Poliflw

Onderzoekers van de universiteiten Twente, Maastricht, Utrecht en Leiden concluderen dat het burgemeestersambt zoals we dat nu kennen op termijn onhoudbaar is.De verschillende rollen die burgemeesters dienen te vervullen blijken steeds moeilijker te combineren. Er worden hogere en meer tegenstrijdige eisen aan burgemeesters gesteld, waaraan ze steeds lastiger kunnen voldoen. Het gezag, het aanzien en de aantrekkelijkheid van het ambt zullen hierdoor afnemen. De belangrijkste reden hiervoor is dat burgemeesters de afgelopen tien jaar steeds meer onderdeel van het politieke spel zijn geworden, terwijl het voor veel taken nodig is dat ze onafhankelijk zijn en boven de partijen staan. Praktische problemen De onderzoekers signaleren allereerst praktische problemen. De verschillende taken van de burgemeester zijn meer tijd en aandacht gaan vragen, waardoor ze lastiger te combineren zijn. Daarnaast zijn er belangrijke principiële problemen. Er is steeds meer macht bij de burgemeester geconcentreerd, wat zich slecht verhoudt met de eisen die de democratische rechtstaat stelt. Dat de burgemeester tegelijkertijd voorzitter van de gemeenteraad is en voorzitter van het college van B&W is vanuit dat perspectief meer problemen gaan opleveren. Dat geldt ook voor de verantwoordelijkheid van burgemeesters voor openbare orde en veiligheid en voor bestuurlijke integriteit: macht en tegenmacht zijn hier niet in balans. Oplossingsrichtingen De onderzoekers komen tot deze bevindingen op basis van een omvangrijk onderzoek in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK). Ze schetsen drie oplossingsrichtingen om het burgemeestersambt te versterken. De eerste oplossingsrichting is dat de burgemeester geen taken meer bekleedt waarvoor een neutrale positie nodig is. Hierbij wordt het raadsvoorzitterschap van de burgemeester overgedragen aan een uit de raad gekozen voorzitter. Ook kan worden overwogen om de verantwoordelijkheid voor de bestuurlijke integriteit naar de Commissaris van de Koning over te hevelen. De tweede oplossingsrichting is het verkleinen van de politieke rol van burgemeesters, bijvoorbeeld door hun verantwoordelijkheden op het gebied van openbare orde en veiligheid te verminderen. De laatste oplossingsrichting is de versterking van de zelfstandige rol van de burgemeester. Burgemeesters worden dan rechtstreeks door de kiezer gekozen en niet langer door de gemeenteraad geselecteerd. Sterkere ondersteuning De onderzoekers constateren ook dat de ondersteuning van burgemeesters geen gelijke tred heeft gehouden met de verzwaring van het ambt. Een sterkere ondersteuning van burgemeesters kan dus eveneens enige soelaas bieden voor de geconstateerde problemen. Op grond van recente inzichten uit de literatuur en beleidsdocumenten hebben de onderzoekers in kaart gebracht hoe het burgemeestersambt er anno 2020 voor staat. Verder zijn 21 diepte-interviews gehouden met zittende en voormalige burgemeesters. In aanvulling hierop zijn drie groepsgesprekken gevoerd met in totaal 31 burgemeesters. Tot slot is voor dit onderzoek gebruik gemaakt van een grootschalige enquête onder burgemeesters, wethouders en gemeenteraadsleden en van een burgerpeiling onder inwoners. Bouwstenen Het ministerie van BZK heeft het onderzoek laten uitvoeren om een duidelijk beeld te krijgen van actuele ontwikkelingen in de lokale samenleving en het gemeentebestuur en de betekenis daarvan voor de invulling van het burgemeestersambt, de aantrekkelijkheid van het ambt, de positie van burgemeesters in het lokale krachtenveld en de wijze waarop zij worden geselecteerd, toegerust en ondersteund. Het onderzoek dient bouwstenen aan te leveren voor de agenda burgemeesters, waarin het ministerie van BZK in samenspraak met het ministerie van Justitie en Veiligheid en het Nederlands Genootschap van Burgemeesters voorstellen doen voor de versterking van het burgemeestersambt.

Gemeentefinanciën onhoudbaar? De samenleving zat de afgelopen maanden op slot en de economie draaide op halve kracht. Ondertussen is er sprake van een belangrijke versoepeling en zit het tempo nu echt in de vaccinatiecampagne. Het Rijk besteedde tientallen miljarden om de boel overeind te houden. Het was balanceren op het slappekoord. Volgens het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden (COELO) is het geldgebrek bij gemeenten zo nijpend, dat het een bedreiging vormt voor het aanpakken van de landelijk gestelde prioriteiten op het gebied van woningbouw en de energietransitie. Voor Lansingerland worden de debatten over de Kadernota, die volgende week, verschijnt spannend. Hierin staat de financiële prognose voor de gemeentelijke inkomsten en uitgaven gedurende de komende vier jaar. Uitgegaan wordt van een tekort van 2.5 miljoen op de gemeentebegroting. De Kadernota staat op de agenda van de commissie Algemeen Bestuur van 23 juni en de raad van 8 juli. Dalende reserves Van gemeenten wordt veel verwacht op beleidsterreinen als jeugdzorg, energietransitie en woningbouw. Maar vrijwel allemaal hebben ze daar te weinig middelen voor. Zo zag in de periode 2015 – 2019 meer dan de helft van de gemeenten de reserves dalen. In 2018 bedroeg het tekort van de gezamenlijke gemeenten 200 miljoen euro. Een jaar later was dit al opgelopen tot 765 miljoen euro en had 63 procent van de gemeenten een financieel tekort. In Lansingerland wordt dit in belangrijke mate veroorzaakt door de te lage rijksbijdragen in de kosten van uitvoering van de Jeugdzorg en van de WMO. Bij de WMO speelt vooral de komst van het zogenaamde abonnementstarief een rol. Hierdoor kunnen ook mensen met een relatief hoog inkomen een beroep doen op WMO-voorzieningen zoals huishoudelijke hulp en woningaanpassingen. Daarnaast is ook de lage uitkering uit het gemeentefonds van belang. Dat wordt veroorzaakt door de relatief lage uitgaven die Lansingerland doet aan maatschappelijke ondersteuning en aan uitkeringen en ook aan het hogere inkomstenpotentieel als het gaat om de OZB. Opschalingskorting Zelfs het rijk erkent volgens het onderzoekinstituut dat de groei van het gemeentefonds al tien jaar achterblijft bij de ontwikkeling van de inflatie en het volume van de taken die gemeenten met die uitkering uitvoeren. Dat is nog verergerd door de zogeheten opschalingskorting op het gemeentefonds, die vanaf 2015 oploopt tot 1 miljard euro structureel. Dat bedrag zouden gemeenten moeten kunnen besparen door te fuseren tot megagemeenten. Door die grote herindelingsoperatie ging in een vroeg stadium echter al een streep, maar de kabinetten Rutte hielden wel vast aan die korting. Een ander probleem speelt bij taakoverdrachten van het rijk naar gemeenten, waarbij onvoldoende middelen zijn meegegeven. Alleen al aan jeugdzorg geven gemeenten 1,7 miljard euro per jaar meer uit dan zij van het rijk ontvangen, zo werd onlangs becijferd. Een lichtpuntje is dat de arbitragecommissie volgens RTL Nieuws besloten heeft om het rijk op te dragen om aan gemeenten volgend jaar 1,9 miljard euro extra voor de jeugdzorg te verstrekken. In 2023 en 2024 wordt er jaarlijks 1,6 miljard euro extra aan gemeenten toebedeeld. Daarna lopen de extra budgetten langzaam af tot 800 miljoen euro in 2028. Roofbouw Dat de rek er financieel uit is blijkt uit het feit dat veel gemeenten fors hebben ingeteerd op hun reserves, hun belastingen hebben verhoogd en nu hun begroting optisch sluitend maken door de afschrijvingsduur van bezittingen te verlengen en door de kosten van het vervangen van bestaande voorzieningen slechts gedeeltelijk te begroten. Zo wordt roofbouw gepleegd op de eigen organisatie en hebben gemeenten nauwelijks nog het vermogen om tegenvallers op te vangen. De precieze omvang van de financiële problemen van gemeenten is lastig te meten. Het aantal gemeenten onder preventief toezicht van de provincie zegt bijvoorbeeld weinig. Bij onvoldoende rijksmiddelen accepteren provincies dat gemeenten hun begroting met kunstgrepen sluitend maken. Zo staan zij momenteel toe dat meer dan 70 procent van de gemeenten nog niet toegezegde rijksgelden voor de jeugdzorg als inkomsten boeken. Artikel 12 Gemeenten in zware financiële problemen kunnen in theorie een beroep doen op een noodfonds, de zogeheten artikel 12-steun. Dat vangnet werkt echter alleen bij incidenten. Maar doordat deze steun ten koste gaat van andere gemeenten, kan een sneeuwbaleffect ontstaan wanneer de gevraagde steun omvangrijk wordt. Gemeenten die het nog net redden komen dan in problemen doordat hun gemeentefondsuitkering daalt. Net als elke verzekering kan artikel 12 losstaande incidenten verwerken, maar geen systeemfouten. Natuurlijk zou de rijksoverheid de kosten van artikel 12 in geval van nood kunnen overnemen. Maar volgens COELO moeten we het zover niet laten komen. Wanneer bailouts (overheidsinterventie om een faillissement te vermijden) weer normaal worden, zoals in de jaren zeventig en tachtig, ondermijnt dit de budgetdiscipline. Eigenlijk ziet het onderzoekinstituut maar een oplossing: bij de formatie moet er meer geld worden uitgetrokken voor gemeenten. Hoeveel is echter de vraag, want een fundamenteel probleem is dat er een mechanisme ontbreekt om af te wegen hoeveel geld het Rijk over heeft voor taken die gemeenten in hun opdracht uitvoeren. Voordeelgemeente Het pas later structureel afdekken van de tekorten heeft het voordeel dat dan afgewacht kan worden hoe het nieuwe kabinet denkt om te gaan met de uit de hand lopende jeugdzorg en WMO uitgaven, wat de sociaaleconomische gevolgen van corona zullen zijn en ook hoe de herijking van de inkomsten vanuit het gemeentefonds zich zal ontwikkelen. In het voorstel dat bij de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) ligt voor advies, staat dat gemeente Lansingerland een voordeelgemeente is. Lansingerland krijgt dan 13 euro per inwoner meer (en dat betekent ongeveer 800.000 euro structureel). Kortom, er zijn nu nog zoveel onduidelijkheden dat het niet slim is om nu al aan het bezuinigen te slaan op de gemeentelijke voorzieningen.

Amendement op vervolgonderzoek ontwikkelopgave Bleizo-West In de raadsvergadering donderdag 18 juni is er op initiatief van het CDA een amendement met algemene stemmen aangenomen over een belangrijke toevoeging op de Bestuurlijke vervolgopdracht Bleizo-West door de gemeenteraad. Bij de gezamenlijke bijeenkomst van de gemeenteraden van Lansingerland en Zoetermeer - op 29 januari 2020 - zijn de aanwezige raadsleden met elkaar in gesprek gegaan over de uitkomsten van een gehouden onderzoek over het gebied Bleizo-West. Er zijn conclusies opgemaakt welke richting we moeten geven aan de ontwikkelopgave voor dit gebied nabij het OV-knooppunt station Lansingerland-Zoetermeer. Voor de ontwikkeling van het gebied wordt gedacht aan een mix van bedrijven, wonen, voorzieningen, onderwijs en leisure. Er is tijdens deze bijeenkomst echter ook nadrukkelijk gesproken over de mogelijke vestiging van universitair-wetenschappelijke instellingen en onderzoeken in relatie met o.a. voeding, gezondheid en duurzaamheid. Met de kennis van bedrijven en instellingen die in de gemeente Lansingerland en Zoetermeer gevestigd zijn biedt de vestiging van universitair-wetenschappelijke instellingen en onderzoeken de mogelijkheid tot verdieping en verbreding en nationale-en internationale versterking van onze gemeenten. Het CDA heeft met een amendement de mogelijke vestiging hiervan aan de ontwikkelopgave toegevoegd. Het was goed te constateren dat alle andere partijen ook het belang van deze aanvulling inzien en het amendement van harte ondersteunden. Frans Ammerlaan, CDA raadslid

Corona en de gemeentefinanciën Op donderdag 28 mei heeft de gemeenteraad in de eerste digitale raadsvergadering van Lansingerland ingestemd met een ingrijpend pakket crisismaatregelen die nodig zijn om Lansingerland goed door de Coronacrisis te loodsen. Het was het eerste raadsvoorstel dat wethouder Jan-Willem van den Beukel mocht indienen en verdedigen namens het College. Een pittige vuurdoop, waar hij zich glansrijk doorheen heeft geslagen. Los van de Coronacrisis zijn er direct ook maatregelen genomen om het wegvallende dividend van netbeheerder Stedin en de oplopende kosten in het sociaal domein (jeugdzorg en maatschappelijke ondersteuning) op te vangen. Dit gebeurt nu met name door bestemmingsreserves in te stellen vanuit de goed gevulde algemene reserve van de gemeente. Hiermee kunnen we een tijd vooruit, maar er zal ook moeten worden gezocht naar een structurele oplossing, want het blijven gebruiken van de gemeentelijke spaarpot voor “gewone” uitgaven is niet houdbaar. Die opdracht heeft het College nu gekregen. Wat betreft Stedin is het zo dat de netbeheerder door de grote investeringen in de energietransitie, die veel zwaardere elektriciteitsnetten vraagt, vrijwel geen dividend meer uitkeert. Een hard gelach voor de gemeente Lansingerland, die relatief veel aandelen bezit. Het jaarlijkse dividend van Stedin is ca 10% van de opbrengst van de OZB-belasting die onze inwoners en bedrijven jaarlijks betalen. Nu is het zo dat Stedin ook de netbeheerder is in gemeenten die geen aandelen hebben. Ook in die gemeenten staan stevige investeringen op het programma. Het CDA is van mening dat het niet zo kan zijn dat Lansingerlandse inwoners via bezuinigingen of OZB-verhogingen als gevolg van het wegvallende Stedin dividend de energietransitie betalen in gemeenten die geen aandelen hebben en dus niets meefinancieren. Wij hebben daarom het initiatief genomen voor een motie die het College oproept om bij de lange termijnfinanciering van Stedin als uitgangspunt te nemen dat alle gemeenten waarvan Stedin de netbeheerder is naar evenredigheid meebetalen aan de kosten van de energietransitie. Die gaat ons immers allemaal aan! Matthijs Ruitenberg 28 mei 2020

Nu we niet meer dicht bij elkaar mogen vergaderen, experimenteren we volop met digitale vormen van samenwerken. Nu veel mensen vanuit huis aan het werk zijn kan digitaal vergaderen dé oplossing zijn om toch met elkaar te blijven overleggen. De grootste uitdaging als iedereen thuis werkt is wel om onderling een goede binding te houden en in gesprek te blijven. Nu het niet meer kan of onverstandig is om bij elkaar te komen voor een overlegvergadering, stappen steeds meer gemeenteraden over op digitaal vergaderen. Het zal u niet zijn ontgaan, alle gemeenten vergaderen momenteel digitaal. Dat gaat redelijk, maar het moet niet te lang duren, want er is een groot verlangen naar fysiek vergaderen. Dat gevoel leeft bij veel griffies in Nederland. De verwachting is echter dat tot aan het zomerreces digitaal moet worden vergaderd, daarna hoopt men weer in de raadszaal bijeen te kunnen komen. Het is ongelooflijk hoe snel het de afgelopen weken is gegaan. Gemeenten werken ambtelijk en processen veranderen over het algemeen niet zo snel, maar nu gebeurt er veel en in een snel tempo. Er zijn kinderziekten, maar daar wordt werkende weg een mouw aangepast. Daarmee is niet gezegd dat alle gemeenteraden een volledige agenda afhandelen, maar op zijn minst vergadert het presidium digitaal. Er zijn ook hybride vormen, waarbij een deel van de raad in de raadszaal aanwezig is en de andere raadsleden vanuit huis digitaal aanhaken. Uit onderzoek is gebleken dat het digitaal vergaderen op het moment niet alleen een nood is, maar zeker ook een deugd. Klein begonnen Griffies zijn digitaal klein begonnen met hamerstukken en schuiven politieke discussiestukken nog even voor zich uit. Complexe- en politiek gevoelige onderwerpen en onderwerpen die veel in de samenleving losmaken zijn niet echt geschikt om digitaal te behandelen. Daarvoor moet je echt fysiek bij elkaar zijn en elkaar in de ogen kunnen kijken. Digitaal met elkaar in discussie gaan, zonder dat het een onnavolgbaar debat wordt, is ook lastig om te organiseren. Griffies zijn nog druk zoekende naar manieren om ook het debat en het contact met de samenleving digitaal vorm te geven. Er is een enorm verlangen naar fysieke raadsvergaderingen, want men mist het non-verbale politieke spel. Een griffier vertelde dat als de ene partij aan het woord is, een andere partij al met de ogen rolt. Dat mis je. Het is verzakelijkt en functioneel geworden. Dat is tijdelijk prima, maar niet om digitaal vergaderen permanent te maken. In een digitale vergadering is een ordelijk verloop nog belangrijker dan normaal. Je ziet en hoort elkaar toch net even wat minder goed. Verder kan besluitvorming alleen gerealiseerd worden wanneer iedereen over de juiste informatie beschikt. Het beschikbaar hebben van documenten en bijbehorende aantekeningentijdens vergaderingen is daarom van cruciaal belang. Sneller to-the-point Toch blijkt nu dat deelnemers in een digitale vergadering vaak sneller to-the-point komen. Je kunt samen ook direct in de digitale vergadernotities kijken en werken. Dus staar je zeker niet blind op het gemis van mensen ‘live’ te zien, maar kijk ook naar de kansen die deze manier van vergaderen biedt. In sommige gemeenten heeft het presidium besloten tot 1 juni geen commissie- en raadsvergaderingen te houden als er voor die tijd geen noodzakelijke besluiten hoeven te worden genomen. Men wil de burgemeesters in deze tijd niet te veel belasten. Die hebben het al druk genoeg. Het uitgebreid digitaal debatteren zien veel raadsleden als een struikelblok. Diverse onderwerpen vragen juist om een zuiver debat. Andere partijen zijn daar niet gelukkig mee en willen zo snel mogelijk de digitale besluitvorming hervatten. Het iszaak dat de gemeenteraad betrokken is en de besluiten kan nemen dienodig zijn om inwoners en ondernemers in deze moeilijke tijd teondersteunen. Op korte termijn komt er in verschillende gemeenten overigens wel een (openbare) commissie digitaal bijeen waarin vragen gesteld kunnen worden over de gevolgen van de coronacrisis. Ook nemen diverse presidiums binnenkort een besluit over de raads- en commissievergaderingen na 1 juni. Flinke klus Veel raadsleden vinden het vervullen van de democratische rechten en plichten als raadslid in deze coronatijden wel een lastige. Met dat dilemma worstelen veel gemeenteraden. De leden worstelen met hun volks vertegenwoordigende rol. Het is voor velen kennelijk toch lastiger om digitaal je oren te luister te leggen. Gemeenteraden die er nu voor kiezen om niet te vergaderen of veel besluiten voor zich uitschuiven, staan straks een flinke klus te wachten. Ook de behandeling van kadernota’s wordt in veel gemeenten uitgesteld, geschrapt of wordt beleidsarm gehouden. Niet alleen vanwege de financiële onzekerheid – de hele begroting staat op zijn kop – maar ook omdat een digitale behandeling ervan niet werkbaar is. Er komt een evaluatie van de tijdelijke spoedwet digitale beraadslagingen en digitale besluitvorming. Die zal er op zijn vroegst medio september liggen, liet (toen nog) minister Raymond Knops van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) begin vorige maand tijdens hetdebat in de Eerste Kamerweten. Tot slot Vergaderen kan vermoeiend zijn. Vergaderen met alleen een scherm tegenover je is dat nog meer. Bij digitale vergaderingen is de concentratieboog vaak aanmerkelijk korter dan bij gewoon vergaderen. Het is daarom van belang de spreektijd voor de deelnemers kort te houden en herhalingen van standpunten te voorkomen. Wat ook helpt is een korte vergadering. Zeker bij veel deelnemers is drie kwartier al heel lang. Liever twee korte, maar efficiënte vergaderingen, dan één waar je de helft niet van mee krijgt. De Coronacrisis blijft -ook digitaal- voor velen een uitdaging.

Ook de gemeenteraad en de CDA-fractie worstelen met de manier waarop op een verantwoorde manier toch overleggen kunnen worden gevoerd en besluiten kunnen worden genomen. Met de CDA fractie gebruiken we hiervoor het programma Zoom. Met andere coalitiefracties overleggen we via Jitsi. Het presidium (overleg met alle fractievoorzitters en de burgemeester) gaat via Skype. Al deze programma's hebben zo hun plus en minpunten. Sommige zijn erg eenvoudig in gebruik maar ook niet zo goed beveiligd, anderen zijn wel goed beveiligd maar dan weer erg gebruiksonvriendelijk. Duidelijk is dat al deze programma's niet geschikt zijn om met de hele gemeenteraad digitaal openbaar te kunnen vergaderen. Ook is duidelijk dat het onverstandig is om nu met 33 raadsleden, 4 wethouders, 1 burgemeester, 1 griffier en ambtelijke ondersteuning in de raadszaal te gaan vergaderen. Daarom is er voor de maand april afgesproken dat alleen 4 leden van de Raad, samen met de burgemeester en de griffier, alle besluiten nemen. Een idee om met 8 raadsleden (van iedere partij 1) te vergaderen bleek vanwege het 1,5 meter criterium niet uitvoerbaar. Deze "raadsvergadering", met alleen hamerstukken waar alle partijen het mee eens zijn, heeft plaatsgevonden op donderdag 23 april. Het doel is dat dit eenmalig is, want er staan belangrijke besluiten aan te komen die niet via een hamerslag afgedaan kunnen worden. Onder andere over de financiële gevolgen van de Coronacrisis voor de gemeente Lansingerland. De afdeling ICT van de gemeente werkt daarom samen met de griffie (de ondersteuning van de gemeenteraad) hard om digitale besluitvorming via Microsoft Teams vorm te geven. Het CDA hoopt van harte dat dit snel mogelijk is, want een raadsvergadering met maar 4 raadsleden is misschien eenmalig noodzakelijk, maar niet iets om mee door te gaan.

Overpeinzingen Het niveau van de Haagse gemeenteraad is belabberd. Dat vindt althans de commissaris van de Koning Jaap Smit, nadat hij op zoek ging naar een tijdelijke opvolger voor de opgestapte Pauline Krikke. De interim burgemeester van Den Haag, Johan Remkes, vindt dat ook en heeft de Haagse politiek recent de mantel uitgeveegd. In zijn ‘overpeinzingen’ tikt hij de hele Haagse gemeentepolitiek flink op de vingers. Wie Groningers hoort praten, hoort allereerst dat knauwen, dat accent waarbij zij het eind van een woord inslikk’n. Maar het Gronings kenmerkt zich ook door zuinigheid. Als je iets met drie woorden zeggen kan, dan gebruik je er geen tien. Dat is te zien in de pittige brief van Remkes, die vijf kantjes lang is, maar stof tot nadenken geeft voor tenminste een heel jaar. Korte tekstblokjes, vaak niet langer dan vijf alinea’s, met in elke zin een ander probleem, worden gevolgd door aanbevelingen hoe dit op te lossen. Samen voor ons eigen De kritiek die Remkes al meteen en zonder omhaal van woorden de raadzaal in slingert, is herkenbaar. De politieke vergaderingen slepen zich in Den Haag uren en uren voort. Zelfs de meest fervente liefhebbers van politieke verwikkelingen houden dat niet of nauwelijks vol. De behandeling van de Haagse gemeentebegroting duurde een jaar geleden meer dan vijftien uur, exclusief het uurtje pauze dat de heren en dames namen. De afgelopen drie maanden heeft de tijdelijke burgemeester wel meer bedenkingen gekregen. Die diept hij in zijn verrassende ‘overpeinzingen’ verder uit. Zo hekelt hij dat in de Haagse lokale politiek de leus ‘samen voor ons eigen’ van de Tegenpartij van Koot en Bie zo’n beetje bewaarheid is geworden. ‘Raadsleden worden geacht het algemeen belang te dienen en niet specifieke individuele belangen te behartigen’, schrijft Remkes. Dat lijkt een sneer naar Groep de Mos, die onder vuur ligt vanwege omstreden nachtvergunningen. Maar is evengoed een waarschuwing voor partijen die hun achterban in duurdere buurten hebben en zich in het debat over stadsuitbreiding vooral bekommerden om het weren van sociale woningen uit deze wijken. Remkes noemt in zijn brief ook een aanverwant probleem: de nauwe banden van sommige politieke partijen in Den Haag met actiegroepen die zich richten op het beleid van de gemeente Den Haag. Té warme banden moeten vermeden worden’, overpeinst de burgemeester. Algemeen belang De gemeenteraad is het hoogste democratische bestuursorgaan van de gemeente en dat schept natuurlijk verplichtingen, schrijft Remkes. ‘Elkaar voor rotte vis uitmaken in de raadzaal of op Twitter, schaadt het aanzien van de Haagse politiek, evenals het niet duidelijk zijn over politieke donaties en giften en kapot geïnterrumpeerde vergaderingen. Het is niet makkelijk werken in een gemeenteraad met vijftien partijen, maar het gaat in de politiek uiteindelijk om compromissen, om een houding van geven en nemen, stelt hij. ‘Iedereen wordt geacht het algemeen belang te dienen’. De Haagse partijen reageren wisselend. Maar de grootste partij, Groep de Mos, is laaiend. Wie denkt Johan Remkes wel dat-ie is, zo vragen de lokalo’s zich af en ze vliegen er vervolgens met een gestrekt been in. ‘Deze brief lijkt op een dictaat van de communistische staatstelevisie, die moet door de papierversnipperaar’ bitste partijleider Richard de Mos. Groep de Mos is bijvoorbeeld boos, omdat de interim burgemeester van Den Haag een rem wil zetten op de grote stroom aan schriftelijke vragen en moties die de Haagse politiek elke maand weer indient. Middelen waarvan juist deze grote lokale partij grif gebruikmaakt. Onlangs riep een krant Groep de Mos een paar jaar geleden nog uit tot ‘Vraagplaag van Den Haag’, nadat de partij in acht maanden liefst 74 setjes schriftelijke vragen had ingediend, veel meer dan welke andere partij ook. Andere partijen vinden de brief van Remkes lekker prikkelend en hopen dat er nu schot komt in het transparant maken van de partijfinanciering in de lokale politiek, zoals Remkes óók voorstelt. Interrupties en spreektijd verminderen De interim burgemeester wil interrupties en spreektijd verminderen om de ellenlange vergaderingen in te korten. Donaties en giften van partijen boven de honderd euro moeten openbaar worden gemaakt en ook zou op een website te zien moeten zijn wat de 45 Haagse raadsleden naast hun raadslidmaatschap uitvoeren. Tot slot is hij van mening dat het rekruteren van geschikte (lokale) politici steeds lastiger wordt. Dat heeft veel te maken met de al zo lang dalende ledenaantallen van politieke partijen. De vijver om uit te vissen wordt steeds kleiner. Het slechte imago van de politiek en de ruwere omgangsvormen in het politieke bedrijf helpen ook niet mee. En dan blijkt de functie van raadslid ook steeds moeilijker te combineren met een normale baan en met ruimte voor een normaal privéleven. Kortom: Dames en heren raadsleden van de Haagse gemeenteraad: samen werken in plaats van tegenwerken.

Traditionele gemeenteraad op de helling? “Mijnheer de voorzitter! Het is daarom hoog tijd dat wij onze verantwoordelijkheid als politici nemen en orde op zaken stellen in deze chaos. Zolang we geen orde op zaken stellen in de erbarmelijke financiële toestand, moet dit Parlement niet spreken over verdere uitgaven”. Zomaar een citaat uit de Handelingen -de beraadslagingen van de Tweede Kamer- van begin dit jaar. Onlangs nog sprak een raadslid in de raadzaal van ons eigen gemeentehuis deze woorden: ‘Mijnheer de voorzitter! We moeten in eigen huis, dat wil zeggen hier in deze vergaderzaal, orde op zaken stellen. De uitbreiding zal permanente herzieningen van de prioriteiten vereisen en wij moeten intern verder orde op zaken stellen. Het wordt tijd dat we deze problemen bij de besluitvorming oplossen. Als we niet eerst in eigen huis orde op zaken stellen kunnen we niet vooruit!’ Orde op zaken, hoe dikwijls gebruiken we deze term niet. Ik heb een paar woordenboeken geraadpleegd en synoniemen gezocht. In willekeurige volgorde: Orde op zaken stellen betekent onder meer: Organiseren, inrichten, ordenen, op orde brengen, arrangeren, structureren, coördineren, opstellen, in orde brengen, plannen, sorteren, opruimen, ordonneren, rangschikken, opkalefateren, oplappen, optuigen, bewerken, produceren, managen. Het kan ook worden gebruikt als de openbare orde: de maatschappelijke rust en orde. Of de gevestigde orde: het bestaande maatschappelijk bestel, met name degenen die het daarin voor het zeggen hebben. Maar ook orde houden of een onderwerp aan de orde stellen. En alles is in orde, ofwel naar behoren geregeld. De mooiste tekst vond ik echter in het Etymologisch Woordenboek van het Nederlands uit 1658: Orde op zaken: Voorschrift voor een levenswijze, goet reghel, reghelmaat en rust’. 't Is de order en niet 't ghetal, die in de krijgh het meeste gheweld doet. Vrij vertaald: Het is de slagorde en niet de sterkte die in de strijd het meest effectief is. Code Oranje Een aantal burgemeesters en wethouders willen nu orde op zaken stellen en hebben daarom de ‘Code Oranje’ aangekondigd. Zij vinden dat de traditionele gemeenteraad met leden die één keer in de vier jaar worden gekozen niet meer voldoet. De huidige onvrede over politici en de maatschappelijke polarisatie roepen volgens hen om een nieuwe democratie. De partijpolitieke representatieve democratie is op zijn retour, het vertrouwen in instituties daalt en politieke partijen staan onder druk. De legitimiteit van het democratisch functioneren van gemeenteraden is in het geding en moet plaatsmaken voor burgerforums. Zij vinden dat de minister van Binnenlandse Zaken daarom de Gemeentewet moet aanpassen om experimenten mogelijk te maken. Politiek en bestuur zouden er verstandig aan doen om de macht over te dragen aan inwoners via jury’s en forums. Volgens hen is democratie oneindig veel meer dan om de vier jaar stemmen. Legitimiteit in het geding In deze tijd vertegenwoordigt de burger graag zichzelf. En dus moeten bestuurders en inwoners in relatietherapie om het werkelijke gesprek aan te gaan. De burgemeester kan daarbij een essentiële rol spelen. Hij wordt geacht de democratische besluitvorming te bewaken. Dat is veel meer dan het voorzitten van de gemeenteraad of het toezien op de procedures in het gemeentehuis. De initiatiefnemers van ‘Code Oranje’ hebben veel respect voor raadsleden die zich met de beste bedoelingen drie avonden in de week een slag in de rondte werken, maar daar moeten ze volgens hen mee ophouden. Ze moeten uit dat systeemwereldje stappen. Sommigen hebben het zelf als raadslid ervaren en zeggen daarover: “Kijk eens terug naar het moment waarop je nog geen raadslid was. Je sprak nog normale taal. Binnen drie maanden vind je dingen normaal die helemaal niet normaal zijn. Je neemt een loopje met democratische waarden, er is geen respect voor het debat en je bent vaak voor de burger door formeel ambtelijk taalgebruik onbegrijpelijk”. Burgerbegrotingsforum Bestuurders en raadsleden moeten zich volgens hen losmaken van de partijpolitiek, die eerder een bedreiging dan een zegen voor de democratie is. Er is een parallelle democratie nodig. Onlangs hebben de initiatiefnemers van de ‘Code Oranje’ een burgerbegrotingsforum georganiseerd. Tachtig mensen op één dag in één zaal. In de ochtend informatie over de begroting en ‘s middags beraadslaging en in groepen doorgepraat. Eind van de middag nam men in een half uur met stemkastjes over 25 onderwerpen uit de gemeentebegroting standpunten in. Wat ‘Code Oranje’ betreft zou het burgerbegrotingsforum besluitvormend mogen zijn. Laat het publiek een paar keer per jaar beslissen. Dat is de beste vorm om tot goede besluitvorming te komen, beter dan de huidige gemeenteraad. Oude politiek vreet energie Minder politiek dus en meer macht voor inwoners. Alleen dan kruipt de democratie uit zijn diepe crisis, geloven de initiatiefnemers. Met gewone mensen aan het roer die vertrouwen en zeggenschap hebben gekregen van gemeenteraden. Een voormalig burgemeester die pleit voor nieuwe democratie: “Als één ding mij overeind heeft gehouden, dan is het dat de dialoog met de inwoners altijd vruchtbaar is. Terwijl de oude politiek mijn energie opvrat, kreeg ik van het gesprek met inwoners altijd energie. Ik denk dat veel meer burgemeesters die ervaring hebben. Waarom stel je geen raad samen, die door loting tot stand komt, zes keer per jaar bijeenkomt maar wel belangrijke beslissingen neemt? De minister kan gemeenten de ruimte geven om op een radicaal andere manier tot besluitvorming te komen. Er is een grondig herontwerp nodig om de samenleving weer te verbinden. Laten we het uitproberen, als je het waarachtig doet gaat het echt niet mis”. ‘Code Oranje’ is een mooi initiatief, maar ik zie voorlopig nog geen groen licht!

Zomerrapportage 2019 De zomerrapportage is een financiële rapportage waarin halverwege het jaar wordt bekeken of de gemeente Lansingerland op schema ligt bij de realisatie van de begroting. Ook passen we de begroting aan als dat nodig is. Al eerder is in het coalitieakkoord afgesproken dat de gemeente financieel wat scherper aan de wind zal zeilen. De financiële reserves van de gemeente zijn op orde, er is geen reden om deze verder te laten oplopen. Uit de zomerrapportage blijkt dat dit ook zo gerealiseerd is. Er is structureel ongeveer een evenwicht qua inkomsten en uitgaven en enkele eenmalige uitgaven zijn bekostigd uit de reserves. Het “overschot” dat gepresenteerd wordt vinden wij een wat verkeerde beeldvorming. Er is niet echt sprake van een overschot, er is een kunstmatig overschot omdat we wat meer uit onze reserves, de spaarpot, hebben gehaald dan dat we nu direct nodig hebben. Met de zomerrapportage kijken we niet alleen naar de financiële stand van zaken, de gemeenteraad stelt ook budget beschikbaar voor nieuwe investeringen. De volgende investeringen worden voorgesteld en het CDA zal deze plannen steunen: 1. Een startkrediet voor het ontwikkelen van de wijk Wilderszijde. Een goede ontwikkeling in deze krappe woningmarkt en uiteraard ook van groot belang bij het verder op orde houden van de gemeentelijke financiën! 2. Een krediet voor het herinrichten van de Noordeindseweg in Berkel tot 30 km zone. Dit is onderdeel van het mobiliteitsplan Berkel en hiermee komt de heropenstelling van de Noordeindseweg weer een stap dichterbij, een langjarige wens van het CDA. 3. Een krediet voor aanpassingen van gebouw Pecto’s in Bleiswijk. Een goede zaak, in dit gebouw kunnen we meer activiteiten voor onze jeugd in Bleiswijk realiseren 4. Een krediet voor Cultuurfabriek Het Spectrum in Bergschenhoek. Hiermee komt er een mooie voorziening voor culturele activiteiten en culturele verenigingen in de kern Bergschenhoek 5. Een voorbereidingskrediet voor een onderzoek naar de mogelijkheden voor de bouw van sociale huurwoningen en starterswoningen op de locatie De Wildert in Berkel Dorp. Gezien de lange wachttijden en de schaarste rond starterswoningen goed om te bekijken wat de mogelijkheden zijn! Bij deze zomerrapportage geven wij wel een winstwaarschuwing af. Het is zaak dat we niet doorslaan in het loslaten van de financiële discipline. Wij zien dat de structurele verhoging van de CAO voor gemeenteambtenaren nog niet in deze cijfers zit en al eerder heeft het CDA aangegeven dat wij het belangrijk vinden om bij de volgende meerjarenbegroting de structurele effecten van het integraal huisvestingsplan van de basisscholen (nieuwbouw en renovatie van basisscholen) mee te nemen. Het is ook nog maar zeer de vraag of we met de bijraming van 1,8 miljoen structureel voor de jeugdzorg klaar zijn. Lansingerland is een jonge gemeente, wij maken ons hier wel zorgen over. En hoe zeker is het dat we jaarlijks voor 2 ton aan snippergroen verkopen. Deze post zit er al jaren in, het snippergroen moet toch een keer op zijn? Al met al vinden wij dat uit deze zomerrapportage wel een beeld ontstaat waar het woord onzekerheid bij past. Het zal zeer belangrijk zijn dat in de begroting 2020-2023 scherp wordt gekeken hoe groot onze financiële draagkracht is. Niet alleen tot 2023, maar ook daarna. Voor het CDA is het zo dat wij dan ook onze keuzes maken rond investeringen die structureel veel impact hebben. En het mag duidelijk zijn dat noodzakelijke voorzieningen zoals de investeringen voortkomend uit het Integraal Huisvestingsplan voor de basisscholen bij ons een streepje voor hebben op investeringen die wat meer het karakter hebben van “luxe investeringen” zoals het cultuurhuis in Berkel. Matthijs Ruitenberg, Oktober 2019

De gemeenteraad heeft afgelopen donderdag 3 oktober de “Nota van Uitgangspunten Berkel Centrum Oost (Hergerborch)” vastgesteld. Het winkelcentrum van Berkel en Rodenrijs is het hoofdwinkelcentrum van de gemeente en wordt dekomende jaren versterkt en afgerond met de uitbreiding aan de westzijde (ter hoogte van de Westersingel). Voor het evenwicht van het haltermodel is het van essentieel belang dat ook devoorzieningen aan de oostzijde van het centrumgebied goed bereikbaar blijven en er ook aan die kant voldoende parkeergelegenheid aanwezig is. De herontwikkeling van de locatie Hergerborch, denabijheid van het AMG Schmidtpark en de toevoeging van een ondergrondse parkeervoorzieningzorgen voor een kwalitatief hoogwaardige afronding van het centrumgebied, aldus het voorstel van het College van B&W.De locatie Hergerborch is in eigendom van woningbouwcorporatie 3B Wonen. Het college heeft deprincipe-bereidheid uitgesproken mee te werken aan de realisatie van minimaal 60 sociale woningen op deze locatie.Bij de vaststelling van het mobiliteitsplan (31 maart 2016) heeft de gemeenteraad aandacht gevraagd voor de bereikbaarheid van Berkel Centrum Oost en dit te betrekken bij de herontwikkeling van deEr doen zich een aantal knelpunten voor aan de oostkant van het centrumgebied. Uit parkeertellingen volgt dat de parkeercapaciteit ontoereikend is, een feit dat het CDA al verschillende keren aan de kaak heeft gesteld en -in samenspraak met winkeliers en de winkeliersvereniging praktische voorstellen voor heeft gedaan.Daarnaast is de verkeersafwikkeling (doorstroom) onvoldoende en onveilig. Dit heeft te maken met de huidige inrichting vanhet parkeerterrein bij de supermarkten (met meerdere in- en uitritten op de Molenwerfstraat), maarook met het feit dat er meer verkeer (intensiteit) gebruik maakt van de Raadhuislaan enMolenwerfstraat dan wenselijk is voor deze erftoegangswegen (capaciteit).Besloten is te onderzoeken wat er nodig en mogelijk is om te komen tot een toekomstbestendigBerkel Centrum Oost. Er is een variantenstudie (verkeer, parkeren en woningbouw) uitgevoerd. Deuitkomsten hiervan zijn vertaald in een ‘Nota van Uitgangspunten’ voor de herinrichting van hetgebied.Degemeenteraad heeft deze Nota van Uitgangspuntenvastegesteld Locatie Hergerborch. De locatie Hergerborch aan de oostzijde van het centrum wordt herontwikkeld. Met een zogenaamde variantenstudie is onderzocht wat er nodig wat er nodig en mogelijk is om te komen tot een toekomstbestendig Berkel Centrum Oost. Uitgangspunten daarbij zijn:Evenwichtig haltermodel van het winkelgebied (west - oost)Goede verkeersveilige bereikbaarheid (auto, fiets)Voldoende parkeergelegenheid voor het winkelgebiedDe locatie Hergerborch vormt de verbindende schakeltussen Berkel Centrum en het Annie M.G. Schmidtpark.Park en dorp ‘verweven’ hier met elkaar.De bebouwing op de locatie Hergerborch vormt eenwand van de pleinruimte en begeleidt de zichtlijn vanuit de Raadhuislaan op de Kerksingel.De massa van de nieuwbouw sluit aan bij de maat enschaal van de omgeving en heeft een kleinschalige dorpse en groene uitstraling. Met een maximale bouwhoogte van15 meter, verdeeld over maximaal 5 bouwlagen, waarvande bovenste laag terugliggend is.De locatie Hergerborch biedt ruimte voor de realisatie van ca. 60 tot 80 woningen in de sociale sector. Uitkomst variantenstudie: extra sociale woningen en parkeergelegenheid Uit de variantenstudie blijkt dat dat de dichtheid van het wonen op de locatie Hergerborch kan toenemen tot maximaal 80 sociale woningen. In dat geval past de ontwikkeling qua maat en schaal bij de omgeving en kan het parkeren voor de woningen op eigen terrein opgelost worden.Het verleggen van de Molenwerfstraat heeft een positief effect op de verkeersdruk en bereikbaarheid van het centrum. Uit het verkeerskundig onderzoek blijkt dat het verkeer om het gebied heen leiden, door de aansluiting tussen de Molenwerfstraat en Raadhuislaan meer richting het oosten te verplaatsen, de verkeersdruk op zowel de Molenwerfstraat als op de verbinding tussen oost en west via Raadhuislaan, Laan van Romen en Gemeentewerf afneemt.Door de Molenwerfstraat naarhet oosten te verleggen, ontstaat er ruimte om het parkeren voorhet winkelgebied uit te breiden. Alleen extra parkeren op maaiveld(variant 1) biedt niet voldoende ruimte om de parkeerdruk ope vangen en is vanuit het oogpunt van ruimtelijke kwaliteit nietwenselijk. Door het ontwikkelen van een 1 laagse ondergrondseparkeergarage gecombineerd met maaiveld parkeren (variant2) is het mogelijk ca. 120 extra parkeerplaatsen te realiseren en behoeve van het winkelcentrum. Er is ruimte om een goedegroene verbinding tussen park en centrumgebied te maken.Het realiseren van twee lagen parkeren onder de grond zondermaaiveld parkeren (variant 3, ca. 160 extra parkeerplaatsen,waarvan het surplus ook benut kan worden voor toekomstigewoningbouw) levert de grootste kwaliteitsslag voor het gebieddoordat de pleinruimte tussen de bestaande supermarkten en de locatie Hergerborch groen ingericht kan worden. Inbreng CDA-fractie (Hans van der Stelt) Het CDA ondersteunt de ontwikkeling van Berkel Centrum. Eerder al hebben wij in de Raad gemeld dat de uitbreiding van Berkel Centrum, als hoofdwinkelcentrum van Lansingerland, een goede zaak is voor zowel onze inwoners, en lokale ondernemers. Ook de herontwikkeling van de Hergerborch door 3B Wonen vinden wij een goede zaak, zo mogelijk met 80 sociale huurwoningen.Het is van groot belang dat Berkel Centrum Oost in deze ontwikkeling meegaat, conform het zogenaamde haltermodel: de oost- en westzijde van het winkelcentrum dienen elkaar te versterken. Goede parkeergelegenheid in Berkel Centrum Oost -die nu al zwaar onder druk staat en de omzet van winkeliers aan de oostzijde onder druk zet- is essentieel. Daarin moet niet alleen in de toekomst worden voorzien -zoals met voorgestelde parkeergarage met tenminste één ondergrondse laag op basis van de variantenstudie- maar ook met het op de korst mogelijke termijn creëren van parkeer plaatsen (een blauwe zone voor kort parkeren) in de Terpstraat. Er is immers nu al een tekort aan parkeerplaatsen aan de oostzijde. De winkeliersvereniging en individuele winkeliers vragen hier al geruime tijd om, en het CDA vindt - we hebben dit eerder dit jaar indringend aangekaart- dat er naar deze ondernemers,onzeondernemers,geluisterd moet worden en snelle praktische oplossingen geboden dienen te worden. Immers, er is nu onmiskenbaar sprake van een tekort aan plaatsen. En wil het haltermodel het evenwicht herstellen enbewaren tussen de west- en oostzijde van het winkelcentrum, dan is het creëren van extra parkeerplekken aan de oostzijde zonder meer noodzakelijk.Het College van B&W wil met de Raad in gesprek over de parkeerproblematiek. Wethouder Fortuyn heeft in de Raadsvergadering aangekondigd dat de Commissie Ruimte en de Raad in november het mobiliteitsplan -waaronder de parkeervoorzieningen- gepresenteerd en ter besluitvorming voorgelegd krijgen.Het CDA zal zich -tezamen met andere raadsfracties die de noodkreet van winkeliers van de oostzijde en van de Winkeliersvereniging Berkel Centrum willen vertalen in snelle, praktische oplossingen, blijven sterk maken voor zo spoedig mogelijke realisatie extra parkeerplaatsen in de buurt van Berkel Centrum Oost, zodat het bestaande tekort kan worden ingelopen en de bereikbaarheid van de oostzijde niet verder achteruit holt.