Poliflw

In een commentaar in de Volkskrant roept hoofdredacteur Pieter Klok de overheid op de regie terug te pakken op volkshuisvesting en energie. Het heilige geloof in marktwerking is de werkelijke oorzaak van de woningcrisis en de problemen bij de energievoorziening, zo betoogt hij. Zou Klok het SP-verkiezingsprogramma onder zijn kussen hebben liggen?

SP-fractievoorzitter Lies van Aelst is uiteraard blij met dit geluid: “Steeds vaker zien we dat standpunten van de SP over het falen van de markt door maatschappelijke partijen en in de media worden overgenomen. De markt heeft geen belang bij een betaalbaar dak boven het hoofd voor iedereen, maar alleen voor de eigen winst. We hopen dat dit commentaar bijdraagt aan het hoogstnoodzakelijke anders denken over de volkshuisvesting. Druk van buitenaf is daarbij van groot belang.”

‘Publieke diensten in publieke handen’, was de titel van het SP-verkiezingsprogramma voor de Statenverkiezingen in 2023. Onderdeel daarvan was het terugnemen van de energievoorziening in overheidshanden. Van Aelst: “We roepen het al jaren: wat van belang is voor iedereen mag niet worden overgelaten aan commerciële partijen. De geesten lijken langzaam rijper te worden voor dit standpunt. Als SP zullen we al het mogelijke doen om de druk erop te houden.”

De SP in Zuid-Holland dringt aan op een ambitieuze visie voor het openbaar vervoer in combinatie met een groot investeringsprogramma. Daarmee moet openbaar vervoer weer een aantrekkelijk alternatief worden voor autovervoer, en filedruk, druk op de openbare ruimte en uitstoot van broeikasgassen verminderen.

Fractievoorzitter Lies van Aelst: ‘Vele jaren neo­liberaal afbraakbeleid hebben ons OV zo ver uitgekleed dat steeds meer mensen de auto kiezen. Het aantal auto’s in Nederland stijgt in razend tempo, files worden even snel langer en zwaarder. Ook nemen parkeerplaatsen steeds meer publieke ruimte in waar ook huizen, natuur, recreatie of bedrijven hadden kunnen staan.’ Wegen verbreden helpt niet, stelt Van Aelst: ‘Wegen zijn keer op keer breder gemaakt, er zijn keer op keer meer wegen gekomen. Dat loste de files absoluut niet op. Er staan meer files omdat mensen niet meer op het OV kunnen rekenen, omdat OV te duur geworden is. De oplossing zit in OV, niet in nóg meer asfalt. Asfalt is namelijk duur, neemt veel ruimte in en is bijzonder slecht voor het milieu.’

Eerder publiceerde de SP een onderzoek naar de verschillende manieren waarop Statenleden van huis naar het Provinciehuis kunnen reizen. Daaruit bleek dat reizen met het openbaar vervoer zonder uitzondering duurder en trager was. De reisduur is gemiddeld twee keer zo lang, de kosten twee tot vier keer zo hoog, afhankelijk van de keuze voor een auto op benzine, diesel of elektriciteit.

Van Aelst: ’Nog meer wegen voor nog meer auto’s is een doodlopende weg. Niet alleen levert dat economische schade op, maar ook het milieu kan dat niet aan. Daar komt bij dat lang niet iedereen een auto kan betalen, en dat heeft gevolgen voor de mogelijkheid om naar het werk te reizen. Uiteraard kan niet iedereen met het openbaar vervoer reizen, maar het zou wel schelen als openbaar vervoer een aantrekkelijk, betrouwbaar en betaalbaar alternatief was. Als veel meer mensen voor het OV kunnen kiezen, blijft er op de weg ruimte over voor vrachtvervoer en die mensen die echt met de auto moeten. Willen we onze provincie leefbaar houden, dan moeten we openbaar vervoer weer serieus nemen.’

De Provincie Zuid-Holland heeft een waarschuwende brief over Chemours uitgedaan naar de Franse prefectuur l’ Oise. De SP had dit aan het provinciebestuur gevraagd en toegezegd gekregen. Ook gaat er in het schrijven een uitnodiging uit aan de Fransen om hier te komen kijken naar de manier waarop de Provincie de handhaving richting het chemiebedrijf vormgeeft. De SP is tevreden over de brief.

SP-fractievoorzitter Lies van Aelst: “Chemours wil zo’n 200 miljoen investeren in uitbreiding van haar fabriek ter plekke. Het is nodig dat de prefectuur weet wat er hier allemaal misgaat en hoe wij constant proberen de duimschroeven richting het bedrijf verder aan te draaien. Chemours heeft nu al zoveel gebieden vervuild, wat de SP betreft gaan ze niet een volgende delta vernietigen met hun schadelijke activiteiten.”

Een van de maatregelen die de Provincie nam was het opleggen van een zogeheten ‘last onder dwangsom’ wegens illegale lozingen van trifluorazijnzuur. Als gevolg daarvan heeft Chemours een deel van de fabriek stilgelegd.

Ook SP-Statenlid Frank Johan Hoogendam houdt zich al jaren bezig met de wanpraktijken van het bedrijf. “Steeds meer wordt duidelijk wat er al decennia misgaat bij Chemours en ik ben ervan overtuigd dat we nog heel veel niet weten. Niet voor niets hebben we ervoor gepleit om de boel daar geheel stil te leggen tot we dat wél weten.”

Ook in België ligt Chemours inmiddels onder een vergrootglas en verbood het land de verbranding van 2 miljoen kilo GenX-afval in Antwerpen. Van Aelst tenslotte: “Als Statenfractie blijven we samen met onze afdeling Dordrecht er bovenop zitten. Volksgezondheid en milieu moeten voorrang krijgen op de winst van vervuilende bedrijven.”

Het is cruciaal om een langetermijnvisie op mobiliteit te ontwikkelen en flinke investeringen in het openbaar vervoer te doen. Dat pleidooi hielden FNV Spoor en reizigersorganisatie ROVER in het AD. Zonder die inzet loopt de boel namelijk gierend vast. De SP is het hier van harte mee eens en pleit al jaren voor verbeteringen van het OV.

SP-fractievoorzitter Lies van Aelst: “Ons recente onderzoek toont aan dat reizen met het openbaar vervoer goedkoper, sneller en frequenter moet, wil je mensen verleiden de auto te laten staan. Het is uitermate kortzichtig om beleid te voeren waarmee je exact het tegenovergestelde bereikt. Het is daarom goed dat ROVER en FNV Spoor dat pleidooi voor gerichte investeringen nu houden.“

In het SP-onderzoek werden de kosten en de reisduur van Statenleden naar het Provinciehuis per OV afgezet tegen die van de auto. Van Aelst: “Als je de uitkomsten ziet, dan snap je dat mensen afzien van reizen met het OV. Het is een verkeerde zuinigheid van het Rijk om geplande investeringen te schrappen, zoals in het AD wordt beschreven. Korte termijnbeleid dat we ook in ZH al jaren zien. Mensen kiezen uiteindelijk voor de auto omdat het OV er gewoon niet is. Onbegrijpelijk, niet sociaal en vervuilend.”

Wat van belang is voor iedereen mag niet worden overgelaten aan de markt. Dat zegt de SP al sinds jaar en dag. Goede huisvesting voor iedereen is daarvan een voorbeeld. VN-rapporteur Rajagopal maakte aan het einde van zijn bezoek aan Nederland gehakt van het Nederlandse woonbeleid. Een paar decennia neoliberale woonpolitiek hebben gezorgd voor de wooncrisis waarin we zijn beland. “De markt zorgt natuurlijk voor zijn eigen belang en maakt zich niet druk over het recht op adequate huisvesting", liet hij onder meer optekenen.

SP-fractievoorzitter Lies van Aelst onderschrijft de constateringen van Rajagopal volledig: “Niet voor niets pleitten wij als SP er al voor dat de Provincie zelf moet zorgen voor voldoende betaalbare huizen. Wonen is een grondrecht.”

De VN-rapporteur ging ook in op de erbarmelijke woonomstandigheden van asielzoekers en arbeidsmigranten en liet weten dat de wooncrisis niet wordt veroorzaakt door een te hoge instroom van mensen uit het buitenland. Hij pleit ervoor dat huisvesting weer wordt gezien als een mensenrecht en dat ministeries en gemeenten veel duidelijkere afspraken gaan maken.

Van Aelst: “Het rapport dat Rajagopal volgend jaar maart uit gaat brengen over zijn bevindingen is van groot belang. Uiteraard zullen we dit aangrijpen om de discussie in Provinciale Staten weer op de agenda te zetten.”

Lees hier en hier enkele berichten in de media over dit onderwerp.

Publieke diensten in publieke handen. Dat was de kernboodschap van de SP in de aanloop naar de Statenverkiezingen en waar de Zuid-Hollandse fractie ook diverse malen voorstellen voor heeft ingediend. Dat dit nu harder nodig is dan ooit valt dagelijks te zien en te lezen. De energierekening gaat binnenkort nog verder omhoog, als het prijsplafond vervalt en de belasting op gas gaat stijgen.

Landelijk SP-fractievoorzitter Jimmy Dijk pleit vandaag op X opnieuw voor het nationaliseren van de energie. Geen commerciële bedrijven meer die winst maken op basisvoorzieningen. Lees hier Jimmy's post.

Al tientallen jaren is de kwaliteit van het oppervlaktewater in Zuid-Holland slecht en vergeven van door de industrie en de glastuinbouwindustrie (illegaal) geloosde gifstoffen. Ieder jaar weer worden milieudiensten en waterschappen monsters genomen en wordt vastgesteld dat er nog steeds tuinders zijn die illegaal bestrijdingsmiddelen lozen op het oppervlakte water. Dit allemaal terwijl we hebben afgesproken om in 2027 te voldoen aan de Kader Richtlijn Water (KRW). Wat de SP betreft gaan vervuilende bedrijven deze kosten, naast de ontstane milieuschade, zelf betalen. Goed presterende bedrijven mogen, net als de inwoners van Zuid-Holland, niet opdraaien voor de kosten van controle en handhaving van vervuilende bedrijven.

Wat is de Kaderrichtlijn Water? De Kaderrichtlijn Water (KRW) is een Europese richtlijn die op 22 december 2000 van kracht is geworden. Doelstelling is het realiseren en behouden van chemisch schoon en ecologisch gezond oppervlaktewater en grondwater. Alle EU-lidstaten, dus ook Nederland, moeten deze 'goede toestand' uiterlijk in 2027 realiseren.

Het onafhankelijk organisatieadviesbureau Berenschot geeft aan dat met de huidige koers de doelstellingen die in de Kaderrichtlijn Water (KRW) zijn opgenomen voor 2027 niet worden gehaald. Dit raakt niet alleen direct onze gezondheid en de natuur, maar kan ook leiden tot een vergunningenstop waardoor tal van economische activiteiten in 2027 stil komen te liggen.

We hebben dus 23 jaar lang de tijd gehad om te voldoen aan deze richtlijn, met als resultaat dat geen enkele waterpartij in Zuid-Holland aan deze richtlijn voldoet. En wat doet de glastuinbouwindustrie zelf? Het Waterschap bespreekt elk kwartaal de actuele cijfers, inclusief de normoverschrijdingen van gewasbeschermingsmiddelen met vertegenwoordigers van de glastuinbouwindustrie. Er zijn maar liefst 53 officiële waarschuwingen gegeven, zeven keer is een last onder dwangsom opgelegd en zelfs vijf keer een proces-verbaal opgemaakt (AD, april 2023).

De glastuinbouwindustrie is de grootste vervuiler van het buitenwater. Waterschappen gaan extra controleurs in dienst nemen om dit tegen te gaan, maar de kosten daarvan worden niet verhaald op de vervuilende glastuinbouwindustrie, maar via de zuiveringsheffing op de gewone huishoudens. Bij het Waterschap Delfland wordt daardoor de zuiveringsheffing voor huurders in 2024 12% hoger. Terwijl de glastuinbouwindustrie met bedrijven van rond de 3 hectare wordt ontzien en minder betaalt dan een gezin met een eigen huis. Volgens de glastuinbouwindustrie zelf is het niet eerlijk om 1500 bedrijven te straffen terwijl het gaat om maar 300 vervuilers.

De SP is hier van harte mee eens. Wat de SP betreft gaan vervuilende bedrijven deze kosten, naast de ontstane milieuschade, zelf betalen. Helaas is dit nu wettelijk (nog) niet mogelijk, waardoor uiteindelijk de vervuiler dus niet betaalt…

Een uitbreiding van het openbaar vervoer in de regio Leiden Katwijk is van groot belang. Ook de komst van een aparte busbaan is belangrijk voor de doorstroming van die buslijnen. Ook is het in deze al drukbevolkte regio belangrijk dat de nieuw te bouwen woningbouw locatie Valkenhorst voorzien wordt van een goed HOV netwerk. (Hoogwaardig openbaar vervoer)

Maar wie verder kijkt dan enkel de voordelen ontkomt er niet aan te zien dat de wijk Tranendal in Katwijk de grootste nadelen hiervan ondervind. Deze wijk krijgt al te maken met een enorme hoeveelheid extra auto’s als de Rijnlandroute straks open is voor verkeer. Meer dan 61.000 verkeersbewegingen komen er dan per dag langs hun wijk. Dat is ter vergelijking meer dan per dag over de Rijksweg A44 komen. 

De komst van een extra busbaan zal er voor zorgen dat deze wijk nog verder wordt geïsoleerd en de nu al slechte ontsluiting wordt nog slechter. Harre van der Nat (SP) ‘De Provincie biedt enkel een geluidsscherm terwijl dat lang niet genoeg is. Een integraal onderzoek naar verkeersstromen en ontsluitingen en herinrichting van kruispunten is nodig’ Daarvoor pleitte de SP ook tijdens de behandeling van het HOV netwerk in de commissie van woensdag 6 december. 

Ook stak het de SP dat contracten met aanbieders van de nieuwe buslijnen, ontwikkelaars van de nieuwe woninglocatie Valkenhorst en bouwbedrijven van een nieuw bedrijventerrein al eerder ondertekend waren dan de behandeling in de Staten plaats had gevonden. Een omgekeerde volgorde volgens van der Nat. Nu zit er zoveel druk op deze ondertekende contracten dat men geen tijd meer wil maken voor de gevolgen van deze infrastructurele keuzes op langere termijn.

Chemours moet voorlopig stoppen met het transporteren van PFAS-afvalwater naar de VS en het op eigen terrein opslaan, nu de fabriek in North Carolina waar het heen zou gaan is stilgelegd. Een groot deel van Provinciale Staten van Zuid-Holland heeft zorgen over de opslag hier en stelde schriftelijke vragen aan het Provinciebestuur. SP-fractievoorzitter Lies van Aelst was één van de opstellers ervan.

Van Aelst: “ We willen onder meer weten wat de risico’s zijn nu Chemours afvalwater met daarin een herbruikbare PFAS-stof voorlopig niet naar de Verenigde Staten mag transporteren, maar op het eigen terrein moet opslaan. We zijn ook benieuwd naar hoeveel afval Chemours volgens de vergunning in Dordrecht mag bewaren.”

De Provincie is het bevoegd gezag voor de milieuvergunning van ongeveer 350 industriële bedrijven. In de vergunningen van deze bedrijven nemen GS voorschriften op ‘ten aanzien van afvalpreventie en het zo hoogwaardig mogelijk benutten van reststromen om de hoeveelheid bedrijfsafval te verminderen.’

Van Aelst hierover: “Wij willen dat die hoogrisicobedrijven de best beschikbare technieken gebruiken op hun productieprocessen, maar ook op transport en verwerking van hun afval. De Provincie moet dat regelen via die vergunningen. En als dat nog niet mag of kan, dan moet dat zo snel mogelijk veranderen. We zijn blij met de brede steun voor de vragen en zeer benieuwd naar de reactie van de Gedeputeerde.”

De beantwoording van de vragen vindt binnen enkele weken plaats. 

De bijna voltallige oppositie staat onder schriftelijke vragen van de SP over de komende herziening van de Provinciale belastingen. Aanleiding daarvoor is de absurde reactie van het provinciebestuur tijdens de bespreking van de begroting 2024 op 8 november, toen de SP wilde weten hoe het daar mee staat en vroeg hoe we gaan voorkomen dat inwoners hier een groot nadeel van gaan krijgen.

Tijdens de bespreking van de begroting 2024 deed de Gedeputeerde of zij water zag branden, toen SP-fractievoorzitter Lies van Aelst een vraag stelde over de door het Rijk aangekondigde afschaffing van de opcenten van de provincie op de motorrijtuigenbelasting. Dit terwijl dat toch echt gaat gebeuren. “Wat een onzalig voorstel van de SP om de Motorrijtuigenbelasting af te schaffen", waren haar woorden. Van Aelst: “Alsof er geen brief van het Rijk is geweest. Alsof de Staten geen technische briefing hebben gehad over deze ontwikkeling. De herziening van de Provinciale belastingen is ingrijpend en kan mogelijk stevige effecten hebben op de bestaanszekerheid van de inwoners. Dan maar via schriftelijke vragen en dan is het een krachtig signaal dat de hele oppositie ze heeft ondertekend om opheldering te krijgen over de onduidelijkheid die het college creëerde.”

Van Aelst riep het college op om mensen die geen auto hebben niet onevenredig te benadelen in de vorm van een nieuwe, vervangende belasting. De SP diende een motie in om via een pakket maatregelen de bestaanszekerheid te verbeteren, maar dat voorstel kreeg helaas geen meerderheid. De gehele coalitie stemde tegen het verwerken van bestaanszekerheid in provinciaal beleid.

Lees hier de vragen van de bijna voltallige oppositie.