Poliflw

In navolging van de motie van D66, PvdD en GroenLinks in juni dit jaar, stelt het college van de gemeente Groningen 50 duizend euro beschikbaar stelt voor onderzoek naar de rol van het Groningse stadsbestuur in het Nederlands slavernijverleden. D66 heeft de afgelopen maanden meermaals opgeroepen tot meer aandacht voor de rol van Groningen in de gedeelde slavernijgeschiedenis. Voor raadslid Lo-A-Njoe, geldt daarbij dat dit zowel een politieke als een persoonlijk tintje heeft en dat het niet alleen een zaak van het verleden is, maar ook van het heden…

In juni ondersteunde de gemeenteraad met grote meerderheid mijn voorstel om het verleden van de rol van de Groningse elite in het slavernijverleden te onderzoeken. Er zijn veel aanwijzingen en feiten waaruit blijkt dat de Groningse stadsbestuurders tijdens de periode van de VOC (1602-1800) flink hebben verdiend aan de toenmalige slavernij op overzeese plantages. Ook zien we aanwijzingen dat deze Groningers direct betrokken waren bij de wereldwijde slavenhandel.

Dit is waarschijnlijk geen deel van onze gezamenlijke geschiedenis waar we trots op zullen zijn als raad en college, maar om in het reine te kunnen komen met het verleden, is het juist daarom van groot belang dat wij als rechtsopvolgers van de destijds betrokken stadsbestuurders, grondig laten onderzoeken hoe die betrokkenheid er precies uit heeft gezien. Op basis van de onderzoeksresultaten kunnen we vervolgens als raad dan een onderbouwde afweging maken over de vraag of wij als huidige bestuurders van Groningen, voor het handelen van onze voorgangers, excuses zouden moeten maken.

Voor mij gaat het primair om politieke verantwoordelijkheid te nemen als volksvertegenwoordiger, maar er zit voor mij ook een zeer persoonlijke en emotionele kant aan dit deel van de geschiedenis; ik heb zelf ook voorouders die tot slaaf werden gemaakt. Ik spreek bewust over ‘tot slaaf gemaakten’ omdat ik geloof dat niemand als slaaf geboren wordt, mensen worden tot slaaf gemaakt door  onderdrukking en geweld van anderen, al dan niet gesteund door instituties en bedenkelijke wetgeving (slavernij was destijds niet bij wet verboden).

Het onderzoek zal naar verwachting ongeveer anderhalf jaar duren en begin 2023 aan de raad worden aangeboden. 

Een prima timing, want 2023 is een historisch en symbolisch belangrijk jaar; niet alleen ligt de vraag naar excuses dan voor, ook wordt dan naar verwachting het Gronings slavernijmonument waar de D66-fractie al sinds 2016 voor vecht samen met diverse partners binnen en buiten de politiek, zoals stichting Noaberschap, de Keti Koti beweging en anderen, eindelijk onthuld. Perfect, want 2023 is het 150 jaar dat de slavernij in Suriname en het Caraïbisch gebied in de praktijk echt werd afgeschaft. Toen pas waren deze mensen daadwerkelijk vrij om deze plantages als vrije burger te verlaten! Helaas was dat nog niet het einde van alle slavernij, want bijvoorbeeld in Nederlands-Indië ging de slavernij nog veel langer gewoon door en ook nu nog is er helaas sprake van moderne slavernij, ook in Nederland. Dit initiatief kan daar niet los van gezien worden; wie de geschiedenis kent, kan niet anders dan in het heden strijden tegen moderne slavernij en voor mensenrechten’. En dat is precies wat ik zal (blijven) doen! 

(voor meer informatie zie o.a. dit artikel van de NOS, dit artikel van OOGTV  en de website van Fairwork)

Het bericht Geld voor onderzoek naar rol van Groningen in slavernijverleden verscheen eerst op Groningen.

Waar we de terugblik vorig jaar openden met de stelling dat ‘het jaar 2020 de geschiedenisboeken in zal gaan als het jaar van de coronacrisis’, weten we inmiddels dat 2021 hier zonder twijfel aan kan worden toegevoegd. Op het moment van schrijven zitten we, wederom, in een lockdown die veel inwoners, ondernemers en verenigingen in de provincie Groningen hard raakt.

D66 zal zich lokaal, provinciaal en landelijk blijven inzetten voor steun en hulp in deze moeilijke tijd. Eerder dit jaar riepen we op het provinciale coronafonds te verruimen voor ondernemers en sportverenigingen. En ook begin deze maand hebben we aandacht gevraagd voor de gevolgen van de nieuwe lockdown en de (financiële) ondersteuning die de provincie daarin kan bieden. Ondanks de pandemie hebben we dit jaar belangrijke stappen kunnen zetten. Stappen die perspectief geven aan onze provincie en haar inwoners, en daar blikken we graag op terug.

Gaswinning zo snel mogelijk, maar veilig naar nul

Dit jaar hebben we wederom kunnen zien dat de gevolgen van de gaswinning nog allerminst voorbij zijn, met als dieptepunt de aardbeving bij Garrelsweer in november. Wat D66 betreft is het zaak de gaswinning nu zo snel mogelijk af te bouwen, zoals ook wordt gesteld in het nieuwe coalitieakkoord. Tegelijkertijd weten we dat de problemen daarmee niet zijn opgelost. Nieuwe bevingen blijven volgen. Ruimhartige, rechtvaardige en voortvarende afhandeling van schade op basis van de omgekeerde bewijslast en snelheid in de versterkingsopgave blijven voor ons dan ook het uitgangspunt.

Ook buiten de invloedssfeer van het Groningenveld zijn er zorgen over mijnbouw, bijvoorbeeld onder de Waddenzee. Samen met GroenLinks en andere fracties hebben we opgeroepen geen nieuwe gas- en zoutwinning in de Waddenzee toe te staan om de kwetsbare natuur te beschermen. In de omgeving van Winschoten leven bij bewoners zorgen over de zoutwinning die in het oosten van onze provincie plaatsvindt. Gezamenlijk met de PvdA brachten we een werkbezoek aan het gebied en spraken we met omwonenden. Wij zullen hun zorgen in de Staten blijven aankaarten.

Energietransitie in een stroomversnelling

Met de vaststelling van de ‘Regionale Energiestrategie 1.0’, kortweg RES, hebben we bepaald dat Groningen uiterlijk in 2030 in totaal 5,7 terawattuur aan duurzame energie wil opwekken via zon- en windenergie op land. D66 ziet de noodzaak van deze transitie en is trots op de ambities van onze provincie. Tegelijkertijd willen we wel dat inwoners hier actief bij worden betrokken en dat omwonenden van de opbrengsten meeprofiteren. Wij zien daarin een belangrijke rol weggelegd voor energiecoöperaties en zijn dan ook blij dat voor hen een ontwikkelfonds wordt opgezet. Om iedereen mee te kunnen laten doen in de energietransitie wordt onze langgekoesterde wens voor een energiebespaarlening nu vervuld. Met deze lening kunnen inwoners met een smalle beurs hun woning isoleren, waardoor de energierekening omlaag gaat en de lening kan worden terugbetaald, en men uiteindelijk geld bespaart. Een win-win-winsituatie.

Een ander groot project dat aan de klimaatopgave moet bijdragen is het nieuwe windpark op zee boven de Waddeneilanden. Om de elektriciteit van dit windpark aan land te brengen in de Eemshaven, heeft het Rijk gekozen voor een stroomkabel onder Schiermonnikoog door. Vanwege de impact die deze route heeft op de kwetsbare natuur, wordt nu toch verder onderzoek gedaan naar andere mogelijke trajecten. Hierdoor loopt de oplevering van het windpark wel vertraging op, en daarom hebben wij vragen gesteld over de gevolgen van deze vertraging voor de belangrijke vergroening van de industrie en chemie.

Een toekomstbestendige landbouw

Onlangs stemde het Europees Parlement in met het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. De regels voor financiële steun aan boeren in dit beleid zijn wat D66 betreft te weinig vooruitstrevend. We waren dan ook teleurgesteld dat het Interprovinciaal Overleg deze toch al weinig ambitieuze plannen nog verder wil afzwakken. Dat helpt de transitie en daarmee samenhangend het herstel van waterkwaliteit en natuur niet. Daarom hebben wij, samen met 211 Statenleden uit heel Nederland, een brief gestuurd naar de Tweede Kamer als steun in de rug om het ministerie aan te sporen écht in te zetten op een toekomstbestendige landbouw. Begin komend jaar praten we hier in een bijeenkomst met D66-leden in Drenthe, Friesland en Groningen graag over verder. De uitnodiging hiervoor volgt snel.

Met mobiliteit werken aan brede welvaart

In het nieuwe Programma Mobiliteit ziet de provincie mobiliteit als middel om bij te dragen aan de brede welvaart van alle Groningers. Een doelstelling die D66 van harte onderschrijft en waarover we een mooie ledenbijeenkomst hebben georganiseerd. Alhoewel dit programma vooruitkijkt naar 2035, hebben we ook het afgelopen jaar goede stappen gezet op weg naar een nóg beter bereikbaar Groningen. Zo wordt er veel geïnvesteerd in nieuwe (door)fietsroutes, onder andere tussen Zuidhorn en Leek, is er geld vrijgemaakt voor de eerste fase van de Wunderline-treinverbinding tussen Groningen en Bremen, wordt het spoorsysteem door de invoering van ERTMS veel efficiënter en maakten we ons hard voor een treinverbinding naar Zernike Campus. Ook de inzet van veel noordelijke D66’ers voor de Lelylijn werd beloond, met de drie miljard euro die het nieuwe kabinet hiervoor vrijmaakt. Deze snelle treinverbinding met de Randstad is onderdeel van het Deltaplan voor het Noorden, net als de Nedersaksenlijn en de bouw van veel nieuwe woningen.

We moesten ook lastige keuzes maken. De extra kosten voor de Ring Zuid worden deels gefinancierd met geld dat bedoeld was voor de verdubbeling van de N33 tussen Zuidbroek en Appingedam en de realisatie van de Wunderline. We zijn blij dat de Ring Zuid hiermee kan worden afgebouwd, want dat is belangrijk voor Stad én Ommeland en we zien nu de vooruitgang. Uiteraard willen wij ook dat men hard op zoek gaat naar middelen om de verdubbeling van de N33 en realisatie van de Wunderline alsnog volledig te laten doorgaan. De extra benodigde bijdrage voor Groningen Airport Eelde vormde een andere lastige kwestie. D66 heeft hiermee ingestemd, ook gezien de coronacrisis, maar verwacht wel dat het Rijk binnen afzienbare termijn eveneens haar verantwoordelijkheid neemt.

Nieuwe plannen voor de inrichting van Groningen

Komend jaar zetten we belangrijke stappen op weg naar een nieuwe Omgevingsvisie, waarin veel ruimtelijke plannen moeten landen. Daarop vooruitlopend hebben we dit jaar al het voornemen gesteund om de Eemshaven uit te breiden in de Oostpolder. Op deze manier komt er ruimte voor nieuwe industrie en daarmee nieuwe werkgelegenheid. D66 vindt het belangrijk dat de nieuwe bedrijven die zich hier willen vestigen in samenhang bijdragen aan duurzame groei in onze provincie, en dat omwonenden actief worden betrokken bij de nieuwe ontwikkelingen.

Eén van de belangrijke uitdagingen waar we niet alleen in Groningen voor staan, is de bouw van nieuwe woningen. Wij zien daarvoor niet alleen mogelijkheden ín steden en dorpen, maar onder voorwaarden ook in het buitengebied. Dit kan onder andere door leegstaande boerderijen op te splitsen in meerdere wooneenheden. Wat ons betreft ook een mooie kans om bijvoorbeeld de karakteristieke Oldambtster herenboerderijen voor de toekomst te behouden.

Perspectief voor jongeren op regionale arbeidsmarkt

Voor grote maatschappelijke opgaven in onze provincie, zoals de energietransitie, zijn veel nieuwe werknemers nodig. D66 wil jongeren in onze provincie daarom perspectief bieden op werk in de regio. Om al gedurende de studietijd de nodige ervaring op te kunnen doen, zijn stages zeer waardevol. Maar dan is het ook terecht dat studenten hiervoor een eerlijke vergoeding krijgen. We zijn dan ook blij dat naar aanleiding van onze oproep de stagevergoeding voor stagiairs bij de provincie wordt verhoogd, en hopen dat dit ook een stimulans zal zijn voor andere bedrijven in de provincie. Daarnaast deden we samen met het CDA het voorstel een overzicht te creëren van de regionale baankansen per opleiding. Zo stellen we jongeren in staat een weloverwogen studiekeuze te maken en bieden we hun perspectief op een baan in de regio.

Sport en beweging als motor voor dorpen en wijken

Sport en beweging verbinden inwoners, inspireren en dragen bij aan de vitaliteit en leefbaarheid van onze dorpen en wijken. We zijn daarom blij dat de provincie dit onderschrijft met het Provinciaal Beweegakkoord en het Uitvoeringsprogramma Sport en Bewegen, onder meer via vervoersregelingen en projecten op scholen. Wat D66 betreft richten we daarnaast onze openbare ruimte zo ‘beweeginclusief’ mogelijk in, bijvoorbeeld door fietsen en wandelen te blijven stimuleren. Daarom komt er op ons initiatief een onderzoek naar de kansen voor een Groningse fiets- en wandelberg. De uitkomsten hiervan worden begin komend jaar verwacht, waarna we hopen dat de eerste fietsers en wandelaars zo snel mogelijk omhoog kunnen.

Iedereen moet kunnen participeren

Dit jaar spraken we voor het eerst over het nieuwe participatiebeleid dat de provincie ontwikkelt. D66 vindt dat participatie onderdeel moet worden van het provinciale DNA. Alle inwoners moeten kunnen meedenken én -doen bij besluiten die hen raken. Wij zien daarvoor kansen in bijvoorbeeld het uitdaagrecht, waarmee inwoners en maatschappelijke organisaties taken van de overheid kunnen overnemen. Toukomst heeft als goed voorbeeld laten zien hoeveel mooie en creatieve ideeën Groningers hebben. En we staan positief tegenover het voorstel voor een provinciale referendumverordening. Wat ons betreft moeten jongeren al vanaf zestien jaar hun stem uit kunnen brengen, juist omdat veel besluiten direct over hun toekomst gaan. Ook digitalisering biedt kansen om mensen beter te betrekken bij beleid, mits privacy is gewaarborgd en wordt voldaan aan wet- en regelgeving.

Kortom: we hebben het afgelopen jaar, gezamenlijk met de andere fracties in Provinciale Staten, veel kunnen bereiken voor Groningen. Er zijn echter ook nog grote stappen te zetten vóór de nieuwe Statenverkiezingen in 2023. We kijken daarom uit naar 2022 en hopen dat dit voor iedereen een jaar mag worden met perspectief en vooruitgang!

Ruimte geven. Dat is wat we willen geven aan onze ondernemers. En ruimte hebben onze ondernemers nodig, vooral in de horeca. Om continu op zoek te gaan naar innovatieve concepten waarmee zij van waarde zijn en blijven voor hun gasten. Innovatie is te herkennen aan de combinatie van bestaande zaken. Zo zien we stoere barbershops die graag tijdens een frisse scheerbeurt hun klanten ook een fris pilsje willen aanbieden. Ook zien we mooie modezaken die hun klanten graag een vers kopje koffie en een plak poffert aan willen bieden, terwijl zij hun nieuwe outfit passen. Wij kijken dan ook uit naar de uitwerking van het landelijke coalitieakkoord, waar regulering van deze mengformules (‘blurring’) worden toegestaan.

Het college wil dat het verschil tussen dag- en reguliere horeca scherper wordt en komt met kaders, waarvan wij ons afvragen of deze a. uitvoerbaar zijn en b. of zij bijdragen aan innovatieve concepten.

D66 wil dat wij kaders stellen waarbinnen we innovatief gedrag stimuleren. Kaders als ‘kleinere maaltijden, zoals te lezen in het uitvoeringsprogramma, zijn wat ons betreft discutabel. Want hoe bepaal je wat een kleinere maaltijd is? Het is discutabel als het gaat om de ruimte die we geven om te ondernemen, als dat we twijfelen aan de handhaving hierop.

Wij doen geen oproep om per direct te stoppen met het onderscheid tussen dag- en reguliere horeca, want we zien zeker ook het nut van dit onderscheid. En hoewel dit beleid niet in beton gegoten is en er wordt gemonitord, willen wij dat ook op de kaders binnen het systeem wordt geëvalueerd. Zodat wij als Raad onze controlerende taak kunnen uitvoeren en kunnen reflecteren op het systeem. Om vervolgens samen met de sector, inwoners en gasten van onze mooie gemeente te praten en eventueel kaders toe te voegen of weg te laten die het beste bijdragen aan innovatieve concepten, waar zowel de klanten van winkels als gasten van de horeca behoefte aan hebben.

Het bericht Woordvoering Sander Claassen ‘Ruimte voor retail’ verscheen eerst op Groningen.

In het woensdag gepresenteerde regeerakkoord staat veel goed nieuws voor Groningen. Met investeringen in de Lelylijn, de rijke schooldag, lokale duurzame energie én woningbouw kan Groningen goed uit de voeten. 

Het nieuwe regeerakkoord is enthousiast ontvangen door bestuurlijk en politiek noord-Nederland. D66-fractievoorzitter en lijsttrekker Tom Rustebiel – hij amendeerde met Wim van Wegen en Joey Koops de Lelylijn in het verkiezingsprogramma – sluit zich aan bij die positieve geluiden. ‘De Lelylijn is natuurlijk het pronkstuk van het regeerakkoord. Dat de regering er meteen 3 miljard voor reserveert is bijzonder goed nieuws. We zien uit naar de samenwerking om het te gaan realiseren. Zo worden ook de noordelijke verbindingen beter, bijvoorbeeld tussen Heerenveen, Drachten en Groningen.’ 

Kansengelijkheid Maar er staan meer noordelijke elementen in het verkiezingsprogramma. Gratis kinderopvang is een Gronings initiatief, gestart door toenmalig D66-wethouder Ton Schroor in 2018. ‘Het overnemen van de landelijke partij van de gratis kinderopvang én de realisatie ervan in het regeerakkoord laat zien dat Groningen nog steeds voorop loopt als het gaat om kansengelijkheid en onderwijsvernieuwing. Maatregelen als het invoeren van de brede brugklas en het dichten van de salariskloof tussen PO en VO zullen op termijn ook voor de kansen van Groningse kinderen heel positief uitpakken,’ stelt raadslid Jim Lo-A-Njoe trots. 

Woningbouw Op het gebied van wonen wordt de verhuurdersheffing geschrapt, een vurige wens van de lokale fractie. Zo kunnen corporaties meer betaalbare woningen bouwen en meer woningen verduurzamen. Rustebiel: ‘Bovendien werkt de inzet van een corporatie bij gebiedsontwikkelingen vaak als vliegwiel en worden op die manier andere investeringen losgetrokken. Ook goed nieuws voor betaalbaarder wonen is de afschaffing van de belastingvrije schenking en het invoeren van de huurprijsbescherming. Daarnaast is het nu aan Groningen om nog meer goede plannen te maken om aanspraak te maken op de gereserveerde extra miljarden.’ Klimaataanpak Groningen is één van de koplopers als het gaat om klimaatbeleid. De gemeente steekt zijn nek uit met projecten op het gebied van energieopwekking en de aanleg van een warmtenet. De nieuwe regering wil meer steun gaan bieden aan gemeenten. Lo-A-Njoe: ‘Dat is goed nieuws, want onze klimaataanpak kost veel geld en is niet zonder risico’s. Hulp van de rijksoverheid is daarom op zijn plaats en we zijn blij met het isolatieprogramma, de tegemoetkoming bij warmtenetten en de ambities op het gebied van klimaatadaptatie. Zo kunnen we nog meer verduurzamen en vergroenen.’

Studenten Naast de geplande woningbouw, de aanpak van het klimaat en de volle inzet op kansengelijkheid zijn wij ook blij om te zien dat het leenstelsel wordt afgeschaft. Dit zal hoger onderwijs toegankelijker maken voor iedereen. Daarnaast zien wij ook dat de studenten onder het leenstelsel een torenhoge schuld hebben opgebouwd om te kunnen studeren. Wij horen en zien de klachten van studenten in Groningen en hopen van harte dat alle studenten eerlijk gecompenseerd worden voor hun opgebouwde schulden. Voor dit laatste zal D66 drukken blijven uitoefenen binnen de coalitie. Gemeentefinancien De nieuwe regering komt gemeenten bijstaan op tal van terreinen, maar zorgen over de gemeentefinanciën en zorgkosten blijven. ‘Wij roepen de nieuwe regering op ook op dit punt de hand naar gemeenten uit te steken zodra de plannen specifieker worden’, besluit Rustebiel. 

Het bericht Regeerakkoord – mét Lelylijn – biedt volop kansen voor Groningen verscheen eerst op Groningen.

Op woensdag 15 december kwamen Provinciale Staten in hybride vorm bijeen om te spreken over onder meer de richtlijnen voor de waterkwaliteit, de herverdeling van het gemeentefonds, de vergroening van schoolpleinen en de reeënpopulatie in onze provincie. Lees hier meer over de visies en standpunten van D66 bij deze laatste Statenvergadering van het jaar.

Extra stap nodig om waterkwaliteit te verbeteren

Provinciale Staten zijn verantwoordelijk voor het vaststellen van de doelen om het grond- en oppervlaktewater in onze provincie te verbeteren en duurzaam te beschermen. Elke zes jaar wordt hiervoor een beheerplan vastgesteld dat gebaseerd is op de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW). Doel is om ons water op een voldoende schoon niveau te krijgen en te houden voor vissen, overig waterleven en waterplanten, maar ook om er ’s zomers in te kunnen zwemmen.

Het behalen van de gestelde doelen is nog geen uitgemaakte zaak. ‘’Dat verontrust onze fractie,’’ stelt woordvoerder Jurgen Elshof. ‘’Met name de belasting van het water door nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen vormt een belemmering. Er worden daarvoor nu landelijke aanpakken, zoals de nitraatrichtlijn, ontwikkeld, maar deze zijn niet onomstreden.’’ Daarom hebben we gevraagd hoe we alsnog alles op alles kunnen zetten om aan de doelstellingen in de KRW te voldoen en zo een vergelijkbare situatie als de stikstofcrisis te voorkomen. Mocht dit niet lukken, dan willen we weten welk risico de provincie als verantwoordelijke partij loopt. Het College heeft aangegeven alle kansen aan te grijpen om dit onderwerp onder de aandacht te brengen bij onder meer waterschappen en organisaties, en concrete acties te ondernemen. Als dit uiteindelijk tot onvoldoende succes leidt, landt de boete voor het niet halen van de doelen bij de landelijke overheid. Op dat moment zal de provincie hier echter wel op worden aangesproken en waarschijnlijk ook een bijdrage moeten leveren.

Als gedurende de looptijd van de KRW blijkt dat de doelen niet haalbaar zijn, is er een optie om tot doelverlaging over te gaan. Wat D66 en verschillende andere partijen betreft is het echter zaak eerst krachtigere maatregelen te treffen als de situatie daarom vraagt. Daarom hebben we een motie van GroenLinks met een dergelijke oproep, ook in de richting van de landelijke overheid, mede-ingediend.

Herverdeling gemeentefonds blijft punt van zorg

Met het zogenaamde ‘gemeentefonds’ ondersteunt het Rijk gemeenten bij de uitvoering van hun taken. Al eerder spraken we over de negatieve gevolgen die een herverdeling van dit fonds heeft voor veel Groninger gemeenten, en dit is tot nu toe allerminst veranderd. Statenlid Peter Gerrits: ‘’Natuurlijk zal bij een herverdeling altijd sprake zijn van plussen en minnen, en bijbehorende gevoelens, maar ook bij ons leeft het idee dat fundamenteler moet worden nagedacht over de opgaven waarvoor gemeenten staan en de middelen die ze daarvoor nodig hebben.’’ Daarom hebben wij een motie van het CDA gesteund waarin wordt gesteld dat bij de verdeling van het fonds in ieder geval moet worden voldaan aan de voorwaarden die de Raad voor het Openbaar Bestuur heeft gesteld. Alleen op die manier kunnen gemeenten hun voorzieningen in stand houden en bij blijven dragen aan landelijke opgaven op het gebied van onder andere wonen, klimaat en welzijn.

Steun scholen bij vergroening van schoolpleinen

Vorige week spraken we in de Statencommissie over het programma Bos en Hout, waarmee de provincie tot 2030 in totaal 750 hectare aan extra bos en beplanting wil aanleggen. Wat ons betreft gebeurt dit zoveel mogelijk samen met inwoners en maatschappelijke organisaties, waaronder scholen. Door schoolpleinen te vergroenen dragen we niet alleen bij aan meer biodiversiteit en een succesvolle klimaataanpak, maar kunnen we kinderen ook al op jonge leeftijd kennis laten maken met het belang en de waarde van natuur. Wij hebben dan ook de motie van GroenLinks die oproept een regeling voor groene schoolpleinen op te zetten en deze actief onder de aandacht te brengen van scholen en gemeenten mede-ingediend.

Afschot van reeën als uiterste optie

In het Faunabeheerplan Ree worden afspraken gemaakt over het beheer van reeën ter voorkoming van verkeersongelukken en onnodig lijden. D66 kijkt positief naar het voorliggende plan dat uitgebreide informatie geeft over de huidige stand van zaken en verwachtingen voor de toekomst. Uit het plan komt naar voren dat de toekomst van de reeën in onze provincie in het algemeen gunstig lijkt.

Om aanrijdingen te voorkomen worden soms reeën afgeschoten. Woordvoerder Jurgen Elshof: ‘’We moedigen aan dat pas als echt alle opties zijn ‘afgevinkt’, afschot van reeën een optie wordt en dat in gebieden zonder risico’s in het geheel geen afschot plaats zal vinden.’’ Omdat nu blijkt dat er nog geen duidelijk verband is tussen afschot en het aantal aanrijdingen, wordt daar nader onderzoek naar gedaan. Tot hierover meer duidelijkheid is, zal er niet op reeën worden geschoten in het kader van de verkeersveiligheid.

Naast over bovenstaande onderwerpen is in deze Statenvergadering ook gesproken over de actualisatie van de Omgevingsvisie- en verordening en het voorstel voor een auditcommissie. Het initiatiefvoorstel voor een referendumverordening wordt besproken in de eerstvolgende vergadering van Provinciale Staten in het nieuwe jaar. De gehele Statenvergadering is hier terug te kijken. De uitslagen van de stemmingen zijn hier te vinden.

Vandaag is het Paarse Vrijdag. Sinds 2010 dé dag waarop scholieren en studenten zich massaal in het paars kleden om zo hun steun aan de LGBTIAQ+ gemeenschap te laten zien. Een mooi initiatief, want iedereen verdient het om in een veilige en ondersteunende omgeving zijn of haar geaardheid en gender identiteit te kunnen verkennen.

Terugdenkend aan mijn eigen tijd op de middelbare school, dat zich grotendeels voor 2010 afspeelde, hadden we geen paarse vrijdag. De bespreking van seksualiteit omvatte weinig meer dan een stereotypische afbeelding van twee mannen, de één in een matrozenpak, de ander in een netshirt. Voor een jonge puber worstelend met zijn eigen geaardheid verre van behulpzaam.

Ook vandaag de dag zien we dat er nog veel te winnen valt als het gaat om de aandacht die wordt besteed aan geaardheid en gender in het onderwijs. Nog maar kort geleden konden we lezen hoe LGBTIA+ jongeren door hun eigen school gedwongen werden uit de kast te komen. Een denigrerende, pijnlijke en pedagogisch onverantwoorde situatie. Geheel terecht heeft de onderwijsinspectie aangifte gedaan tegen de bewuste scholengemeenschap.

Gelukkig staat hier tegenover een heleboel goed nieuws. Op steeds meer scholen organiseren leerlingen zichzelf om gender en seksualiteit bespreekbaar te maken. Daardoor kan het gesprek over deze onderwerpen op veel scholen gevoerd worden en scholieren en studenten weten zich gesterkt door hun omgeving die met een simpel gebaar, het dragen van paarse kleding, een wereld van verschil maakt. Daarom draag ik vandaag paars! Doe je mee?

Het bericht Het is Paarse Vrijdag verscheen eerst op Groningen.

Bij de Statencommissie van woensdag 8 december stonden onder meer het programma Bos en Hout en de actualisatie van de huidige Omgevingsvisie op de agenda. Ook spraken we opnieuw over het initiatiefvoorstel van de SP voor een provinciale referendumverordening. Lees in dit artikel meer over de inbreng van D66.

Extra bos als middel in klimaataanpak

Groningen is misschien niet de eerste provincie die in je opkomt als je denkt aan grote bossen en lange rijen bomen. En precies daar wil het College de komende jaren met het programma Bos en Hout enige verandering in brengen. In de periode tot 2030 moet in totaal 750 hectare aan nieuw bos en andere landschappelijke beplating worden aangelegd. Om daarvan een idee te krijgen: dat komt overeen met ongeveer 1100 voetbalvelden. Een van de redenen hiervoor is dat bomen een belangrijke troef zijn in de strijd tegen klimaatverandering, omdat ze in staat zijn CO2 op te nemen die daardoor uit de atmosfeer wordt gehaald. Ook maken nieuwe bossen Groningen aantrekkelijker als fiets- en wandelprovincie en dragen ze bij aan een grotere biodiversiteit. Dit alles uiteraard wel met oog voor de uitstraling van ons landschap.

D66 is blij met deze ambitie en kijkt net als het College uit naar een groen, biodivers en klimaatbestendig Groningen. ‘’Nadeel is wel dat nu nog onvoldoende financiële middelen beschikbaar zijn. Daarom horen we graag een toelichting bij de verwachting dat de komende jaren structureel meer geld beschikbaar zal komen,’’ aldus woordvoerder Jurgen Elshof. Helaas kon het College hier geen concrete toezegging doen, dus zullen we zelf de vinger aan de pols blijven houden. Ook hebben we aandacht gevraagd voor de rol die groene schoolpleinen en natuurbegraven kunnen spelen in de vergroening van onze provincie.

Meer mogelijkheden voor wonen in buitengebied

Al eerder spraken we in Provinciale Staten over de actualisatie van de huidige provinciale Omgevingsvisie. Dit is nodig vanwege het uitstel van de nieuwe Omgevingswet en het verlopen van enkele onderdelen van de huidige Omgevingsvisie. De actualisatie wordt ook gebruikt om in te spelen op nieuwe ontwikkelingen, bijvoorbeeld op het gebied van wonen en de energietransitie.

Bij de eerdere bespreking van de actualisatie heeft D66 een motie gesteund die oproept meer ruimte bieden voor het herbestemmen van leegstaande boerderijen in meerdere wooneenheden. ‘’Het is goed dat de provincie in reactie op deze motie de regels voor het herbestemmen van bestaande boerderijen wil verruimen. Door opsplitsing in meerdere wooneenheden verder te stimuleren dragen we niet alleen bij aan een oplossing voor de woningnood, maar ook aan het behoud van voor onze provincie karakteristieke boerderijen. Wij vroegen daar onlangs aandacht voor, en zijn blij nu al concrete actie op dit punt te zien,’’ geeft woordvoerder Peter Gerrits ons enthousiasme over deze verruiming weer. D66 is daarnaast benieuwd naar de uitkomst van de gesprekken met de gemeenten over het toestaan van meer nieuwe woningen in het buitengebied. Dit kan namelijk eveneens een bijdrage leveren aan het bestrijden van de woningcrisis.

Ook over windmolens worden bij deze actualisatie enkele opmerkingen gemaakt. De gemeente Groningen heeft aangegeven een windpark te willen ontwikkelen bij Roodehaan/Stainkoel’n in het zuidoosten van de stad. Daarom wordt voorgesteld dit gebied op voorhand alvast op te nemen in de betreffende omgevingskaart. Peter daarover: ‘’D66 is zeer te spreken dat de gemeente Groningen voor dit windpark een samenwerkingsverband heeft met de Natuur- en Milieufederatie en Grunneger Power. Dat geeft vertrouwen voor de participatie van omwonenden.’’ We hebben benadrukt dat daarbij ook rekening moet worden gehouden met inwoners van Midden-Groningen, omdat de windmolens tegen de gemeentegrens aan komen te liggen. Komend voorjaar spreken we nog een keer apart over het voornemen tot dit windpark.

Tot slot spraken wij onze steun uit voor de ambitie om de houtsingelstructuur in het Westerkwartier beter te beschermen. De lijnvormige beplantingen staan onder druk door uitbreiding van de landbouw en onvoldoende onderhoud. D66 vindt dit zorgelijk en verwacht daarom dat de getoonde ambities snel worden vertaald in de praktijk.

‘Geef jongeren stemrecht bij referendum’

Op initiatief van de SP stond een voorstel voor een provinciale referendumverordening op de agenda. Hiermee wordt het voor inwoners mogelijk om met voldoende ondersteuningsverklaringen een verzoek in te dienen voor een adviserend referendum over een besluit van Provinciale Staten, en kunnen de Staten zelf ook beslissen een dergelijke raadpleging houden. Vorige maand konden we al enkele punten meegeven aan de initiatiefnemers, waarna nu een enigszins aangepaste verordening voorlag.

Net als bij de eerdere bespreking hebben we aangegeven positief te staan tegenover het initiatiefvoorstel. Woordvoerder Paula Benjamins-van Oudheusden: ‘’Wij zien het referendum als een toevoeging aan onze ‘participatiekit’. Vanzelfsprekend gaan we ervan uit dat we ons participatiebeleid zó goed vormgeven dat er weinig behoefte zal zijn aan een referendum, maar de mogelijkheid moet er wat D66 betreft wel zijn.’’ In de verordening is vastgelegd dat de uiteindelijke vraagstelling op het stembiljet wordt bepaald door Provinciale Staten. Onze fractie vindt dit een belangrijke voorwaarde, omdat we er zo op toe kunnen zien dat de vraag neutraal wordt geformuleerd en iedereen écht de kans krijgt een eigen mening te vormen.

Specifieke aandacht hebben we gevraagd voor de rol van jongeren bij het referendum. ‘’Veel onderwerpen waar wij als Provinciale Staten over beslissen, en waar straks dus een referendum over gehouden zou kunnen worden, raken immers direct aan de toekomst van jongeren. We moeten jongeren daarom betrekken via bijvoorbeeld de Jongerenadviesraad en bijeenkomsten, maar wat D66 betreft ook door hen formele invloed te geven op de politieke besluitvorming,’’ aldus Paula. Daarom hebben we gevraagd hoe andere fracties aankijken tegen een verlaging van de stemgerechtigde leeftijd voor het referendum naar zestien jaar.

In de Statencommissie is verder gesproken over de accountantscontrole van de Jaarrekening, het voorstel voor een auditcommissie en de nazorgheffing stortplaatsen. De gehele commissievergadering is hier terug te kijken.

Onlangs maakte de staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat in een brief bekend dat de oplevering van het windpark ‘Ten noorden van de Waddeneilanden’ vertraging oploopt. Dit omdat de aansluitingsroute van de stroomkabel tussen het windpark en de Eemshaven opnieuw wordt onderzocht.

Alhoewel D66 het belangrijk vindt dat er zoveel mogelijk duidelijkheid is over de effecten van de stroomkabel op de Waddennatuur, heeft onze fractie wel zorgen over de gevolgen van de vertraging. Daarom stelden we hierover schriftelijke vragen (pdf) aan het College van Gedeputeerde Staten.

Ambities groene waterstofeconomie

Groningen heeft grote ambities als het gaat om de omschakeling naar een groene waterstofeconomie. Dat is ook noodzakelijk om de gevolgen van de beëindiging van de gaswinning op te vangen. ‘’D66 steunt deze ambitie en wil snel stappen zetten. We willen daarom weten of de vertraging nog te voorkomen is, en zo nee, wat de gevolgen van de vertraging zijn voor de vergroening van de industrie en chemie in de Eemshaven, Delfzijl en de rest van Noord-Nederland,’’ aldus Statenlid Jurgen Elshof. Ook hebben we gevraagd of de komende tijd hard zal worden blijven gewerkt om verdere vertraging te voorkomen.

Goede compensatieregeling

In het nieuwe aanvullende onderzoek dat het ministerie gaat uitvoeren wordt gekeken of de natuurschade van alternatieve routes beperkter is ten opzichte van de westelijke route onder Schiermonnikoog door. Toch blijft ook deze route op tafel liggen. Jurgen daarover: ‘’Wij vinden het mede daarom belangrijk dat de regio in de tussentijd blijft inzetten op een goede compensatieregeling. In dat kader willen we ook graag weten wanneer en op welke wijze wij als Provinciale Staten in het nieuwe proces betrokken worden.’’ De beantwoording van onze vragen wordt binnen enkele weken verwacht.

Vandaag kondigde D66-minister Kajsa Ollongren een wetswijziging aan waarmee gemeenten cruciale beroepen, zoals leraren, voorrang kunnen geven op de woningmarkt. Volgens D66 Groningen zou de gemeente Groningen moeten kijken of ze deze wetwijziging ook toe kan passen. 

Fractievoorzitter Tom Rustebiel: ‘Het is een probleem dat middeninkomens nauwelijks meer een voet tussen de deur krijgen op onze woningmarkt. Maar het is een nog groter probleem als het gaat om bijvoorbeeld leraren, politieagenten en zorgmedewerkers. Dit zijn cruciale beroepen in onze samenleving en het is hen niet gegeven lang te reizen of deels te thuis te werken. Deze mensen horen ook echt in onze stad thuis.’

De fractie van D66 vraagt het college of ze kansen ziet gebruik te gaan maken van deze nieuwe wetswijziging. Rustebiel: ‘Het is een mooie kans, maar een voorrangsmaatregel heeft ook iets ongemakkelijks. We moeten meer en betaalbaarder bouwen en bepaalde delen van de woningmarkt beter reguleren, dan hebben we zulke crisismaatregelen niet nodig. Maar helaas is de krapte er nog wel even en tot die tijd willen we aangrijpen wat we kunnen om onze stad te laten functioneren. En daarvoor heb je toch echt dit soort beroepsgroepen in de haarvaten van je samenleving nodig.’

Om het voorstel ook echt in te voeren, moet de gemeente het probleem goed onderbouwen. ‘Wij krijgen signalen uit met name het onderwijs dat leraren er in Groningen niet tussen kunnen komen en dat dit soms aanleiding is om buiten Groningen te gaan werken. En dat is met de krapte op de arbeidsmarkt die er nu al is natuurlijk een groot probleem. We zijn benieuwd hoe het college dit beoordeelt en of ze aan de slag kunnen met deze wetswijziging.’

Het bericht D66: Voorrang leraren op woningmarkt verscheen eerst op Groningen.

Bij de Statencommissie van woensdag 1 december hebben we gesproken over onder meer een nieuwe ‘energiebespaarlening’ voor inwoners met een laag inkomen. Ook vroegen we aandacht voor de gevolgen van de nieuwe coronamaatregelen en het recent gepresenteerde Gemeenschappelijk Landbouwbeleid van de Europese Unie.

Steun bedrijven ook tijdens huidige lockdown

Sinds vorige week vrijdag zit Groningen, net als de rest van Nederland, weer in een gedeeltelijke lockdown. Alhoewel dit noodzakelijk is om het aantal coronabesmettingen terug te brengen, leidt dit ook tot zorgen bij bedrijven die zich weer op deze nieuwe situatie moeten instellen. Daarom heeft D66 aan het College gevraagd of de provincie in deze periode wederom nauw contact heeft met ondernemers en of eventuele overgebleven middelen uit het eerder beschikbaar gestelde coronabudget in de huidige lockdown alsnog kunnen worden ingezet.

Uit de reactie van het College blijkt dat een groot deel van het coronabudget al succesvol is besteed. Onder meer de anderhalvemeterregeling en de subsidieregelingen voor arbeidsmarktscholing en stageplaatsen zijn inmiddels uitgeput. Wel gaat de provincie naar aanleiding van de huidige situatie opnieuw met de gemeenten in gesprek om te kijken waar knelpunten zitten. D66 vindt het belangrijk dat de provincie aandacht blijft houden voor ondernemers in deze crisis.

Oproep voor een ambitieuzer landbouwplan

Recent heeft het Europees Parlement ingestemd met het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) voor de periode van 2023 tot en met 2027. D66 ziet hierin te weinig ambities terugkomen om toe te werken naar een toekomstbestendige landbouw die bijdraagt aan de klimaataanpak en het bevorderen van de biodiversiteit. ‘’We zijn dan ook teleurgesteld dat het Interprovinciaal Overleg de toch al weinig ambitieuze plannen nog verder afzwakt in een reactie op de uitwerking van het GLB voor Nederland,’’ aldus Statenlid Jurgen Elshof.

Het belangrijkste punt van zorg voor D66 is dat slechts vijftien procent van de ‘pijler’ voor inkomenssteun wordt overgeheveld naar het budget voor plattelandsbeleid, verduurzaming en agrarisch natuurbeheer. Dat terwijl dit maximaal (ruim) veertig procent mag zijn, en onderzoek heeft uitgewezen dat minimaal dertig procent nodig is om de klimaat- en natuurdoelstellingen te halen. Het Interprovinciaal Overleg geeft echter aan vooralsnog niet verder te willen gaan dan de vijftien procent overheveling. Daarom heeft onze fractie, samen met alle D66-Statenfracties en andere partijen, een oproep aan de Tweede Kamer en het kabinet gedaan om in te zetten op een transitie van de landbouw die niet alleen de sector zelf een gezonde toekomst biedt, maar ook de natuur en het klimaat. We zijn blij met de reactie van het College dat zij zich hiervoor ook wil inspannen.

Iedereen moet mee kunnen doen in de energietransitie

Om de energietransitie écht tot een succes te maken is het belangrijk dat iedereen mee kan doen, ongeacht financiële mogelijkheden. Eerder hebben we daarom al aangegeven verheugd te zijn met het voorstel van de provincie om een energiebespaarlening in te richten voor inwoners met een smalle beurs. Woordvoerder Jurgen Elshof: ‘’Daarmee kunnen zij tegen gunstige voorwaarden geld lenen om hun huis beter te isoleren. Dat is niet alleen goed voor het terugdringen van de CO2-uitstoot, maar gezien de huidige energieprijzen zeker ook voor de portemonnee.’’ Onze fractie heeft wel benadrukt dat een eventuele verhoging van het inkomen gedurende de leningsperiode geen negatieve gevolgen mag hebben. Daarnaast verwachten we dat inwoners actief worden geïnformeerd over de lening en de maatregelen die ze kunnen treffen, onder andere door in samenwerking met energiecoöperaties zogenaamde ‘energiecoaches’ in te zetten.

D66 is eveneens blij met het ontwikkelfonds van 4,5 miljoen euro dat de provincie wil creëren zodat coöperaties eerder kunnen participeren in duurzame energieprojecten. Wij hebben al langere tijd contact met energiecoöperaties en zien dat door hen juist vanaf de beginfase te betrekken, de hoogste opbrengsten kunnen worden behaald. Dat sluit aan op onze visie dat inwoners moeten profiteren van wind- en zonneparken in hun omgeving. ‘’Met dit voorstel geven we energiecoöperaties de wind in de rug de energietransitie samen met leden en andere inwoners vorm te geven,’’ geeft Jurgen aan. D66 heeft ervoor gepleit dat de coöperaties daarbij samen kunnen werken met onderwijsinstellingen in onze provincie, om optimaal gebruik te maken van de kennis die bij studenten aanwezig is. Het College heeft toegezegd hiermee aan de slag te gaan.

In deze Statencommissie is ook gesproken over het nieuwe Programma Mobiliteit. Onze visie daarop kun je hier lezen. Daarnaast kwamen de afschaling van de projectorganisatie N33 Midden en het ontwerpherstelbesluit voor de omgevingsvergunning van het windpark Delfzijl Zuid Uitbreiding aan bod. De gehele commissievergadering is hier terug te kijken.