Poliflw

Als eerste willen we iedereen een heel mooi 2024 toewensen! Het CDA zal ook dit jaar weer volop inzetten op samenwerking. Want alleen zo kunnen we het beste voor onze gemeente Gilze en Rijen bereiken. En die samenwerking houdt niet op bij onze gemeentegrenzen. ABG Alphen-Chaam, Baarle-Nassau en Gilze en Rijen vormen samen de ABG. Deze samenwerking is in 2016 gestart met één ambtelijke organisatie, verdeelt over de drie gemeentehuizen. Er zijn al heel wat hobbels genomen om te komen tot één ambtenarenkantoor. Het CDA vindt het belangrijk dat er door de ambtenaren onder één dak gewerkt kan worden en is hier al veel langer voorstander van. Binnenkort wordt in de drie gemeenteraden het raadsvoorstel besproken om aan het Anne Frankplein 12 in Rijen het kantoor te vestigen. Iedere gemeente behoudt daarnaast een eigen plek voor de bestuurszetel (college van burgemeester en wethouders en de gemeenteraad) en een balie voor publiekszaken. Regionale samenwerking Binnen de regio Hart van Brabant werkt onze gemeente samen met 10 andere gemeenten. In de regio werken we onder andere samen op het gebied van jeugdzorg. Voor onze CDA-fractie is het belangrijk dat deze zorg van goede kwaliteit is en bereikbaar is voor kinderen en jongeren die dat nodig hebben. Als dat kan zo dicht mogelijk bij huis. Soms is de benodigde zorg zo specialistisch dat dat niet kan. We vinden het heel belangrijk dat geld voor zorg ook daar terecht komt waar het voor is bedoeld. Naast samenwerking in het sociaal domein werkt onze gemeente bijvoorbeeld ook samen op het gebied van duurzame energie, natuur en klimaat. Dat kunnen we als gemeente niet alleen. Goede samenwerking met organisaties zoals de ZLTO en het Waterschap is hierbij van groot belang. Lokale samenwerking Laten we vooral onze lokale kartrekkers zoals Energie Gilze en Rijen, de NLGR en het GRIC niet vergeten. Onze CDA-fractie zet in op samenwerking met inwoners, verenigingen, organisaties en de andere politieke partijen. We willen samen de schouders eronder zetten voor een fijne en leefbare gemeente. Contactgegevens CDA: Janet Frankemölle j.frankemolle@cdagilzerijen.nl of Connie Hartog secretaris@cdagilzerijen.nl

De gevolgen van de woningnood zijn voelbaar in de verschillende lagen van onze samenleving. Jongeren worden geconfronteerd met de uitdaging om een start te maken op de woningmarkt, terwijl ouderen soms niet de mogelijkheid hebben om door te stromen naar meer geschikte woningen. Er moeten veel woningen gebouwd worden. Dit vraagt om sneller, slimmer en gevarieerder bouwen. Het CDA is voorstander van het stimuleren van nieuwe woonconcepten, zoals bijvoorbeeld woningdelen, kangoeroe- en zorgwoningen en Tiny Houses. Tiny Houses zijn compacte woningen die vele voordelen met zich mee brengen. Eén van de voordelen is betaalbaarheid. Tiny houses vereisen minder bouwmaterialen en hebben kleinere oppervlakten waardoor de bouwkosten en maandelijkse lasten aanzienlijk lager zijn. Tiny houses zijn een duurzame woonoplossing door gebruik te maken van milieuvriendelijke materialen en energiezuinige technologieën. Hiermee kan een belangrijke stap worden gezet in de richting van een groene toekomst. Daarnaast maken Tiny Houses vaak deel uit van gemeenschappen met vergelijkbare waarden en levensstijlen. Dit bevordert de gemeenschapszin en sociale cohesie tussen de inwoners. Lokale wet- en regelgeving Het is een uitdaging om iedereen mee te krijgen met deze nieuwe manier van denken, bouwen, regelgeving en zelfbeheer. De manier waarop gemeenten omgaan met Tiny Houses varieert ook en is vaak afhankelijk van lokale wet- en regelgeving. In Nederland zijn inmiddels al meerdere mooie en geslaagde projecten met Tiny Houses, waaronder ook in onze buurgemeente Dongen (Tiny Beljaart). Nieuwe woonvormen In de woonvisie van gemeente Gilze-Rijen staat dat de gemeente kleinschalige bewonersinitiatieven en experimentele woonvormen in de komende jaren wil faciliteren. Het is dus goed om te zien dat onze gemeente deze vorm als een onderdeel ziet van de woonvisie. Met deze stap wordt de realisatie van de plannen voor Tiny Houses in onze gemeente weer een stap concreter. Zo kunnen we als gemeente op deze manier een bijdrage leveren aan het oplossen van de woningnood en nieuwe woonvormen ontdekken. Algemene contactgegevens CDA Gilze en Rijen: secretaris@cdagilzerijen.nl Richard Oprins, commissielid ruimte

We naderen het einde van 2023. Een druk jaar, met belangrijke momenten en besluiten voor de inwoners. VIP en Scouting Rijen kunnen verder. Maar helaas viel het doek voor basisschool De Drie Musketiers in Hulten. Het CDA vroeg onder andere aandacht voor een loket in het gemeentehuis waar inwoners terecht kunnen met ondersteuningsvragen. Een verdrietig moment was in juli de sluiting van de Drie Musketiers in Hulten. We hebben veel bewondering voor de grote inzet van leerlingen, leerkrachten en inwoners om tot het laatste moment te gaan voor hún school. We hopen dat de verkeersmaatregelen die op stapel staan snel kunnen worden uitgevoerd om de leefbaarheid van Hulten een nieuwe impuls te geven. Scoutinggebouw Het CDA kijkt met plezier terug op het moment dat er eindelijk groen licht kwam voor de verbouwing van scoutinggebouw de Zwerfkei in Rijen. De aanhouder wint. Met de toezegging van de gemeente kan de al lang gewenste verbouwing nu echt worden gerealiseerd. Daarmee is een eind gekomen aan lange discussies in de gemeenteraad en met het college. Goed nieuws dus voor scouting Rijen! VIPvoorElkaar We hebben heel wat uren gesproken over en met het VIP. Het CDA is blij dat de kou uit de lucht is en de handtekening onder de samenwerkingsovereenkomst basisondersteuning is gezet. De vrijwilligers vormen een heel belangrijke pijler van onze gemeenschap. We wensen alle medewerkers heel veel succes om in 2024 verder te bouwen aan een mooie samenwerking, mét en vóór inwoners. Lenies loket Ons commissielid Lenie Schuermans heeft zich ook het afgelopen jaar hard ingespannen om het belang van een ‘fysiek loket’ onder de aandacht te brengen. Een herkenbare plek in het gemeentehuis waar inwoners terecht kunnen met bijvoorbeeld zorg- en inkomensvragen. We zijn heel benieuwd naar de verdere uitwerking en het voorstel van het college. Aankoop de Schakel Op de valreep van 2023 heeft de gemeenteraad besloten dat De Schakel wordt gekocht van Leystromen. Daarmee wordt het sociale en culturele centrum van Gilze behouden voor onze gemeenschap. Onze CDA-fractie en bestuur wensen iedereen heel fijne kerstdagen toe en een gezond, veilig en gelukkig 2024!

In heel Nederland en dus ook in onze gemeente Gilze en Rijen hebben de kiezers zich op 22 november uitgesproken. De uitslag was niet die waarop het CDA had gehoopt. We maken ons zorgen. Een tolerante en een inclusieve samenleving is helaas niet voor alle gekozen partijen even vanzelfsprekend. Het CDA staat voor een samenleving waar iedereen bij hoort. Er is werk aan de winkel. In de commissie Samenleving wordt het inclusiebeleid van onze gemeente besproken. Inclusie is geen losstaand begrip maar moet verankerd zijn in het gehele gemeentelijke beleid. De gemeente kan de randvoorwaarden scheppen maar we zullen het samen moeten doen. Ambtenaren, politiek, scholen, bedrijfsleven, geloofsgemeenschappen, maatschappelijke organisaties, verenigingen én inwoners. We moeten oog hebben voor elkaar en geen enkele groep uitsluiten of buitensluiten. Wegnemen drempels Het wegnemen van fysieke drempels lijkt makkelijk maar in de uitvoering moet er nog heel wat gebeuren. Ongelijke stoepen, onneembare trapjes en drempels zijn maar een paar voorbeelden. De gemeente moet samen met ervaringsdeskundigen kijken wat verbeterd moet en kan worden in de openbare ruimte en publieke gebouwen. Inwoners die weten hoe het is om met een beperking te leven, kunnen als beste vertellen waar ze tegenaan lopen. Bij nieuwe projecten, waaronder woningbouwprojecten, moet al aan de voorkant mee worden gekeken en mee worden gedacht door deze ervaringsdeskundigen. Gesproken en schriftelijke taal moet goed te begrijpen zijn. Zorg dat regels en formulieren niet extra ingewikkeld worden gemaakt. Help mensen de weg te vinden. En zorg voor persoonlijk contact. Ieder mens is uniek Inclusief betekent dat er plek is voor iedereen. Ieder mens is uniek. Dat houdt ook in dat iedereen mag zijn hoe die is en dat we elkaar respecteren. Het mag niet uitmaken welke afkomst, geloof of geaardheid je hebt. Maar dit alles kan nog zo mooi op papier worden gezet, het vergt inzet van ons allemaal. Met het vaststellen van het beleidskader inclusie wordt op 18 december een belangrijk besluit door de gemeenteraad genomen. Voor een échte inclusieve, veilige en tolerante gemeente is iedereen nodig. Contactgegevens CDA: Janet Frankemölle j.frankemolle@cdagilzerijen.nl of Connie Hartog secretaris@cdagilzerijen.nl

Het project Sporthal achter de Tuintjes is een project van een heel lange adem. Al in 2017 is een eerste voorbereidingskrediet beschikbaar gesteld. Gebruikers van de sporthal gaven toen al aan de voorkeur te hebben voor een sporthal op de huidige plek. Diverse wensen werden ingebracht en een programma van eisen werd opgesteld. Vele gesprekken werden gevoerd en uiteindelijk leek een combinatie van nieuwbouw en renovatie de beste keus. Het vervolg verliep moeizaam. Van renovatie naar nieuwbouw Gebreken kwamen aan het licht en niet duidelijk was of de 50 jaar oude stalen constructie nog voldeed. Uiteindelijk werd kort voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2022 door een aantal partijen de politieke keuze gemaakt om een volledig nieuwe hal te bouwen. Het CDA vond dat toen te vroeg omdat op dat moment de dekking nog ontbrak. Uiteindelijk is die gevonden maar dat werd pas duidelijk in mei 2022. Extra geld nodig Bij de perspectiefnota 2023 stond de teller voor de nieuwbouw inmiddels op ruim 10 miljoen. Het CDA vond dat heel veel geld maar stemde in omdat er een sporthal voor de scholen en verenigingen in Gilze moest komen. Vorige maand kwam de onverwachte mededeling van wethouder Machielsen dat het geld niet toereikend is. Er moet nog eens 2,5 miljoen worden bijgepast. Bijvoorbeeld inschattingsfouten bij de brandveiligheid en daardoor een aangepast ontwerp en personele wisselingen hebben gezorgd voor een langere doorlooptijd. En ook ambtelijke uren kosten geld. Bovendien zijn ook de bouwkosten weer gestegen. Sporthal is nodig Het CDA heeft uiteindelijk ingestemd met het extra benodigde geld omdat de sporthal nu zo spoedig mogelijk moet worden gebouwd. Inwoners en verenigingen in Gilze mogen niet nog langer in onzekerheid verkeren. We gingen daarom niet mee in het voorstel van VVD en D66 om een nieuwe locatie op Verhoven te onderzoeken. De aanname dat dat goedkoper zou zijn vinden we niet onderbouwd. En nog meer onderzoeken en dus verder uitstel vinden we als CDA onverstandig. De kans dat de sporthal dan nog duurder wordt is groot. Contact: j.frankemolle@cdagilzerijen.nl of secretaris@cdagilzerijen.nl

De begroting van 2024 is sluitend maar een doorkijk naar de jaren 2026 en 2027 geeft een minder rooskleurig beeld te zien. Dit zijn de zogenaamde ‘ravijnjaren’ waar Nederlandse gemeenten mee te maken krijgen als Den Haag vasthoudt aan de herijking van het gemeentefonds. Als we kijken naar de meerjarenbegroting over de periode 2023-2027 zien we dat er vanaf 2026 forse tekorten ontstaan. Deze tekorten hebben te maken met de onzekerheid over de nieuwe financieringssystematiek van gemeenten vanuit het Rijk. En de herijking van het gemeentefonds. Daarom dienden we bij de begrotingsvergadering een motie van de VVD mee in om gemakkelijke struisvogelpolitiek te vermijden. En met de gemeenteraad alvast na te denken over wat te doen als het Rijk onverhoopt niet over de brug komt. Hoe kunnen we op tijd bijsturen? Helaas haalde deze motie het niet. Wegenonderhoud Reserves hebben we nodig om tegenvallers op te vangen. Maar deze zijn niet oneindig groot. Het wegenonderhoud kost bijvoorbeeld meer dan verwacht. Een groot deel daarvan komt uit de algemene reserve. Ook de verwachte opbrengsten van grondverkoop zijn nog niet zeker. Op dit laatste rust bijvoorbeeld een deel van de dekking van de sporthallen. Huisvesting Wat ook nog niet is meegenomen in de meerjarenprognose zijn de financiële gevolgen van de nieuwe huisvesting ABG en de nieuwe bestuurszetel. Voor de bestuurszetel is het besluit genomen dat deze in het huidige gemeentehuis komt. Maar de wijze waarop, moet nog nader worden ingevuld. Ook voor de centrale ABG-huisvesting moeten nog de nodige keuzes worden gemaakt. Het is duidelijk dat we een goede afweging moeten maken. Welke voordelen levert het op voor onze inwoners en ambtenaren? En wat gaat het kosten? Bestaanszekerheid Gelukkig is bestaanszekerheid een onderwerp dat iedereen in de gemeenteraad bezighoudt. Het CDA is dan ook erg blij met het brede draagvlak voor onze motie ‘verhogen giftengrens voor bijstandsgerechtigden’. Uiterlijk in het eerste kwartaal van 2024 wordt deze grens verhoogd naar €1800 euro per jaar. We begrijpen dat dit geen echte oplossing is voor armoede maar wel iets meer verlichting kan bieden. Contact met het CDA: j.frankemolle@cdagilzerijen.nl Janet Frankemölle, fractievoorzitter

Voorzitter, iedere keer opnieuw worden we met onze neus op de feiten gedrukt dat in grote delen van onze wereld vrijheid en democratie niet vanzelfsprekend zijn. Het is een voorrecht dat we hier in vrijheid spreken kunnen, onze mening mogen geven en kritisch mogen zijn. Jong geleerd is oud gedaan. Hoe mooi was het om in de week van 30 oktober leerlingen van de basisscholen uit onze gemeente te ontmoeten. Bij het spel Democracity mochten ze zelf ervaren hoe democratische besluitvorming werkt. Dit is burgerschapsvorming pur sang. De argumenten die ze bedachten en de vragen die ze elkaar stelden waren goed doordacht. Kinderen en jongeren moeten veel beter bij besluitvorming worden betrokken, is het advies van Marc Dullaert van het Kinderrechtencollectief. Hij zegt, en ik citeer: “Het is belangrijk de jongere generatie een stem te geven. Ik zeg niet dat kinderen en jongeren het beter weter, maar ik geloof heel erg in het andere perspectief, in de diversiteit van meningen. Zij kunnen volwassenen goed aanvullen. Samen komen we tot een rijker geheel, maar dan moeten ze wel serieus worden genomen en gehoord worden1 .” Het CDA vindt dat de jongerenaanjager die we binnen onze gemeente krijgen hier een belangrijke rol in moet vervullen. Ook de jeugdgemeenteraad zou, wat het CDA betreft, nog meer in zijn kracht moeten worden gezet en betrokken moeten worden bij zaken die kinderen raken. Wij nemen kinderen en jongeren serieus. Daarom dienen we het amendement van de PvdA graag mee in. Ook horen we graag van u welke rol het college voor de jongerenaanjager en voor de jeugdgemeenteraad weggelegd ziet? Voorzitter, de tweede Turap 2023 en de begroting 2024 worden besproken. Het CDA heeft ter voorbereiding een vergrootglas en een verrekijker ter hand genomen. De verrekijker hebben we nodig voor alle visies en vergezichten en het vergrootglas om de details te bekijken. We stellen onze collega-raadsleden voor om deze twee instrumenten aan de gereedschapskist van de gemeenteraad toe te voegen. Plannen en Visies. Er lopen veel visieprojecten: woonvisie+, duurzaamheidsvisie, omgevingsvisie, groenvisie en aansluitend daarop wordt de toekomstvisie 2040 uitgewerkt. En al die trajecten worden of zijn begeleid door externe ondersteuning en adviesbureaus. Datzelfde geldt voor ook voor het masterplan openbare ruimte, het onderzoek naar toekomstige manier afvalinzameling, het fietsplan, het armoedeonderzoek en de toekomstige huisvesting bestuurszetel. Kortom, voorzitter, we hebben al heel wat memoblaadjes mogen plakken. 1 https://www.kinderrechten.nl/maak-kennis-met-voorzitter-marc-dullaert/ Geraadpleegd op 11 XI 2023, om 16:50 uur Pagina 2 van 4 Het CDA is benieuwd hoe het college het overzicht behoudt over al deze visies en plannen en welke financiële consequenties het gaat hebben voor toekomstige begrotingen en, niet in de laatste plaats, voor onze inwoners. Graag een reactie van het college. Zowel de toekomstige afvalinzameling als het aanpassen van ons rioleringssysteem gaan veel geld kosten. Dat betekent ook iets voor de inwoners. Afvalstoffenheffing en rioolrecht moeten verhoogd worden, maar ook bij deze begroting is nog steeds niet bekend hoeveel dat gaat zijn in de komende jaren. Het CDA vindt dat het college hier heel snel werk van moet maken en het complete en eerlijke verhaal aan de inwoners moet vertellen. Voorzitter, ik zal nog een aantal zaken onder het vergrootglas leggen. Goed wonen en duurzaamheid. Het CDA vindt het belangrijk dat er een breed gedragen, herijkte woonvisie komt. De woningbouwopgaven blijven onverminderd groot. We moeten een goed antwoord geven op de toenemende vergrijzing en de woonbehoefte van senioren en ook zeker van onze jongeren. Het CDA ziet in de Stedelijke Regio Breda en Tilburg (SRBT) en de Woondeal kansen voor onze gemeente. Inbreiden alleen, zoals de herontwikkeling van een verouderd bedrijventerrein of de spoorzone, lost niet het hele vraagstuk op. Grotere nieuwbouwprojecten zoals Tussen de Leijen zijn hard nodig. Daarnaast is een solide groene buffer tussen onze gemeente en de steden zeer belangrijk om te voorkomen dat we aan elkaar vastgroeien en een soort minirandstad worden of een kleine voorstad van Tilburg. Goed wonen doen we in een duurzame leefomgeving. Klimaatadaptieve maatregelen, zoals regenwater vasthouden en opslaan, hergebruik van grondstoffen of het gasloos bouwen, zijn daarmee onlosmakelijk verbonden. In de bestaande bouw is het een grote uitdaging om de energietransitie handen en voeten te geven. Het CDA is van mening dat als het rijk niet met extra geld voor gemeenten over de brug komt, de gemeente niet rijk genoeg is om voor alles subsidies en leningen te (blijven) verstrekken. Wat vindt u als college en wat vindt de raad ervan eens te beginnen om als onderdeel van de duurzaamheidsvisie en groenvisie al die kleinere subsidiepotjes voor klimaatmaatregelen en extra groen bij elkaar op te tellen, in één fonds onder te brengen en dan samen met inwoners te bezien welke maatregelen de meeste impact hebben en het meest succesvol zijn. We horen graag een reactie hierop. Bestaanszekerheid. Het afgeronde armoedeonderzoek kent een aantal aanbevelingen. We moeten voorkomen dat bestaanszekerheid een loos begrip wordt. Daarom blijft het CDA van mening dat de inzet van het college erop gericht moet zijn om zoveel mogelijk aanbevelingen over te nemen. Kunt u ons de toezegging doen, dat als er in de decembercirculaire extra geld voor armoedebestrijding beschikbaar komt, u meer aanbevelingen overneemt, zoals in ieder geval het verhogen van de inkomensnorm voor de collectieve ziektekostenverzekering? Omdat het leven steeds duurder is geworden wil het CDA de giftengrens van de bijstand ophogen. Daartoe dienen we een motie in. Het dictum luidt: “De giftengrens van de bijstand in de gemeente Gilze en Rijen per 1 januari 2024 te verhogen naar € 1.800,- per jaar”. Kansengelijkheid. Het CDA vindt dat iedere inwoner, van jong tot oud, mee moet kunnen doen. Dat begint met een kansrijke start in het leven. We lezen in de begroting dat het budget voor onderwijsachterstandenbeleid minder is geworden. Het CDA pleit ervoor om erop in te Pagina 3 van 4 zetten dat er voldoende VVE-aanbod beschikbaar blijft en dat de beschikbare middelen ook daarvoor worden ingezet. We horen graag een reactie van het college. Ook de aanpak laaggeletterdheid blijft een speerpunt voor het CDA. We zijn dan ook zeer tevreden dat het Taalhuis gefaciliteerd blijft worden. In juli dienden we hierover een motie in die door alle partijen werd gesteund. Goede gezondheid en zorg. Het CDA is voorstander van inzet op mentale en fysieke gezondheid voor onze inwoners. Zo hopen we dat de druk op de professionele zorg afneemt en kosten beheersbaar blijven. Het Gezond en actief leven akkoord (GALA) zet daarop in. Tegelijkertijd moeten we beseffen dat het leven niet maakbaar is. Zorg moet bereikbaar blijven voor hen die zorg nodig hebben. Dat geldt voor jeugdhulp, WMO en participatie. De nieuwe cao’s voor o.a. de thuiszorg zorgen voor een nieuw vraagstuk. Welke stappen zet het college? Bent of gaat u in overleg met de organisaties die in onze gemeente thuiszorg leveren? Hoe gaat het college hier handen en voeten aan geven zonder afbreuk te doen aan de kwaliteit van de zorg voor de inwoners die hiervan afhankelijk zijn? Het CDA vindt dat inwoners de weg naar zorg- en inkomensondersteuning beter moeten kunnen vinden en is blij dat onze motie over het fysieke loket op 2 oktober jl. door de meerderheid van de gemeenteraad is gesteund. We kijken uit naar het voorstel in het tweede kwartaal van 2024. Het CDA blijft hameren op duidelijke communicatie en terugkoppeling aan inwoners over hulpvragen en eventuele wachtlijsten. Veiligheid. Onze inwoners moeten beschermd worden tegen maar ook zeker voorgelicht worden over het voorkomen van cybercriminaliteit, inbraak en ondermijning. Sociale en fysieke veiligheid: aandacht voor mensen met verward gedrag is niet alleen belangrijk voor henzelf maar ook voor hun woon- en leefomgeving. We zullen ook voor mensen die moeite hebben met hun leven een zo veilige plek moeten creëren. Het CDA vindt dat hier ook belangrijke rol voor de wijk-GGD-er ligt. Ook huiselijk geweld mogen we niet onderschatten. Het jongerenwerk zal wat ons betreft meer dan nu de straat op moeten gaan om met jongeren en hangjongeren in het bijzonder in gesprek te gaan. Preventief, om overlast te voorkomen, en curatief, om hen bij overlast aan te spreken op hun gedrag. Zo nodig moeten ze de Boa’s of politie kunnen inschakelen. Ook vindt het CDA dat er korte lijnen met Halt moeten zijn en dat als er sprake is van bijvoorbeeld vernielingen de betreffende jongeren in onze eigen gemeente een taak krijgen opgelegd. De JOP-voorzieningen moeten naar onze mening opnieuw worden beoordeeld. We vragen ons af, of ze nog wel van toegevoegde waarde zijn. Graag uw mening hierover. Ook horen we graag een reactie over de gewenste inzet van het jongerenwerk. Bereikbaarheid van hulpdiensten en het beschikbaar hebben van voldoende bluswater vinden we als CDA bijzonder belangrijk en we zijn van mening dat dit ook voor de komende jaren in het overleg met de veiligheidsregio punt van grote aandacht moet blijven. Het CDA vindt het dan ook belangrijk dat in de begroting voor alle benodigde inzet geld wordt gereserveerd. Maar ook dat er voldoende ambtelijke capaciteit is voor deze belangrijke opdracht van de gemeente. Pagina 4 van 4 Financiële beschouwing en bestuurszetel. Alle eerder genoemde plannen en langetermijnvisies zullen uiteindelijk ook betaald moeten worden. Naast de inkomsten en uitgaven zijn hiervoor ook de reserves van onze gemeente van belang. Eventuele overschotten van de opbrengsten, minus de kosten van de gemeente, worden toegevoegd aan de reserves en eventuele tekorten komen ten laste van de reserves. Als we kijken naar de meerjarenraming over de periode 2023-2027 zien we – zoals ook al eerder bekend was – dat er vanaf 2026 forse tekorten ontstaan. Deze tekorten hebben te maken met de onzekerheid over de nieuwe financieringssystematiek van gemeenten vanuit het Rijk en de herijking van het gemeentefonds. Daarom dienen we een motie van de VVD mee in om gemakkelijke struisvogelpolitiek te vermijden en alvast na te denken over wat te doen als het Rijk onverhoopt niet over de brug komt. Als we het vergrootglas leggen op de ontwikkeling van onze reserves, dan vraagt de ontwikkeling van de grondexploitatiereserve om de nodige aandacht. Voor 2023 is het saldo van de risico’s uit grondexploitatie, minus de reserve, twee miljoen negatief. Vanaf 2024 laat de grondexploitatiereserve weer een positieve ontwikkeling zien. Wij veronderstellen dat dit samenhangt met de verwachting dat dan gestart kan worden met bijvoorbeeld het grootschalige project Tussen de Leijen. Naast het belang om te zorgen voor goede woonvoorzieningen voor onze inwoners, is het dus ook vanuit financieel perspectief belangrijk dat op korte termijn met dit project gestart kan worden. Graag horen wij van de wethouder, of onze aanname klopt en hoe hij aankijkt tegen de ontwikkelingen op het gebied van de grondexploitatie, zowel voor de korte als de langere termijn. Wat verder nog niet is meegenomen in de meerjarenprognose zijn de financiële gevolgen van de nieuwe huisvesting ABG en de nieuwe bestuurszetel voor onze gemeente. Voor de bestuurszetel is het besluit genomen dat deze in het huidige gemeentehuis komt. Maar de wijze waarop dit wordt gerealiseerd, moet nog nader worden ingevuld. Ook ten aanzien van de centrale ABG-huisvesting moeten nog de nodige keuzes worden gemaakt. Duidelijk is dat we, ook voor deze investeringen, een goede afweging moeten maken tussen enerzijds de voordelen die het oplevert voor onze inwoners en anderzijds de kosten die daarmee gemoeid zullen gaan en door onze inwoners moeten worden betaald. Voorzitter, tot zover onze bijdrage in eerste termijn. Rijen, 13 november 2023

Afgelopen week stond de jeugd van onze gemeente in de schijnwerpers. De bovenbouwleerlingen van de basisscholen speelden het spel ‘Democracity’ en de nieuwe jeugdgemeenteraad werd geïnstalleerd. Uit hun midden werd ook onze nieuwe jeugdburgemeester gekozen. Democracity Basisscholen uit onze gemeente hebben het spel Democracity van ProDemos gespeeld. De leerlingen hebben partijen gevormd, speerpunten benoemd en een pakkende slogan bedacht. Daarna gingen ze aan de slag om de anderen te overtuigen, waarom hún school, park of andere voorziening in de stad moest komen. Naarmate het spel vorderde werd steeds duidelijker hoe democratie werkt. Uiteindelijk moesten ze een meerderheid krijgen om hun gebouw of voorziening te mogen plaatsen. De argumenten die ze bedachten en de vragen die ze elkaar stelden waren goed doordacht. Tot slot mochten de kinderen nog vragen stellen aan de aanwezige raadsleden en wethouders. Het was weer ontzettend leuk om hierbij als raadslid aanwezig te mogen zijn. Jeugdgemeenteraad Woensdagmiddag is ook onze nieuwe jeugdgemeenteraad geïnstalleerd. Maar liefst vier kandidaat-jeugdburgemeesters presenteerden zich op een voortreffelijke wijze. Allemaal kwamen ze op voor de belangen van de jeugd en andere zaken die ons allen raken zoals de zorg om ons klimaat. Na een democratische stemming kwam Amina Andresen als jeugdburgemeester uit de stembus. Na afloop hebben we met haar kennis mogen maken. Ze was erg blij. Het CDA wenst alle nieuwe jeugdgemeenteraadsleden samen met de jeugdburgemeester heel veel succes en nog veel meer plezier toe! Jeugd heeft een stem Kinderen en jongeren moeten veel beter bij besluitvorming worden betrokken is het advies van Marc Dullaert van het Kinderrechtencollectief: “Het is belangrijk de jongere generatie een stem te geven. Ik zeg niet dat kinderen en jongeren het beter weter, maar ik geloof heel erg in het andere perspectief, in de diversiteit van meningen. Zij kunnen volwassenen goed aanvullen. Samen komen we tot een rijker geheel, maar dan moeten ze wel serieus worden genomen en gehoord worden”. Het CDA steunt dit belangrijke uitgangspunt en vindt dat de jongerenaanjager die we in onze gemeente krijgen hierin een belangrijke schakel moet zijn. Contact: j.frankemolle@cdagilzerijen.nl of via secretaris@cdagilzerijen.nl Janet Frankemölle, CDA Gilze en Rijen

De begroting 2024 is binnen. Dat betekent heel veel voorbereiden. Naast de begroting moeten namelijk ook de reguliere raadsvoorstellen en ingekomen stukken gelezen en beoordeeld worden. Onze CDA-fractie heeft mensen met verschillende beroepsachtergronden waardoor we het voorbereidingswerk goed kunnen verdelen. Onze fractie bestaat uit mensen die hun expertise in willen zetten voor onze gemeente. Onze financiële experts kijken of de cijfers kloppen die gepresenteerd worden en welke financiële risico’s er zijn. Daarnaast heeft onze fractie kennis en ervaring op het gebied van groen, zorg, sport, woningbouw, water, onderwijs, verenigingen en maatschappelijke organisaties. Niet alleen vanuit een beroepsachtergrond maar ook als vrijwilliger. Vragen carrousel De ambtenaren hebben op 26 oktober weer hun uiterste best gedaan om alle vragen van de fracties te beantwoorden. We kregen tijdens een carrousel de gelegenheid om vragen te stellen aan ambtenaren over de begroting 2024 en de tweede tussentijdse rapportage 2023. Opgaven De opgaven zijn onverminderd groot. Het CDA ziet grote opdrachten op het gebied van woningbouw, energietransitie, duurzaamheid en klimaat. Ook de uitdagingen van de toenemende vergrijzing, de bereikbaarheid van zorg en bestaanszekerheid zijn vraagstukken waar duurzame antwoorden op moeten komen. Sporthallen We moeten verder kijken dan 2024. We hebben in onze gemeente een hoog voorzieningenniveau. Er wordt bijvoorbeeld volop gewerkt aan het realiseren van twee nieuwe sporthallen. In Rijen is de sporthal bijna klaar. In Gilze moet er nog gestart worden. Voor sporthal Achter de Tuintjes is extra geld nodig, 2,5 miljoen. Op 8 november bespreken we het voorstel in de commissie samenleving en op 20 november wordt het raadsvoorstel voor extra krediet in stemming gebracht. 2026 en 2027 De jaren 2026 en 2027 worden spannend. Als het Rijk vasthoudt aan hun voornemen om het gemeentefonds te korten (minder geld voor de gemeente) staan voor die jaren rode cijfers in de begroting. De Vereniging van Nederlandse gemeenten spant zich in om dit voornemen van tafel te krijgen. Sommige gemeenten zoals Oosterhout zijn al aan het kijken wat ze niet doen of uitstellen als het korten wel doorgaat. Onze gemeente heeft ervoor gekozen om dat nu nog niet te doen en hoopt dat het rijk luistert naar de oproep van de VNG. Fractie CDA Gilze en Rijen. Op de foto v.l.n.r. Connie, Janet, Lenie, Bert, Richard, Jeroen, Jac, Martin en Mathie.

Deze maand hebben we in de gemeenteraad gesproken over de eisen die we stellen aan de Spoorzone. Ook is het plan besproken waarin staat hoe de spoorzone eruit moet komen zien. Dit zijn belangrijke onderwerpen, omdat het de basis vormt voor de stappen die hierna volgen. We leggen nu al vast wat er straks gaat komen. In het project Spoorzone werkt onze gemeente samen met ProRail, Provincie en Rijk. ProRail en de gemeente hebben de zaken die zij belangrijk vinden vertaald in eisen. Het viel ons op dat alleen ProRail als eis stelt dat het station zelfstandig toegankelijk moet zijn voor mindervaliden. We hebben aangegeven dat deze eis ook vanuit de gemeente gesteld zou moeten worden. Er is toegezegd dat de gemeente als eigenaar van de eis wordt toegevoegd. Brandweerzorg als belangrijke eis Door het nieuwe ontwerp van de onderdoorgang moet de brandweer op een andere manier naar Rijen-Zuid. De brandweer zal er langer over doen dan nu. Als CDA vinden we dat er gezocht moet worden naar zo snel mogelijke routes. Routes die passen bij de wensen uit de buurt. Over dit belangrijke onderdeel waren nog geen eisen gesteld door de gemeente. We hebben gevraagd om dit alsnog te doen, er is toegezegd dat er eisen over de brandweerroute worden toegevoegd. Snelfietsroute en Kiss&Ride In de Spoorzone rijden straks fietsers en auto’s en wandelen voetgangers. Ook de snelfietsroute loopt door de Spoorzone. We hebben samen met Gemeentebelang voorgesteld om nu al af te spreken om de snelfietsroute en de Kiss&Ride van elkaar te scheiden. De raad wilde dit nu nog niet afspreken. Wel is toegezegd, dat er advies gevraagd wordt aan een verkeerskundige. Spoorzone met dorps karakter De eerste ideeën over hoe de Spoorzone eruit komt te zien werden besproken. Het is heel mooi om te zien dat de architect een gebied heeft ontworpen met een duidelijk dorps karakter. Benieuwd? Zoek naar “Structuurontwerp en beeldkwaliteit” op gilzerijen.raadsinformatie.nl Het CDA is erg tevreden met de toezeggingen en blijft het project op de voet volgen. We zijn onder andere nog erg benieuwd naar effecten voor het parkeren in Rijen-Zuid en het verkeer via de Mary Zeldenrustlaan. Jeroen van Brunschot, commissielid ruimte