, grote maatschappelijke ontwikkelingen en onzekere tijden waarin we leven. Daarom begroot de gemeente Emmen al een tijd zeer behoedzaam. En dat heeft zijn uitwerking. De jaarrekening 2021 sloot met een plus van 17 miljoen en de jaarrekening 2022 kent een plus van 25 miljoen. Daarvan wordt 12 miljoen voor de algemene reserve. Het weerstandsvermogen is weer op orde. Het CDA vindt daarom dat de Enexis-aandelen niet meer moet worden meegeteld in de Algemene Reserve. Want meetellen betekent ook dat je ze wilt verkopen als dat nodig is. Ook de Grondexploitatie kent een plus. We zetten 6,5 miljoen in een reserve en met 1,4 miljoen uit Berap-I zitten we op de ondergrens van 7,9 miljoen. Oftewel: we kunnen weer klappen opvangen. Zijn de crises dan voorbij? Nee die zijn niet voorbij. Ook het ravijn is er nog. We zien wel een realistischer beeld van het College naar het Ravijn voor 2026. Daar heeft het CDA bij de begroting stevig op aangedrongen. Het College ziet nu dat Den Haag het niet zomaar voor ons oplost. CDA Emmen heeft meteen de zorgen geuit via de landelijke lijn zoals het College vroeg in de laatste commissievergadering. We moeten behoedzaam blijven begroten. Ja, dat is verstandig. Maar zoals in de brief bij het actueel perspectief staat: Op bepaalde onderdelen kan het minder behoedzaam. Wat vindt het CDA van het nieuw beleid in deze Kadernota voor 2024? Dat is er niet, er zijn alleen ambities. Hoofdstuk 5 van de Kadernota leest als een Verkiezingsprogramma, met ronkende teksten. Als het een verkiezingsprogramma was geweest hadden het CDA op het College gestemd, bij wijze van spreken. Maar het CDA verwacht meer van het College. De Kadernota 23 was beleidsarm, dat was logisch zo kort na de verkiezingen. Het CDA had nu liever de methode van 2 jaar geleden gezien toen we ons ook bewust waren van een slecht financieel perspectief. In de Kadernota 2022 was nieuw beleid wel op geld gezet maar niet gehonoreerd. Wat het CDA betreft had het nu ook zo gemoeten. Dan hadden we als Raad nu bij de behandeling van de Kadernota prioritering aan kunnen brengen en eventueel in november opnemen in de begroting. Het is jammer dat we de trend doorbreken waarin de Kadernota de belangrijkste vergadering is en dat we nu alles doorschuiven naar de Begrotingsbehandeling. Zoals gezegd: Op bepaalde onderdelen kan het minder behoedzaam. Deze bijdrage zijn we begonnen met een terugblik op de vele crises waar onze inwoners mee te maken hebben of mee te maken hebben gehad. Zo heeft de energiecrisis ons nog duidelijker gemaakt dat we moeten verduurzamen. Wij blijven onze hoge ambitie voor het Programma Duurzaamheid, Energie en Klimaat benoemen. Klimaatadaptatie en de Energietransitie vragen onze volle aandacht. Bij de begroting in november heeft het CDA aandacht gevraagd voor een warmtescan voor onze inwoners zodat ze weten waar ze moeten beginnen. We moeten onze onderwijsgebouwen, buurtgebouwen en sporthallen verduurzamen. Het CDA vraagt om een totaaloverzicht met clustering en prioritering. Want dat missen we na de informatiebijeenkomst over IHP Binnensport op 6 april j.l. In het Calamiteitenfonds zit nog 5,8 miljoen voor compensatie hogere energielasten. Zet die in voor verduurzaming. Want dat is energiebesparing voor de langere termijn. En het CDA wil meer aandacht voor de Transitievisie Warmte. Want die zien we niet benoemd in deze Kadernota. Waterstof speelt een belangrijke rol in de energietransitie. De eerste meters van de waterstofbackbone zijn aangelegd. Maar wat betekent het afschalen van de 1 miljoen subsidie van de provincie voor GZI Next. Daar is dan ook de koppeling met onderwijs en zorg; de Greenwise campus. Enorm belangrijk voor onze jongeren met meer onderwijsmogelijkheden. Onze inwoners hebben te maken met inflatie, energiearmoede en daarom moet we de woonlasten zien te beperken. Diftar draagt daar aan bij. We streven er naar om de tarieven voor afval niet te laten stijgen. Het storten van de dividend Area is één van die maatregelen. Maar toch niet bij voorbaat structureel? Een efficiënte ophaalfrequentie is dat wel. Kijken we hier naar? Het is essentieel dat in beeld komt als onze inwoners het niet redden of even niet redden. Met de Armoedemonitor krijgen we beter in beeld wat er in Emmen speelt op het gebied van schulden en armoede. Belangrijk als analyse en voor de ontwikkeling van beleid. Om alle regelingen overzichtelijk in beeld te krijgen voor onze inwoners die financiële hulpverlening kunnen gebruiken gaan we kijken hoe we het “geldloket” kunnen uitrollen over de gemeente. Dit juichen we al langer toe. Hoe eerder hoe beter! Het hebben van werk is belangrijk. Voor inkomen en voor het meedoen in de samenleving. Belemmeringen naar werk moeten zoveel mogelijk worden weggenomen. En we moeten mensen begeleiden naar arbeidsmatige dagbesteding of vrijwilligerswerk. Het project Menssupport vinden we daarom een goede ontwikkeling. De opgave om de kwaliteit van onze wegen en fietspaden op peil te houden blijft onveranderd groot. Bij de begroting in november is onze motie kwaliteitsniveau wegen unaniem aangenomen. Wanneer kan de raad zich uitspreken en prioriteiten aangeven? Voor een goede bereikbaarheid geven wij ook prioriteit aan de Doorfietsroutes. En over fietspaden gesproken; de kwaliteit van het fietspad tussen Erica en Schoonebeek is ons een doorn in het oog. Deze is niet veilig en staat al twee jaar op onze lijst. Wanneer gaan we daar eindelijk eens een keer beginnen? En het CDA is geschrokken van de slechte en soms zeer slechte staat van diverse civiele kunstwerken, genoemd bij de autonome ontwikkelingen. Een keus rest ons hier niet. Dit moet gebeuren. Wat ook moet gebeuren is de openbare ruimte in het Rensenpark; onderhoud en doorontwikkeling is nodig om de kwaliteit te behouden en te versterken. Het Savannepad zien we als goede katalysator voor verdere ontwikkeling. We hebben onze ambitie voor het Rensenpark nu wel bijgesteld maar wat ons betreft geldt dat niet voor de ambitie voor de kelders van het voormalig Biochron. Begin juni was de dag van de bouw en hebben we kunnen zien hoe fantastisch de nieuwe ruimte voor het CBK wordt. En dan te bedenken dat we nog zo’n ruimte hebben die casco met installaties wordt opgeleverd. Daar hebben we dus al in geïnvesteerd. Laat die investering uitbetalen en zorg dat er een culturele invulling van nationaal of internationaal niveau komt. In de raadspresentatie van drie jaar geleden zagen we een goede ambitie met Kröller Müller Emmen. Of maak het Van Goghjaar structureel met een dependance van het Goghmuseum. Kijk wat Hermitage in Amsterdam is gelukt. Dat moeten wij ook kunnen. Het CDA zegt: begin met het Louvre dan zien we wel waar we uitkomen en daarom heeft het CDA samen met ChristenUnie, D66 en GroenLinks een motie ingediend om de mogelijkheden te onderzoeken en de Raad hierover te informeren. Met uitzondering van Wakker Emmen en de VVD hebben alle partijen in de gemeenteraad voor deze motie gestemd en is de motie aangenomen. Tot zover de bijdrage van het CDA bij behandeling van de Kadernota 2024 die zijn vervolg krijgt in de behandeling van de begroting voor 2024 in november.

Het nieuwe beleidskader in het sociaal domein rondom de drie pijlers Rondkomen, Goedvoelen en Ontwikkelen is inmiddels vastgesteld. We zijn over het algemeen positief over het nieuwe beleidskader. Er staat veel in wat voor het CDA belangrijke aandachtspunten zijn en wat we in bijeenkomsten om tot dit stuk te komen hebben ingebracht. Hieronder een kleine greep uit het beleidskader waar wij de nadruk op hebben gelegd. -Dagbesteding voor inwoners waarvoor werk niet direct bereikbaar is, participatie is meer dan werk alleen; -focus op de jeugd, essentieel in onze gemeente; -inzet op leer- en arbeidsintegratie voor statushouders; -meer buurtprofessionals, een goede zet om alle regelingen (bijvoorbeeld omtrent energiearmoede) onder de aandacht te krijgen bij onze inwoners. Nu zijn de regelingen te vaak niet bekend. -het 'Geldloket' wordt uitgerold over de gemeente en krijgt ook een zakelijk loket. We hebben meermaals aangegeven dat dit loket niet alleen in Emmen centrum een meerwaarde heeft en dat gaat nu een vervolg krijgen. Daarnaast hebben we benadrukt om ook de ouderen niet te vergeten, want daar zit voor ons ook een zorg op het gebied van eenzaamheid en armoede. De term zelfredzaamheid komt vaak terug, daar zit voor ons een zorg. Inwoners die hulp het hardst nodig hebben moeten we niet uit het oog verliezen. Het sociaal domein biedt voor onze gemeente enorm veel uitdagingen. Wegtrekkende jeugd, vergrijzing, inwoners met een minder goede gezondheid t.o.v. andere gemeenten, druk in de jeugdzorg en gemiddeld genomen lagere inkomens. Werk aan de winkel dus! De uitvoering van het beleidskader moet nog vorm gaan krijgen in DOE agenda's. De invulling van deze agenda's ligt bij het college, maar door een unaniem aangenomen amendement zullen de agenda's ook worden besproken met de raad.

In de gemeentevergadering van 29 juni jl. werden de jaarstukken 2022 besproken. U vindt hierbij onze inbreng in die vergadering. We hadden dit jaar een bijzondere situatie rond het accountantsverslag. En door het gehele proces rond dat verslag kregen we de indruk dat iets goed mis was. Waar we dus nog lang over zouden moeten praten. Maar het accountantsverslag laat eigenlijk een heel positief beeld zien. Veelal staat er: “In het kader van onze controle hebben wij geen bevindingen te melden” of “Gedurende de controle zijn geen significante punten geconstateerd”. Kortom, niets mis mee. De jaarrekening heeft een voordelig saldo van ruim 25 miljoen euro. Wij zijn verrast door dit onverwachte resultaat. Verschil tussen Berap 2 en de Jaarrekening 2022 is erg groot. Een afwijking van 2-3 % bij een dergelijke grote begroting is te verwachten, maar nu is het veel meer. Wij hebben ons afgevraagd in hoeverre het college, net als wij, verrast was door het grote verschil tussen Berap II en de jaarrekening. Het resultaat in de jaarrekening wordt vooral behaald op een aantal onderdelen: 6,5 miljoen op de grondexploitaties. Is dit met name doordat voorzieningen vrijkomen doordat verkoopprijzen boven verwachting waren? De uitleg in de jaarrekening vonden wij te complex. Het college heeft ons dit uitgelegd. Wij vinden een Algemene Reserve Grondexploitaties een goede zaak. 1,6 miljoen is nog niet besteed aan wegenonderhoud. We lezen in het jaarverslag dat het wegenonderhoud later wordt ingezet. Betekent het nu dat het onderhoud dat voor 2023 is gepland ook wordt uitgesteld? Het college gaf te kennen dat er alles aan gedaan wordt om het onderhoud op orde te krijgen. 0,6 miljoen wordt behaald door extra parkeerbaten. De parkeerkosten mogen wel marktconform zijn, maar we horen veel gemopper van inwoners. Misschien toch nog eens naar kijken. Bedrijfsvoering levert 2 miljoen op. Moeten we hieruit de conclusie trekken dat er minder ambtenaren zijn en dus minder kosten? Daar kwam het wel op neer. En als laatste wordt het resultaat van 2,7 miljoen op het Sociaal domein genoemd. Wij hebben ons verbaasd over dit resultaat. En dan druk ik het nog mild uit. Want gaat het binnen het Sociaal domein niet om mensen die het geld hard nodig hebben? In de commissievergadering BME hebben we al stil gestaan bij de vragen die wij vanuit het CDA over het jaarverslag hadden. Die zijn toen allemaal door het college beantwoord. Maar we hebben in beide vergaderingen ook onze complimenten geuit: Emmen staat in de top 4 van veiligste gemeenten met meer dan 100.000 inwoners; Mooi dat de klachtenafhandeling door de gemeente zo sterk verbeterd is; En het weerstandsvermogen is weer uitstekend. We zijn blij dat de financiële positie van de gemeente is verbeterd. Met name het feit dat het weerstandsvermogen verder verbeterd is, stemt ons tevreden. Wij zijn ook verheugd over de goedkeurende controleverklaring voor de getrouwheid en rechtmatigheid van de Jaarrekening 2022. De afgelopen jaren zaten we boven de tolerantiegrens en hebben wij onze zorgen hierover in dit huis uitgesproken. Over 2021 zaten we nog op bijna 10 miljoen euro aan fouten en nu zitten we op ruim de helft minder! Onze complimenten daarvoor! Kort samengevat zijn wij blij met resultaat, maar niet blij met de procesgang Wij vinden het gewoonweg niet acceptabel dat we in de commissievergadering BME de Jaarrekening 2022 bespreken zonder accountantsverslag en dat pas een dag voor de gemeentevergadering een definitief accountantsverslag voorhanden is. De ambtelijke organisatie en de accountant gaan de procesgang evalueren om herhaling te voorkomen. Daar zijn wij ook sterk voorstander van. Als laatste kan ik de voorzitter melden dat wij kunnen instemmen met het besluit zoals dat voorligt, waarin we de Jaarstukken 2022 vaststellen.

Middels een C-discussie heeft de gemeenteraad gediscussieerd of de huidige visie op het Rensenpark op onderdelen moet worden aangepast. Om aan te geven waar wij als CDA VOOR zijn en waar wij vraagtekens bij zetten heeft het CDA 3 ervaringen met het Rensenpark gedeeld wat maakt dat we nog steeds enthousiast zijn omtrent het Rensenpark en haar mogelijkheden: 1. Jazz Avond Een Jazz avond met diverse podia, tafeltjes en stoeltjes, mooie wijnen en bieren, zacht jazz muziek en romantische verlichting. Alleen de vuurvliegjes ontbraken nog 2. Kerkdienst met 100 man Op zondagmorgen met honderden mensen een kerkdienst vieren. Eenmaal op de plek van de vogelkooi en een andere keer op de plek van het leeuwenverblijf. 3. De nachtwacht Fantastisch om je te vergapen aan de nachtwacht in het voormalig giraffeverblijf. In contact komen met mensen die je niet kent uit alle delen van Nederland. We hebben aangegeven groot voorstander te zijn van meer reuring in het park, door passende evenementen, meer horeca, met op de achtergrond een groen natuurlijk openbaar park voor iedereen. Een plek waar mensen samenkomen, een plek met historie en herinneringen. Wij hebben toen ook aangegeven VOOR een zekere basis te zijn. Niet alles hoeft tijdelijk en veranderlijk te zijn. Twijfels hadden we over regulier wonen en helemaal over een ondergrondse parkeergarage. Meer horeca is een mooie ambitie maar volgens ons komt er alleen meer horeca als het park echt open is. Je wilt ’s avonds ook wat kunnen schenken. Dat je er dan veilig kunt rondlopen is dan wel een MUST en dat kan alleen met voldoende openbare verlichting. Wil je deze ambitie waarmaken dan moet je volgens ons investeren in de promenade incl. voldoende verlichting (ook wel het savannepad genoemd). Dit kan een katalysator zijn voor nieuwe ontwikkelingen. En ja, het mag wat kosten. Na de investering in het entree gedeelte mag van het CDA de Promenade als 2e investering herrijzen. Dirk van Dijken

Exceptionele prijsstijgingen - riolering in Veenoord vraagt extra € 1,5 miljoen Zoals iedereen heeft gemerkt zijn we de afgelopen maanden geconfronteerd met een hoge inflatie wat bij (bouw)projecten soms heeft geleid tot exceptionele prijsstijgingen. Om hier vooruitlopend op in te spelen heeft de gemeenteraad bij de kadernota 2023 een krediet van € 14,6 miljoen vastgesteld. Om onze controlerende taak goed uit te kunnen voeren heeft het CDA gevraagd om een gedetailleerd totaaloverzicht welke bij de griffie ter inzage is gelegd.

CDA Emmen vraagt zich af waarom inwoners van de Rietlanden en de Delftlanden niet kunnen meeprofiteren. De gemeente Emmen heeft een intentieverklaring getekend tot verkenning van realisatie van de “Drentse Zonneroute A37”. Concreet onderzoekt het project de mogelijkheden van zonne-energie langs de A37. Wat mooi is, is dat alle inwoners van Emmen mede-eigenaar kunnen worden en opbrengsten moeten worden besteed in de omgeving van de Zonneroute A37. Het gebied dat mee kan profiteren is bepaald met de postcoderoos-systematiek. Een gebied van grofweg 5 km ten noorden en ten zuiden van de A37. Het kaartje met postcode gebieden laat echter een grote inham zien ter hoogte van de Rietlanden en de Delftlanden. Wijken die volgens dit voorstel dus niet kunnen meeprofiteren. Het college snapte de vraagtekens rond de huidige selectie van postcodes en komt hopelijk voor de raadsvergadering met een beter voorstel.

CDA Emmen heeft in de commissievergadering een duidelijk signaal aan het college willen afgeven: De brief die het college wil versturen aan het Ministerie van EZK (welke vraagt om een reflectie op het gebiedsproces) kan in de huidige vorm niet worden verzonden. CDA Emmen vindt dat de volgende zaken aan het Ministerie van EZK moeten worden meegegeven: Investeer meer tijd in het creëren van draagvlak Er is naar onze mening onvoldoende ontzorgd. Maar een gedeelte van de inwoners van Schoonebeek heeft er vertrouwen in. En een deel niet. En die verdeeldheid is overal aanwezig: aan de ontzorgingstafel en de rest van de bevolking. CDA Emmen verbaasd zich erover dat het college zegt dat het ontzorgingspoor is afgerond. Was het vertrouwen vroeger in NAM en overheidsinstanties een vanzelfsprekendheid en kon je er van uitgaan “het komt goed”, we leven in andere tijden. Nu moet (en terecht!) zwaar worden geïnvesteerd in het creëren van Vertrouwen en Draagvlak. Met een enkele inwoner aan de ontzorgingstafel ben je er niet. Vertrouwen komt te voet en heeft geen gaspedaal. Inwoners van Schoonebeek willen daarom een enquête in het dorp gaan uitzetten. CDA Emmen verbaasd zich erover dat het college dit initiatief niet naar zich toe heeft getrokken en wil dat het college de enquête faciliteert én de uitslag van deze enquête meeneemt in de reactie naar EZK. Ga pas over tot vergunningverlening als onafhankelijk is aangetoond dat e.e.a. veilig en verantwoord kan worden uitgevoerd. Niet veilig? zoek dan naar een andere oplossing Zoals te lezen in haar rapport zet TNO vraagtekens bij het rapport van RoyalHaskoningDHV. TNO schrijft dat veel meer nodig is voordat het water veilig kan worden geïnjecteerd. Dit soort zinnen zorgt voor twijfel en zorg en draagt zeker niet bij aan het vertrouwen. Het kan niet zo zijn dat hieromtrent nog vraagtekens zijn. Veiligheid staat voorop. Niet veilig… niet beginnen! Ga pas over tot vergunningverlening (en alleen dan) als vooraf duidelijk is wat de bijdrage is voor Schoonebeek In de brief van het college staat “dat onderzoek op poten wordt gezet over hoe de activiteiten verder van meerwaarde kunnen zijn voor de regio. Wij gaan er vanuit (zo staat geschreven) dat zowel de NAM als de Rijksoverheid bijdragen aan de regio. Die woorden “wij gaan er van uit” verwijzen naar oud denken (bijna naïef) en verondersteld VERTROUWEN. Vertrouwen dat er vooralsnog niet breed is. Daarom .. maak het concreet en maak vooraf duidelijk wat de bijdrage is voor Schoonebeek. Verder vindt CDA Emmen het eventuele vervolg van de ontzorgingstafel met een stichting (met daarin alleen geïnteresseerde en goedwillende inwoners) geen goed plan. Dat kun je niet vragen van inwoners. Dit vraagt om een professionelere insteek. Op basis van de info die nu voor ligt vindt het college dat er een gedegen basis is om over te gaan naar de fase van vergunningverlening. Wij absoluut niet. Wij als CDA zeggen: rond de drie sporen naar behoren af: Investeer meer tijd in het creëren van draagvlak Geef pas een vergunning als onafhankelijk is aangetoond dat e.e.a. veilig en verantwoord kan. Niet veilig? – niet beginnen! en zoek maar een andere oplossing Geef pas een vergunning als vooraf duidelijk is wat de bijdrage is voor Schoonebeek

Raadsvergadering, 7 november 2022 Begroting 2023 en meerjarenbegroting 2024-2026 CDA Emmen is in juni bij de Kadernota begonnen met het benoemen van de onzekere tijd met alle crises waar we mee te maken hebben. Alleen de Coronacrisis is “onder controle” voor zover je van controle kunt spreken. De overige zijn alleen maar intensiever geworden. Het CDA vindt de begroting 2023 goed leesbaar; de onderwerpen zoals bijvoorbeeld bij nieuw beleid zijn helder omschreven. Geschreven met een kaderstellende bril. Daarvoor onze complimenten. Maar dat wil nog niet zeggen dat we het overal mee eens zijn. Om een standpunt te illustreren is het soms zinvol om een kort verhaal te vertellen. Een parabel. WEES GEEN KONIJN! Het gaat over een konijn dat elke dag gevoerd wordt. Het dier raakt er elke dag meer van overtuigd dat het iedere dag eten krijgt. Op de dag voor Kerst zal er met het konijn echter iets onverwachts gebeuren waardoor zijn overtuigingen ruw onderuit worden gehaald. Het dier in deze parabel heeft een gevoel van veiligheid dat zich op het toppunt bevindt wanneer het gevaar het grootst is. Voor ons is het ravijn 2026 een grote onzekerheid. Hoe gaat het College hier mee om? De VNG en het Rijk zijn nog in gesprek en ons College verwacht dat alles opgelost wordt en dat ook geen tekorten zullen resteren. Zoals het konijn dat elke dag eten krijgt. Moeten we niet reserveren voor het ravijn? Of weet het College intussen meer? Of zijn wij als het konijn en in de overtuiging dat het Rijk ons financieel wel weer zal voeden? De lijn van behoedzaamheid zien we hier niet terug. In 2026 stoppen we met de structurele storting van 3,4 miljoen in algemene reserves. En vanuit het Weerstandsvermogen gezien kan dat ook. Het weerstandsvermogen gaat weer voldoen aan de door ons gestelde norm van ruim voldoende. En ook als we aandelen Enexis niet meetellen voldoen we aan ruim voldoende. Tel ze dus niet meer mee. Meetellen betekent ook bereid zijn om te verkopen en daar zal onze wethouder Financiën gezien de jaarlijkse inkomsten niet blij mee zijn. Bij de Kadernota hebben we naast de vele crises ook de oorlog in Oekraïne benoemd. Toen nog niet wetend wat voor gevolgen dat zou hebben. En het eind is nog niet in zicht. De wereld is blijvend veranderd en dat leidt ook voor ons tot grote onzekerheid. Honderdduizenden mensen in Nederland komen in de financiële problemen door bizarre energieprijzen, als gevolg van de terreur van Poetin. En daarom ook in onze begroting allerlei maatregelen om onze inwoners financieel te ondersteunen. Het calamiteitenfonds, tarieven voor OZB en afvalstoffenheffing worden bevroren en het armoedebeleid wordt verruimd.Maar is dat voldoende? Of kunnen we nog meer doen? De financiële reparaties vanuit het Rijk zijn allemaal voor de korte termijn. Het is als het ware pleisters plakken. Dat is nu nodig maar is niet structureel. Bij de Kadernota heeft het CDA aangegeven een hoge ambitie te willen voor het Programma Duurzaamheid, Energie en Klimaat. En aangegeven dat we onze inwoners moeten ondersteunen om de woonlasten te beperken en energiearmoede te voorkomen. Structureel doe je dat door te verduurzamen. Enorme winst is te behalen door te isoleren. Maar weten onze inwoners waar ze moeten beginnen? Begin dit jaar is aan inwoners in Emmermeer een gratis warmtescan aangeboden. 99% heeft meegedaan! Wij komen met het volgende voorstel: rol dit uit over de hele gemeente. Daarom dienen wij nu een amendement in om alle particuliere woningeigenaren met een woning gebouwd voor 2000 een warmtescan met rapportage aan te bieden. Zodat ze weten waar ze kunnen beginnen om energie te besparen om hun lasten naar beneden te brengen. In de begroting staat dat we een bijdrage willen leveren aan de realisatie van de Energiehub GZI Next en de verdere uitrol van de waterstof backbone in Emmen. Belangrijk voor onze industrie en werkgelegenheid. Nu trekt de provincie 1 miljoen in van de bijdrage van 1,6 miljoen om het niet snel genoeg gaat. Wat gaat het College doen om dit alsnog te versnellen. Wat is onze bijdrage? En milieu. We willen meer circulair worden door het terugdringen van huishoudelijk afval en het bevorderen van het hergebruik van grondstoffen. Een goede afvalscheiding draagt ook bij aan het beperken van de woonlasten. Daarvoor hebben we sinds dit jaar Diftar. Wat heeft dit tot nu toe opgeleverd? We schatten in dat we van 200 kg restafval per inwoner gaan naar 150. Maar dat is nog geen 100. Naast diftar hoort een goede communicatie. Hierop moeten we gas geven! Om de afvalstoffenheffing betaalbaar te houden storten we het dividend Area in een voorziening. Maar is dat structureel? Kosten terugbrengen is structureel. Inwoners met een laag inkomen hebben recht op kwijtschelding van lokale heffingen zoals OZB, rioolheffing en gedeeltelijk van de afvalstoffenheffing. De kosten voor kwijtschelding zullen gezien de huidige economische situatie in ieder geval niet afnemen staat eufemistisch in de begroting. Graag horen we van het College of al een inschatting gemaakt kan worden. Werken moet lonen, voor iedereen. Ook voor iedereen die meedoet naar vermogen. Daarom een werkpremie. We moeten blijven werken aan een hogere arbeidsparticipatie en lagere uitkeringskosten. Door vergrijzing neemt het aantal mensen dat hulp nodig heeft toe. We hebben hier al vaker voor gewaarschuwd. De budgetten voor WMO staan daardoor onder druk. Hoe zorgen we dat mensen die echt dringend ondersteunt moeten worden ook worden geholpen. Worden er prioriteiten gesteld en welke zijn dat? Ten aanzien van Jeugdhulp hebben we de laatste jaren een ombuiging in beleid in gang gezet om de tekorten te voorkomen. We zien nu toch weer oplopende tekorten. Zijn de stelposten kostenbesparing dan niet heel gemakkelijk opgeschreven? Met alle crises wordt alles duurder. Daarom een krediet van 14, 6 miljoen voor exceptionele prijsstijgingen. Bij de extra bijdrage voor de kelders van het voormalig Biochron hebben we er al om gevraagd. Wij willen inzicht in welk bedrag voor welk project is gereserveerd. Hoe moet de Raad anders controleren? Hoe en wanneer kunnen wij dit verwachten? Ook Wegenonderhoud wordt duurder. Bij de Kadernota is geconstateerd dat de doelstelling om 80% op voldoende te houden ondanks extra investeringen niet wordt gehaald. Daarom nu in deze begroting de wegen gemiddeld op niveau matig. Bij de Kadernota hebben we ook gevraagd om kaderstelling welke wegen een hoog niveau moeten hebben. Wij willen inzichtelijk hebben welke wegen welke kwalificatie krijgen. Dit overzicht hebben wij nu niet. Daarom dienen wij een motie in met het verzoek om te komen met dit overzicht zodat wij als Raad daar iets van kunnen vinden. Dan nog heel iets anders, In september zijn in Drenthe 32 schapen, een kalf, twee koeien en een pink gedood door wolven. In de hele begroting wordt de wolf niet één keer genoemd. De wolf hoort niet in Drenthe en niet in Emmen. Niet meer. In jagerstermen: Wolven eten zwartwild(wilde zwijnen) en roodwild(herten en reeën) Wilde zwijnen en herten zijn hier niet meer en daarom zijn de schapen aan de beurt. Wij willen beleid om onze boeren te ondersteunen. Als afsluiting terug naar het begin van dit betoog; alle crises, de stikstofonrust in ons land, de torenhoge inflatie, en ook de ondermijnende criminaliteit geeft veel onzekerheid en leidt tot onvrede en verharding van de samenleving. Geen ruimte voor solidariteit en eigen belang lijkt de basis. Polarisatie, asociaal gedrag en criminaliteit moeten geen kans krijgen. We moeten van zorgwekkend naar zorgzaam; minder ik en meer wij. Dat vraagt om samenwerken. Niet vanuit je eigen belang, maar juist vanuit het gezamenlijk belang. Dat is wij en dat is samen. Samen is de enige oplossing. Omdat we samen sterker staan dan alleen. We moeten naar een zorgzame samenleving. En daarvoor wil het CDA mensen met elkaar verbinden. In deze raadzaal en in de hele gemeente. Voor een Emmen van vandaag. En dat van morgen.

Tijdens de raadsvergadering van 7 en 10 november heeft het CDA aangegeven dat we onze inwoners moeten ondersteunen om de woonlasten te beperken en energiearmoede te voorkomen. Structureel doe je dat door te verduurzamen. Enorme winst is te behalen door te isoleren. Maar weten onze inwoners waar ze moeten beginnen? Begin dit jaar is aan inwoners in Emmermeer een gratis warmtescan aangeboden. 99% heeft meegedaan! CDA Emmen had het volgende voorstel: rol dit uit over de hele gemeente. Bied alle particuliere woningeigenaren met een woning gebouwd voor 2000 een warmtescan met rapportage aan. Zodat ze weten waar ze kunnen beginnen om energie te besparen om hun lasten naar beneden te brengen. Een meerderheid werd, tegen alle verwachting in, echter niet gevonden. Vragen over effectiviteit bleven domineren terwijl het CDA vindt dat een crisis om daadkracht vraagt, het is tijd van DOEN, van zoeken naar de JA. Ondanks dat een meerderheid niet werd gevonden wordt nu eerst een evaluatie uitgevoerd van de warmtescan die in de wijk Emmermeer is uitgevoerd. CDA Emmen vertrouwd erop dat dan alsnog de warmtescans worden uitgerold.