Poliflw

Het nieuwe college is nu echt van start. Met name Karin van Werven kreeg niet de kans om zich even rustig in te werken. Ze mocht meteen aan de slag met een dossier dat net voor de zomervakantie de gemoederen nogal bezig had gehouden: De asielboot.

Over de aanleiding is in de media al genoeg geschreven. Op het allerlaatste moment kwam er voor de zomervakantie een voorstel van het college om spelregels op te stellen voor de plaatsing van een “Asielboot”, voor het geval de COA tijdens de zomermaanden een dergelijk verzoek zou doen aan de gemeente Huizen.

Wij stelden ons op het standpunt dat we even de tijd moesten nemen om de goede informatie op tafel te krijgen en het voorstel goed te wegen. Zeer tot ongenoegen van partijen als PvdA en Groen Links. Er werd nog geprobeerd om mij het buitenslapen van vrouwen en kinderen in de schoenen te schuiven. Voor die verantwoordelijkheid heb ik vriendelijk bedankt. Anders dan bij de opvang van Oekraïners en de huisvesting van statushouders hebben we het hier niet over een gemeentelijke taak, maar over een rijkstaak. Dit zal in de nabije toekomst gaan veranderen. En zonder de inzet van gemeenten lossen we de problemen in Ter Apel niet op. Maar als raadslid zijn we besteld om lokale problemen op te lossen. En daar ligt ook onze verantwoordelijkheid. Straks wordt mij ook nog het uiteengaan van Nick en Simon verweten. Het moet niet gekker worden. Bovendien als je niet zorgvuldig investeert in draagvlak, dan oogst je alleen maar onverdraagzaamheid. Kijk maar wat er nu in Tubbergen gebeurt. Een ruime meerderheid was het voor de zomervakantie met ons eens. Dus we spraken af dat we op 25 augustus opnieuw bij elkaar zouden komen om een afweging te maken.

Een aantal dagen na ons debat kwam de Volkskrant met een opvallende analyse. De problemen in Ter Apel worden mede veroorzaakt door het feit dat veel gemeenten in ons land achterlopen met het huisvesten van Statushouders. Dat zijn mensen die hier mogen blijven. Deze mensen verblijven noodgedwongen te lang in de centra. De gemeenten stellen daar onvoldoende woningen voor beschikbaar, waardoor er geen plek is voor nieuwe instroom. Ongeveer 200 gemeenten voldoen niet aan hun taakstelling. Huizen behoort tot de gemeenten die wel voldoet aan deze taakstelling. Maar gemeenten als Utrecht en Amsterdam, toch niet de meest rechtse gemeenten, hebben forse achterstanden. Dus als je al ergens je pijlen op moet richten, dan is dat niet de VVD-Huizen.

Naar gisteren bleek was het college op 7 juli ook niet helemaal volledig geweest. We zouden kaders moeten opstellen voor het geval COA ons een verzoek zou doen. Naar gisteren bleek is daar geen sprake van geweest. Het zou gaan om een aanbod van Huizen en geen reactie op de vraag. Karin van Werven liet daar geen misverstand over bestaan. Ik had liever gezien dat het college van meet af hier duidelijk over was geweest.

De opvang in het begin van het jaar is goed verlopen. Daar is bijna iedereen het wel over eens. Wij wilden eerst een duidelijk beeld hebben of we er van uit kunnen en mogen gaan dat dat opnieuw het geval is.  Is het nog steeds haalbaar en draagbaar. Ook nu we in onze gemeente een substantieel aantal Oekraïense vluchtelingen opvangen. Karin van Werven had haar huiswerk goed gedaan. Ze had de tijd genomen om ons betere informatie te verschaffen. om een zorgvuldige afweging te maken. En niettemin blijven er ook zorgen. Maar op enig moment moet je ook een besluit durven nemen. Als er een politieke wil is, dan kan er heel veel. Als er geen politieke wil is, dan kan er niets. De democratie is sterker dan de bureaucratie.

Ik heb namens de VVD aangegeven dat wanneer het haalbaar en draagbaar is, dan nemen we onze verantwoordelijkheid. En als je kijkt naar wat er op de mat is gelegd, dan liggen er geen feiten en omstandigheden op tafel die aanleiding geven tot een “nee” van onze kant. Het is de bijdrage die wij leveren aan de oplossing van de huidige crisis. Maar wat haalbaar en draagbaar is, kent ook in onze gemeente zijn grenzen. We hebben de periode afgegrendeld op maximaal zes maanden.

Als gemeenteraadslid sta ik voor de gemeentelijke autonomie. Binnen het kader van de wet ben je als gemeente de baas binnen je eigen gemeentegrenzen. En vanuit dat perspectief vind ik het ingrijpen van de staatsecretaris, hoewel hij van onze partij is, een dieptepunt. Het ingrijpen in Tubbergen is een uitnodiging voor onverdraagzaamheid.

Het wordt hoog tijd dat de rijksoverheid werk maakt van zijn eigen zorgplicht. Daar zijn ze voor besteld. En of je het nou oplost langs een restrictief toelatingsbeleid of door meer opvangcapaciteit. Dat is een andere discussie. Maar als je als rijkoverheid de  consequenties  bij de lokale samenleving legt en de lokale democratie ook nog eens buitenspel zet, dan verlies je ieder gezag. Ik ben wel eens trotser op mijn partij geweest.

Ging het nu dan allemaal in pais en vree. Niet helemaal. Zo nu en dan gebruikten we over en weer nog wat grote woorden. De burgemeester deed nog een beroep op ons om ons in de emotie niet te laten meeslepen. Die oproep haalde de scherpe kantjes er wel van af, maar kon het toch niet helemaal voorkomen. Maar de scherpe toon had nog een positief bijeffect, zo concludeerde ik na afloop met een paar collega-raadsleden. De tijd dat de opvangdiscussie gekaapt werd door partijen die iedere kritische vraag of kanttekening afdoen als xenofobe of extreemrechtse uitlatingen is echt voorbij. Dat wordt nu wel breed gezien als een zwaktebod. En dat is een groot goed. Laten we er nu voor waken dat de toon niet doorslaat naar de andere kant.

Al met al nemen we onze verantwoordelijkheid en dragen we bij aan de oplossing van een groot maatschappelijk probleem. Maar tegelijkertijd moeten we ook erkennen dat wat we lokaal aankunnen ook zijn grenzen kent. Op vrijdag 26 augustus werd bekend gemaakt dat gemeenten 20.000 woningen beschikbaar moeten stellen voor asielopvang. Het is nog niet duidelijk hoe dat ingevuld gaat worden. Maar dat gemeenten een lastige boodschap hebben te brengen aan mensen die al jaren op een wachtlijst staan, is wel duidelijk. 

Daarom ben ik samen met mijn oud fractiegenoot Jeroen een middagje gaan brainstormen met Nicolette en Robert van de ‘brugwachtersgroep’ om ideeën voor activiteiten te bespreken. Het was een heerlijke middag in de zon. Wat een prachtig stukje Huizen hebben we daar aan het water. Het wordt tijd dat hier ontspanning en gezelligheid  kan komen. Nautisch en sociale activiteiten, dat is waar de gemeente haar toestemming voor heeft gegeven en nu op korte termijn ook voor ‘mobiele horeca’. Dus waarom niet direct aan de slag, zodat we deze zomer al kunnen suppen, zeilen, muziek luisteren etc. met een hapje en drankje erbij.

p.s. hierbij doen we ook op deze plaats een oproep je te melden bij info@wsvdebrug.nl als je ideeën hebt om iets te doen op de Kop van de Aanloophaven. 

Zie in de bijlage het persbericht dat is geplaatst in de Gooi en Eemlander en Nieuwsblad voor Huizen. 

Gisteren heb ik mijn eerste motie ingediend die, na de vergadering van Fysiek Domein van drie weken geleden, als idee samen met het CDA is ontstaan om aandacht te vragen voor het op korte termijn plaatsen van foodtrucks op het strand aan de zomerkade en op de kop van de aanloophaven. Het strand is voorzien van 2 foodtruck plekken, die na een aanbestedingsronde in 2023 kunnen starten. Zonde om de mooiste plekken van Huizen aan het water niet eerder wat meer recreatieve waarde mee te geven.

Tijdens de motie bespreking heb ik ook mijn eerste debat ervaring bij de raadsvergadering opgedaan. Genoten van de dynamiek en veel geleerd van de kleinste opening die een oppositie partij vond om bezwaar te maken. Alert zijn op de kleinste details heb ik in een steile curve geleerd. De motie is met ruime meerderheid van de Raad aangenomen, alleen de PvdA, GroenLinks en SGP stemde tegen. Mooi resultaat! En nog mooier dat het College er direct mee aan de slag gaat om binnen de mogelijkheden van de wet invulling te geven aan onze vraag.

Als raadslid sta ik natuurlijk achter het ‘laten bruisen’ van Huizen en hiermee is een eerste stap gezet. Er volgen er meer J.

Op 24 juni is het nieuwe collegeprogramma gepresenteerd. De komende vier jaar maken VVD, Leefbaar Huizen, CDA en D66 deel uit van de coalitie. Alle partijen leveren één wethouder. Namens de VVD zal Roland Boom weer toetreden tot het college.

De VVD-fractie is blij met het afgesloten akkoord. We herkennen veel van onze punten terug in het nu afgesloten akkoord. Het akkoord combineert, financiële degelijkheid, een gezonde inhoudelijke ambitie met realiteitszin. De komende jaren worden de gemeentelijke belasting naast de inflatie niet verder verhoogd. Er is aandacht voor veiligheid en er is in het akkoord vastgelegd dat er in de nieuwe periode opnieuw middelen beschikbaar gesteld worden voor toezicht op straat. Na de succesvolle realisatie van de eerste fase van de Zomerkade, zal in de komende collegeperiode de volgende fase ter hand worden genomen. Daar zijn in het akkoord extra middelen voor gereserveerd.

Tenslotte bedanken we formateur Bastiaan Postma. Onder zijn leiding is dit akkoord tot stand komen. De installatie van het nieuwe college is gepland op vrijdag 8 juli. 

Stel je geeft een feest. Laten we zeggen: een barbecue. Je schat van te voren in hoeveel geld je er aan uit wilt geven. Je nodigt iedereen uit die je kent. Het moet echt iets speciaals worden. En je vraagt aan iedereen wat ze die dag willen drinken en eten. Hamburgers, worstjes, biefstuk, vis. Ja, zelfs voor de vegetariërs onder ons is er ruimte. Er wordt enthousiast gereageerd. Je verzamelt alle reacties en enthousiast mail je of app je de resultaten terug. Iedereen verheugt zich steeds meer op het feest. Dan wordt het tijd om nog eens goed naar het boodschappenlijstje te kijken en vooral naar de vraag wat het allemaal gaat kosten.  En je weet, eigenlijk had je dat al veel eerder moeten doen. En hoe je ook rekent, de kosten vallen veel hoger uit. Ongeveer het dubbele. En opeens zie je wat er mis is gegaan: De kosten voor de barbecue, de drank, de houtskool en de sauzen stonden wel op het lijstje. Maar je was het vlees vergeten. Oeps, wat nu?

Vorige week al kwam het college met een opmerkelijke mededeling. De kostenraming voor het herinrichtingsproject van de wijk Stad en Lande gaat geen 10 miljoen kosten, maar 20 miljoen. Een verdubbeling dus. 10 miljoen, dat is twee keer de jaarlijkse OZB-opbrengst. Een enorm bedrag. Voor de goede orde: het gaat hier om plannen. Er is nog nauwelijks geld uitgegeven. Dus we kunnen de plannen nog stopzetten en dan hebben we een dreigende financiële strop afgewend. Maar als je goed kijkt lijkt er wel wat meer aan de hand. Ik heb onmiddellijk aan het college gevraagd om deze mededeling openbaar te maken. Maar omdat er cijfers in stonden wilden ze de hele mededeling vertrouwelijk houden. Fijn dat het college nu toch op haar schreden is teruggekeerd.

Zoals ik in mijn vorige blog al schreef heeft de gemeente met veel tam tam de dit project op haar website aangekondigd: “De komende jaren vervangen we het riool in de wijk Stad en Lande. Tegelijkertijd richten we ook de openbare ruimte in de wijk opnieuw in. Dat doen we onder de naam ‘Herinrichting Stad en Lande’. We bereiden dit project nu voor en daar willen we u bij betrekken”,  zo valt op de website van de gemeente te lezen. Er is een uitgebreide enquête gehouden. Ruim 500 inwoners hebben hierop gereageerd. Een extern bureau heeft hier een mooie digitale rapportage van gemaakt, inclusief een document van bijna 100 pagina’s, waarin je alle antwoorden kunt teruglezen. Het gaat dus niet om zo maar een plannetje, het is serieus voorbereid. Nou ja, serieus….

Welk beeld roept dit op bij de inwoners van de wijk Stad en Lande. Stel je voor: de gemeente kondigt aan dat in jouw wijk niet alleen het riool wordt vervangen, maar ook de hele openbare ruimte opnieuw wordt ingericht. Je gaat serieus in op de vragen die worden gesteld en straks moet je misschien wel uit de krant vernemen dat de gemeente zich 10 miljoen verrekend heeft en dat het hele project mogelijk niet doorgaat. Dat komt maar ten dele doordat alles duurder is geworden. Er zijn gewoon kosten niet meegenomen. Zo zijn de kosten voor de vervanging van de bomen op nul euro geraamd.

Ik hoef niet uit te leggen wat dat doet met het vertrouwen in de lokale overheid. En daarom is het goed dat wij daar als gemeenteraad snel een stevig debat over hebben met verantwoordelijk wethouder Marlous Verbeek.

Dit roept een flink aantal vragen op. Hoe is de voorbereiding geweest? Welke projectplannen hebben op tafel gelegen? Wie heeft die ramingen vastgesteld? Je mag toch verwachten van een professionele organisatie dat ze projecten die tien of twintig miljoen gaan kosten op een ordelijke wijze voorbereiden voordat je een hele wijk erbij gaat betrekken.

En wanneer is het besluit genomen om dit project van start te laten gaan. Welke bestuurlijke regie is hierop geweest?  Wanneer droeg de wethouder kennis van deze kostenoverschrijding? En wanneer was het college hiervan op de hoogte? Enkele weken geleden heeft de verantwoordelijk portefeuillehouder een overzicht  naar de formatietafel gestuurd.  Omdat het college hier toen nog niet van op de hoogte was, hebben wij erop aangedrongen dat het college zo snel mogelijk de hele raad moest informeren. Alle raadsleden moeten over dezelfde informatie kunnen beschikken, ongeacht of je coalitiepartij of oppositiepartij bent. Anders kunnen we onze controlerende taak niet goed uitoefenen. En dat brengt mij bij de vraag: Waarom worden we daar nu pas van in kennis gesteld? Is het toeval dat deze informatie naar buiten komt nu de formatie in een afrondend stadium is en het vertrek van de wethouder aanstaande is?  

Wat zegt dit over de aansturing van de ambtelijke organisatie? In hoeverre heeft de ambtelijke leiding de zaak goed in de grip? Ik zal dat toelichten: Bij het begin van de formatie kregen we een mooi “overdrachtsdocument” op tafel. Het gaf aan voor welke cruciale keuzes we de komende raadsperiode komen te staan. Het is echt een mooi document en ook zorgvuldig opgesteld. Zo lijkt het althans. Over Stad en Lande valt er in het document niets te lezen. We hebben vanaf de formatietafel nog aan de ambtelijke leiding gevraagd of er nog meer ontwikkelingen zijn, waar we rekening mee moeten houden. Het antwoord van de ambtelijke leiding op 13 april was:

“We hebben al ons bekende ontwikkelingen in kaart gebracht en geprobeerd daar een financiële inschatting bij te geven. Overige ontwikkelingen kunnen we niet schetsen. In zijn algemeenheid kun je zeggen dat de economische ontwikkelingen ons zorgen baren. Denk dan aan de daarbij behorende verschijnselen als leveringsproblemen, inflatie en recessie. Tot zover!”

En dat roept dan meteen de vraag op: wat weet de ambtelijke leiding nog meer niet? Eerder al zijn er twijfels geuit over het in control zijn van de ambtelijke organisatie. Voorafgaande aan het debat over het Deloitte-rapport schreef voormalig gemeenteraadslid Kees de Kok in de Gooi en Eemlander van 26 september 2019 een vlijmscherpe analyse hoe de checks and balances in de organisatie hadden tekortgeschoten. Het zou zo maar kunnen dat deze analyse aan actualiteit nog niets heeft ingeboet. Daar komt bij dat de verantwoordelijk portefeuillehouder ook nog eens de bestuurlijke verantwoordelijkheid draagt voor de kwaliteit van de ambtelijke organisatie. De huidige situatie roept dan ook de vraag op wat de bestuurlijke regie is geweest op de noodzakelijke doorontwikkeling van de ambtelijke organisatie en welke resultaten daarbij zijn geboekt.

Grote kans dat de bewoners in de wijk Stad en Lande de grote verliezers zijn. Want waar haalt de gemeente zo maar € 10 miljoen euro vandaan. Welke verwachtingen zijn er gewekt in de wijk? Zijn er ook al toezeggingen gedaan? Hebben wij als gemeenteraad nog onze handen vrij om dit traject stop te zetten. Strikt formeel zal dat ongetwijfeld het geval zijn. Maar geldt dat nog steeds als we de verwachtingen die al dan niet zijn gewekt ook laten meewegen? Daar moet een duidelijk antwoord op komen.

En tenslotte misschien wel de belangrijkste vraag: welke lessen moet we hieruit trekken? Op de formatietafel lag een onderzoeksrapport waarbij geconcludeerd werd dat er de komende jaren fors extra geld moest worden uitgetrokken om de formatie in de organisatie op orde te brengen. Het rapport maakt ook wel duidelijk dat er meer nodig is dan alleen maar extra mensen erbij. Het is dus geen kwestie van: het budget incasseren, mensen aannemen en vervolgens op de oude voet verder gaan. Hoe geef je sturing aan die veranderopgave? Dat wordt een uitdagende klus voor het nieuwe college en de nieuwe wethouder Personeel en Organisatie.

De raad is het aan zich zelf verplicht om dit stevig uit te zoeken en de verantwoordelijk wethouder, nu het nog kan, hierover ter verantwoording te roepen. Er valt heel wat uit te leggen. Vragen moeten niet onbeantwoord boven de markt blijven hangen. Maar linksom of rechtsom, de burger van de Huizen is de dupe. Of het nou de wijkbewoner van Stad en Lande is, die de mooie plannen van de gemeente in rook ziet opgaan of de belastingbetaler die uiteindelijk moet opdraaien voor de ontbrekende 10 miljoen. Deze situatie kent alleen maar verliezers. We zullen hard moeten werken om dat vertrouwen te herstellen. 

Afgelopen zaterdag kregen we een vertrouwelijke mededeling in onze mailbox. De inhoud was nog al beladen. Na lezing van dat stuk kon er voor mij maar één conclusie zijn: de herinrichtingsplannen van de Wijk Stad en Lande, waar een grootscheeps participatietraject voor is opgetuigd, staan op losse schroeven.

Met veel tam tam heeft de gemeente dit project op haar website aangekondigd: “De komende jaren vervangen we het riool in de wijk Stad en Lande. Tegelijkertijd richten we ook de openbare ruimte in de wijk opnieuw in. Dat doen we onder de naam ‘Herinrichting Stad en Lande’. We bereiden dit project nu voor en daar willen we u bij betrekken”,  zo valt op de website van de gemeente te lezen. Er is een uitgebreide enquête gehouden. Ruim 500 inwoners hebben hierop gereageerd. Een extern bureau heeft hier een mooie digitale rapportage van gemaakt, inclusief een document van bijna 100 pagina’s, waarin je alle antwoorden kunt teruglezen.

Als je zoveel mensen erbij betrekt en er dreigt mogelijk een kink in de kabel te komen, dan deel je dat toch in alle openheid? Ik was dan ook verbaasd om te lezen dat het college, onder aanvoering van verantwoordelijk wethouder Marlous Verbeek geheimhouding op dit stuk heeft opgelegd. En dat betekent dat wij als raadsleden hier niet uit kunnen citeren. En veel erger nog, alle bewoners die actief hebben meegewerkt aan de voorbereiding van dit traject blijven van informatie verstoken. Ik hoef niet uit te leggen wat dat doet met het vertrouwen in de lokale politiek.

Nog niet zo lang geleden heeft de gemeenteraad uitgesproken dat we heel terughoudend moeten zijn om stukken niet openbaar te maken. Je moet in de volle openbaarheid durven uit te leggen waar je mee bezig bent, welke resultaten je hebt gehaald, waar je trots op bent en ja, ook wat er mis is gegaan.

Toegegeven, er stonden een paar getallen in de mededeling. Maar om nou onmiddellijk alle stukken vertrouwelijk te maken waar getallen in staan, dan blijft er van de openbaarheid niets over. Pas als de belangen van de gemeente echt geschaad worden, dan kun je niet anders dan stukken vertrouwelijk behandelen. Maar daar moet je echt terughoudend in zijn.

Ik heb onmiddellijk aan mijn collega’s in de raad en aan het college voorgesteld om deze mededeling openbaar te maken. Dan kunnen we met elkaar in alle openheid in gesprek over de ontstane situatie, de oorzaken ervan en de lessen die we er uit trekken.

Gaandeweg zie ik dat er ook steun ontstaat van andere partijen. Ik hoop dat dit voor het college voldoende reden is om zo snel mogelijk dit besluit openbaar te maken. In Den Haag worden zelfs alle whatsapp-berichten openbaar gemaakt en hier in Huizen zouden we op ieder gevoelig dossier de geheimhouding opleggen. Dat is echt een brug te ver. 

De periode waarin de coalitieonderhandelingen plaats vinden is een wat onwerkelijke periode. Het zittende college komt niet meer met nieuw beleid. Alleen de hoogst noodzakelijke voorstellen worden nog aan de raad voorgelegd. De formerende partijen zijn weliswaar druk bezig met het schrijven van een akkoord, maar het is nog even wachten voordat we daarover het publieke debat kunnen voeren.

Niettemin hadden we deze week wel een commissieronde. Onze fractie weet zich inmiddels ondersteund door vier nieuwe lijstopvolgers. Dat zijn mensen die wel op de lijst staan, maar niet gekozen zijn in de gemeenteraad. Iedere fractie mag zich maximaal door vijf lijstopvolgers laten ondersteunen. In ons geval zijn dat Jeroen Ribberink, Corinne Loenen, Joeri Donker en Tom Pouw. Als Roland straks doorschuift naar het college, dan zal Tom de plek van Roland innemen in de gemeenteraad.

Corinne wist meteen de pers te halen met haar vragen over het niet doorgaan van een door de gemeente georganiseerd feest voor jongeren. Na afloop van de Coronaperiode zou er behoefte zijn aan een feest voor jongeren. Er bleek echter nauwelijks belangstelling voor te zijn. Nu wil men bekijken of de doelgroep verbreed kan worden. Daar vallen best de nodige kritische kanttekeningen bij te plaatsen. Als er geen belangstelling voor is, blaas het dan gewoon af. Daar is niets mis mee. Beter om op je schreden te terug te keren dan dat je de indruk wekt dat het geld je in de hand brandt en dat het koste wat het kost ook uitgegeven moet worden. Een soort van “Geld zoekt feest”. Terecht dat Corinne daar namens de VVD kritische kanttekeningen bij plaatste.

Van een afstand heb ik de commotie gevolgd rondom de bouwplannen van de Vituskerk en de rol die wij daarbij als gemeenteraad hebben en vooral denken te hebben. De plannen die het bestuur van de Vituskerk heeft met deze locatie stuiten op bezwaren van omwonenden. En dat is natuurlijk heel legitiem. En de vraag diende zich ook aan of de raad niet eerder in dit proces moest worden meegenomen en in hoeverre wij in onze kaderstellende visies wel of geen waarborgen hadden opgenomen voor het behoud van dit type gebouwen. Dat wordt nog wat, bedacht ik me, als straks de nieuwe Omgevingswet van kracht wordt. Minder regels en minder vergunningen, een grotere rol voor de kaderstelling vooraf via het Omgevingsplan en een korte doorlooptijd. Dan kunnen we als raad nog minder ingrijpen gedurende het proces dan nu het geval is.  Dat kan nog wel eens uitdraaien op een feest van teleurstellingen. Maar misschien ben ik nu te somber.

De eerste raadswerkgroep in de nieuwe coalitieperiode is in wording. Margot Leeuwin deed de suggestie om via een raadswerkgroep te bekijken hoe wij meer grip krijgen op onze verbonden partijen, zoals Tomin-Groep, Regio Gooi- en Vechtstreek, GAD, GNR, Veiligheidsregio en dat soort partijen. We worden bij deze partijen vertegenwoordigd door de leden van het college. Het is als individuele raad ingewikkeld om hier grip op te krijgen. We zijn maar één van de soms vele gemeenten die hierin deelnemen. En als de meerderheid beslist, dan heb je het nakijken en mag je wel meebetalen aan de rekening. Dus met de gedachte van Margot ben ik het wel eens. Maar uit eigen ervaring weet ik hoe ingewikkeld het is om goede spelregels hiervoor af te spreken. Daarom wilde ik het initiatief graag bij wethouder Bert Rebel neerleggen. Bert is verantwoordelijk voor een goed systeem van aansturing van de verbonden partijen. Maar Bert wilde daar niet van weten. Hij liet het graag over aan de raad. Ik hoop dat Bert hier goed over nagedacht heeft. Hij loopt hiermee namelijk wel een risico. Als we met elkaar tot een set van eisen komen, en die wordt raadsbreed gedeeld, dan zal hij weinig anders kunnen dat dit uit te voeren. Edwin Koning en Rob Bource onderkenden dit risico. Maar zijn eigen CDA vond het kennelijk prima om een werkgroep in te stellen. Eerst gaan we nog kijken of we het zelf gaan uitvoeren, of toch een opdracht gaan geven aan de Rekenkamercommissie. Maar als we het zelf gaan doen, dan doen we als VVD ook vol enthousiasme mee. En dan is het aan Bert en zijn ambtenaren om de uitkomsten van dit proces straks uit te voeren. Ik denk dat ik in zijn plaats iets meer aan het stuur was blijven zitten.

Joeri Donker tenslotte vroeg namens de VVD ook aandacht voor de risico’s van de cybercriminaliteit en de kwetsbaarheid van de gemeente daarbij. Een mooi thema en goed dat we werken aan de bewustwording op dit thema. De risico’s nemen alleen maar toe.

En dan zou je nog vergeten dat we ondertussen hard werken aan een coalitieakkoord. Bastiaan Postma heeft namens de formerende partijen laten weten dat we gestaag doorwerken en dat we koersen op een installatie op 8 juli. Ondertussen hebben de andere partijen een soort van samenwerkingsagenda op 3 onderdelen gepresenteerd. Dat biedt zeker  perspectief op een mooie samenwerking in de voor ons liggende periode. 

Afgelopen maandag kregen de raadsleden een toelichting op het zgn. “BMC-rapport”, waarin een analyse was gemaakt van de ambtelijke organisatie. Het huidige college van burgemeester en wethouders had opdracht gegeven voor dit rapport en enkele weken geleden al aangegeven zich in het geschetste beeld te herkennen. Net voor de installatie van de nieuwe raad is dit rapport naar buiten gebracht, zodat het ook bij de formatiebesprekingen betrokken kan worden.

Hoofdlijn van het verhaal is dat we een organisatie hebben met hard werkende en betrokken ambtenaren. Maar in vergelijking met andere gemeenten is, zeker in het fysieke domein (zeg maar: openbare werken) en de bedrijfsvoering (financiën, personeelszaken) de formatie krap te noemen. Willen we onze plannen kunnen realiseren dan moeten we meer mensen gaan aannemen. En daar hangt al gauw een prijskaartje aan:  circa € 1,5 miljoen per jaar. Daarvoor is op dit moment geen ruimte binnen onze begroting. Dat wordt nog een hele puzzel.

Omdat de onderzoekers collega’s van mij zijn, had ik mij voorgenomen om me afzijdig te houden van het stellen van vragen. Toeval of niet, ik was sinds het afgelopen weekend getroffen door het Coronavirus, dus ik kon de bijeenkomst alleen digitaal bijwonen.

De onderzoekers kwamen tot de conclusies dat behalve formatie uitbreiding er meer samengewerkt moest worden tussen de afdelingen en dat er minder ad hoc gewerkt moest worden en meer koersvast. Dat laatste woord is mijn eigen vertaling. In het rapport viel te lezen dat ambtenaren van mening waren dat er veel kostbare tijd verloren ging aan het beantwoorden van raadsvragen. In hun beantwoording op de vragen van de raadsleden gaven de onderzoekers aan dat ook de raad zich meer op de strategische kaders moet richten en minder op de waan van de dag. Als de raad ad hoc reageert, moet je niet vreemd opkijken als de organisatie zich er naar gedraagt.

En daar zit natuurlijk net de spanning: we hebben als raad niet alleen een kaderstellende rol (zeg maar de grenzen van het speelveld bepalen waarbinnen het college een zekere vrijheid van handelen heeft), maar ook een controlerende en volksvertegenwoordigende rol. Een goede controleur en een goede volksvertegenwoordiger is soms wat onvoorspelbaar en ad hoc in zijn handelen. Alleen dan kun je effectief tegenspel bieden aan het college van burgemeester en wethouders en de ambtenaren.

En de vraag is nu: zijn we daar niet wat in doorgeschoten? Als ik de onderzoekers moet geloven dan zou dat wel eens het geval kunnen zijn. Ik moet daar wat voorzichtig in zijn. Ik kom net kijken. Ik ben er acht jaar uit geweest. Maar als ik kijk naar de mogelijkheden die we hebben om het college te bevragen, dan is dat wel echt ruim bemeten: in elke raadscommissie is er gelegenheid tot het stellen van vragen die dan tijdens de commissievergadering behandeld worden. Daarnaast hebben we de mogelijkheid om schriftelijke vragen te stellen aan het college. De beantwoording daarvan komt rechtstreeks op de raadsagenda. In dezelfde raadsvergadering kunnen we dan ook nog eens mondelinge vragen stellen die we vooraf moeten aankondigen. En of dat nog niet alles is: we hebben ook nog de mogelijkheid om een interpellatiedebat aan te vragen over een actueel onderwerp. Al gebiedt de eerlijkheid te zeggen dat we daar in de afgelopen 20 jaar maar één keer gebruik van hebben gemaakt.

Als je het mij vraagt zou het afschaffen van het mondelinge vragenuurtje in de raad nauwelijks een nadelige impact hebben op onze controlerende en volksvertegenwoordigende rol. Daarmee dragen we tegelijkertijd uit dat we ons meer willen focussen op de strategische kaders om op die manier de koersvastheid van de organisatie te faciliteren. 

Woensdag 30 maart werd de nieuwe gemeenteraad geïnstalleerd. Het is altijd weer een plechtig en feestelijk moment als de 27 raadsleden door de burgemeester worden beëdigd. Voor sommigen begint het al routine te worden en voor de nieuwelingen is het extra spannend om voor het eerst in deze “arena” te mogen aantreden. Maar veteraan of nieuweling: iedereen vindt het belangrijk genoeg om zich te laten vergezellen door partners en kinderen. En dat maakt het extra bijzonder. En  laten we eerlijk zijn: zonder steun van de mensen om je heen kun je dit werk niet goed doen.

Voor de politieke fijnproevers viel er veel te genieten in het agendapunt dat aansluitend was geagendeerd: de beschouwingen van de fractievoorzitters op de verkiezingsuitslag en de gevolgen daarvan voor de formatie. Elders op deze pagina heb ik verslag gedaan van mijn inbreng namens de VVD-fractie.

Het benoemen van de financiële realiteit (of in gewone mensentaal: “er is geen geld”) raakte een open zenuw bij met name PvdA en Groen Links. De afgelopen jaren zijn de kosten in de Jeugdzorg fors opgelopen. Karin van Werven, de huidige fractievoorzitter van D66, gaf aan dat zij in de vorige periode regelmatig had aangedrongen op meer grip en inzicht in de kostenontwikkeling van het Sociaal Domein. Zij concludeerde dat daarin tijdens de vorige collegeperiode te weinig voortgang was geboekt. Ik ben er niet bij geweest, maar ik kan niet anders dan concluderen dat de cijfers haar geen ongelijk geven.

Groen Links en PvdA wilden woensdagavond die realiteit duidelijk nog niet onder ogen zien. In hun bijdrage ging het vooral over de vraag waar de gemeente nog meer geld aan moest uitgeven. En degenen die daarbij wijzen op de beperkingen van de financiële haalbaarheid wordt al gauw een te enge blik verweten. Zo ook woensdagavond.

Ga je politiek bedrijven door alleen je verlanglijstjes in te dienen, of neem je ook je verantwoordelijkheid als je ingewikkelde keuzes hebt te maken. En mijn voorspelling is: voorlopig hebben we met het laatste te maken. Om een voorbeeld te geven: Het Rijk heeft de gezamenlijke gemeenten in  2022 en 2023 voor ongeveer 1,5 miljard aan extra middelen toegezegd voor de Jeugdzorg. In 2026 is dit bedrag ruim een miljard lager: net geen € 400 miljoen. Dat miljard is omgerekend voor Huizen ongeveer € 2 miljoen, dat we linksom of rechtsom binnen de begroting moeten zien te vinden de komende periode. Ga er maar aan staan.

PvdA en Groen Links gaven aan dat ze graag mee willen denken over de richting waarbinnen het nieuwe college haar plannen zal moeten maken. En ik neem aan dat ze dan ook willen meedenken over de ingewikkelde keuzes die we hierin met elkaar te maken hebben. Dat is winst. Ik heb ook al aangegeven dat we de denkkracht van alle 27 raadsleden hard nodig hebben om dit tot een goed einde te brengen, zodat er ook na 2026 nog een stabiele basis ligt waar een volgend college en een volgende gemeenteraad weer op kan voortborduren, zoals wij dankbaar gebruik maken van de inspanningen van de generaties die voor ons de gemeente hebben bestuurd.

Maar duidelijk was wel dat een paar partijen wakker gekust werden door het financiële perspectief dat ik inbracht. Maar dat wakker kussen was niet voor iedereen een onverdeeld genoegen, zo bleek woensdagavond. Dat is een zorg waarmee ik kan leven. 

Aansluitend aan de beëdiging van de nieuwe raadsleden gaven de fractievoorzitters een beschouwing op de verkiezingsuitslag en de formatie. Erwin Ormel wees namens de VVD op de grote uitdagingen die voor ons liggen om de ambities betaalbaar te houden. Hij noemde de financiële uitdaging als de grote roze olifant in het midden van de raadszaal en wees op het belang om dit in gezamenlijkheid aan te pakken. Via deze link kun je de bijdrage van Erwin Ormel terugzien.