Poliflw

Morgen is als het goed is de laatste raadsvergadering van het politieke jaar. Hopelijk ook de laatste digitale, ik verlang terug naar de raadszaal. Aan de orde? De jaarrekening en de kadernota. Cijfertjes!

In de algemene beschouwingen had ik het al aangegeven. De jaarrekening laat een grote plus zien, al meerdere jaren achter elkaar. En bij de begroting en de kadernota doen we steevast enorm veel moeite om de begroting sluitend te krijgen. Dat rijmt niet met elkaar. Hoe kan dat toch en wat moeten we eraan doen? 

Er zijn een paar grote posten in de jaarrekening die opvallen. Als eerste natuurlijk de opbrengst van de precariorechten, de belasting op kabeltjes. Die hebben inwoners al lang geleden betaald en komt nu na een lang proces naar de gemeente toe. 

Aan de andere kant staat het afboeken van bedrijfsterrein Diekink voor een bedrag van 2,8 miljoen. Daar is de VVD het niet mee eens. Dit jaar wordt bij het vaststellen van de grondexploitatie als het goed is hetzelfde bedrag weer opgevoerd. Boekhoudkundig cijfergegoochel. Benieuwd of dat gaat lukken! Beter was geweest het bedrag gewoon te laten staan. 

En dan zijn is nog voor ongeveer 1,7 miljoen aan geplande activiteiten niet uitgevoerd. Dat tellen we mee in het resultaat. Raar, maar waar. Het bedrag valt vrij in de algemene reserve maar wordt gelijk weer beschikbaar gesteld voor de begroting van dit jaar. Heel bijzonder. 

In dat deel van 1,7 miljoen zitten activiteiten die in 2019 gestart zijn en nog net helemaal af zijn. Dan is het logisch dat het geld beschikbaar blijft voor dat project. Het zou geen resultaat mogen heten maar het is wel goed om het bedrag te besteden aan dat waar het voor bedoeld was. 

Het komt ook voor dat het college voorstelt het niet uitgevoerde bedrag aan andere activiteiten uit te geven. Daarvan vindt de VVD dat de raad geraadpleegd dient te worden. Daar gaan we morgen een voorbeeld van bespreken. Kijkt u mee? Live via Lochem.nl? Vanaf september weer als publiek hopelijk. Da’s echt veel fijner. Nog één x digitaal. Over cijfertjes. D’r an! 

Erik Haverkort, fractievoorzitter

Soms moet je terugkijken om je vooruitblik te vormen. In de week dat de jaarrekening en de kadernota behandeld worden in de raad geeft dat mij in ieder geval richting. Tijd om te investeren in de samenleving dus.

Elk jaar bij het vaststellen van de begroting zijn we bezorgd. Is het wel structureel sluitend? Moeten we weer bezuinigen? Vorig jaar heeft de VVD zelfs ingestemd met het verhogen van de woonbelasting… En nu, iedereen houdt de adem in vanwege de crisis… Dan helpt het om even van een afstandje te zien. 

De gemeente rapporteert elk jaar een fors resultaat bij de jaarrekening. Tuurlijk, soms zijn er incidentele meevallers maar wanneer we van de afgelopen jaren de resultaten van de jaarrekening naast de oorspronkelijke begroting leggen, dan houden we steevast miljoenen over. Gemiddeld ruim 4,3 miljoen per jaar. Erg? Nee, in principe niet. Wel goed om van te leren en op te sturen. Vandaar dit blog. Geen zorg! Investeren! 

De overheid vormt ons financieel vangnet. Inwoners en ondernemers die om wat voor reden dan ook even niet voor zichzelf kunnen zorgen verdienen hulp. En in steeds meer situaties is de gemeente de aangewezen helper. Onze begroting is de afgelopen jaren gestegen van 50 naar 80 miljoen. Vooral vangnetmaatregelen. Achterafrepareergelden.

Wanneer de overheid echter aan de voorkant investeert dan wordt voorkomen dat ondernemers en inwoners in problemen komen. En dat is om twee redenen altijd beter. Ten eerste leidt het geld wat we uitgeven tot zichtbaar maatschappelijk nut. Goede recreatieve voorzieningen. Schone, hele en veilige infrastructuur. Dat is onvoorstelbaar belangrijk. 

Ten tweede is investeren goedkoper dan achteraf repareren. Een euro preventief in de economie stoppen voorkomt ongeveer 1,20 euro kosten in het sociaal domein. Stuur even een mail als je het sommetje wil ontvangen. Alle investeringen hebben dus maatschappelijk nut en direct een mega rendement. En dat met een rentestand die voor gemeentes nagenoeg nul is. Gratis rendement! En dat in tijden van crisis. 

Ik ben dus van harte voor investeren! En dat zullen we bij de behandeling van kadernota en jaarrekening ook laten horen. Aan de bak met dat geld, rollen zal het! Juist nu! Voorkom het vangnet. Voor investeren! D’r an!

Erik Haverkort, fractievoorzitter

De versoepeling is daar! De bureaucratie ook. Gaat dat goed? Of het staatsrecht in onze rechtstaat nog recht staat? Ik weet het niet meer zeker. Help maar eens denken. En raadsleden in Nederland? Aan ons om de juiste vraag te stellen. Ik ga dat maandag doen! Lees maar waarom.

Afgelopen week versoepelde het kabinet de coronamaatregelen. Sportclubs mogen weer aan de gang en het verbod op contactberoepen wordt opgeheven. De kapper kan weer open! Dat was woensdag. Dan volgt het debat met de Tweede Kamer en daarna stuurt het kabinet een brief naar alle veiligheidsregio’s. 

De veiligheidsregio past de noodverordening aan en stuurt deze aan de gemeenteraden zodat wij onze controlerende taak kunnen uitvoeren. Uiteindelijk legt de voorzitter van de veiligheidsregio verantwoording af aan de gemeenteraad. Voor onze regio dus in 22 gemeenten. Zo gaat het. 

Maar dan komt het. Sportkoepels, bonden als de KNVB, NOC-NSF, KNLTB en NGF hebben coronaprotocollen opgesteld en die als advies naar hun leden gestuurd. Prima natuurlijk, soms een beetje te uitgebreid naar mijn mening, maar ey, het is een advies hè. De clubs zijn verantwoordelijk. 

Onze gemeente communiceert naar de clubs dat ze de protocollen volgt. De gemeente stuurt ook de BOA’s aan die moeten handhaven en daarmee lijkt het ineens alsof de adviezen van de bonden verheven zijn tot de regels van de gemeente. Ik heb de nieuwste verordening nog niet gezien maar daar staan vast niet al die regeltjes van al die bonden in. De gemeenteraad heeft ook geen voorstel aangenomen dat de adviezen van de bonden tot regel zijn verheven. Het zijn dus nog steeds adviezen!

Ik denk dat de BOA’s wel op dat advies handhaven. Ik denk zeker dat de clubs denken dat de gemeente daarop handhaaft. En daar zit een weeffout. Het legaliteitsbeginsel wordt hier losgelaten en het risico van willekeur ligt op de loer. Er is immers geen wet of regel die clubs daartoe verplicht het advies over te nemen. Het kabinet doet steeds een appèl op gezond verstand. Handhaving kan enkel en alleen op de verordening van de veiligheidsregio. Legaliteitsbeginsel dus. Aan ons om uit te zoeken hoe het nu zit. Is het overigens erg om een plan te maken en te laten checken? Nee, natuurlijk niet. Heel verstandig zelfs. Maar verplicht is het niet, beginselfoutje dus. Maar ‘ns vragen hoe we dit oplossen! D’r an! 

Erik Haverkort, fractievoorzitter

Onze gemeentelijke cijfercyclus kent vier boekjes. Kadernota, begroting, bestuursrapportage en uiteindelijk als alles voorbij is de jaarrekening. Aanstaande maandag zien we de bestuursrapportage, ons tussenrapport…

De bestuursrapportage is normaliter een terugblik. Hoe gaat het financieel in het lopende jaar? Dit college kijkt gelijk ook een beetje vooruit en stelt een aanvullend dekkingsplan voor. Bezuinigingen! Da’s okay natuurlijk maar laten we dan wel de raad de gelegenheid geven er echt wat van te vinden.

Zo vind ik dat de bijstellingen die het Rijk heeft gecommuniceerd op 17 september meegewogen moeten worden bij de cijfers. Dat is best even uitzoekwerk maar wel heel belangrijk om te doen! Beetje actueel blijven. 

Ik vind ook dat de brandweer ons weer zorgen baart. Al sinds 2015 is men bezig met een nieuwe kazerne in Almen. Omdat de nieuwe auto’s groter zijn en omdat er geen aparte kleedkamer is. Ik gun onze vrijwilligers een goede auto en een prachtige kazerne maar vijf jaar geleden koste een nieuwe kazerne vijf ton, twee jaar geleden ruim een miljoen en nu anderhalf… Dat is bizar. Door er heel lang over te lullen kost een simpele garage met kapstok en douche drie keer meer!? Ik begrijp nu waarom het bij de VNOG zo’n zootje is…

Nog zo’n vraag, waar ik denk ik jullie hulp bij nodig heb. Dus reageer. Ik heb me kwaad gemaakt over de hinder van de eikenprocessierups en de terughoudende aanpak van de gemeente. Nu lees ik dat er ‘slechts’ tienduizend euro voor beschikbaar komt. Even ter vergelijk: voor de aanpak van reuzenbereklauw en Japanse duizendknoop is vier-en-een-halve ton (!) begroot! Zou de hinder van die exoten vijfenveertig keer groter zijn dan alle jeuk die onze inwoners afgelopen zomer hadden? Lijkt me enigszins uit verhouding. Het lijkt me toch dat bij bestrijding van hinderlijke biodiversiteit de hinder voor onze inwoners leidend is. 

Er is ook goed nieuws! Het aantal mensen afhankelijk van een bijstandsuitkering is gedaald! Tuurlijk, arbeidsmarkt is prima, maar het lijkt me ook een mooie opsteker voor de keuzes die dit college heeft gemaakt om dat te stimuleren. Focus op de economische agenda, Plein dicht, Baken open en aan de bak! Dat moeten we meer doen. D’r an! 

Erik Haverkort, fractievoorzitter

De vakantie voorbij. Vanaf maandag weer elke twee weken politieke avond. Afgelopen week het persbericht over de hack van 6 juni. Heel cybercrimefightend Nederland heeft de zomer in Lochem doorgebracht. Anderhalve ton Lochems geld verder en men is nog niet klaar. Dit vind ik.

De belangrijkste conclusies tot nu toe: Lochem kroop door het oog van de naald, er zijn wel gegevens van medewerkers en raadsleden gekopieerd maar er zijn geen persoonsgegevens van inwoners verdwenen. Wel een datalek dus. Er zijn 64 maatregelen opgesteld, een deel inmiddels uitgevoerd.

Geen persoonsgegevens verdwenen maar wel mailadressen en telefoonnummers van medewerkers en raadsleden weg… Dat klinkt wel wat bijzonder… Wat ons betreft moet de beveiliging zo zijn dat alle persoonsgegevens veilig zijn bij de gemeente. Ook die van medewerkers. 

Vierenzestig maatregelen. Een deel moet nog en een deel is al. De kosten tot nu toe bedragen ongeveer € 140.000. Om één of andere reden wordt dat bedrag wel in het memo aan de raad vermeld maar niet genoemd in het persbericht. Dan noem ik het maar hier. De specialisten geven aan dat het nog veel erger had kunnen zijn. Wanneer de hackers één niveautje dieper hadden kunnen komen en de gemeentelijke systemen op gegijzeld waren geweest dan had het vele tonnen kunnen kosten. 

En toen moest ik terug denken aan 2015. In maart van dat jaar is de gemeente ook aangevallen. Ransomware, losgeld om weer bij je data te kunnen. Wat heeft de gemeente daar toen van geleerd dan? Moet er eerst twee keer iets misgaan voordat er maatregelen genomen worden? Hadden we naar aanleiding van die cybershit niet al naar tweefactorauthenticatie gemoeten? Of naar de 3-2-1 methode voor back-ups? 

Nu betaalt Lochem de les. Heel Nederland heeft via de Vereniging Nederlandse Gemeenten het lesmateriaal ontvangen. De VVD heeft het college vragen gesteld. Of we nu veilig zijn. Of de kosten verhaald kunnen worden. Of andere gemeenten of het Rijk meebetalen en waarom er na het incident in 2015 blijkbaar onvoldoende actie is ondernomen. Wat ons betreft moeten onze gegevens veilig zijn. Ook die van medewerkers en raadsleden. Dat dat geld kost is logisch maar het kan vast slimmer dan op deze manier. Herstel is altijd duurder dan preventie. Dat dus. Dran! 

Erik Haverkort, raadslid (en inwoner). 

De gemeente is gehackt. Er is 32 MB aan data weg. In de pers slechts twee boodschappen. Tijdelijk niet bereikbaar en het onderzoek loopt nog. Ik wil dat data van inwoners veilig is bij onze gemeente. U toch ook?

Regelmatig bereiken ons berichten over datalekken. Dan is er een verzekeringsmaatschappij waarvan de klantgegevens op straat liggen, dan weer een gemeente waar het mis gaat. Opvallend daarbij is dat gelijk en snel bekend is wat de schade is. Maar in Lochem wachten we nog… 

Ik heb het inmiddels bijna dagelijks. Mails van bijzondere afzenders die me aangeven dat ik een prijs gewonnen heb, een nieuwe pas nodig heb, soms bij een bank waar ik nog nooit klant geweest ben, of een advertentie voor het voorkomen van kalknagels en in een enkel geval een poging tot afpersing waarbij er schijnbaar pikante foto’s gepubliceerd worden als ik niet betaal. Ik ben uiteraard benieuwd en betaal dus nooit. 

Mijn gegevens liggen op straat. Omdat ik gebruik maak van het internet. Omdat ik actief ben op sociale media, omdat ik al heel lang hetzelfde mailadres heb, omdat ik een bedrijf heb, omdat ik leef, communiceer en app. Maar niet omdat ik inwoner van de gemeente Lochem ben. Daar horen mijn gegevens veilig te zijn. En als er dan wat gebeurt, dan verwacht ik minstens dat er transparant gedeeld wordt wat er is misgegaan. Omdat het kan. En omdat het zo hoort. 

De laatste tijd? Ede gehackt, gegevens op straat. Dezelfde periode, Oegstgeest en Midden-Delftland. Duizenden gegevens op straat. Als je even googelt dan is de beveiliging van onze gegevens bij de overheid zo lek als een mandje. De Lochemse begroting 2019 stelt structureel 

€ 12.000 ter beschikking voor de digitale volwassenheid van systemen. Het argument? Kwalitatief slechte en niet up-to-date software is een risico voor gegevensverlies en kan leiden tot imagoschade… Imagoschade…

Morgen stelt de VVD-fractie vragen aan de burgemeester. Zijn er nu gegevens van inwoners verdwenen of niet? Het imago van de gemeente is daarbij van ondergeschikt belang. De veiligheid van inwoners staat wat de VVD betreft voorop. En als er verbeteringen nodig zijn dan is er wat ons betreft meer dan € 12.000 beschikbaar. Minstens zo belangrijk is de openheid vanuit de gemeente. Wees eerlijk over de hack, eerlijk over het onderzoek en deel actief informatie. Ook als er een lekkage is. D’r an! 

Erik Haverkort, fractievoorzitter

Kijk, we kunnen er belachelijk over doen. Door woordgrappen te maken over voorman Blase die FvD en PVV de wind uit de zeilen wil nemen, of over het feit dat ze referenda willen organiseren terwijl die juist net zijn afgeschaft maar ze zijn er! Code Oranje, en ze zijn niet alleen.

Recent kreeg ik een linkje doorgestuurd over een andere beweging (schijnbaar is partij een beladen woord geworden). Volt! Een Europese club die met een Apple-achtige marketingstrategie (‘we dare to challenge the status quo’) met name jongeren appelleert en aantrekt. Ze doen mee met de komende verkiezingen. 

Schoorvoetend geven sommige politici hun mening, heel af en toe zelfs steun. En beide, Volt en Code Oranje willen meer invloed voor de burger, betrouwbaarder politici en een betere toekomst. 

Ik zal u een geheim verklappen. Alle politieke partijen, lokaal, provinciaal, landelijk willen dat ook! Niemand is tegen een betere toekomst. Alleen verschillen we soms van mening over hoe die toekomst er dan uit moet zien. Of over de route. Niemand is tegen meer invloed voor inwoners of tegen betrouwbaardere politici. Alleen is het nemen van besluiten met grote groepen zonder een vorm van model best nog wel lastig. Voor elk besluit een referendum? Lijkt me niet. Wanneer dan wel? Misschien daarover een referendum? Lijkt me ook niet. Nee, de vertegenwoordigende democratie zoals we kennen is echt zo gek nog niet. 

Zeker niet wanneer je beseft dat de afgelopen jaren er echt heel veel meer bij gemeenten terecht is- en de komende jaren nog gaat komen. Dichtbij de inwoners. Met heel veel lokale bestuurders en raadsleden. 

Moeten we bang zijn voor Volt en Code Oranje? Nee, dat niet. We moeten wat mij betreft wel goed kijken en van ze leren. Ze maken een gevoel in de samenleving zichtbaar en dat gevoel is echt. En als ik dan bedenk dat de VVD een Volkspartij is! De volkspartij. En dat onze partijstrategie is dat we een netwerk willen zijn waarbij miljoenen Nederlandse liberalen zich betrokken voelen en invloed hebben? Dan hebben we nog wel wat te doen. Dan moeten we net als Volt en Code Oranje in beweging. Aan de bak. Zichtbaar zijn in onze samenleving en niet alleen vanuit Den Haag. Aantrekkelijke activiteiten. Deelname van en aansluiten bij alle groepen uit de samenleving en lokaal. Zo lokaal mogelijk want dan zijn we dichtbij. Eigenlijk wel een mooie aanpak: onze eigen Code Oranje dus! D’ran! 

Erik Haverkort, fractievoorzitter

De zon straalt. Scholen hebben vakantie, heel het land herdenkt en viert vrijheid en mijn gedachten gaan deze week toch ook over andere dingen. In dit blog welke en waarom.

Dinsdag 1 mei, mijn grootvader zou 98 geworden zijn vandaag. Ik ben bij de afscheidsdienst van C. Een heel dierbaar collega die, slechts twee jaar ouder dan ik overleed aan een hersentumor. Zomaar… Nog maar 47. De dienst straalt haar aanwezigheid uit. Indrukwekkend om te zien. In plaats van bloemen vraagt ze om een bijdrage aan de Roparun.

Sporten tegen kanker. Ik gaf. Iedereen gaf.

Donderdag 3 mei, vrijdag 4 mei en zaterdag 5 mei lees ik andere bijzondere krantenberichten. Er zijn blijkbaar mensen die in Nederland onze twee minuten stilte willen overschreeuwen. Uit protest. Waarom? En waarom krijgen die allemaal zoveel aandacht? Waarom schrijven kranten over dit soort domme schreeuwers. Onze taal kent niet voor niets het woord ‘schreeuwlelijk’! Is er nu werkelijk geen beter nieuws dat dit? Gelukkig kent onze rechtspraak nog enige ethiek en wordt de demonstratie verboden. 

Ook dichterbij bijzondere berichtgeving. Eveneens drie dagen achter elkaar. Een Zutphense VVD-er, kersvers raadslid, betrokken horecaondernemer, heeft op zijn website iets staan dat wel gepland maar niet gerealiseerd is. Een overijverig Stentorretje noemt het ‘jokken’ en schrijft als een bezetene. Onderzoeken, professoren erbij, nog meer antecedenten. Als dit de nieuwe onderzoeksjournalistiek is van de Stentor dan gaan we nog heel wat beleven. Natuurlijk, het mag, ook een journalist is vrij om te schrijven wat hij wil. Maar die horecaondernemer is toch ook vrij? En laten we het wel binnen proporties houden, ok? Trumps Bataclan-speech krijgt minder aandacht in deze krant dan deze hardwerkende nieuwbakken politicus. Raar. Opvallend detail? Het is dezelfde journalist die, na tien passanten op de Markt in Lochem te hebben gesproken, concludeerde dat Lochemse raadsleden zwaar onvoldoende bekend waren bij de inwoners. Onderzoeksjournalistiek…

Nee, ik zou dan echt veel liever lezen dat ook deze krant oproept tot forse donaties aan de Roparun. Over twee weken start de editie 2018, dwars door Lochem en Zutphen! En u bent vrij om ook te doneren. Vrijheid!

Ren in vrijheid C. Vlieg en rust zacht. Denk aan je. 

Erik Haverkort, fractievoorzitter

Inwoners van Lochem, uw gemeentelijke reserves zijn eind volgend jaar op! Helemaal op! Dat is het gevolg van vier jaar ‘sluitende’ begroting en onvoldoende grip op de kosten in het sociaal domein. In dit blog de voorspelling. En de infographic behorend bij de begroting 2018.

Lochem investeert. Dat is op zich prima natuurlijk. Snel internet, woningbouw, veiligheid, onderhoud wegen. Allemaal nuttige uitgaven. Daarnaast echter zijn er ook een aantal kostenposten die niet onder controle zijn. Denk bijvoorbeeld aan de jeugdzorg. Weet u dat u € 250,- per inwoner per jaar betaalt aan jeugdzorg? Voor ongeveer 600 jongeren? Ik vind dat heel veel geld.

Of bent u zich bewust van het feit dat de gemeente per uitkeringsgerechtigde € 4.000 per jaar betaald aan re-integratievergoeding? En dat ondanks die investering het aantal mensen met een uitkering alleen maar stijgt? In vier jaar tijd van 350 naar ruim 500!

In 2018 dalen de reserves, ons spaargeld, door al die kosten tot net boven de € 5 miljoen. En dat terwijl de risico’s alleen maar stijgen. De VVD-fractie maakt zich daar zorgen over. Grote zorgen!

Investeren kan en moet maar wel met rendement. En je moet het ook kunnen betalen. Dat houdt dus in dat je ook kosten moet besparen. Het is tenslotte uw geld. De begroting voor 2018 bevat ongeveer € 75.000.000 aan uitgaven. Om alles te kunnen betalen stelt het college voor om alvast € 1,2 miljoen uit de reserve te halen, nog los van alle lopende risico’s. Wat de VVD betreft is dat onverstandig. En het hoeft ook niet. Er zijn, ook in deze begroting, kostenposten opgenomen die niet nodig zijn. Tijdens de raadsvergadering zullen we daar voorstellen voor doen.

Het college heeft vier jaar lang geroepen dat een sluitende begroting belangrijk is. Het college heeft daarvoor elk jaar geld uit de reserves nodig gehad om de tekorten te dekken. In vier jaar tijd heeft dat € 13 miljoen gekost. Als we op deze manier doorgaan is eind 2018 alles op. Echt op…

Wat de VVD betreft is een sluitende begroting gewoon een begroting die aan het eind van het jaar laat zien dat de inkomsten net iets hoger zijn dan de uitgaven. Dat kan best. Onthoud u dat wanneer u op 21 maart gaat stemmen? Wij wel! Op…!?! Niks op, d’r an!

Erik Haverkort, fractievoorzitter