Poliflw

ik heb mijn betoog in  vier delen opsplitst, eerst een algemeen deel, daarna ingegaan op de  Bestuurlijke ambities van het college en de huidige coalitie, daarna een aantal inhoudelijke zaken uit deze begroting zelve en tot slot  een voorstel voor de toekomst,  om over na te denken. 

Onze   -in 2011 nieuw gevormde- Gemeente heeft de eerste 5 jaar  van  haar  bestaan  na  de herindeling  qua  financiën  niet  de wind mee gehad. Het  economische  tij  zat  niet  mee,  waardoor we  met  krimp  van  de  Rijksuitkeringen  te  maken  kregen.  De enorme  grondposities  waarmee  wij  te  maken hadden  en een  malversatie  in  een  contract, hebben  diepe sporen  nagelaten.  Er is  gigantisch  afgeboekt  op  grondposities.  

Er  is  daarnaast  behoorlijk  bezuinigd, de  belastingen  zijn  naar  het oordeel  van  de  VVD  de voorbije jaren  behoorlijk  verhoogd,  de  particulieren  zijn  daarbij  nog  redelijk  goed  weggekomen,  maar  dat  geldt  helaas  -voor wat betreft de lokale heffingen-  niet  voor  ons  bedrijfsleven.  Besparingen zoals die  de voorbije jaren bij de  verwerking van afval  behaald  zijn,  zijn  als  gemiste  inkomsten via  ophoging  van  de  OZB  op  bedrijfsgebouwen  en  dus  bij  het  bedrijfsleven  op  het  bordje terechtgekomen. Dat hebben wij steeds als onrechtvaardig beoordeeld.  

Ik heb dan ook gevraagd of er straks bij de definitieve vaststelling van de OZB tarieven  er  nu ook  voor gezorgd  kan worden om een verschuiving in het tarief zodat “doorbelasting”  bij  WONINGEN  deze keer iets verhoogd zou kunnen worden ten gunste van het bedrijfsleven of te wel een kleine verschuiving tussen niet-woningen en woningen.       

De invulling van en de transitie binnen het “Sociaal Domein” (het overbrengen van de uitvoering van Rijk naar Gemeenten)  oordeelt de fractie van de  VVD redelijk positie.  De VVD  heeft  recentelijk  met  volle  overtuiging  ook ingestemd  met   de  organisatorische  aanpassing  binnen  dit  Domein. 

Wij huren met ingang van 2017 niet meer van derden personeel in, maar hebben die inhuur in eigen vaste dienst genomen.  De  VVD  ziet  daarin  een  meerwaarde  voor  wat  betreft  de  aansturing  en  de  directere  verantwoordelijkheden  zodat  er  minder  kans  is  op afschuiven  en  doorschuiven  van  verantwoordelijkheden. 

Het  ziet  er ook naar  uit dat wij  redelijk  goed  uitkomen  met  de  beschikbare  budgetten  en  daardoor   voor  onze  inwoners  een  goede  zorgverlening  kunnen  bieden.  Het  recente  initiatief  voor  het   mogelijk  gezamenlijk  optrekken  van zorgaanbieders  in  de  Zuidwest Hoek beschouwen  wij  als  een  heel  goede  stap  in de juiste richting  gericht  op  een nog betere  zorgverlening  in  combinatie  met  een kostenefficiëntere  dienstverlening.     

Voor de  VVD  geldt:   Er  moet de juiste zorg  worden geboden voor  wie  dat nodig  heeft. En als we dat efficiënt doen, kunnen we meer en betere zorg leveren voor hetzelfde budget.

Met betrekking tot  het  Ruimtelijk  Domein hebben wij aangegeven zeer  ingenomen te zijn met de invulling  van  onze  wens  om  de  onkruidbestrijding  als gemeente weer zelf  op  te  pakken.  Ik  heb aangegeven dat wij over een groot aantal  foto’s  beschikken  -her  en  der gemaakt   in  onze  gemeente-   waar  het  onkruid   welig  tierde  en  waar  de  goten  langs  trottoirs  op een  smal  grasveld  leken.  Vorig jaar hebben wij tezamen met Groen Links geprobeerd via een amendement voor de onkruidbestrijding extra middelen beschikbaar te krijgen, dit voorstel strandde  vorig  jaar  helaas nipt omdat de grote coalitiepartijen daarin niet mee wilden gaan. Ook deze partijen moesten nu erkennen dat men toen op het verkeerde spoor zat. 

Ook  het  voorstel  om €  400K  extra  middelen beschikbaar  te krijgen voor  het  onderhoud  van  onze  Kapitaalgoederen (onderhoud van wegen, bruggen, gebouwen etc.)  om daarmee   het  onderhoudsniveau  versneld  op  een  hoger  plan  te  krijgen,  wordt  door  ons  zeer  gewaardeerd.   Het  had  voor  ons  ook nog  wel  een  onsje  meer  mogen  zijn.  

Nadat de voorbije jaren geweldige sommen (circa € 30 miljoen) zijn afgeboekt op het Grondbedrijf lijkt het erop  dat  nu het tij gaat  keren. De  vraag  die  we  binnenkort  wel op  ons  bordje  krijgen is: wel of niet  Hemmen  3  ontwikkelen.  In dat kader heb ik in ieder geval  mijn collega’s in overweging  meegeven  de  stelling  “er is  geen  toekomst  zonder  verleden“, met andere woorden we moeten wel goed op onze zaak blijven letten, omdat op voorhand duidelijk is dat dit uiteindelijk miljoenen (berekeningen geven aan misschien wel 8 miljoen) tekort zal opleveren.     

Tot slot “de  financiën” 

Hadden we net door een systeemwijziging ruimte gecreëerd binnen de reserves voor Nieuwbouw van scholen voor de komende jaren, met opnieuw een forse afboeking van € 5.1 miljoen op onze grondposities, nu op de nog  Niet In Exploitatie Genomen gronden, krijgt deze pas  opgehoogde reserve, meteen weer een flinke dreun en zitten we in feite weer op hetzelfde niveau als  2 jaar terug. 

Positief beoordeel ik de toekomst, immers als gevolg  van het huidige kabinetsbeleid en een aantal hervormingen die op nationaal niveau zijn doorgevoerd, waaronder de decentralisatie van de Zorg, gecombineerd met economische groei (in plaats van krimp) zien  de  financiële  mogelijkheden  van  onze  gemeente er in de toekomst weer  wat florissanter  uit. 

De  VVD  heeft bij  dit   kopje  financiën  ook  specifiek  aandacht  gevraagd voor  spoedige  ontwikkelingen in Bolsward en  met  name  de invulling  van het fraaie  Stadhuis.

Tot slot heb ik gevraagd om in het huidige duale stelsel een  lans te breken  voor  een  mogelijkheid  om  bij  het opstellen  van  de  begroting  voortaan  op voorhand   een  redelijk groot bedrag  aan  structurele  ruimte  beschikbaar te  laten.  In  een  duaal  stelsel  zou  het namelijk zeer  goed  passen  om  voor specifieke  wensen  van  verschillende  partijen een  wens  van die  partijen gerealiseerd te   kunnen  krijgen,  met als financieel  kader dus  dat afgezonderde bedrag  waarvoor  de initiatiefnemer(s)   door  onderhandelen  en  het zoeken   naar meerderheden  een  wens of  meerdere wensen gerealiseerd  kan krijgen.               

Tot slot heb ik mijn stokpaardje van stal gehaald door te stellen dat, de VVD   van mening blijft  dat de reserve positie van  onze  gemeente  nog  steeds  te  laag wordt   vastgesteld en wel  omdat de  “gewichten”  die  aan  bepaalde  onderdelen worden toegekend op een subjectieve wijze worden bepaald.

Het is volgens wethouder Offinga niet eenvoudig om steeds weer een sluitende begroting op te leveren. Met prat wees hij op het feit dat de (woon)lasten sinds het ontstaan van de fusie gemeente niet waren verhoogd. De VVD SWF was dan ook verbaasd te lezen in de LC van 27 oktober dat het college de toeristenbelasting wil verhogen. De komende vijf jaar moeten ondernemers 1,25 euro per persoon per overnachting in rekening brengen. Nu is dat nog 1 euro.

De toeristensector is voor onze gemeente één van de economische motoren. De toeristische sector draagt behoorlijk bij tot de werkgelegenheid in onze gemeente. Van horeca tot de detailhandel. De VVD vindt het belangrijk dat de toeristensector aantrekkelijk en concurrerend blijft ten opzichte van andere regio’s.  

De toeristische sector heeft de voorbije 6 jaar, via de toeristenbelasting, ruim 10 miljoen Euro bijgedragen aan de gemeentelijke begroting. Als de toeristenbelasting wordt verhoogd, zoals het College dat voorstelt, zal dat de komende 5 jaar oplopen naar 12 miljoen Euro.

Een gezin met drie kinderen betaalt nu voor 14 dagen verblijf in een bungalowtje of hotel € 70,00 toeristenbelasting, dat wordt na verhoging € 87,50. Een gezin met een bootje legt nu als passant aan voor rond de € 10,00 per nacht, dat wordt na de verhoging 10% meer, enkel door de belastingverhoging. Of de regio zich in de concurrentiesfeer met dit soort verhogingen direct uit de markt prijst valt te bezien, maar helpen doet het zeker niet.

Volgens wethouder Offinga is de verhoging niet alleen bedoeld om de begroting sluitend te maken, maar ook om regiomarketing te stimuleren. Een verhoging van toeristenbelasting vindt de VVD niet gewenst. Het Marketing Fonds dat naar het oordeel van de  VVD van grote waarde kan zijn, zou kunnen worden gefinancierd uit het ingevoerde Ondernemersfonds. Op deze wijze dragen alle ondernemers in de betreffende regio bij aan een Marketingfonds, en betalen niet alleen de toeristen en hotel- en bungaloweigenaren, maar ook de reguliere horeca en detailhandel mee. Immers ook zij hebben baat bij de toeristen.

De verhoging van de toeristenbelasting om de begroting sluitend te maken doet af aan het belang van de toeristensector voor onze gemeente.

Naar aanleiding  van een tussen rapportage over de aanrijtijden van de Politie in onze regio bleek dat de afgesproken aanrijtijd van 15 minuten in onze regio bij lange na niet werd gehaald. Binnen een vastgesteld tijd van maximaal 15 minuten moet de Politie een minimale score van 90% halen en dat was over de voorjaarsperiode slechts 75%.

De fractie van de VVD (Hielke Bandstra)  en PvdA (Johan Feenstra)  hebben Burgemeester Apotheker (als portefeuillehouder) daarop Donderdag 30 juni j.l. in de Raadscommissie bevraagd.  Burgemeester Apotheker  gaf aan dat niet altijd even strak de “teller” werd ingedrukt of andere oorzaken daaraan ten grondslag lagen. 

De heer Bandstra liet zich niet met een kluitje het riet in sturen en riep in herinnering dat hij bij de door hem eerder ingediende maar aangehouden motie in april 2015, en ook eerder al, bij herhaling heeft aangegeven, dat vanwege onze geografische ligging met de meren, er zeker in de zomermaanden, met de openstaande bruggen en sluizen, niet zou kunnen worden voldaan aan het criterium van die 15 minuten en dat de VVD mede daarom juist pleitte voor het open houden van de politiepost in Koudum, als uitvalsbasis . 

Burgemeester Apotheker gaf nu bij zijn beantwoording aan dat de Post Koudum zeker de eerste 3 jaar dan ook niet gesloten zal worden.

Aanwonenden en andere belanghebbenden hebben aan de Trekwei in sommige gevallen daar meer dan 40 jaar een ligplaats ingenomen en daarvoor sinds dat de voormalige gemeente Nijefurd hiervoor een ligplaatsen verordening heeft vastgesteld (overgenomen door de rechtsopvolger SWF) ook steeds betaald. 

Reden voor de VVD fractie vragen te stellen aan het college welk 'probleem' hier klaarblijkelijk opgelost moest worden en waarom afgezien is van fatsoenlijk overleg met betrokkenen/ aanwonenden en/of Plaatselijk Belang.

Vooralsnog is het volstrekt onduidelijk op welke grond het verbod berust en wat de eventuele sanctie inhoudt bij overtreding.

Naar het oordeel van de VVD fractie biedt zo’n proces dan voor de Raad ook een mogelijkheid tot bijsturing. Dit fenomeen heeft bij ons naar mijn mening nog steeds onvoldoende vorm gekregen zo ligt het primaat hiervan –zoals wij dat beoordelen- min of meer geheel bij het college.

 

Het aan ons voorgelegde stuk was nu een sterk beschrijvend document.

Gelet op de periode waarover hier gerapporteerd wordt -deze rapportage was medio april geschreven- is deze te kort om al tot bijsturing of veranderingen in de begroting te besluiten. Zinvoller zou zijn dat wij jaarlijks meteen na het zomerreces, een BERAP krijgen zodat de Raad -zo mocht dat gewenst zijn- nog andere keuzes kan maken of nog tot accentverlegging in dat lopende jaar kan besluiten. Deze keuzes worden nu in feite (dus vaak om niets te doen) steeds door het college gemaakt.

De wethouder gaf in zijn antwoord ook aan het met ons eens te zijn en ook voornemens is in overleg met de Audit Cie. hierin een wijziging voor te stellen.

 

Vervolgens uiterlijk in april 2017 een rapportage te willen zien over alle Friese Meren projecten. Daarin graag afgezet de oorspronkelijke plannen en in welke vorm die plannen uiteindelijk zijn gerealiseerd en welke plannen zijn afgeblazen met welke redenen.

 

Met betrekking tot KH 2018 leeft bij onze fractie ook enige over de kans dat we ergens “in gerommeld” worden dat (veel) geld koste en dat we dan niet meer terug kunnen.

Recentelijk hebben wij in het Theater een goede informatie avond gehad over stand van zaken mbt de fonteinen en het initiatief van Lieuwe Toren om het jeugdmuziekfestival in 2018 naar onze Gemeente te halen. Daarnaast lopen –zo is ons bekend- er in heel Súdwest-Frylân nog diverse andere initiatieven.

De VVD fractie heeft opnieuw herhaald om de vinger strak aan de pols te houden en de nadruk bij ondersteuning van evenementen te beperken tot projecten van incidentele aard om te voorkomen dat wij langdurig met structurele lasten worden opgezadeld.

 

 

Tot slot hebbe we nog een opmerking gemaakt over de bezuigingsdialoog in relatie tot de aanstaande PPN. Vanwege het feit dat er nog behoorlijke te concretiseren taakstellingen in het verschiet liggen zou de fractie van de VVD nu al vast willen meegeven bij de afwegingen die er de komende maanden gemaakt gaan worden, het college zich steeds rekenschap geeft van de (maatschappelijke) effecten daarvan. Wat is een gemeentelijke taak en wat niet.  Naar onze mening is het onderhoud en de kwaliteit van de Openbare Ruimte daarbij zeker een kerntaak van de gemeente.

 

Voorafgaand aan de behandeling van de jaarrekening zijn er door ons maar ook door andere partijen diverse technische vragen gesteld en daarop zijn voornamelijk ook schriftelijke antwoorden verkregen. Bij de behandeling in de Raad hebben wij ons dan ook vooral gefocust op bestuurlijke zaken.

Zo wordt er o.a. een positief rekeningoverschot gepresenteerd van € 900 K en dat “lijkt” gunstig. Maar wat is daarvan samengevat de achterliggende werkelijkheid.

In de eerste plaats zijn er ten opzicht van de oorspronkelijke begroting 2015 (het uitvoeringskader) hier en daar wat zaken niet uitgevoerd en dat is natuurlijk formeel niet de bedoeling, maar komt het college nu wel goed uit.

Een analyse leert dat onze gemeente ruwweg € 5.6 miljoen heeft geplust op het Sociaal Domein en dat er nogmaals ca. € 6.5 miljoen is afgeboekt op grondposities. Het ziet er naar uit dat we dit voordeel zeker niet weer hebben in de komende jaren, dus was het incidenteel. Namens de fractie heb ik in vervolg op die afboekingen op de grondposities ook gezegd dat, als de tekenen niet bedriegen -maar dit college heeft positiviteit meer dan realiteit tot kunst verheven- we v.w.b. het grondbedrijf zo langzamerhand uit een enorm dal aan het klauteren zijn. De verliezen en verwachte verliezen zijn nu min of meer “afgedekt”.

  

Onze vraag was vervolgens: Waar liggen onze kwetsbaarheden ?

Onze (interne) organisatie is voor wat betreft de dienstverlening kennelijk opnieuw onderwerp van onderzoek er zitten daar kennelijk nog steeds een aantal knelpunten die ondanks eerder doorgevoerde wijzigingen qua structuur en qua samenstelling kennelijk nog steeds niet aan de verwachtingen voldoet, zo luidt onze conclusie welke wij uit verschillende stukken maar ook in praktijk casussen ervaren.

De fractie van de VVD maakt zich dan ook nog steeds zorgen over de kwaliteit van de dienstverlening aan de burgers. Veel en waarschijnlijk het meeste gaat wel goed maar ons bereiken ook steeds weer zaken waarvan je zegt: Hoe is het mogelijk dat …….

 

Vraag aan het college is dan ook: hoeveel rek en spankracht zit er, met het perspectief van de komende herindeling, de vernieuwbouw van het gemeentekantoor, de beoogde krimp van onze organisatie en de kwaliteitsdruk nog in onze ambtelijke organisatie ?

 

Zorgpunt -wat onze fractie betreft- zijn ook de onzekerheden in de kosten van het Sociaal Domein (vroeger genoemd: Sociale Zaken) voor de komende jaren. In 2015 hebben we op dit Domein geld overgehouden. Momenteel schuift het Rijk onder druk van de 2e Kamer incidenteel af en toe nog steeds wat geld bij, zowel in 2015 als in 2016 dus maar of dat straks ook nog steeds gebeurd is allerminst zeker en moeten we onze eigen broek dus kunnen ophouden.

 

Ook zien wij nog steeds geen kans om structureel voldoende middelen beschikbaar te hebben voor het onderhoud van onze kapitaalgoederen.

De onder dekking bij dit ook zeer belangrijke onderdeel bedraagt structureel circa € 5 miljoen. Met incidentele middelen is ook in 2015 hier en daar gelukkig wat “bij gelapt”  

 

Vraag van ons was naar het einde van mijn betoog:

Hoe beoordeelt de VVD fractie nu -na het hiervoor gaande gezegd te hebben- de algehele financiële positie van onze gemeente ?

Balans technisch beoordeeld, bij een balanstotaal van ruim € 300 miljoen en met een AR van € 7 miljoen welke ook als minimaal benodigd weerstandsvermogen zou moeten gelden, is die als zeer matig te noemen. We beschikken weliswaar over een forse pot bestemmingsreserves namelijk € 52 miljoen, maar zoals gezegd,  die zijn al bestemd.

Je zou als je daar de stofkam er doorheen haalt bepaalde eerder gemaakte keuzes kunnen wijzigen en dan is er zo hier en daar nog wat vrijspelen.

 

Wat is het oordeel van onze toezichthouder, de Provincie en de accountant over onze financiële positie. De Provincie zegt daarover dat de financiële positie van onze gemeente zeer kwetsbaar is en de accountant geeft aan dat het risicoprofiel van onze gemeente hoog is en het Vermogen om financiële tegenvallers op te vangen gering is.

 

Wij hebben dan ook aan de wethouder gevraagd of hij met ons van mening was dat onze gemeente -gelezen het oordeel van onze toezichthouders- zich de komende tijd geen grote financiële avonturen meer kan veroorloven en dat één van de speerpunten ook zal moeten zijn onze reservepositie te versterken ? 

 

Tot slot heb ik ons “stokpaardje” weer ten tonele gevoerd n.l. ons weerstandsvermogen.

Het mag bekend zijn dat wij dit al een paar jaar als te laag beoordelen waarbij wij kritiek hebben op de variabelen en de daaraan gekoppelde gewichten welke tot een te lage uitkomst leiden.