Poliflw

Esther Ouwehand wordt door het partijbestuur van de Partij voor de Dieren voorgedragen als lijsttrekker bij de Tweede Kamerverkiezingen van 22 november. Ouwehand heeft aangegeven graag door te willen gaan. “We staan aan de vooravond van grote veranderingen en ik ben strijdbaar en vol vertrouwen dat we het de goede kant op kunnen kantelen”, zegt Ouwehand. Partijvoorzitter Ruud van der Velden zegt heel blij te zijn dat Ouwehand haar werk als fractievoorzitter en partijleider nog een periode wil voortzetten: “Esther heeft laten zien dat ze het gedachtegoed van de Partij voor de Dieren op overtuigende wijze voor het voetlicht kan brengen. Onze partij groeit als biologische kool, zowel in aantal vertegenwoordigers als ledenaantal.” In de peilingen staat de PvdD rond de 10 zetels, dus een verdubbeling in zetels bij de komende verkiezingen voor de Tweede Kamer vindt Van der Velden geen onrealistische verwachting. “Steeds meer mensen zien in dat er fundamenteel andere keuzes gemaakt moeten worden. Wij kiezen niet voor de hebzuchtige kortetermijnbelangen van de westerse mens en zijn geld, maar voor het collectieve belang de aarde leefbaar te houden voor al haar bewoners, mens en dier. Dat slaat bij steeds meer mensen aan.” De 47-jarige Esther Ouwehand zit sinds 2006 in de Tweede Kamer en is daarmee een van de meest ervaren Kamerleden. In 2019 volgde ze Marianne Thieme op als fractievoorzitter en partijleider. Op het verkiezingscongres in september wordt Ouwehands kandidatuur voor het lijsttrekkerschap voorgelegd aan de partijleden. De kandidatencommissie buigt zich deze zomer over het opstellen van een conceptkandidatenlijst.

Als het aan de Partij voor de Dieren ligt, wordt het beschadigen van ecosystemen snel strafbaar in Nederland. Kamerlid Lammert van Raan publiceert vandaag zijn wetsvoorstel waarmee het begrip ecocide in het Nederlandse Wetboek van Strafrecht wordt opgenomen. “We introduceren hiermee echt een nieuwe norm in het strafrecht.” Ecocide is letterlijk ‘het doden (cide) van ons huis (oikos)’. Het toevoegen van dit begrip in het strafrecht betekent dat bestuurders van bedrijven persoonlijk vervolgd kunnen worden voor ernstige milieumisdrijven. “Milieu heeft een intrinsieke waarde en ernstige aantasting van dat milieu, door menselijk handelen of juist door niet te handelen, moet strafbaar worden”, licht het PvdD-Kamerlid de noodzaak van zijn ecocidewet toe. Van Raan benadrukt dat het strafrecht een belangrijke signaalfunctie heeft. “Het weerspiegelt heersende opvattingen in de samenleving en bestraft gedrag dat in strijd is met die opvattingen. Gezien de huidige maatschappelijke opinie over het belang van klimaat, natuur en milieu is het uitblijven van straffen voor ernstige milieuschade niet langer gerechtvaardigd.” Van Raan wijst ook op de afschrikwekkende functie van het strafbaar stellen van ecocide en daarmee op de preventieve werking. “Beter nog dan milieuschade bestraffen is toekomstige ecocide voorkomen. De huidige milieuwetgeving doet dat onvoldoende, terwijl de ernst van de biodiversiteits-, klimaat- en vervuilingscrises toeneemt.” Burgers betrekken Van Raan stelt zijn wetvoorstel open voor internetconsultatie , om suggesties binnen te halen en geïnteresseerde burgers te betrekken bij het thema. Na vier weken consultatie zal de input worden verwerkt en kan het wetsvoorstel naar verwachting aan het einde van de zomer naar de Raad van State, die advies zal uitbrengen. Daarna volgt het debat en de stemmingen in de Tweede en Eerste Kamer. Klik hier voor de memorie van toelichting Klik hier voor het wetsvoorstel

Was de bescherming van de schapen voldoende op orde? Was er echt sprake van acuut gevaar? Is het wolvenprotocol wel opgevolgd? De Partij voor de Dieren heeft grote vraagtekens bij het incident in Wapse waarbij een wolf werd doodgeschoten. De partij vindt dat de regering de zaak moet laten onderzoeken. In het Drentse Wapse kroop zondag 9 juli een wolf onder een wolfwerend hek door naar een wei waarin schapen graasden van een hobbyboer. De boer probeerde met een hooivork en schep de wolf te verjagen. Het dier kon door de omheining niet vluchten, werd in het nauw gedreven en kon niet anders dan zich verdedigen tegen de aanval door de boer in de arm te bijten. Twee uur na het incident zou de wolf nog steeds in de wei aanwezig zijn, waarop ze in opdracht van de burgemeester is doodgeschoten. Wolvenprotocol PvdD-Kamerlid Eva Akerboom wil van de demissionaire ministers Van der Wal en Adema weten of de omheining voldoende wolfwerend was zoals de wet voorschrijft. Ook vraagt ze hoe het kon gebeuren dat het dier niet kon vluchten. “Een wolf die prooidieren eet of mensen aanvalt mag volgens het wolvenprotocol niet direct gedood worden maar moet eerst bang worden gemaakt met de kans te ontsnappen. Alleen bij acuut gevaar mag het dier worden afgeschoten. Hoe kan twee uur na het incident nog steeds sprake zijn geweest van acuut gevaar? Ik heb daar ernstige vraagtekens bij en heb daarom de bewindslieden gevraagd een onderzoek in te laten stellen door justitie”, licht Akerboom haar Kamervragen toe. Mochten er vermoedens zijn van een wetsovertreding dan zouden de ministers aangifte moeten doen tegen de burgemeester, vindt de Partij voor de Dieren. Ook moet het ministerie naar aanleiding van dit incident versneld opdracht geven tot toezicht en handhaving op de wettelijke plicht om gehouden dieren goed te beschermen tegen roofdieren.

De Partij voor de Dieren vindt dat demissionair minister Adema van LNV in actie moet komen om een einde te maken aan de voortdurende mishandeling van piepjonge kalfjes tijdens transporten uit Ierland naar Nederland. “Wanneer is het genoeg en maakt u eindelijk een einde aan de import van kalfjes?”, legt Eva Akerboom de minister voor in Kamervragen . Adema zou om te beginnen een einde moeten maken aan de langeafstandstransporten die soms wel vijftig uur kunnen duren, vindt Akerboom. “We horen nu al vijf kabinetten lang dat Nederland de duur van diertransporten wil beperken tot maximaal acht uur. Maar er gebeurt nog altijd niets. De kalversector importeert zelfs steeds méér kalfjes uit Ierland. Er wordt gewoon niet doorgepakt.” De Partij voor de Dieren stelt de vragen naar aanleiding van een onderzoek, uitgevoerd door dierenrechtenorganisaties, naar de gruwelijke reis van piepjonge kalfjes uit Ierland naar kalvermesterijen in Nederland. Het leverde vreselijke beelden op van ernstige dierenmishandeling op zogenaamde Franse ‘rustplaatsen’ waar kalfjes worden geschopt, geslagen met stokken en peddels en worden voortgesleept aan hun staart, oren en benen. Akerboom: “De slechts enkele weken oude kalfjes zijn nog compleet afhankelijk van melk maar worden toch op langeafstandstransporten gezet waarbij ze ruim 30 uur onderweg zijn zonder melk te krijgen. Dat is een zeer ernstige overtreding van de Europese regels die voorschrijven dat kalfjes na 9 uur moeten kunnen drinken.” Kalfjes zouden volgens een recent wetenschappelijk rapport van de Europese voedsel- en warenautoriteit tot een leeftijd van 5 weken sowieso niet op transport mogen. Deze jonge dieren zijn kwetsbaar en vatbaarder voor ziektes omdat hun weerstand dan nog niet optimaal werkt. Ook kunnen ze onderweg niet goed drinken. “Metalen bijtnippels zijn ongeschikt voor piepjonge kalfjes om uit te drinken”, zegt Akerboom. “Het is wreed en onverantwoord om kalfjes nog langer bloot te stellen aan deze ellende. Nederland is de grootste importeur van Ierse kalfjes en heeft hierin een zware verantwoordelijkheid. Duitsland heeft de minimale leeftijd voor transport van jonge kalfjes in 2021 al verhoogd naar 28 dagen. We vinden dat de minister dit voorbeeld moet volgen.” Loze beloftes van de sector De Nederlandse kalversector beloofde in 2019 om langeafstandstransporten af te bouwen en topimporteur VanDrie Group beloofde om vóór 2026 te stoppen met de import van kalveren uit Oost-Europa en Ierland naar Nederland. “Van deze beloften is tot nu toe helemaal niets te zien”, stelt Akerboom. “Integendeel. De import van Ierse kalfjes is tussen 2019 en 2022 zelfs gestegen van bijna 80.000 naar 94.000 kalfjes en eerder dit jaar bleek dat ook in 2023 de import van Ierse kalfjes niet is verminderd, maar bijna is verdubbeld.” Daarom vindt Akerboom het de hoogste tijd dat de minister ingrijpt. “We weten al jaren dat het onontkoombaar is dat het aantal dieren in de Nederlandse veehouderij fors moet krimpen. Een makkelijke eerste stap is het stoppen met de import van kalfjes. Ongeveer de helft van de hier geslachte kalfjes komt uit het buitenland, terwijl meer dan 90 procent van het kalfsvlees weer verpakt de grens over gaat en wij hier met een stikstof- en mestprobleem blijven zitten. Niemand heeft hier iets aan, behalve kalfsvleesproducent de VanDrie Group.”

Op zaterdag 24 juni hield de Partij voor de Dieren haar 36 e congres voor de leden. Deze editie werd gehouden bij ReeHorst in Ede. Er waren zo’n 600 leden aanwezig. Tijdens het congres werd teruggeblikt op de Provinciale Staten- en waterschapsverkiezingen van afgelopen maart. De Partij voor de Dieren is weer gegroeid. Bij die groei horen beslissingen waar de leden over mee mogen denken en stemmen. Dit congres is Ruud van der Velden herbenoemd als voorzitter van het partijbestuur. Verder is een nieuw college van advies benoemd en is gestemd over verschillende moties. Ook konden leden zich uitspreken over het integriteitsbeleid. Tot slot zijn de jaarstukken van 2022 en de plannen voor 2024 door de leden vastgesteld. Daarnaast was er een bijzondere gastspreker. Kan de natuur rechten krijgen? De Waddenzee, Amelisweerd of de Maas? Jessica den Outer nam de leden mee aan de hand van haar nieuwe boek ‘Rechten voor de natuur’. Partijleider Esther Ouwehand sloot de dag af met een speech. Haar boodschap was duidelijk. Fossiele subsidies en landbouwsubsidies: schaf ze af!

De Partij voor de Dieren vindt dat een nieuw bijengif dat in de landbouw sinds kort toegepast mag worden, zo snel mogelijk herbeoordeeld moeten worden. In de tussentijd moet, uit voorzorg, het gebruik van deze giftige pesticide verboden worden om de ernstig bedreigde bestuivers te beschermen. PvdD-Kamerlid Eva Akerboom heeft hier bij de minister van Landbouw op aangedrongen in Kamervragen . Het gaat om het landbouwgif flupyradifurone, een insectenverdelger die in Nederland gebruikt mag worden bij de teelt van aardappelen, vele soorten fruit, groentes en bloembollen, snijbloemen, kerstbomen en vaste planten. Akerboom: “Het gif mag zelfs gebruikt worden tijdens de bloei van gewassen, precies wanneer zij het meest aantrekkelijk zijn voor bestuivende insecten. Onbegrijpelijk!” Akerboom wil van de minister weten of bij de toelating van flupyradifurone de giftigheid voor honingbijen, hommels en wilde solitaire bijen is onderzocht. En of daarbij zowel de schadelijkheid op de korte als op de lange termijn is meegenomen. “Ik heb de minister drie studies meegestuurd die aantonen dat deze pesticide schadelijk is voor bijen en andere bestuivende insecten. Toch is bij de toelating de schade op wilde bijen oorspronkelijk niet meegenomen, zo blijkt uit een verklaring van de Europese autoriteit voor voedselveiligheid. Onbestaanbaar, in een tijd waarin de biodiversiteit achteruit holt. Ik maak me hier grote zorgen over en vind dat de minister in actie moet komen" ‘Verbied giftige vlooienmiddelen’ Met een verlies van 75 procent van het aantal insecten in de afgelopen 30 jaar is de insectensterfte alarmerend hoog. Ook dit voorjaar 2023 hebben onderzoekers opnieuw een dramatische achteruitgang geconstateerd. Om die reden stelde Akerboom eerder deze maand ook vragen over gifsoorten die via huisdieren in de natuur terechtkomen. Anti-vlooienmiddelen bevatten immers gifstoffen, die in de landbouw verboden zijn vanwege de desastreuze effecten op bijen, maar in middelen tegen vlooien, teken en luizen nog wel gebruikt mogen worden. Onderzoekers hebben deze zeer schadelijke gifstoffen in zorgwekkende hoeveelheden teruggevonden op paardenbloemen in parken. Akerboom: “Een voorbeeld van zo’n stof is imidacloprid. Dat is zo giftig dat de hoeveelheid die gebruikt wordt voor één vlooienbehandeling bij een gemiddelde hond voldoende is om 60 miljoen bijen te doden. Deze gifstof is daarom gelukkig verboden als landbouwgif, maar komt toch de natuur in via huisdieren. Dat kan niet de bedoeling zijn.” De Partij voor de Dieren vindt dat diergeneesmiddelen met deze schadelijke insecticiden zo snel mogelijk verboden moeten worden. Ook vindt de partij dat het gebruik van chemische middelen tegen teken en vlooien drastisch verlaagd kan worden wanneer deze niet preventief worden voorgeschreven (bijvoorbeeld met een standaard jaarlijkse behandeling), maar alleen wanneer het echt nodig is. “Teken kunnen ook met een tang verwijderd worden. En vlooien kunnen voorkomen worden door regelmatig stofzuigen, dweilen en het wassen van kussens. Daarnaast zijn er goede natuurlijke middelen die op basis van geur insecten afweren. Deze preventieve methoden moeten veel meer gestimuleerd worden bij huisdierbezitters”, vindt Akerboom.

Eendenvlees gaat van het menu in het restaurant van de Tweede Kamer. Kamervoorzitter Vera Bergkamp heeft toegezegd dit voorstel van de Partij voor de Dieren uit te zullen voeren. Bij het debat over de eigen begroting van de Tweede Kamer, de zogenoemde raming, heeft de Partij voor de Dieren gepleit voor het schrappen van eendenvlees van het Kamermenu. Dit gezien het enorme dierenleed in de eendenhouderij, dat bovendien zorgvuldig verborgen blijft voor de consument. “Wie van de aanwezigen weet dat de 6 tot 8 miljoen eenden, die in Nederland worden gefokt voor de vleesproductie, moeten leven in dichte stallen zonder zwemwater?”, vroeg PvdD-Kamerlid Eva van Esch in het debat. “En dat deze eenden zijn doorgefokt om extra veel borstvlees te ontwikkelen en snel te groeien, waardoor ze lijden aan gewrichtsontstekingen en botafwijkingen? Dat de dieren pas in het slachthuis voor het eerst in het water komen, namelijk het elektrocutiebad.” ‘Voorbeeld stellen’ De universiteit van Wageningen constateerde al in 2009 dat er in de eendenhouderij diverse structurele en ernstige welzijnsproblemen spelen. Oud-landbouwminister Gerda Verburg beloofde daarom ruim tien jaar geleden dat aan dit dierenleed in een einde zou komen. Dat is nog steeds niet gebeurd, ondanks herhaalde oproepen en initiatieven van de PvdD. “Laten we nu in ieder geval een voorbeeld stellen en stoppen met het aanbieden van eend in het bedrijfsrestaurant van de Kamer”, stelde Van Esch voor in een motie. Bergkamp gaf in het debat aan dit voorstel uit te zullen voeren.

De Partij voor de Dieren reikt het kabinet een pakket voorstellen aan om nú te beginnen met het afschaffen van fossiele subsidies. En dat kan Nederland minstens 11 miljard per jaar opleveren en de CO2 uitstoot met 7,5% naar beneden brengen. Dat is de kern van de initiatiefnota die de Partij voor de Dieren vandaag naar de Kamer heeft gestuurd. De initiatiefnota ‘Fossiele subsidies en hoe ze af te schaffen’ is gebaseerd op de laatste wetenschappelijke inzichten. Door fossiele subsidies af te schaffen kan Nederland de uitstoot in 2030 met 7,5 procent omlaag brengen, blijkt uit berekeningen van het International Institute of Sustainable Development (IISD). “Er is echt geen ruimte meer voor nieuwe investeringen in olie- en gaswinning, willen we de opwarming van de aarde beperken tot 1,5 graad”, zegt PvdD-Kamerlid Lammert van Raan, indiener van de nota. “De klimaatcrisis ontwikkelt zich steeds sneller, waardoor de tijd die we nog hebben korter en korter wordt. Dan is het niet uit te leggen dat dit kabinet nog steeds miljarden subsidies verstrekt die de winning en het gebruik van fossiele brandstoffen stimuleren.” Ruim 11 miljard De PvdD komt in de nota op minstens 11 miljard per jaar aan fossiele subsidies op basis van openbare begrotingsstukken, Kamerbrieven en antwoorden op Kamervragen. Dat is ruimschoots 6,5 miljard meer dan de 4,5 miljard die het ministerie van EZK in 2020 berekende. “Maar waarschijnlijk ligt het werkelijke bedrag nog hoger”, zegt Van Raan, verwijzend naar de nieuwe berekeningen van oud-Europarlementariër en econoom Metten uit 2023. Op basis van openbare CBS-gegevens en navolgbare berekeningen laat hij zien dat het totaalbedrag voor fossiele subsidies kan oplopen tot wel 30 miljard per jaar. De Partij voor de Dieren stelt in de nota voor te beginnen met de voorstellen van de Tweede Kamer die er al liggen en waarvan het ministerie van Financiën heeft ingeschat dat ze uitvoerbaar zijn per 1 januari 2024. “Met de nota reiken wij het kabinet een pakket voorstellen aan, niet alleen van de PvdD, maar van diverse politieke partijen én ministeries zelf, die het kabinet kan gebruiken om nu te beginnen met afschaffen”, licht Van Raan toe. Hij noemt als voorbeeld het afschaffen van de belastingvrijstelling voor kolen, de CO2-heffing uitbreiden naar biomassa, en het schrappen van de landbouwvrijstelling. “Er liggen al stapels bouwstenen voor een snel afbouwpad, maar het kabinet laat ze liggen. Het is nu wel een keer klaar met smoesjes om hier niet mee aan de slag te gaan.” De Partij voor de Dieren heeft in de nota gekeken naar de fossiele subsidies waar momenteel al consensus over bestaat. Dit zijn subsidies aan grootverbruikers zoals Tata Steel en de glastuinbouw, voor kolencentrales en raffinaderijen, voor energiebedrijven zoals Shell, en voor kerosine voor vliegtuigen en diesel en stookolie voor de scheepvaart. Daarnaast betreffen fossiele subsidies onder meer ook de financiële steun voor biomassa, groen gas en CCS.

Een levenslang houdverbod bij ernstige dierenmishandeling , hogere maximumstraffen voor dierenbeulen en een verbod op het zelf doden van huisdieren . De Partij voor de Dieren heeft drie grote doorbraken bereikt bij het debat over de Wet aanpak dierenmishandeling en dierverwaarlozing . “Eindelijk, eindelijk, eindelijk kunnen we dieren beter beschermen tegen dierenbeulen en horrorfokkers. Daar hebben we jaren hard voor geknokt”, aldus een opgetogen PvdD-Kamerlid Frank Wassenberg. “Dierenmishandeling kan niet stevig genoeg worden aangepakt. De wetgeving bood onvoldoende mogelijkheden daartoe, maar dat hebben we vandaag veranderd”, vervolgt Wassenberg. Met de aangenomen wetswijzigingen kan een rechter straks een levenslang houdverbod en gebiedsverbod opleggen. “Dan moet je denken aan daders die zich schuldig hebben gemaakt aan puur sadisme of aan marteling van dieren. Of daders die op gruwelijke wijze dieren hebben omgebracht, of die grote aantallen dieren langdurig, systematisch en ernstig hebben verwaarloosd. Recidivisten. Tegen deze daders moeten dieren echt in bescherming genomen worden, levenslang, omdat de kans op herhaling heel groot is en het leed niet te overzien”, aldus Wassenberg. Zwaardere straffen Ook kunnen dierenbeulen straks hogere straffen opgelegd krijgen bij dierenmishandeling en -verwaarlozing. De maximum gevangenisstraf voor ernstige delicten gaat van drie naar vijf jaar en voor minder ernstige delicten van zes maanden naar één jaar. Ook de geldboete gaat in beide gevallen omhoog. Wassenberg: “Het kan niet zo zijn dat een eenvoudige diefstal zwaarder kan worden bestraft dan het mishandelen en doden van een dier.” De hogere straffen zijn van toepassing op zowel particuliere als bedrijfsmatige houders van dieren. Zelf doden van huisdier verboden De derde aangenomen wijziging op de wet regelt dat het verboden wordt om gehouden zoogdieren zelf te doden. Voor honden, katten en ganzen was dat al verboden en dat gaat nu dus gelden voor andere als huisdier gehouden zoogdieren. “Het is niet uit te leggen dat het momenteel wel mogelijk is een dierenbeul te vervolgen die een nest jonge hondjes in een met stenen verzwaarde sporttas de sloot ingooit, maar niet wanneer ditzelfde gebeurt met een nest jonge cavia’s”, licht Wassenberg de noodzaak van zijn wetswijziging toe. In de huidige situatie kan justitie alleen optreden als bewezen kan worden dat een dier bij het doden heeft geleden. “Die bewijslast is voor de politie veel te ingewikkeld en tijdrovend, waardoor daders in de praktijk vrijwel nooit kunnen worden vervolgd, zelfs niet als ze in beeld zijn bij de politie. Dierenbeulen ontlopen zo vaak veel te gemakkelijk hun straf.” De wetswijziging is bovendien noodzakelijk om te voorkomen dat fokkers van gezelschapsdieren gezonde dieren als cavia’s, hamsters of konijnen doden, omdat de dieren niet de gewenste kleur of geslacht hebben. Iets wat onder de huidige wet gangbare praktijk is. “Dieren zijn geen dingen, maar wezens met gevoel”, zegt Wassenberg. “Het zijn extra kwetsbare slachtoffers die zichzelf niet kunnen beschermen. Daarom is het aan ons, aan de Tweede Kamer als medewetgever, om de rechter de mogelijkheid te bieden om die dieren beter te beschermen.”

Esther Ouwehand vindt dat de persvrijheid in het geding is als fotojournalisten geen toestemming krijgen beelden te maken van vergassingen op pluimveebedrijven waar sprake is van vogelgriep. “Het staat bovendien haaks op de transparantie die het ministerie van Landbouw zegt te willen bevorderen”, meent de fractievoorzitter van de Partij voor de Dieren. Ze heeft minister Adema om opheldering gevraagd . Ouwehand stelt haar vragen naar aanleiding van een artikel in NRC waarin fotojournalist Olivier Middendorp vertelt hoe hij al herhaalde keren heeft gevraagd aanwezig te mogen zijn bij vergassingen op pluimveebedrijven die (preventief) worden “geruimd” vanwege vogelgriep, maar telkens geen toestemming krijgt. Ze wil van de minister weten of hij het met haar eens is dat ‘vrije pers van cruciaal belang is in een gezonde democratische rechtsstaat, omdat zij de macht controleert en burgers informeert’. Ook vraagt ze minister Adema hoe het weren van journalisten zich verhoudt tot de betere transparantie die hij zichzelf ten doel heeft gesteld. “Bij transparantie hoort dat mensen moeten kunnen zien hoe dieren worden gefokt, gebruikt en gedood bij de productie van vlees, zuivel of eieren. En daar hoort ook bij dat mensen moeten kunnen zien wat de gevolgen zijn van uitbraken van dierziekten en ook hoe het vergassen van miljoenen kippen, eenden en kalkoenen eruitziet”, stelt Ouwehand. De reden dat Middendorp niet bij de vergassingen mag zijn heeft volgens het ministerie met name te maken met het risico op besmettingen. “Maar waarom worden cateringbedrijven dan wél toegelaten?”, wil Ouwehand weten. Zij wijst de minister er ook op dat journalisten tijdens de coronapandemie niet werd verboden om aanwezig te zijn op Covid-afdelingen van ziekenhuizen “Waarom worden journalisten dan standaard geweerd bij pluimveebedrijven, ook als zij toezeggen extra beschermingsmaatregelen in acht te nemen, nog bovenop de standaardmaatregelen?” Door het weren van Middendorp en andere journalisten bestaan er al jaren geen actuele beelden van vergassingen op pluimveebedrijven. Hooguit summiere beelden gemaakt van grote afstand. Sinds afgelopen november worden zelfs hekken geplaatst bij bedrijven, waardoor ook het fotograferen vanaf de openbare weg onmogelijk wordt gemaakt. Middendorp concludeert daarom dat de overheid de dode dieren ‘liever niet laat zien’. “Maar we moeten onze ethiek en moraal kunnen toetsen, de wetten, regels en overheidshandelingen die voor ons in het leven zijn geroepen beoordelen, meningen kunnen vormen. De kans wordt anders groot dat we verkeerde keuzes maken of zelfs niet weten wat er speelt”, aldus Middendorp. Ouwehand heeft de minister gevraagd te reageren op deze conclusie van de fotograaf.