O
p 30 november 2022, heeft de
VVD-fractie al voor de eerste keer vragen gesteld aan het college over vermeende
misstanden bij de vluchtelingenopvang aan de Nachtegaallaan.
De reactie van het college
was toen “we herkennen ons niet in het beeld wat er geschetst wordt”
MISSTANDENEen dergelijk bericht kwam
als een mokerslag binnen bij onder andere de medewerkers van de opvang. Zij
liepen immers al langer tegen problemen aan, maar er werd van hogerop al eerder
niet naar ze geluisterd, laat staan dat er iets met de problemen gedaan werd. Er
was stille hoop dat er middels de schriftelijke vragen van de VVD nu wel naar
ze geluisterd werd. Helaas was dat niet het geval en kregen ze het gevoel als
leugenaars, fantasten weggezet te worden door het stadsbestuur. Dit terwijl zij
wel iedere dag met volle overgave op die werkvloer te vinden waren en als geen
ander wisten wat er zich hier dagelijks afspeelde.
Consequentie van dit alles was
dat medewerkers vanaf dat moment hun mond hielden over de misstanden omdat ze
bang zijn hun baan te verliezen. Feitelijk zijn ze monddood gemaakt. Het gevaar
van verdere escalatie ligt dan op de loer.
Medio juli van dit jaar is
het dan al zover en zijn het een paar bewoners van de vluchtelingenopvang die
misstanden aan de kaak stellen. Ditmaal onder andere via de coalitie- en
oppositiepartijen in de gemeenteraad en via het Eindhovens Dagblad. Weer is de
eerste reactie van het college dat ze zich niet herkennen in het geschetste
beeld, terwijl dit het zoveelste signaal is, dat er wel degelijk iets goed fout
zit in de wijze waarop wij deze kwetsbare groep opvangen. In tegenstelling tot
de oppositiepartijen zijn vooral de linkse coalitiepartijen vervolgens in geen
wegen of velden te bekennen. Deze coalitiepartijen geven in het op 12 oktober jl.
gevoerde debat wel aan, dat het jammer is dat het verhaal zo in de media is terecht
gekomen.
EINDHOVENS DAGBLADMaar hoeveel signalen wil je
hebben, voordat er iemand in actie komt? Het was een noodkreet en mede dankzij
de onderzoeksjournalisten van het Eindhovens Dagblad en de fracties van de VVD,
Helder Helmond en CDA is er wel wat beweging in dit dossier gekomen, al blijft
het helaas nog steeds minimaal. Bijzonder teleurstellend dat vooral linkse
coalitiepartijen het hierin weer laten afweten.
In een krantenartikel van het
ED van 5 augustus jl. geeft burgemeester Blanksma en regiomanager Vulders van
Vluchtelingenwerk de volgende verklaring af:
Ik citeer: ,, er zijn
gemeenten die overlastgevers gewoon op straat zetten”, zegt Vulders. Helmond
doet dat niet, aldus Blanksma: ,, Ik kom mijn zorgplicht na en bied altijd een
alternatief aan” Het is aan de persoon in kwestie om daar “ja” of “nee” op te
zeggen.
Hoe haaks staat deze
uitspraak, op hetgeen toch gebeurd is! In het geval van de uitgezette Oekraïense
vluchtelingen was dat alternatief er namelijk niet! Tenminste… niet vrijwillig.
De personen in kwestie konden helemaal geen Ja of Nee zeggen! Ze
werden zonder pardon gedwongen met spoed uit de opvanglocatie aan de
Nachtegaallaan gezet. Een nieuwe locatie werd in eerste instantie gevonden in
Lelystad, Chaam en Eindhoven.
RICHTLIJNENMet betrekking tot de
vluchtelingenopvanglocaties, zijn er duidelijke richtlijnen waar gemeenten zich
aan hebben te houden.
Artikel 9 van de Regeling
opvang ontheemden Oekraine stelt bijvoorbeeld dat de burgemeester de
bevoegdheid heeft om een bewoner over te plaatsen naar andere opvangvoorziening
in dezelfde gemeente. Verplaatsing naar een locatie buiten de gemeente hoort
hier niet bij, in tegenstelling wat nu wel gebeurd is.
Ook de Algemene wet
bestuursrecht is hierover duidelijk. Bij het beperken of intrekken van
verstrekkingen moet dit besluit onder andere voldoen aan de vereisten van
motivering, dossieropbouw, zorgvuldigheid, proportionaliteit en hoor en
wederhoor. Ook aan deze voorwaarden is niet voldaan.
SPOEDVan een spoedeisend karakter
waarmee de uitzetting heeft plaatsgevonden, kan dan al helemaal geen sprake
zijn. Immers op 5 september jl. zou er al een eerste onvolwaardige conceptrapportage/advies
van Vluchtelingenwerk hebben gelegen. Toch duurt het vervolgens weer enkele
weken voordat de burgemeester het besluit neemt om de klagende families met
jonge kinderen “met spoed” uit de vluchtelingenopvang te verbannen. Vanwaar
opeens die spoed in het kader van de veiligheid? Tot op heden is daar nog
steeds geen antwoord op gekomen.
Vluchtelingenwerk Nederland
heeft bevestigd dat er fouten door hen gemaakt zijn en heeft daarvoor ook haar
excuses gemaakt. In het debat gaf de burgemeester nadrukkelijk aan deze excuses
te hebben geaccepteerd. Op de vraag aan de burgemeester;,, wat zou u anders
hebben gedaan, als u het opnieuw kon doen?’’ kregen wij als antwoord dat de
burgemeester wellicht vluchtelingenwerk eerder had ingeschakeld. Excuses dat er bij de besluitvorming van de
burgemeester iets verkeerd was gegaan, kregen we, ook na enig aandringen, niet.
Het is duidelijk dat de nu
uitgezette gezinnen als voorbeeld dienen voor de andere opgevangen
vluchtelingen. Kritiek wordt niet geduld en wordt meteen bestraft.
TOEZEGGINGEN BURGEMEESTERDe burgemeester heeft in het
debat aangegeven voor de uitgezette vluchtelingen alsnog een opvanglocatie in
de directe omgeving te zoeken in samenspraak met de verantwoordelijk
staatssecretaris.
Ook gaat de burgemeester een
freelance kwartiermaker asiel en migratie aanstellen. Bijzonder aan deze
toezegging is dan wel weer dat de vacature voor deze functie al vanaf 9
september 2023 openstaat.
Daarnaast laat de
burgemeester een klanttevredenheidsonderzoek uitvoeren onder de bewoners van de
vluchtelingenopvanglocatie. Kanttekening daarbij is wel dat de kritische en uitgezette
bewoners hier niet aan deel mogen nemen. De toegevoegde waarde van een
dergelijk onderzoek ontgaat ons dan ook compleet omdat daarmee geen getrouw
beeld van de werkelijkheid geschapen kan worden. Hoe goed deze intenties ook
zijn, het resultaat zal zijn, dat vluchtelingen voortaan wel 2 keer nadenken
alvorens ze een kritisch geluid laten horen. De vrees zal er vanaf nu altijd zo
zijn, dat zij bij een dergelijk geluid de volgende slachtoffers van mogelijke
uitzetting kunnen zijn. Het vertrouwen is compleet verdwenen en het zal een
hele klus worden om dit te herstellen.
Het gebeurde eerder met onder
andere de medewerkers, het gebeurt nu weer met de bewoners. Iedereen gaat voortaan
zwijgen, met alle mogelijke vervelende gevolgen voor de toekomst. Het is
duidelijk dat het duidelijk schort aan de bescherming van klokkenluiders!
Ik vind dit een zeer
zorgelijke ontwikkeling omdat daarmee misstanden nog makkelijker en heftiger
kunnen escaleren. Met alle mogelijke vervelende gevolgen van dien.
GEEN ONAFHANKELIJK ONDERZOEKWij hadden als partij graag
gezien dat er een onafhankelijk extern onderzoek gedaan zou worden naar de mogelijke
misstanden in de vluchtelingenopvang. Op basis daarvan met een mogelijk
verbeterplan gekomen kunnen worden wat in
het belang is van het welzijn van onze Oekraïense vluchtelingen.
De fracties van VVD, Helder
Helmond en CDA hadden daarvoor een motie voorbereid. Deze is uiteindelijk niet
in stemming gebracht omdat met name de linkse coalitie dit idee niet zag
zitten. Bijzonder jammer dat de burgemeester de motie ook niet heeft willen
omarmen.
Het spreekt voor zich dat wij
dit dossier kritisch zullen blijven volgen!
Serge van de Brug
Fractielid
VVD Helmond
