Je struikelt in de media deze week over de wethouders financiën die de noodtoestand verklaren en waarschuwen dat de bodem van de gemeentelijke portemonnee is bereikt. Het spoorboekje van die optredens is identiek: het is allemaal ‘verschrikkelijk’, politiek Den Haag is schuldig en een lokale kaalslag van voorzieningen is onontkoombaar. De bestuurlijke onderlip trilt als nooit tevoren, de geveinsde onmacht evenzeer.
Want hoewel ze allen oproepen om in verzet te komen tegen bezuinigingen vanuit het Haagse is de organisatie van dat protest niet bijster indrukwekkend. Een oproepje aan de minister hier, een ondersteunende motietje van de gemeenteraad daar. De bestuurlijke plicht voldaan, de maatschappelijke opdracht verslonst.
Tegelijkertijd met de noodkreet zetten veel lokale bestuurders de streep door essentiële voorzieningen en ondersteuning dicht bij huis. Want het kan zogenaamd niet anders. Massaal echoën ze elkaar na dat hun gemeente geen ‘artikel 12’ mag worden, want bij die maatregel neemt de provincie de gemeentekas in handen. De gemiddelde wethouder barst bijkans in tranen uit bij de gedachte van een ‘niet sluitende begroting’ terwijl veel ven hen doorgaans met speels gemak de sluiting van een buurthuis of het afknijpen voor de zorg aan zieken uitvoeren.
De tenen krommen bij een wethouder financiën van buurgemeente Oldambt die ‘kickt’ op het op orde krijgen van het huishoudboekje met snoeiharde bezuinigingen of bij een minister van sociale zaken die net doet of hij zelfstandig een bedrijfstak overeind houdt. Alsof de heren Wünker en Koolmees zelf ook maar één veer laten als ze met het geld van ons allemaal aan het goochelen zijn, terwijl hun eigen niet misselijke vergoeding uiteraard buiten alle bezuinigingsvoorstellen blijft.
Er is niemand buiten de bestuurskamers in dit land die een seconde minder slaapt van de dreiging van ‘artikel 12’. Dat onderlinge spelletje tussen bestuurslagen is voer voor ambtelijke intimi maar abracadabra voor de rest van ons. Maar met de vooruitgeworpen schaduw van dit beleidsartikel worden aan de lopende band sportplekken, buurthuizen, bibliotheken geschrapt en rechtvaardige ondersteuning in inkomen en zorg de nek omgedraaid. Indirect door een aanhoudende rechtste agenda in Den Haag en direct door lokale politici die zich als hulpsinterklaas laten misbruiken voor deze agenda. Wie daar oprecht tegen ten strijde wil trekken moet met beter geschut komen dan enerzijds de tranen laten in de media en anderzijds zelf de goedkeuring geven tot sociale afbraak in de eigen omgeving.
Voor de (Oost-) Groningse bestuurders die het wel menens is rest bestuurlijke en burgerlijke ongehoorzaamheid door het organiseren van lokale weerstand. Maak de rekening op voor alle kosten die niet op te hoesten zijn voor de gemeente, inclusief de asociale overheveling van zorg, sociale taken en extra kosten door de coronacrisis minus uiteraard lokale prestige waar je nooit aan had moeten beginnen. Stuur deze rekening zonder aarzeling naar het Torentje van Rutte en neem geen genoegen met een cent minder (de kosten voor een deurwaarde kan er nog wel vanaf). Bundel de krachten met alle lokale gemeenschappen en verenigingen die in de penarie zitten door de constante cynische afbraak. Maak hun verzet en toegang tot de politieke arena praktisch mogelijk. Want zonder thuiszorgers, pandbeheerders, onderwijzers, badmeesters, jeugdtrainers, taalhuizers en andere lokale helden in de voorste linie is dit een politiek, en op voorhand verloren, schijngevecht.
Knok tegen kabinet en Kamer maar wees niet roomser dan de paus. De eigen agenda werkt haast net zo vaak niet als averechts. Geef toe dat de miljoenen die bestuurders hier stuk slaan op regiodeals, regionale energietransities en herindelingsprojecten emmertjes water zijn die net zo goed in het Pekelder diep gesmeten kunnen worden. Wees bescheiden met branie. Wees strijdbaar en schatplichtig.
De stille diplomatiek van de bestuurders in deze regio heeft zoals vanouds gefaald. De jaarlijkse beschietinkjes in de media zetten geen zoden aan de dijk. Dus laten we nu het vertrouwen organiseren in een gezamenlijke strijd van Sodommers, Veentrappers Windhappers, Knolletrekkers, Brommelboeren en Roegbainders. Door een brede volkscampagne te starten voor sociale rechtvaardigheid. Onze geschiedenis kent succesvolle voorbeelden met als overeenkomst dat het altijd duizenden mensen waren, en dus niet slecht een enkele politicus, die samen opstonden voor de goede zaak. Zij hadden de moed om het bedachte lot niet te accepteren en deze te keren tot een trots toekomstbeeld. Door niet te blaffen maar te bijten, door niet te bluffen maar te beuren.
