Poliflw

Al langere tijd verkeerd deze sector in zwaar weer, maar de coronacrisis heeft de flink verergerd. Tal van organisaties staan op het punt om, om te vallen of zullen moeten gaan reorganiseren als er niet ingegrepen wordt. SP fractievoorzitter Lies van Aelst: ‘We moeten voorkomen dat de cultuursector het kind van de rekening wordt. Daarom willen wij dat het Provinciebestuur in gesprek gaat met alle belanghebbenden om zo een plan op te stellen voor de korte en langere termijn.’

Met de recessie die ons waarschijnlijk te wachten staat vindt de SP mede daarom, maar ook vanwege het effect op de algemene ontwikkeling, het belangrijk dat deze sector geholpen wordt. Van Aelst: ‘Al langer vormt Zuid-Holland de achterhoede op cultuurgebied. Wat de SP betreft pakken we deze crisis aan als het startpunt om dit recht te trekken.’ Tijdens de behandeling van de begrotingswijziging in de Provinciale Staten heeft de SP daarom een motie ingediend om de cultuursector te hulp te schieten gedurende en na de coronacrisis. Al eerder gaf het college aan dat zij cultuur belangrijk achten voor het vestigingsklimaat. De motie is uiteindelijk overgenomen door het Provinciebestuur. Hiermee wordt er budget vrijgemaakt voor de ondersteuning van de cultuursector in Zuid-Holland, iets waar wij als SP heel blij mee zijn en van hopen dat het de cultuursector de benodigde steun in de rug zal geven.

De coronacrisis raakt alle hoeken van de samenleving, zo ook onze cultuursector, daarom wil SP fractievoorzitter Lies van Aelst dat de provincie veel meer investeert in de cultuur sector. Het provinciebestuur ziet dit echter niet zitten bleek tijdens een commissie afgelopen woensdag waar de de SP hiertoe opriep. Van Aelst: ‘Er zijn diverse kleinere subsidiebedragen voor cultuur genoemd in de begrotingswijzing. Mooi, maar absoluut niet genoeg. Onze culturele sector heeft veel meer steun nodig, juist nu. De culturele sector is van groot belang voor onze provincie. Het provinciebestuur zelf geeft immers aan dat het essentieel is voor het vestigingsklimaat van de provincie, daar mag je dan ook iets voor over hebben.’

De SP was heel benieuwd op welke manier de provincie culturele organisaties gaat ondersteunen in deze crisis. Dit kon echter rekenen op weinig steun noch enthousiasme vanuit het provinciebestuur. Van Aelst pleitte er desondanks voor om te zorgen dat we in Zuid-Holland niet uit de crisis komen met een kaalslag op cultuur. Van Aelst: ‘Nu al zijn wij als provincie hekkensluiter als het gaat om subsidies op cultuur. De SP ziet graag dat we een voorloper worden.’ Deze crisis biedt een kans om het tij te keren volgens de SP. De aankomende Statenvergadering zullen wij hier dan ook voorstellen voor doen.

Onlangs pleitte SP fractievoorzitter Lies van Aelst voor extra meerjarige subsidie voor het Kunstgebouw in de Provincie. Het extra subsidiebedrag van 100.000 euro kan ervoor zorgen dat kinderen in kleine gemeenten toegang houden tot cultuuronderwijs en de activiteiten van het Kunstgebouw kunnen worden uitgebreid. Wat de SP betreft een bedrag dat deze waardevolle organisatie moeilijk geweigerd kan worden door het provinciebestuur. Van Aelst: ’Juist voor de niet grootstedelijke gebieden doet het Kunstgebouw heel belangrijk en goed werk. Ik heb met eigen ogen mogen zien wat het voor kinderen betekent om op een laagdrempelige manier in aanraking te komen met zaken zoals toneel, muziek, maar ook dans. Ze leven er van op en leren ook op speelse wijze nieuwe dingen.’

Dit is voor de SP niet de enige reden waarom het Kunstgebouw meer subsidie moet krijgen. Het extra geld zou deze organisatie veel rust brengen doordat zij langetermijnplanningen kan gaan maken en de activiteiten stapsgewijs uitbreiden, zoals bijvoorbeeld meer kleine theaterproducties laten rondreizen langs scholen. Van Aelst: ‘Uiteindelijk is het doel van het Kunstgebouw om met de extra gelden zoveel mogelijk Zuid-Hollandse kinderen in aanraking te laten komen met cultuur. Maar ook om extra fondsen te werven bij het Rijk, dat het Kunstgebouw eveneens voor haar doelen op het gebied van cultuuronderwijs kan inzetten. Dat maakt het een win-win situatie waar wij zeker wat voor over hebben.’

Namens de SP deed onze nummer vijf op de lijst Iris van de Kolk afgelopen donderdag mee aan het verkiezingsdebat van het Erfgoedhuis Zuid-Holland. Iris vroeg onder meer aandacht voor de rol van de provincie bij erfgoed en kunst- en cultuuronderwijs. Door meer te investeren wil Iris dit vooral voor jongeren, ouderen en inwoners van de dorpen en buitengebieden beter bereikbaar maken.

Met de vele verschillende landschappen, de 228 molens, de vele landgoederen en buitenplaatsen en de historische steden heeft  Zuid-Holland een eigen karakter, is het een aantrekkelijk woongebied en heeft het veel te bieden voor toeristen en dagjesmensen. Mede dankzij de SP heeft de provincie de afgelopen jaren al veel in erfgoed geïnvesteerd.

Iris wil daarbij niet alleen aandacht voor de grote, bekende toeristische trekpleisters, maar ook voor kleinere en lokale monumenten én voor de ‘infrastructuur’ voor kunst- en cultuuronderwijs. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om bibliotheken en zalen waar mensen kunnen leren en genieten van kunst en cultuur. Door te kijken, te luisteren of zelf te doen.

‘Lessen in literatuur, theater, media of erfgoed zijn niet alleen leuk, maar ook belangrijk', aldus Iris. Cultuuronderwijs helpt kinderen en jongeren om zich te ontwikkelen tot kritische, zelfbewuste inwoners van Zuid-Holland. Kunst, cultuur en erfgoed zorgen ook voor historisch besef. Een samenleving met sterk historisch besef is een sterke samenleving, met een gedeelde gezamenlijke identiteit.’

MolensVeel aandacht was er tijdens het debat afgelopen donderdag ook voor de Zuid-Hollandse molens. Dankzij de SP doet de provincie hier al heel veel voor. Zo heeft Zuid-Holland dankzij de inzet van SP-gedeputeerde Rik Janssen als enige provincie een regeling voor groot onderhoud aan molens.

In de praktijk zijn er echter nog wel problemen. Vooral het vinden van aanvullende financiering is vaak lastig. Om de waardevolle Zuid-Hollandse molens in goede staat door te geven aan toekomstige generaties, zijn daarom extra investeringen nodig.

Meer informatie:

SP-Statenlid Bart Vermeulen wil van het provinciebestuur weten hoe het staat met het bewaren van archeologische vondsten in gemeentelijke depots en de manier waarop gemeenten hun archeologiebeleid op orde hebben. Aanleiding hiervoor zijn twee recente onderzoeken van de Erfgoedinspectie.

Uit de ondezoeken van de Erfgoedinspectie blijkt dat in Nederland meer dan de helft van de gemeenten geen actueel archeologiebeleid heeft en dat het vaak niet bekend is of archeologische vondsten goed geregistreerd worden.

Daarnaast blijken ook de bewaarcondities in de gemeentelijke depots te wensen over laten en archeologische vondsten niet goed ontsloten worden voor onderzoekers of het publiek.

In schriftelijke vragen aan het provinciebestuur vraagt de SP om informatie over de situatie in Zuid-Holland en om meer samenwerking tussen de provincie en gemeentelijke depots om gezamenlijk het beheer van archeologische vondsten zo goed mogelijk uit te voeren.

Bart Vermeulen: “Diverse gemeenten hebben hun archeologiebeleid goed op orde en zien het belang van het beschermen van dit erfgoed, maar het beeld dat de Erfgoedinspectie laat zien is zorgelijk.

Daarnaast bevinden meer dan de helft van alle archeologische vondsten zich in een gemeentelijk depot en Zuid-Holland heeft in Nederland verreweg de meeste gemeentelijke depots, dus het is belangrijk om te weten hoe dit in Zuid-Holland geregeld is.

Een betere samenwerking tussen de provincie en de gemeenten met een eigen depot kan helpen om het archeologisch erfgoed beter te beschermen. De Erfgoedinspectie bepleit hierin ook een voortrekkersrol voor de provincies.”

De SP-er meent dat het tijd is voor een evaluatie van de decentralisatie van het Nederlandse archeologiebeleid. In 2010 constateerde de Provincie Zuid-Holland al dat ze geen zicht meer had op de uitvoering van het archeologiebeleid door gemeenten en sindsdien tracht de provincie gemeenten met hun beleid te helpen.

Het aantal gemeenten dat echter een beroep doet op het hiervoor in het leven geroepen Steunpunt Monumentenzorg & Archeologie neemt zelfs af en een groot deel van de gemeenten doet helemaal geen beroep op het Steunpunt.

Ook het landelijke Convent van Gemeentelijk Archeologen waarschuwde in 2015 dat het archeologiebeleid bij gemeenten niet goed gaat.

Bart Vermeulen: “De omgang met ons archeologisch erfgoed is zeer versnipperd. Het is sterk afhankelijk van de welwillendheid van gemeenten en grondgebruikers en dan spelen de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, de Erfgoedinspectie, provincies en een aantal Omgevingsdiensten ook nog een rol. Het is van groot belang dat het toezicht beter geregeld gaat worden en ik hoop dat de provincie dit bij het Rijk wil gaan bepleiten.”

De antwoorden op de schriftelijke vragen worden over twee weken verwacht.

De gehele set schriftelijke vragen staat hier.

De komende jaren zullen in Zuid-Holland naar verwachting zo’n 1.300 agrarische bedrijven hun deuren sluiten. Dit kan leiden tot leegstand, verval en zelfs sloop van waardevol agrarisch erfgoed. ‘Herbestemming is vaak de beste oplossing voor behoud van deze beelbepalende panden’, aldus SP-gedeputeerde Rik Janssen bij de bijeenkomst Monumenten in beweging op woensdag 21 november.

Historische boerderijen vertellen belangrijke verhalen over het leven op het platteland en de over geschiedenis van de landbouw en het landgebruik. ‘Behalve de landschappelijke waarde houdt  behoud van agrarisch erfgoed ook deze verhalen levend,’ aldus Janssen.

Vrijkomende historische boerderijen hebben allerlei mogelijkheden voor herbestemming. Ze kunnen worden gebruikt voor nieuwe agrarische initiatieven, maar ook voor recreatie, zorg, andere bedrijvigheid en combinaties hiervan.

De bijeenkomst op 21 november stond in het teken van kansen en knelpunten bij herbestemming van agrarisch erfgoed. De provincie helpt onder meer door eigenaren te informeren en ze te koppelen aan initiatiefnemers, advieurs en investeerders.

Tijdens de bijeenkomst zijn vijf bijzondere historische agrarische panden gepresenteerd die voor herstemming in aanmerking komen. Deze panden en meer zijn te vinden op de speciale website van het Erfgoedhuis Zuid-Holland over herbestemming (zie hiervoor de link hieronder).

SubsidieEigenaars van agrarisch erfgoed dat Rijksmonument is, kunnen ook komend jaar subsidie krijgen voor restauratie, betere toegankelijkheid en herbestemming van hun monument. Hiervoor is 5,2 miljoen euro beschikbaar. Aanvragen kan van 1 december 2018 tot 1 maart 2019.

Meer informatie:

SP-Statenlid Wim Metselaar bezocht op 18 oktober de jaarlijkse Zuid-Hollandse Erfgoeddag in de Stadsgehoorzaal in Vlaardingen. Het thema was het 'Ontstaan van Holland’ en welke rol erfgoed in onze huidige samenleving kan spelen. Dat blijkt een belangrijke, verbindende en zingevende rol te zijn. Historisch besef leert ons veel over de ontwikkeling van onze maatschappij en hoe menselijke verhoudingen zich daarin hebben ontwikkeld tot wat ze nu zijn.

Metselaar vindt het daarom een goede zaak dat de provincie ook het komend jaar weer flink investeert in erfgoed. Dit brengt behalve de culturele waarde ook een hoop zinvol werk met zich mee, onder meer in de restauratiesector. 

Aanvullend initiatief is dat de provincie nu ook werkt met een aanjaagteam voor leegstand. Deze aanjagers gaan actief bemiddelen op het gebied van historische gebouwen. Denk daarbij aan samenbrengen van vraag en aanbod en advies over kansen en risico's en op financieel gebied.

'De inzet van de aanjagers laat het mes aan twee kanten snijden', aldus Metselaar. 'Aan de ene kant verhoogt de verbeterde toegankelijkheid de culturele waarde van het erfgoed. Aan de andere kant wordt de conservering voor de langere termijn beter gewaarborgd.'

Het is de bedoeling dat hierdoor meer historische boerderijen, kerken, scholen en dergelijke behouden blijven en ze ook minder lang leeg hoeven te staan. Daarmee is de belevingswaarde van ons erfgoed voor de toekomst beter beschermd, zodat deze ook nog voor generaties na ons beschikbaar blijft.

In 2016 werd in het Zuid-Hollandse Rijnsburg een nationaal én internationaal bijzonder belangrijke archeologische vondst gedaan. Het ging om de fragmenten van een bijna complete zogeheten Vogelschaal. Deze fraai versierde bronzen schaal is nu helemaal gerestaureerd en sinds gisteren te zien voor publiek. SP-gedeputeerde Rik Janssen onthulde de schaal maandagavond in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden.

Rijnsburg ligt in het gebied waar ooit de meest noordelijke grens van het Romeinse Rijk liep. Dit gebied noemen we daarom de Limes, het Latijnse woord voor grens. Het hele Nederlandse Limesgebied loopt via de (Oude en Kromme) Rijn van Katwijk aan Zee naar Nijmegen.

De Rijnsburgse Vogelschaal werd gevonden in een crematiegraf uit de laat-Romeinse tijd, vermoedelijk uit ongeveer 330 na Christus. Dit is nieuw bewijs dat het gebied vanaf 300 na Christus –dus na het wegtrekken van de Romeinse troepen– niet ontvolkt raakte, maar bewoond is gebleven.

De schaal is daarnaast ook heel bijzonder, omdat er in heel Europa maar heel weinig schalen van dit type aangetroffen zijn. In Nederland is het zelfs de enige. De versiering met de kop van een roofvogel –vandaar de naam Vogelschaal–  is helemaal uniek.

PublieksbereikRik Janssen is blij dat deze bijzondere bodemschat nu te zien is voor een groot publiek: ‘Kennis van het verleden is belangrijk voor een goed begrip van het heden. Ook tastbaar verleden, zoals deze unieke schaal, speelt daarbij een belangrijke rol. Ik hoop dus dat heel veel mensen de tentoonstelling gaan zien.’

De Vogelschaal is door de provincie Zuid-Holland in bruikleen gegeven aan het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden. De schaal is daar te zien als onderdeel van de nieuwe vaste tentoonstelling ‘Nederland in de Romeinse tijd’.

WerelderfgoedDe Nederlandse Limes staat sinds 2011ook op de voorlopige Werelderfgoedlijst. De Werelderfgoedcommissie beslist waarschijnlijk in 2021 of dit definitief wordt.  Dit zou betekenen dat het erfgoed wereldwijd wordt erkend en beschermd als uniek monument.

Meer informatie:

De Statenfractie van de SP maakt zich zorgen over de bouwkundige staat en het binnenklimaat van het Fort aan den Hoek van Holland. Ook de financiële situatie van de stichting die het fort beheert en de besteding van de subsidies die deze stichting voor het fort heeft ontvangen zijn aanleiding voor schriftelijke vragen aan het provinciebestuur. 

Begin juni bleek in een artikel in de NRC dat schuldeisers beslag willen leggen op de bezittingen van de Stichting Fort aan Zee en dat er materiaal dat werd gebruikt voor rondleidingen is teruggehaald. Het binnenklimaat van het fort zorgt er daarnaast voor dat tentoonstellingsmateriaal onder de schimmel zit. 

De stichting Fort aan Zee heeft van de provincie Zuid-Holland ruim €300.000,- aan subsidies ontvangen voor onder meer restauraties en tentoonstellingen. Ook de gemeente Rotterdam heeft subsidies aan de stichting verstrekt. 

SP-Statenlid Bart Vermeulen, die in 2014 en 2015 ook al opheldering vroeg over diverse kwesties rond het fort, maakt zich zorgen. Vermeulen: 'Vijf jaar na het verstrekken van de subsidie is het werk nog steeds niet afgerond en lijkt het binnenklimaat van het fort te verslechteren. Dit is niet bevorderlijk voor de staat van dit erfgoed, de bezoekers en het tentoonstellingsmateriaal. Hier moet zo snel mogelijk een oplossing voor komen.'

Museum?Vermeulen vraagt zich verder af of er nog wel sprake is van een museale invulling van het fort, zeker als naast de audiotourmaterialen ook de tentoonstellingspanelen weggehaald worden door een schuldeiser en er van een collectie geen sprake meer is sinds de Stichting Fort aan Zee in 2015 de samenwerking met de bij het fort betrokken vrijwilligers heeft gestaakt.

Eind 2017 heeft de gemeente Rotterdam volgens de NRC een kort onderzoek gedaan naar de besteding van de subsidies en daarover een vertrouwelijke brief opgesteld. Uit dit onderzoek bleek onder meer dat de stichting in 2015 technisch failliet was en dat er een bestuursvacuüm is.

Statenlid Vermeulen wil weten of de gemeente Rotterdam de provincie hiervan op de hoogte heeft gesteld en welke gevolgen dit heeft voor de subsidies en de uitvoering van werkzaamheden aan het fort.

Meer informatie: