Spreektekst van fractievoorzitter Sieta Vermeulen tijdens de Algemene Beschouwingen 2022-2025 van de gemeente Wijdemeren
Geacht college en leden van de raad, alle aanwezigen en luisteraars thuis.
Bij het voorbereiden van de algemene beschouwingen heb ik de bijdrage van de VVD fractie van vorig jaar er nog maar eens bij genomen. En dan moet ik helaas tot de conclusie gekomen, dat de zaken die de VVD vorig jaar naar voren heeft gebracht nog steeds spelen, met als belangrijkste punten de hoge kosten voor jeugdzorg en WMO en de problemen binnen de ambtelijke organisatie. En wat dit laatste betreft noemden wij vorig jaar, dat de ambtelijke organisatie gegroeid en versterkt was, maar dat de resultaten nog niet helemaal uit de verf kwamen.
Naar nu blijkt is dit laatste een wel heel voorzichtige, véél te voorzichtige conclusie geweest. Het rapport van Necker Van Naem geeft ons een heldere inkijk in de problemen die er spelen. Natuurlijk heeft dit voor een deel te maken met de corona pandemie. En Wijdemeren is niet de enige gemeente die met problemen kampt als gevolg van corona. Het verschil is echter wel, dat bij Wijdemeren de basis nog niet op orde was en dat als gevolg daarvan de ambtelijke organisatie door haar hoeven is gezakt.
Hoe gaan we nu verder. De gemeentelijke financiën staan sterk onder druk, mede als gevolg van een bijraming van 7 ton voor het Sociaal Domein en de toevoeging van 5,5 ton voor de tijdelijke invulling bij ziekte en vacatures en het inzetten van specialisten voor projecten waarvoor de gemeente de kennis niet in huis heeft. Tel daar bovenop 6 ton voor het versterken van de bedrijfsvoering en dan hebben we het al over bijna 2 miljoen euro waarvoor het college dekking heeft moeten vinden in deze begroting.
Vorig jaar heeft het college al besloten om alle franje uit het bestuursakkoord weg te snijden. Wat overeind bleef waren het dorpenbeleid en de ondernemersmanager. Daar willen we ook volgend jaar niet aan tornen. Zowel de dorpscoördinatoren als de ondernemersmanager doen uitstekend werk en worden alom gewaardeerd. Dit is echt een service waar je als gemeente laat zien dat je er bent voor de inwoners en de ondernemers.
Voor het overige wil de VVD dat keihard gewerkt gaat worden om de basis en de financiën op orde te krijgen en dat daarvoor het komende jaar alles voor in het werk moet worden gesteld. Dat betekent dat de VVD fractie akkoord gaat met een uitbreiding van de vaste formatie met 620.000 euro vanaf 2022 en een flexibel budget voor 2022 en de jaren erna Zijn wij blij met die extra toevoeging aan het personeelsbudget? Nee, uiteraard niet, maar als wij Wijdemeren een eerlijke kans willen geven om zelfstandig te blijven, hebben we naar onze mening geen andere keus.
Nogmaals, de VVD stemt in met de verhoging van het personeelsbudget, maar tegelijkertijd houden wij het college wel aan de taakstelling die voor de verschillende domeinen in de begroting is opgenomen.
Vraag aan het college: Op welke termijn denkt u de raad inzage te kunnen geven hoe u de taakstellingen wil gaan invullen.
Voor de VVD fractie is het een harde eis dat de basis en de financiën op orde moeten komen. Lukt dat niet, dan zullen we de consequentie onder ogen moeten zien. En dat is wat de VVD betreft dat Wijdemeren in het belang van haar inwoners niet langer zelfstandig kan blijven en aan een fusie niet te ontkomen valt. En laten we daar met z’n allen alstublieft niet al te dramatisch over doen. Tenslotte blijven de kernen de kernen. Ik heb wel eens de indruk dat de lokale politiek zich daar drukker om maakt dan de inwoners. Zij willen alleen een goede serviceverlening tegen een redelijke prijs en niet al te veel gedoe erom heen, zoals nu het geval is.
Op welke termijn we die conclusie moeten trekken, daar willen wij ons nu niet op vastpinnen. Dat hangt nauw samen met de snelheid waarmee vooruitgang wordt geboekt. Als er geen substantiële vooruitgang wordt geboekt, is wat de VVD fractie betreft de gang naar Haarlem onvermijdelijk.
Dan wil ik nu ingaan op een aantal andere zaken uit de begroting. Om te beginnen het sociaal domein. De kosten voor huishoudelijke hulp zijn er mede oorzaak van, dat de kosten de pan uit rijzen. Dit is een landelijke regeling waar de gemeente maar één keus heeft en dat is uitvoeren. De gemeente Laren heeft begin dit jaar een inkomenstoets ingevoerd om de druk op de kosten te verminderen.
De VVD fractie verzoekt het college om na te gaan wat de mogelijkheden zijn om – net als in Laren het geval is – een inkomenstoets te gaan hanteren voor het aanvragen van huishoudelijke hulp. Uitgangspunt voor de VVD hierbij is dat wie huishoudelijke hulp zelf kan betalen geen gebruik moet maken van de algemene middelen. De VVD staat voor hulp wie het nodig heeft en je eigen broek ophouden als dat kan.
Ten aanzien van de communicatie over het aanvragen van zorg heeft de VVD al herhaaldelijk aangegeven dat dit beter moet. Dit is op verzoek van de VVD ook zo opgenomen in het bestuursakkoord. Helaas moeten wij constateren, dat hierin nog weinig of geen vooruitgang is geboekt. Informatie op de website is moeilijk te vinden en inwoners weten vaak niet hoe en bij wie zij de aanvraag voor zorg moeten aanvragen. Dit moet echt veel beter, niet alleen in het belang van de aanvrager maar ook in het belang van de gemeente, want dit bespaart tijd en dus mankracht en dus geld.
Vraag aan het college: De VVD fractie wil de toezegging dat u hier nu echt werk van gaat maken. En kom er nu niet mee aan dat hiervoor een plan moet worden gemaakt en een medewerker moet worden aangetrokken. Kleine verbeteringen die niet veel tijd kosten helpen onze inwoners ook en daar gaat echt niet zoveel tijd in zitten.
Handhaving
Over de achterstand bij het team handhaving hebben wij bij de begrotingsbehandeling van vorig jaar aandacht gevraagd. En omdat wij signalen hadden dat er nog steeds grote achterstanden waren, hebben wij hierover onlangs vragen gesteld aan het college. Van de antwoorden zijn wij ons een hoedje geschrokken en onze vraag is dan ook aan het college: wat gaat u eraan doen om de achterstanden weg te werken. Zoals wij vorig jaar al zeiden, is dit een slecht signaal aan onze inwoners en kan tot gevolg hebben, dat ook goedbedoelende inwoners gaan denken dat als de gemeente niet handhavend optreedt, wij ook geen vergunning gaan aanvragen. Om het maar heel plat te zeggen: als anderen geen leges betalen, waarom zou ik dat dan wel doen. De gemeente loopt daardoor legesinkomsten mis en bovendien draagt het bij aan een gevoel van rechtsongelijkheid.
In taakveld 1.2 Openbare orde en veiligheid geeft u aan dat u aandacht gaat besteden aan het signaleren van gerealiseerde bouwwerken in de vergunningsvrije ruimte. Een prachtig voornemen, voorzitter, maar heeft dit echt prioriteit? Het wegwerken van achterstanden vinden wij een veel grotere prioriteit hebben.
Vraag aan het college: Waarom heeft u dit voornemen opgenomen en bent u met ons van mening dat het wegwerken van achterstanden een veel grotere prioriteit heeft?
Fysiek domein
Onze fractie hebben minder klachten bereikt over de voortgang van aanvragen voor omgevingsvergunningen. Onze complimenten daarvoor. Voor de afhandeling van de zgn. POV plannen heeft de raad een extra krediet ter beschikking gesteld om deze af te handelen.
Vraag aan het college: Hoe staat het met de afhandeling hiervan en kan het college de toezegging doen dat in de commissie en raad van februari een aantal plannen daadwerkelijk behandeld worden, inclusief het plan voor Nederhorst Noord, zoals eerder toegezegd?
Project Oostelijke Vechtplassen
Door het niet doorgaan van de doorvaart naar het Hilversums Kanaal is er een bedrag van 2,2 miljoen euro beschikbaar voor alternatieve plannen ter
bevordering van de waterrecreatie. Er zijn inmiddels 12 alternatieven aangedragen. Dit staat los van de bestaande plannen, zoals het baggerproject.
De VVD wil benadrukken dat er nu echt haast moet worden gemaakt met de uitvoering van alle plannen. Zoals de ondernemers vorige week hebben aangegeven, is er tot nu toe te weinig gebeurd voor de recreatiesector. Het is hoog tijd om tot uitvoering over te gaan. Een tijdpad hierbij is nodig zodat de sector weet waar zij aan toe is.
Vraag aan het college: Wilt u de raad elk kwartaal op de hoogte houden van de vorderingen zodat wij als raad de vinger aan de pols kunnen houden.
Recreatieparken
De afgelopen maanden is de gemeente geconfronteerd met het feit dat een paar recreatieparken in Loosdrecht zijn verkocht aan projectontwikkelaars. Dit houdt in dat recreanten die in een aantal gevallen al tientallen jaren een chalet op het park hebben, binnen een paar maanden moeten vertrekken. Dit is niet alleen een situatie die zich in Wijdemeren voordoet, maar in het hele land. De VVD vindt dit een zeer onwenselijke situatie en roept het college op om hier op landelijk niveau aandacht voor te vragen. Tijdens de raadsvergadering van 18 november zullen wij hierover een motie indienen.
De verhoging van de forensenbelasting en de toeristenbelasting
De forensenbelasting dient ertoe om mensen die relatief veel in een gemeente verblijven, maar geen ingezetene zijn van deze gemeente, mee te laten betalen aan de voorzieningen in die gemeente. Het doel is niet om kosten voor deze voorzieningen één op één te verhalen, maar juist om een bijdrage te vragen aan het algemene voorzieningenniveau van de gemeente.
Door het college wordt voorgesteld om de forensenbelasting met 100% te verhogen. Zoals de VVD vorige week tijdens de commissiebehandeling al heeft aangegeven, kunnen wij daar niet mee instemmen. De VVD is mede-indiener van een amendement om een nieuwe berekenwijze toe te passen voor de forensenbelasting. Voor niet-WOZ gewaardeerde recreatieobjecten zal een bedrag van 300 euro per jaar van toepassing zijn. Voor WOZ-gewaardeerde recreatieobjecten een tarief van 0,25% van de WOZ-waarde, met een minimum van 350 euro en een maximum van 3.000 euro per jaar.
De VVD wil hierbij nog het volgende opmerken: Er zijn in Wijdemeren een best een groot aantal woningen met een WOZ waarde vanaf 500.000 euro tot flink boven dit bedrag. Een deel van deze woningen is bestemd voor permanente bewoning, maar deze woningen worden nu als recreatiewoning gebruikt. Dat betekent in feite dat ze aan de woningvoorraad worden onttrokken. De VVD fractie vindt dit een onwenselijke ontwikkeling. Bovendien kan het ook van invloed zijn op de leefbaarheid in de kernen.
Vraag aan het college: kunt u onderzoeken of het mogelijk is hieraan iets te doen?
Tijdens de commissievergadering heeft de VVD fractie al aangegeven dat zij de verhoging van de toeristenbelasting veel en veel te hoog vindt en niet in het belang van de recreatiesector. Hier stellen wij een verhoging met het inflatiepercentage voor. De dekking voor deze verhoging maakt onderdeel uit van het amendement.
Ten aanzien van de toeristenbelasting wil de VVD fractie de volgende kanttekening maken. Er is slechts een gering aantal eigenaren van B&B’s en vakantiewoningen die hun overnachtingen bij de gemeente melden en toeristenbelasting betalen. Een reden hiervan kan zijn, dat de eigenaren niet op de hoogte zijn van deze belasting. De VVD fractie wil de toezegging van het college dat zij eigenaren van B&B’s en vakantiewoningen actief gaat informeren over het bestaan van de toeristenbelasting.
Dit kan wat de VVD fractie betreft heel eenvoudig via de website van de gemeente en de huis-aan-huis bladen. Een andere mogelijkheid is om op de verschillende booking sites na te gaan welke accommodaties in Wijdemeren worden verhuurd.
Het is voor de gemeente geen gemakkelijk jaar geweest. De corona pandemie
die veel extra werkzaamheden tot gevolg had met als gevolg een toename van achterstanden in het werk, een hoog ziekteverzuim en een naar verhouding groot verloop in het ambtelijk apparaat. Niet alleen in Wijdemeren was dit het geval, maar alle gemeentes hebben met problemen te kampen, laten we daar ook duidelijk over zijn.
Wij hopen dat met de structurele uitbreiding van de vaste formatie achterstanden kunnen worden weggewerkt en de basis op orde komt. Want daar moet volgend jaar de focus op liggen wat de VVD fractie betreft.
Tot slot: De VVD fractie wil het college en de ambtelijke organisatie bedanken voor alle inzet in het afgelopen jaar. Een extra pluim willen wij geven aan de afdeling Financiën, die ondanks de krappe bezetting erin geslaagd is om een begroting te presenteren in een nieuwe software applicatie. Dat is nu heel veel werk geweest, maar dit is wel de basis voor de toekomst. Chapeau!
