Poliflw

IX Misverstanden in het klimaatdebat ontkracht Stelling: ‘Duurzaamheid gaan we nooit bereiken, want de wereldeconomie groeit almaar door ten koste van de aarde en grote bedrijven kiezen alleen maar voor winst’ Economische groei brengt tot op heden inderdaad een enorme ecolo­gische rekening mee. Maar dat hoeft niet zo te blijven. Sectoren zoals het onderwijs kunnen nu al prima ver­der groeien zonder het milieu extra te belasten. Zodra we ook andere sectoren van de economie verduurzamen, is groei op zichzelf geen reden tot zorg meer. Veel bedrijven zijn hun klimaatambities al aan het opschroeven en zien groeikansen in een groene economie. In iedere sector worden plannen gemaakt, en achterlopers wordt overal het vuur na aan de schenen gelegd. Er gebeurt nog niet genoeg, maar een groene koers is nu zichtbaar én aantrekkelijk. Totale verandering van vandaag op morgen is onmogelijk, maar stapsgewijze verandering over een periode van dertig jaar? Dat is niet alleen heel goed mogelijk, dat is al vele malen eerder gebeurd. Bron: De Correspondent, Jelmer Mommers

VII Misverstanden in het klimaatdebat ontkracht Stelling: ‘Klimaatbeleid is onbetaalbaar. Er zijn mensen die nu hun energierekening al niet kunnen betalen’ De tweede zin klopt, de eerste niet. De kosten van duurzame technieken dalen voortdurend, en de techniek schrijdt voort. Het wordt daarom steeds goedkoper om de uitstoot aan te pakken. Netto levert klimaatbeleid vooral veel op: nieu­we banen, nieuwe economische activiteit, meer welzijn. Als we nu niet preventief investeren, zullen we later veel grotere bedragen kwijt zijn aan noodzakelijke aanpassingsmaatregelen tegen de gevolgen van de opwarming. Dijkverhogingen zijn duur. Overstro­mingen zijn duur. Droogtes zijn duur. Klimaatschade kost de wereldeconomie nu al tientallen miljarden euro’s per jaar, en de rekening loopt alleen maar hoger op naarmate de uitstoot stijgt. De ene na de andere analyse laat zien: klimaatverandering aanpakken is véél goedkoper dan het laten gebeuren. Welke schouders de zwaarste lasten dragen, is uiteindelijk een po­litieke keuze. De subsidiëring van duurzame energie wordt nu in Ne­derland bijvoorbeeld betaald via een opslag op de energierekening, die arme huishoudens relatief hard raakt. Wie daartegen is, kan stem­men op een partij die de lasten eerlijker wil verdelen. Bron: De Correspondent, Jelmer Mommers

IV Misverstanden in het klimaatdebat ontkracht: Stelling: ‘Wat een klein land doet, maakt niet uit. Zeker zolang China en India niets doen’ Beschouw de dampkring even als een badkuip. Overal op aarde staan kranen en kraantjes open die het bad doen vollopen. Hoe zorgen we dat het niet overstroomt? Door alle kranen dicht te draaien. Het doet er niet toe hoeveel uitstoot een specifiek land bijdraagt: iedere vermeden ton CO2 is er één. En om de opwarming onder de 2 graden Celsius te houden, moeten de komende dertig jaar alle kra­nen en kraantjes dicht. Natuurlijk is het van groot belang dat de grote uitstoters hun kra­nen sneller dichtdraaien. Dat zijn ze gelukkig ook van plan. Van alle investeringen in duurzame energie in 2017 kwam maar liefst 45 pro­cent uit China. Het land was in zijn eentje goed voor meer investerin­gen in duurzame energie dan alle rijke landen bij elkaar. Ook India, dat nog zwaar leunt op steenkool, wil vooroplopen in de revolutie van zonne-­ en windenergie. In 2018 waren zonnepanelen goed voor meer dan de helft van de nieuwe stroomproductiecapaci­teit in het land. Voorlopers als China en India zien strategische voordelen in een volledig duurzame energievoorziening. De landen daarentegen die nu de hand op de knip houden, zullen voor hun toekomstige energie­ voorziening afhankelijk zijn van technologie die elders wordt ontwik­keld. Wie nu aarzelt, loopt de banen en welvaart mis die horen bij een groene economie. Bron: De Correspondent, Jelmer Mommers

III Misverstanden in het klimaatdebat ontkracht: Stelling: ‘De gevolgen van klimaatverandering zijn positief. Planten zijn dol op CO2 en er komen nieuwe landbouwgebieden bij rondom de Noordpool’ Die laatste zin klopt, de eerste niet. Planten en bomen gebruiken inderdaad CO2 om te groeien, en het smelten van ijs op bijvoorbeeld Groenland kan ervoor zorgen dat daar grond vrijkomt voor nieuwe activiteiten – van grondstofwinning tot landbouw. Maar zulke relatief kleine – en vaak dubieuze – voordelen strepen de gigantische nadelen van klimaatopwarming niet weg. Veel negatieve gevolgen van de opwarming manifesteren zich al: van de groei van zuurstofloze zones op zee en de toegenomen schade door stormen tot de toename van potentieel dodelijke hitte in de zo­mer. Ook de voedselvoorziening dreigt keihard geraakt te worden door de opwarming, miljoenensteden liggen in de gevarenzone door de stijgende zeespiegel, laaggelegen eilanden zullen daardoor verdwij­nen. De komende decennia zullen miljoenen mensen op drift raken door de gevolgen van de opwarming. Netto gaat het overgrote deel van de mensheid erop achteruit als de aarde verder opwarmt, en de risico’s op extreme klimaatverande­ring zijn onaangenaam groot. Bron: De Correspondent, Jelmer Mommers

II Misverstanden in het klimaatdebat ontkracht: Stelling: ‘We weten niet of onze broeikasgassen de klimaatopwarming veroorzaken’ Klimaatwetenschappers hebben op basis van talloze waarnemingen met zeer grote zekerheid vastgesteld: de menselijke uitstoot van broei­kasgassen is de belangrijkste reden dat het klimaat nu opwarmt. Want broeikasgassen als CO2, methaan en lachgas houden warmte vast in de atmosfeer. Zo laten metingen zien dat de gemiddelde temperaturen ’s nachts sneller stijgen dan de temperaturen overdag. Dat wijst op het broeikaseffect: de deken van gassen rondom de aarde zorgt ervoor dat warmte niet naar het heelal kan ontsnappen. En dus koelt het ’s nachts nu minder af dan vóór wij op grote schaal broeikasgassen begonnen uit te stoten.Andere verklaringen voor de huidige klimaatopwarming zijn ver­worpen. Deze kan bijvoorbeeld niet door extra zonnestraling zijn ver­oorzaakt. Hoewel er inderdaad een minimale variatie optreedt in de hoeveelheid zonnestraling die de aarde bereikt, is die variatie veel te klein om de huidige klimaatverandering te veroorzaken. Bovendien gaat die variatie twee kanten op, terwijl het op aarde jaar in jaar uit warmer wordt. Alleen de toename van broeikasgassen kan alle verandering die we nu ervaren verklaren. Bron: De Correspondent, Jelmer Mommers

Earth Overshoot Day. Vandaag, vroeger in het jaar dan ooit. Door onze mondiale voetafdruk is 1,75 aarde nodig. 🌍🌍 Op deze dag hebben mensen wereldwijd al meer natuurlijke grondstoffen verbruikt dan de aarde in twaalf maanden kan produceren. Met onze westerse leefstijl verbruiken we zelfs meer. In 2000 was 5,75 hectare p.p. nodig in Nederland. In 2012 is dat opgelopen naar 6,31 hectare. Ter vergelijk: de kleinste voetafdruk was in 2000 in Eritrea 0,35 hectare. In 2012 was de kleinste afdruk in Palestina 0,44 hectare.

Ecologische voetafdruk - Wikipedia

De ecologische voetafdruk (ook mondiale voetafdruk of kortweg voetafdruk) voor een bepaald jaar is een getal dat weergeeft hoeveel biologisch productieve grond- en wateroppervlakte een bepaalde bevolkingsgroep in dat jaar gebruikt om zijn consumptieniveau te kunnen handhaven en zijn afvalproductie t...

Van onze Zuiderburen Vlaams Bouwmeester Leo Vanbroeck ook ambassadeur van Grootouders voor het klimaat.

Grootouders voor het Klimaat Be

Leo Van Broeck, Vlaams Bouwmeester. Nu ook ambassadeur voor Grootouders voor het Klimaat. Hij schrijft uitgebreid zijn motivatie: Het moge voor iedereen duidelijk zijn dat het begrip "klimaat" een pars pro toto is voor de volledige instorting van planetaire ecosysteem. De natuur is niet meer dan je levende jas van de aarde, een jas die bestaat uit drie laagjes: water, bodem en lucht. • Het water, de oceanen, hebben we voor 80% leeg gevist, het zit vol plastiek en begint door contact met CO2 te verzuren. Die verzuring tast niet alleen het koraal aan maar ook het fytoplankton. Bossen leveren slechts 25% van onze zuurstof, 75% wordt aangemaakt door het fytoplankton. We zijn dus onze eigen zuurstofmachine aan het vermoorden. • De bodem hebben we massaal bezet met wonen, landbouw, economie, infrastructuur, recreatiegebieden, enz. Er is zeer weinig ongerepte natuur. De mens bezet al meer dan 70% van de vruchtbare landfractie van de aarde.Planten en dieren hebben te weinig plaats. Door verlies aan ecosysteemruimte sterven soorten fauna en flora uit met een exponentiële snelheid. Er is sprake van massa-extinctie. Het totaalgewicht van alle gewerveld leven op het land (de gewervelde biomassa) bestaat voor 65% uit onze veestapel, voor 32% uit de mensheid en voor nog slechts 3% uit gewervelde dieren in de vrije natuur. Dit laatste cijfer van amper 3% is griezelig weinig en wijst tevens op de dominante en ruimte verslindende aanwezigheid van de mens en zijn veestapel. • De lucht, onze atmosfeer, hebben we overbelast met broeikasgassen (CO2, methaan, etc.). Planten slaan via fotosynthese zonne-energie op in de koolstofverbindingen van hun vezels, vezels die doorheen de tijd vergaan tot fossiele brandstoffen zoals steenkool, bruinkool en aardolie. Door die brandstoffen te gebruiken als energiebron heeft de mensheid op twee eeuwen tijd honderdduizenden jaren ingestraalde zonne-energie terug in de atmosfeer gejaagd en de aarde ingepakt in een CO2 deken dat warmte accumuleert. Deze analyse wordt wijd ondersteund door de wetenschap en wordt helder verwoord door Youth For Climate. De klimaatjongeren tonen op die manier aan dat ze wel degelijk het volledige plaatje zien en niet alleen spreken over opwarming maar ook over massa-extincitie (die geen gevolg is van de opwarming maar van verlies aan ecosysteemruimte). De oorzaak van de aantasting van deze jas is niet zo complex: het is 'overshoot', wat betekent dat de impact van de mensheid de grenzen overschrijdt van wat de planeet kan verdragen. Die impact van de mensheid bestaat uit het product van twee componenten: het aantal mensen op aarde maal de gemiddelde impact per mens. Wat het aantal mensen betreft is vragen hoeveel mensen de aarde maximaal kan voeden een perverse vraag: als alle natuur landbouw mag worden dan is dit vermoedelijk 15 miljard, maar dan is alle natuur en biodiversiteit weg en gaat het ecosysteem alsnog stuk. De juiste vraag is bij welke aantal mensen hebben alle levensvormen inclusief de mens een ideale hoeveelheid ecosysteemruimte. De cijfers die men vindt zijn zeer ruw benaderend, maar als alle mensen zouden leven als de gemiddelde Amerikaan van vandaag, dan is er maar plaats voor 1 miljard mensen. Als de gemiddelde Europeaan eerder 2 miljard, en als we onze CO2 uitstoot en onze ruimtelijke impact door landbouw en vleesconsumptie klein genoeg maken dan zou het rond de 3 à 3,5 miljard kunnen zijn. Dat 'ideale' aantal zullen we pas terug bereiken binnen een paar eeuwen. Dat betekent dat de 'jas' van de aarde nog geruime tijd onder druk van ons aantal zal blijven staan. Demografische groei neemt enkel af bij een hoge levensverwachting, goede gezondheidszorg, hoge scholingsgraad en gelijkberechtiging van de vrouwen. Daarom zijn vandaag geboortecijfers enkel nog hoog in de armste ontwikkelingslanden. We kunnen bijgevolg de daling van de nataliteit versnellen door aan ontwikkelingshulp te doen. Dat betekent dat de andere component, de gemiddelde foot-print per mens, degene is waar we het meest op moeten inzetten om op korte termijn de instorting van het ecosysteem te kunnen keren. En daarbij hebben we één groot geluk: net als onze huid die op een paar dagen geneest als we in de keuken in onze vinger hebben gesneden, is de jas die we kapot maken zelf-herstellend. We moeten gewoon stoppen met hem stuk te maken. • Stoppen met de oceanen leeg te vissen en te vervuilen met plastics en afval. • Dringend een deel van de ruimte die we innemen teruggeven aan de natuur: ruimte maken voor herbebossing en herstel van ecosystemen. De VN en National Geographic hebben een paar maand geleden gesteld dat natuurherstel minstens even dringend is dan de uitstootbeperking en dat circa de helft van de aarde beschermde natuur zou moeten worden. Wat in de dichtst bevolkte gebieden zoals bij ons zou betekenen dat we minstens een kwart natuur moeten hebben. De ruimte die we innemen bestaat uit ruimtegebruik voor wonen, economie, industrie, infrastructuur, landbouw en ruimte voor de winning van grondstoffen. Dat houdt in dat we onze economie moeten loskoppelen van ruimte en van grondstoffen, dat we kwantitatieve groei in vraag moeten stellen, en moeten inzetten op diensten en kwalitatieve groei. • Tenslotte moeten we ook stoppen met fossiele brandstoffen te gebruiken en radicaal de uitstoot van alle broeikasgassen reduceren tot het laagst mogelijk peil. Zo niet zal zelf-versterkende opwarming zorgen voor een onleefbaar klimaat. Door het probleem zo te stellen wordt het niet ingewikkelder maar juist eenvoudiger. De mensheid moet slechts leven volgens één hoofdgedachte. Tot op vandaag nam ons gedrag kwaliteit weg uit het planetaire huis dat we bewonen. Voortaan zullen we aan onze behoeftes en aspiraties moeten beantwoorden op een manier die ten goede komt aan het planetaire systeem met al zijn levensvormen. Het feit dat de oudste en de jongste generaties elkaar vinden rond dit probleem bewijst dat het een probleem is van ALLE mensen, een probleem dat alleen maar kan opgelost worden door solidariteit over de grenzen van landen, culturen en generaties heen.

Round-up bevat glyfosaat. Zooo slecht voor al het leven op aarde. Voor de Raadsvergadering van vanavond dienden wij een motie in inzake het gebruik van glyfosaat! Motie inzake het gebruik van glyfosaat DE RAAD DER GEMEENTE DEURNE In vergadering bijeen op 3 juli 2019; constaterende:  dat er grote zorgen bestaan over het gebruik van glyfosaat als onkruidverdelger en bestrijdingsmiddel (onder meer in de landbouw);  dat er veel twijfel is over de nadelige effecten van dit middel op de volksgezondheid;  dat Deurne moet werken aan een meer circulaire en duurzame landbouw (zie: Raadsprogramma 2018-2022 hoofdstuk: Duurzaamheid); draagt het college op:  stappen te ondernemen tegen het gebruik van dit middel;  om in gesprek te gaan met boeren en andere gebruikers van glyfosaat om samen naar alternatieven te zoeken voor het gebruik van glyfosaat;  naar manieren te zoeken om met zoveel mogelijk respect voor de natuur te gaan werken; en gaat over tot de orde van de dag. Fractie Progressief Akkoord – GroenLinks Fractie PvdA

Oostenrijk verbiedt als eerste EU-land onkruidverdelger Roundup

De stof veroorzaakt waarschijnlijk kanker, maar Europese wetgeving staat gebruik tot 2022 toe.

Raadsvergadering 3 juli 2019 Agendapunten o.a.: * Benoeming en ontslag commissieleden * Logo * Schetsontwerp Huis van de Samenleving * Startnotitie Regionale Energiestrategie * Woonvisie 2019-2040 * Huisvesting tijdelijke arbeidsmigranten * Verklaring van geen bedenkingen Langstraat 79 * Subsidieregeling kinderopvang Deurne 2019 * Jaarstukken 2018 * Kaderbrief 2019 * Meicirculaire 2019 * Motie vreemd aan de orde van de dag -Motie inzake het gebruik van glyfosaat PA-GL en PvdA * Besluitenlijst vergadering 14 mei 2019 * Lijst van toezeggingen * Lijst van aan de Raad gerichte brieven * Vragenrecht Raadsleden * Sluiting

VOOR DE PEEL EN AMELISWEERD KAN DE LUCHT TOCH OPKLAREN De overheid moet door een uitspraak van de Raad van State een strenger stikstofbeleid gaan voeren om zo de natuur beter te beschermen. Wat gaat dit betekenen voor bekende dossiers als die van De Peel en Amelisweerd? De Kamer debatteert er donderdag over. Natuurgebied De Peel: drieduizend bezwaren tegen stallen verder Het zou een open vlakte moeten zijn, maar het veld staat vol met jonge berken, gele pijpestrootjes en varens. 'Die horen niet thuis op hoogveen', zegt Wim van Opbergen, die zich al vier decennia inzet voor natuurgebied De Peel, op de grens van Limburg en Noord-Brabant. 'Maar door de intensieve veehouderij is er geen houden aan. Zolang die niet wordt teruggebracht, valt er niet tegen te beheren.' Met zijn Werkgroep Behoud de Peel is Van Opbergen er grotendeels voor verantwoordelijk dat het Nederlandse stikstofbeleid in de vorm het Programma Aanpak Stikstof (PAS) zijn laatste adem heeft uitgeblazen. Na ruim drieduizend bezwaren tegen stalvergunningen van de werkgroep in veertig jaar, deed de Raad van State eind mei de cruciale uitspraak dat de natuur beter beschermd moest worden vanwege een aantal zaken van Van Opbergen en zijn collega's. De overige zaken werden aangespannen door het Nijmeegse Mobilisation for the Environment. De gezamenlijke inspanning voor de natuur betekende een streep door de vergunningen van nog eens driehonderd zaken bij de Raad van State en ook bij lagere rechters zullen tal van vergunningen van veehouders sneuvelen. Tegen de boeren heeft Van Opbergen niets, maar des te meer tegen een overheid die almaar voor de landbouw kiest boven de natuur. En net als bij al zijn eerdere juridische overwinningen merkt hij ook nu weer dat de overheid zoekt naar een uitweg. Dat gaat hij ook zeker zeggen op het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, als hij daar binnenkort mag meepraten over een nieuw stikstofbeleid. Hij zal dan ook opmerken dat hij het onbegrijpelijk vindt dat uitgerekend De Peel een van de proefzones wordt voor de kringlooplandbouw van de minister, waardoor het mogelijk wordt nog meer dierlijke mest uit te rijden op de landbouwgronden in het gebied. 'Wanneer gaan ze inzien dat het minder moet?', zegt hij. 'De grond is hier al een dode woestijn door een overschot aan meststoffen.' Van Opbergen zal dan ook vooral benadrukken dat de natuurdoelen onhaalbaar blijven met de huidige veestapel. Het is gevoelige materie, helemaal in het epicentrum van de intensieve veehouderij in Nederland, zo op de grens van Noord-Brabant en Limburg. Hij waarschuwt voor het nemen van een foto met op de achtergrond de megastallen. Het zou niet voor het eerst zijn dat een veehouder boos naar buiten komt rennen. Henk Strijbos, een door de PAS-uitspraak getroffen pluimveehouder nabij de Peel, verwacht door de uitspraak van de RvS alleen wat vertraging bij het vergroten van zijn huidige aantal van 390 duizend hennen. Hij begrijpt wel dat Werkgroep Behoud de Peel voor de natuur opkomt, maar noemt hun werkwijze soms ook 'gemuggezift achter de komma'. Helemaal omdat hij een duurzamer stal bouwt dan die van de gestopte veehouder − van wie hij de uitstootrechten zegt te hebben overgekocht. 'De natuur gaat er per saldo op vooruit.' Van Opbergen ziet dat toch anders. Het aantal kilo's stikstof dat nu als ammoniak neerdaalt op De Peel ligt honderden procenten hoger dan toegestaan. 'Met het PAS gaat daar niet meer dan een paar procent af', zegt hij. 'Het is alsof je met 300 kilometer per uur op een boom af rijdt en dan blij bent als je hem met 290 kilometer per uur raakt.' Dan schrikt hij op van een velduil. 'Dat is wel heel apart, die is erg zeldzaam.' Dat had hij niet verwacht, veertig jaar nadat hij hielp bij het aanleggen van dit natuurgebied. De Raad van State oordeelde op 29 mei dat de natuur onvoldoende is beschermd tegen de overheid, die te gemakkelijk uitbreidingen van stallen, snelwegen en industrieterreinen heeft toegestaan en zich verschuilde achter het Programma Aanpak Stikstof (PAS) uit 2015. De Tweede Kamer debatteert er donderdag over, terwijl de regering even niet weet hoe het nu verder moet. A27 en Amelisweerd: de geschiedenis herhaalt zich in verzet tegen kap Bij uitbreiding van de capaciteit van snelwegen stuit het ministerie van Infrastructuur en Milieu op tegenslag na tegenslag. Aanleg loopt grote vertraging op (uitbreiding knooppunt Hoevelaken), het werk blijkt complexer en duurder dan gedacht (Zuidasdok A10, Amsterdam), dreigende aantasting van de omgeving door extra wegverkeer mondt uit in een slepende juridische strijd. Die dreiging speelt nu ook weer op bij een project dat het ministerie (toen Verkeer en Waterstaat) veertig jaar geleden al hoofdpijn bezorgde: de A27 bij het Utrechtse landgoed Amelisweerd. De aansluiting op de A1 aan de oostkant van Utrecht kwam er wel - ondanks massaal protest van natuurbeschermers en veel politici - maar capaciteitsuitbreiding staat op wankelen. De vlag gaat nog net niet uit bij Jos Kloppenborg van de Vrienden van Amelisweerd sinds ook de Raad van State kritiek heeft op de aanpak van het ministerie. Veertig jaar geleden voerde hij al actie tegen de aanleg van de A27. 'Rechters hebben nu het ministerie op de vingers getikt. Het wordt tijd dat politici ook eens wakker worden.' Dat het overheidsprogramma PAS volgens zowel het Europese Hof als recentelijk de Raad van State niet als panacee kan dienen om snelwegen aan te leggen, is een tegenslag voor het ministerie. Wel eentje waar rekening mee werd gehouden. Het is niet per definitie zo dat een Tracébesluit helemaal opnieuw moet worden opgesteld, met een stroom aan zienswijzen, beroepsschriften - dus forse vertraging - tot gevolg. De ingewikkelde planologische regels staan toe dat het Tracébesluit gewijzigd wordt met het opvoeren van de zogeheten adc-toets. Die weg bewandelde Infrastructuur en Milieu vorig jaar toen het mis dreigde te gaan met de Blankenburgtunnel (onderdeel van de nieuwe A24, die twee snelwegen verbindt) bij Rotterdam. De afkorting adc staat voor (het ontbreken van) alternatieven, dwingende redenen van maatschappelijk belang en compensatie voor schade aan de natuur. Bij dit wegproject slaagden de juristen van het ministerie er in de Raad van State mee te krijgen met de motivering dat deze verbinding absoluut noodzakelijk is, vooral uit veiligheidsoogpunt (maatschappelijk belang) om de haven van Rotterdam beter te ontsluiten. Met dezelfde adc-toets wordt dit jaar geprobeerd alsnog het doortrekken van de A15-A12 in de omgeving Arnhem/Nijmegen vlot te trekken. Joost Reijnen van de Gelderse Natuur en Milieufederatie heeft het weerwoord al klaar. 'Voor dat gebied van de Rijntakken is ineens het argument dat die weg noodzakelijk is voor evacuatie. Als het uit de hand loopt met hoogwater zouden mensen als ratten in de val zitten. Helemaal lachwekkend is de compensatie voor natuurschade: er wordt ergens 900 vierkante meter grasland aangelegd.' Waar in het Gelderse geval al vast staat dat de juridische strijd een vervolg krijgt bij de Raad van State, vermoedelijk eind dit jaar, is het nog afwachten wat het ministerie gaat doen met de verbreding van de A27 bij Utrecht. Het houdt de kaarten op de borst, de recente uitspraak van de Raad van State wordt bestudeerd. Het staat hoe dan ook vast dat het project ernstige vertraging oploopt. Ter hoogte van het groen van Amelisweerd is de A27 indertijd verdiept aangelegd om zoveel mogelijk natuur te sparen. 'Dat was de winst van onze strijd bij de aanleg', blikt Jos Kloppenborg terug. 'Het kon zogenaamd niet. Toen de Raad van State ook wees op de natuurwaarden had Rijkswaterstaat binnen tien dagen een ontwerp met een betonnen bak.' Van nu zes (noordwaarts) en vier rijstroken (zuidwaarts) moet de A27 worden verbreed tot twee keer zeven rijstroken waardoor opnieuw, net als veertig jaar geleden, veel bomen dreigen te sneuvelen. Jos Kloppenborg ergert zich aan het gemak waarmee het ministerie zich altijd op 'het grote maatschappelijke belang' beroept. 'Wat is dat belang dan? Altijd verkeer. Alsof natuur in die toch al dichtslibbende Randstad geen maatschappelijk belang is.' Bron: Volkskrant 20-06-2019 PIETER HOTSE SMIT EN MARCEL VAN LIESHOUT