Het is een vervelend jaar. Corona heeft een enorme impact. Er zijn veel mensen die een zwaar persoonlijk verlies geleden hebben en ook Katwijk is hard getroffen. Iedereen is het ook gewoon zat en wacht met smart op goed nieuws. Gelukkig gebeuren er ook mooie dingen. De flexibiliteit en veerkracht van iedereen is mooi om te zien. Er is ook licht aan het eind van de tunnel, er zijn vaccins.
Maar we moeten ook weer veel bezuinigen in Katwijk. Meer dan vijf miljoen euro moet er per jaar minder worden uitgegeven door de gemeente. Daarom komt het college met een dik pakket aan maatregelen om te bezuinigen. Als het aan het college ligt gaat er minder geld naar sociale en maatschappelijke voorzieningen. Er gaat minder geld naar duurzaamheid en er gaat minder geld naar cultuur, kennis en onderwijs. De belasting gaat omhoog.
Laten we daar maar meteen mee beginnen. Gemiddeld gaat ieder huishouden met een eigen woning de komende jaren een paar tientjes per jaar meer betalen. Mede daardoor kunnen we voorkomen dat we verenigingen helemaal niets meer kunnen bieden. We kunnen maatschappelijk en sociale voorzieningen in stand houden. We kunnen investeren in de toekomst van onze jongste inwoners die nu in verouderde schoolgebouwen les krijgen.
Is er nog geld voor onderwijs?
Een schoolgebouw moet goed zijn. Kinderen verdienen een gezond leerklimaat. D66 is blij dat sinds het begin van dit jaar eindelijk het plan om de oude schoolgebouwen aan te pakken eindelijk af is. In dat plan wordt voor de komende twintig jaar meer dan honderd miljoen euro geïnvesteerd in de nieuwbouw van schoolgebouwen en gymzalen. En dat is hard nodig. Neem de Christelijke Opleidingsschool: een markant gebouw in Katwijk, maar totaal niet meer geschikt voor het onderwijs van nu.
De komende jaren moet ieder jaar minstens één nieuw schoolgebouw gebouwd worden. Het college stelt nu voor dat we na vijf jaar trager gaan vernieuwen. Wat D66 betreft is dat niet de juiste oplossing. Wij willen dat meer scholen samen met kinderopvang en andere maatschappelijke partners in één gebouw gaan zitten. De school wordt zo het middelpunt van de buurt. Ook in de avonduren kan dat gebouw gebruikt worden. En door te combineren kun je voordeliger bouwen. Zo wordt het geld goed besteed.
Het college stelt ook voor om te bezuinigen op onderwijsbeleid. Voor D66 is dit lastig te verkroppen. Wij willen kansen voor iedereen om een leven lang te leren. De lokale onderwijsagenda waar D66 al jaren voor pleit is eindelijk af. Bij het schrijven van de onderwijsagenda zijn niet alleen scholen betrokken, maar ook brede maatschappelijke verenigingen en initiatieven. Want leren doe je niet alleen op school. Nu, voor de gemeenteraad de onderwijsagenda heeft besproken, wordt er gezegd dat er minder geld nodig is. Ook is de verwachting dat er voor onderwijs meer geld komt uit Rijk. Wij moeten de wethouder hierop vertrouwen, maar sluiten niet uit dat we bij de onderwijsagenda zullen pleiten voor extra investeringen. Belangrijk is in ieder geval dat voorkomen wordt dat kinderen achterstanden oplopen. Dat blijft volgens de wethouder gewoon overeind. Toch dienen we samen met GB en PvdA een amendement in waarin we dit ook echt met elkaar afspreken.
Is er nog geld voor duurzaamheid?
Er wordt bezuinigd op duurzaamheid. Voor D66 een pijnlijke maatregel. Mensen zijn gelukkig zelf steeds meer bezig met de verduurzaming van hun woning. Een goed geïsoleerd huis scheelt in de stookkosten en het woont ook comfortabeler. Een investering op de korte termijn is een besparing op de lange termijn. Subsidie voor energiebesparende maatregelen kun je ook via het Rijk krijgen, dat hoeft de gemeente in dit financieel zware weer dan dus even niet te doen.
Het is belangrijk dat Katwijk wel blijft investeren in duurzaamheid. Dat gebeurt ook, maar het wordt de komende jaren wel iets minder. Het duurzaamheidsbeleid gaat zeker niet van tafel en dat zou voor D66 ook onacceptabel zijn. We vinden het bijvoorbeeld belangrijk dat het werk van energieambassadeurs door kan gaan. Wel zal het voor deze vrijwilligers zwaarder worden want ze krijgen minder ondersteuning van de gemeente. Als we voor duurzaamheid meer vanuit het Rijk krijgen, dan moet dit wat D66 betreft ook direct weer ingezet worden om Katwijk te verduurzamen. Omdat we bezuinigingen op onze maatschappelijke en sociale voorzieningen en op het kennis en cultuur willen terugdraaien, zijn we bereid om in duurzaamheid iets minder geld te stoppen. Maar wat D66 betreft niet minder energie!
Is er nog geld voor maatschappelijke voorzieningen, kennis en cultuur?
Al sinds 2010 wordt er bezuinigd op kennis en cultuur. De bibliotheek moet het al jaren met steeds minder geld doen. Daar stond tegenover dat er een nieuwe toekomstbestendige bibliotheek zou komen. Die is er na 15 jaar nog steeds niet. Ondertussen stroomt het water bij de bibliotheek door het lekke dak naar binnen. D66 is nog steeds bereid te investeren in nieuwbouw voor een kennis- en cultuurcentrum in Katwijk.
We willen ook niet bezuinigen op de vrijwilligers van de jongerencentra. De inkt van de maatschappelijke agenda is nog niet droog, of het geld wordt er alweer weggehaald. Zonde en wat ons betreft doen we dat dus niet zomaar.
Waar gaan we dat allemaal van betalen?
We hebben nu gezegd waar we niet op willen bezuinigen. Maar het geld moet ook ergens vandaag komen. We kunnen deze voor ons niet wenselijke bezuinigingen tegenhouden door ergens anders te bezuinigen. Neem bijvoorbeeld het wegonderhoud. Het geld voor onderhoud aan wegen is nog geen twee jaar geleden, vlak voor de bezuinigingen in 2019 en deze bezuinigingsronde, verdubbeld naar ruim 2 miljoen per jaar. Wij stellen samen met de PvdA voor om een gedeelte van die verhoging terug te draaien, zodat we onze maatschappelijke voorzieningen kunnen behouden.
Bezuinigingen op wegenonderhoud leidt tot hogere kosten in de toekomst. Maar niemand noemt de kosten voor de maatschappij als we de zorg verschralen. Als we maatschappelijke voorzieningen, kennis en cultuur kapot bezuinigen. Als die voorzieningen weg zijn, dan komt dat niet meer terug. Niemand noemt de kosten van kinderen die achterstanden oplopen in het onderwijs. Hoeveel kost dat ons in de toekomst? D66 wil investeren in de jeugd en in de toekomst van onze gemeente. Daar komt bij dat we een korting op het wegenonderhoud waarschijnlijk pas over een paar jaar hoeven te doen. De bezuinigen op het sociaal domein, op maatschappelijke voorzieningen, op kennis en cultuur en op onderwijs die zou je nu moeten doen. Als we nu bezuinigen op mensen dan voelen ze dat meteen.
Kunnen we nog wel bouwen?
Er ligt nu een goede woonagenda om betaalbare huizen in Katwijk te bouwen en ze daarna ook betaalbaar te houden. Op projectlocatie Valkenburg komen betaalbare nieuwbouwwoningen en komen meer dan duizend sociale woningen. Het aantal nieuwbouwlocaties in de gemeente wordt naast Valkenburg wel steeds minder. We zullen daarom ook moeten kijken naar het slopen en nieuwbouw van bestaande gebouwen, zoals de torenflats. Daarbij zullen we soms de hoogte in moeten. Dat kan niet overal en daar moet de gemeente met de inwoners over in gesprek. Voor D66 is het belangrijk dat iedereen een betaalbaar dak boven het hoofd heeft.
Mag ik hier nog iets van vinden?
Als het om je eigen straat of buurt gaat, weet je vaak zelf heel goed wat anders of beter kan. Wij willen dat inwoners meer zelf kunnen doen als het gaat om hun omgeving en wij willen inwoners meer invloed geven op de besluiten van de gemeente. We gaan door met onze plannen voor de democratie van nu. Dat zeiden we vorig jaar ook. Eerlijk is eerlijk, het is D66 niet gelukt om dit jaar met een nieuw initiatiefvoorstel te komen voor meer burgerinspraak. Dat gaan we in 2021 goed maken. Inwoners moeten beter betrokken worden. D66 heeft vertrouwen in de inwoners.
We zetten ons in voor mensen en de toekomst
D66 wil investeren in de mensen van Katwijk. We willen investeren in onze jeugd, in kennis en cultuur, in maatschappelijke voorzieningen en in onderwijs. We hebben de plicht om nu de juiste keuzes te maken voor de volgende generatie, want daar ligt de toekomst van onze gemeente.