Poliflw

Deze week precies twee jaar geleden, op 20 maart 2016, ging de Turkijedeal in, die de trek van vluchtelingen en migranten via Turkije en de Griekse eilanden naar West-Europa moest stoppen. Europarlementariër Judith Sargentini maakt de balans op.

Volgens de deal voerde Turkije zijn grenspatrouilles op zodat smokkelbootjes niet meer konden vertrekken en ging akkoord met het terugnemen van Syriërs die die overtocht toch hadden gemaakt. In ruil daarvoor bood de Europese Unie drie miljard aan financiële steun voor de opvang van vluchtelingen in Turkije en beloofde het voor iedere teruggestuurde Syriër een kwetsbare vluchteling vanuit Turkije op te nemen. 

Doorslaand succes

Twee jaar later lijkt de deal – samen met het grenshek tussen Macedonië en Griekenland – voor regeringen in West-Europa een doorslaand succes: er konden asielzoekerscentra dicht. Maar een bezoek aan Lesbos en Chios toont de wrange realiteit. De vluchtelingen op de Griekse eilanden verkeren nog steeds in doffe ellende. Zij arriveerden na 20 maart 2016 en komen daarom niet in aanmerking om hervestigd te worden naar een ander land in Europa. Teruggestuurd naar Turkije worden ze vooralsnog ook niet. Verschillende rechtszaken in Griekenland daarover lopen nog en de Griekse regeringspartij Syriza twijfelt aan de opvang in Turkije, ook al is Turkije volgens Griekenland officieel een veilig land voor vluchtelingen

Dat vluchtelingen niet terug zouden kunnen naar Turkije omdat het er niet veilig is, kon je zien aankomen. En als er niemand terug gaat, dan hoeven Europese lidstaten ook geen vluchtelingen uit Turkije naar de Unie te halen. In 2017 bleef de teller steken op tienduizend hervestigde Syriers. Nederland nam er daarvan - een oog koning - tweeduizend voor zijn rekening. 

Ondertussen oordeelde het Europees Hof van Justitie dat de Turkijedeal geen internationaal verdrag is en dat de Europese Commissie en de Europese Raad officieel geen partij zijn. Hierdoor acht het Hof zichzelf niet bevoegd om te oordelen over de zaken van de vluchtelingen die onder de Turkije deal vallen. 

Libië

Twee jaar na de deal met Turkije is dit het resultaat; Turkije houdt vluchtelingen tegen, Europa betaalt maar is niet juridisch aansprakelijk en de beloofde hervestiging komt niet van de grond. Op de eilanden zitten duizenden mensen vast zonder enig uitzicht op verbetering. Toch wordt de Turkijedeal aangehaald als een formule die elders navolging verdient. Laten we nu eens kijken wat er de laatste maanden in Libië is gebeurd. 

Europa heeft de Libische grenswachten getraind en van snelle boten voorzien. Sinds de Libiërs hun eigen wateren weer patrouilleren, komen er aanzienlijk minder migranten aan in Italië. We weten dat migranten die door de Libische kustwacht uit het water worden gered, in een onmenselijk detentiekamp in Libië verdwijnen. Drenkelingen die door schepen met Europese vlag gered worden, mogen niet terug naar Libië, want wij beschouwen dat land als onveilig. 

'Officiële detentiekampen'

Na de berichtgeving over de mensonterende situatie in de detentiekampen in Libië is er een grootschalige evacuatie op gang gekomen, geleid door de Internationale Organisatie voor Migratie en betaald door de Europese Unie. De illegale gevangenissen, gerund door mensenhandelaars, liggen nog buiten ieders bereik. Migranten worden uit de officiële detentiekampen bevrijd en terug naar huis gebracht. Vluchtelingen, die thuis het risico op vervolging lopen, worden met hulp van VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR in Niger gehuisvest. Met de regering van Niger is afgesproken dat dit tijdelijk is en dat Europese landen bereid zijn om deze vluchtelingen in Europa op te nemen. 

Van de naar schatting 47.000 vluchtelingen in Libië zijn er tussen november en februari 1.020 naar Niger overgebracht. Tot nog toe mochten er slechts vijfentwintig naar een Europees land (Frankrijk) vertrekken. Deze week werd bekend dat de UNHCR tijdelijk gestopt is met het evacueren van vluchtelingen van Libië naar Niger, omdat te weinig Europese landen hun belofte aan Niger nakomen. 

Twee jaar na de Turkijedeal lijkt de geschiedenis zich te herhalen. Libië houdt ze tegen, Europa betaalt maar is niet juridisch aansprakelijk en de beloofde hervestiging komt niet van de grond. Uitkomst: mensen zitten vast zonder enig uitzicht op verbetering. Deze formule werkt niet. 

GroenLinks, PvdA en SP willen wettelijk vastleggen dat het aantal sociale huurwoningen in Nederland tenminste op peil blijft. De partijen presenteren daartoe vandaag een initiatiefwetsvoorstel. De nieuwe wet garandeert dat er in gemeenten altijd tenminste evenveel nieuwe sociale huurwoningen bij moeten komen, als er gesloopt of verkocht worden. Dit is nodig om voldoende betaalbare huurwoningen voor mensen met een kleine beurs beschikbaar te houden.

GroenLinks Tweede Kamerlid Linda Voortman: “De enorme afname van sociale huurwoningen en de enorme toename van vraag ernaar is natuurlijk geen natuurverschijnsel. Het is het gevolg van een lakse overheid die onterecht vertrouwde op de markt. Wij willen dat iedereen betaalbaar en prettig kan wonen. Deze wet zorgt ervoor dat de overheid meer regie neemt om daarvoor te zorgen.”

 

PvdA-Kamerlid Henk Nijboer: "Iedereen moet zeker zijn van een goede, betaalbare woning. Maar voor veel Nederlanders is het vinden van een fijn huis een hopeloze zoektocht. Wachtlijsten van vele jaren zijn onacceptabel maar wel vaak de praktijk. In veel gemeenten is echt sprake van woningnood, daarom moeten we de sociale woningbouw beschermen en juist meer gaan bijbouwen.”

 

SP-Kamerlid Sandra Beckerman: "De komende jaren dreigen vele tienduizenden sociale huurwoningen gesloopt of verkocht te worden, terwijl het aantal mensen dat in aanmerking komt voor een sociale huurwoning juist toeneemt. Deze initiatiefwet beschermt de sociale woningbouw."

 

21 maart zijn er gemeenteraadsverkiezingen. Meer weten over GroenLinks in jouw gemeente? Vind jouw gemeente op onze speciale verkiezingspagina.

Het Europees Parlement wil één Europees systeem voor de winstbelasting van bedrijven, zodat multinationals niet langer belasting kunnen ontwijken door hun winsten kunstmatig te verschuiven tussen EU-landen. GroenLinks steunt het voorstel en wil dat de EU-landen vaart maken met deze cruciale wet.

Op donderdag scherpte het Europarlement de voorstellen van de Europese Commissie voor een Europese grondslag voor de winstbelasting van bedrijven aan. 

“De achtentwintig verschillende berekeningen voor winstbelasting maken de Europese interne markt een paradijs voor belastingontwijkers als Ikea, Google en Starbucks”, reageert Europarlementariër Bas Eickhout. “Met één Europese belastinggrondslag krijgen landen weer grip op deze bedrijven. Multinationals gebruiken onze infrastructuur en moeten er dus ook een eerlijke bijdrage aan leveren.”

Aanscherpen

Het Europees Parlement wil het voorstel van de Europese Commissie op een aantal punten aanscherpen, waardoor een aantal onredelijke aftrekposten voor bedrijven versoberd worden. Ook stelt het Europarlement een nieuwe methode voor om techbedrijven zoals Google niet langer te belasten op basis van waar hun hoofdkantoor gevestigd is, maar ook op basis van de geëxploiteerde gebruikersdata per land. 

Eickhout: “Landen zijn een dief van hun eigen portemonnee als ze de belastingregels van de vorige eeuw toepassen op de grote techbedrijven van vandaag. Zij betalen momenteel nauwelijks belasting.”

Unanimiteit

De nationale regeringen moeten echter met unanimiteit over dit voorstel besluiten voordat de wet kan ingaan. Enkele EU-landen liggen voorlopig dwars en ook een meerderheid van de Nederlandse Tweede Kamer uitte bezwaren. In het Duitse coalitieakkoord staat echter dat Duitsland samen met Frankrijk het initiatief wil nemen om aan Europese oplossingen voor winstbelastingen te werken.

“Ik hoop dat er na jaren stilstand eindelijk vooruitgang geboekt kan worden. Desnoods met een kopgroep van landen. Anders blijven landen en hun staatskas de speelbal van multinationals”, aldus Eickhout.

Nederland is een prachtig land. Een land vol mensen met heel uiteenlopende opvattingen en levensstijlen. Een land waarin het vertrouwen in de overheid groot is. Dat vrije Nederland koester ik. 

Juist daarom is het belangrijk dat we kritisch zijn als de overheid de vrijheden van burgers inperkt. Als het de bevoegdheden van de geheime diensten vergroot. Waar trekken wij de grens? Daar gaat het referendum over, op 21 maart. 

Voor mij is het duidelijk.

Ja, er moet een nieuwe wet komen die past bij het internettijdperk. Maar nee, déze wet is niet goed genoeg om onze samenleving veilig en vrij te houden. Daarom stem ik op 21 maart tegen. 

Deze sleepwet maakt het mogelijk dat gegevens van onschuldige burgers grootschalig worden opgeslagen. Met wie we appen, bellen, of welke sites we bezoeken: het kan allemaal als bijvangst door de diensten worden binnengehaald, en ongelezen worden gedeeld met buitenlandse diensten. En daar kun je, bewust of onbewust, toch rekening mee gaan houden.

Voor sommigen kunnen de problemen nog groter zijn. Kunnen de gegevens van een Turkse mensenrechtenactivist uit Den Haag bij Erdogan terechtkomen? Moet een Nijmeegse journalist vrezen voor de onthulling van zijn Syrische bron? En moet een Rotterdamse ondernemer er rekening mee houden dat haar bedrijfsgeheimen bij de Amerikaanse geheime diensten terecht kunnen komen?

Massale surveillance biedt niet meer veiligheid.

We moeten de hooiberg aan gegevens niet groter maken, maar juist investeren in gerichte opsporing. In het analyseren van gegevens die er vaak al zijn.

Volgens minister Ollongren is het massaal en ongericht afluisteren 'niet de bedoeling'. Maar wanneer het over fundamentele mensenrechten gaat, is die belofte niet genoeg. De belofte moet in de wet. Want ik wil déze minister best geloven, maar wie zit na haar aan de knoppen?

Het referendum biedt de kans om de huidige wet te verbeteren. Om het sleepnet van tafel te halen en een streep te zetten door het doorsluizen van ongelezen informatie aan buitenlandse diensten. Na een ‘nee’ tegen de sleepwet, zet GroenLinks zich vol in op het repareren van de gaten in de wet. Zodat we geheime diensten goed uitrusten voor hun moeilijke taak, en tegelijkertijd de vrijheid van onschuldige mensen beschermen.

Daarom stem ik op 21 maart tegen. Jij ook?

Alle lokale partijen in Rijssen-Holten willen een duurzame gemeente. GroenLinks komt met een visie en voorstellen om daar uitvoering aan te geven. Niet alleen nieuwbouw kan gasloos, maar ook bestaande woningen mogen van het gas af.

Alle partijen zijn het erover eens dat nieuw te bouwen huizen gasloos en energie neutraal worden. Moeiteloos zijn daarmee over tien jaar circa 5% van de woningen niet aangesloten op het gasnet. De echte opgave is dus om de overige 95% van alle woningen van het gas af te krijgen, aldus lijsttrekker Camiel Versluis.

Het is natuurlijk goed dat er niet méér gasverbruikers bij komen. Door gasloos nieuwe huizen te bouwen is er alleen nog geen enkel huis ontkoppeld van het gasnet. Het probleem blijft daarmee even groot. Vroeg of laat zullen ook de bestaande woningen van het gas af moeten, zoveel is inmiddels wel duidelijk. Dat dit een opgave is voor gemeenten is evident. Huizen staan nu eenmaal altijd in een gemeente. Ook al komt er in de toekomst landelijk beleid, dan nog zal het de taak van de gemeente zijn om daarop te handhaven. Het huidige verbod op asbest is daar een goed voorbeeld van.

Natuurlijk kunnen we de stelling innemen dat woningcorporaties en huiseigenaren zelf verantwoordelijk zijn voor hun energievoorziening en het verduurzamen daarvan. Feitelijk is dat ook zo. Een goede gemeente daarentegen biedt de helpende hand. GroenLinks wil dat het voor huiseigenaren eenvoudig én aantrekkelijk wordt om hun huis te isoleren, zich los te koppelen van het gasnet en zelf schone energie op te wekken. Daarvoor wil de partij dat er een concrete meerjarenplanning komt en een wijkgerichte aanpak. Medewerkers van de gemeente kunnen samen met huiseigenaren voor elk huis een plan maken voor verduurzaming met als doel om het huis te kunnen ontkoppelen van het gasnet. Mensen die nu al advies willen voor het verduurzamen van hun woning, kunnen terecht bij het energieloket De Woonweter.

Dat daar veel bij komt kijken is bekend. Een nieuwe verwarmingsinstallatie kan het beste aangeschaft worden als de Cv-ketel aan vervanging toe is. Overstappen op elektrisch koken kan misschien juist weer beter op een later moment. Het optimale moment voor investering verschilt daardoor van huis tot huis. Geduld en een goede planning zijn dus essentieel om een transitie betaalbaar te houden. Daarom wil GroenLinks nu al aan de slag. De gemeente kan per huis eenmalig een regeling beschikbaar stellen als een woning definitief wordt ontkoppeld van het gasnet. De kosten die netbeheerders in rekening brengen voor het ontkoppelen zijn dermate hoog dat daar vorig jaar nog Kamervragen over gesteld zijn. Hierbij kan de gemeente al concreet een verschil maken om drempels weg te nemen.

Het is de moeite waard om huiseigenaren aan te moedigen om meer energie op te wekken dan zij zelf nodig hebben. Naast het reduceren van gasverbruik, draagt energieopwekking ook bij aan het realiseren van de klimaatdoelen die de gemeente voor zichzelf heeft gesteld. Via lokale corporaties kunnen huishoudens dan lokaal van elkaar groene stroom kopen. De gemeente kan faciliteren en stimuleren door een platform te bieden voor coöperaties en huiseigenaren.