Lokaal
D66 Hengelo heeft de afgelopen periode actief ingezet op het versterken van een vitale lokale democratie door middel van (mede) ingediende en aangenomen moties: Motiemarkt, de Referendumverordening en de Right to Challenge. Inwoners van Hengelo hebben binnenkort dus de mogelijkheid via een burgerinitiatief een referendum aan te vragen over lokale onderwerpen. D66 Hengelo is blij met deze ontwikkelingen.
Daarnaast heeft D66 Hengelo april 2016 www.groenerhengelo.nl opgericht als digitaal meldpunt voor (duurzame) burgerinitiatieven. Groener Hengelo is inmiddels een zelfstandige ANBI-stichting geworden. Ook hebben we bereikt dat kinderen meer inspraak in de stad krijgen. Zo zal er een onderzoek komen hoe we in Hengelo een kinderraad vorm kunnen gaan geven.
Landelijk
D66 is nog steeds voor een bindend, correctief referendum waarbij de kiezer een democratische noodrem heeft als aanvulling op een sterke parlementaire democratie.
Het raadgevend referendum is slechts een advies aan de Kamer en het kabinet. Dat leidt tot discussies over de uitslag en teleurstellingen bij de kiezer, die verwacht dat het advies wordt opgevolgd. Dat is slecht voor vertrouwen van de kiezer. Daarom wordt de wet ingetrokken. Het kabinet zet in op meer zeggenschap van burgers op lokaal niveau. Een thema waar de lokale fractie van D66 Hengelo zich de afgelopen periode dus hard voor heeft gemaakt, en met resultaat.
Wat gebeurt er met de huidige referendumwet
In het regeerakkoord is besloten de wet voor het raadgevend (dus adviserend) referendum in te trekken. Het is logisch dat de minister van BZK hiermee aan de slag gaat. Dit steunen wij omdat landelijk de praktijk met referenda heeft uitgewezen dat referenda mensen niet meer vertrouwen geven – maar juist een hoop onduidelijkheid en teleurgestelde kiezers schept. Sterker nog, het lijkt zelfs de kloof tussen de mensen en de politiek te vergroten. Het advies dat een niet-bindend referendum geeft is vanwege de veelheid van redenen voor of tegen te stemmen lastig te vertalen.
Waarom geen referendum over het afschaffen van het referendum?
Een adviserend referendum over het afschaffen van het adviserend referendum, dat snapt niemand meer.
D66 stemde tegen een bindend referendum – waarom?
De leden van D66 hebben bij het vaststellen van het verkiezingsprogramma 2017 uitgesproken dat zij niet willen dat internationale verdragen referendabel zijn. In het recente weggestemde wetsvoorstel voor het bindend (correctief) referendum waren internationale verdragen wel referendabel. De wet kon, omdat dit een tweede lezing betreft, niet meer worden aangepast. Op dit moment bestaat er geen 2/3e meerderheid in beide Kamers voor een Grondwetswijziging voor bindende referenda en die meerderheid is voorlopig ook niet te voorzien.
D66 is opgericht voor referenda, valt nu niet jullie bestaansrecht weg?
Doel van D66 was en is het brengen van democratische vernieuwing door mensen meer zeggenschap te geven over de machthebbers. Referenda waren daar geen onderdeel van. Niet in het Appel van 1966 en pas in de jaren ’80 voor het eerst in onze verkiezingsprogramma’s.
Van Mierlo “draait zich in zijn graf om” / streed zijn hele leven voor referenda
Voor Van Mierlo stond het ideaal van versterking van de democratie voorop. Ook voor hem waren de middelen secundair. Als hij al een voorkeur had dan was dat gericht op directe invloed op de macht. Door naast je volksvertegenwoordiger, ook je bestuur te mogen kiezen. Van Mierlo stemde in deze Kamer ooit tégen een referendum-motie. Zijn betoog was, en ik citeer: “Ik ben nooit een erg warm voorstander geweest van de referendumgedachte, maar waar ik deze mogelijkheid openhield was het altijd nog in een constellatie waarin in de eerste plaats een directere band zou worden gelegd tussen de kiezers en de bestaande instituten van onze democratie […].”
Wat geven jullie terug voor het afschaffen van referenda?
D66 is en blijft voorstander van meer directe democratische zeggenschap. In januari wordt plenair het wetsvoorstel van D66 om de benoemingswijze van de burgemeester uit de Grondwet te halen behandeld. Dat opent de weg voor een discussie over de wijze waarop deze persoon benoemd of verkozen wordt. Macht en verantwoording scheiden wij op deze manier. Ook zet D66 zich in voor meer zeggenschap van studenten over het onderwijs, pensioenfondsleden over hun pensioen, werkenden over hun baan, en directe lokale invloed in je eigen gemeente en wijk.
Met hartelijke groet,
Marc ten Barge
Lijsttrekker D66 Hengelo
Het bericht Referendum: hoe zit dat nu? verscheen eerst op Hengelo.