Integratie en participatie statushouders
Statushouders voelen zich thuis in de gemeente Doetinchem, maar het lukt nieuwkomers moeilijk betaald werk te vinden en maatschappelijk te participeren. Dat is niet alleen een probleem voor de statushouders zelf, maar ook een gemiste kans voor onze arbeidsmarkt. Het is de hoogste tijd voor meer regie vanuit de gemeente. In de komende week zal ik het beleidskader presenteren.
Waar komen zij vandaan?De vluchtelingen die in de gemeente Doetinchem verblijven komen voornamelijk uit Syrië en Eritrea. Ook komen vluchtelingen uit Irak, Iran, Afghanistan en enkele andere landen.
Syrië Sinds 2011 is er een burgeroorlog in Syrië. President Bashar al-Assad vecht tegen mensen die een verandering willen. Ook extreme rebellengroepen als IS en Jabhat al-Nusra vechten tegen de regering en elkaar. Als gevolg van de burgeroorlog ligt het land in puin en zijn duizenden mensen op de vlucht geslagen.
Eritrea Sinds 1993 is Isias Afewerki president van het Afrikaanse land Eritrea. De president is als enige de baas. Politieke tegenstanders belanden achter de tralies. Iedere jongen moet voor onbekende tijd het leger in. Er is veel armoede, de landsgrenzen zijn gesloten en het gevangenissysteem is buitengewoon streng. Veel Eritreeërs ontvluchten het land, omdat zij geen toekomst zien in Eritrea.
Statushouders in de gemeente DoetinchemHoe gaat het met de statushouders in de gemeente Doetinchem?
Huisvesting Vluchtelingen krijgen een tijdelijke opvangplek ergens in Nederland en kunnen een asielaanvraag indienen. Als ze ervoor in aanmerking komen, krijgen migranten een verblijfsvergunning. Ze zijn dan statushouder. Iedere gemeente is verplicht woonruimte te bieden aan een aantal statushouders. Hoeveel dat er zijn, wordt bepaald door het Rijk en is afhankelijk van het aantal inwoners. De gemeente Doetinchem kreeg vanaf 2014 t/m de eerst helft van 2019 de taak om 477 statushouders huisvesting te bieden. In die tijd zijn er 525 gehuisvest. Dat betekent niet dat deze mensen allemaal nog in onze gemeente wonen. Op dit moment tellen we 314 inburgeringsplichtige statushouders. Van deze mensen hebben er 179 nog niet voldaan aan de inburgeringsplicht.
Inburgering Inburgering in de gemeente Doetinchem wordt voor een belangrijk deel ingevuld met ‘Samen Doetinchem’. Dat is een project waarin nieuwkomers samen met o.a. mensen met een beperking activiteiten ondernemen. Het project wordt gerealiseerd in samenwerking tussen Graafschap College, DZC ’68, Stichting Zozijn, Laborijn en de gemeente Doetinchem. Onderdeel van Samen Doetinchem is het Participatieverklaringstraject. Vluchtelingenwerk biedt de nieuwkomer informatie en hulp die nodig is.
Statushouders vinden geen werk Veel statushouders hebben grote moeite om betaald werk te vinden. De uitkeringsafhankelijkheid is onder deze groep dan ook zeer groot. Het aantal statushouders met een Participatiewet-uitkering is in onze gemeente van ongeveer 214 in 2016 gestegen naar 336 in 2018 naar 309 op dit moment. Dit is een landelijk probleem.
Statushouders vertrekken Het aantal statushouders dat op termijn vertrekt uit de regio Achterhoek is groter dan in andere regio’s in Nederland. Meer dan 65% van de geplaatste statushouders vertrekt binnen 10 jaar naar andere plekken in Nederland of naar het buitenland.
Wat gaan we doen?De geringe arbeidsparticipatie is één van de belangrijkste aanwijzingen dat het inburgeringsstelsel niet optimaal werkt. Minister Koolmees (SZW) is dan ook aan de slag gegaan met een nieuw inburgeringsstelsel, dat in 2021 in werking moet treden. De gemeente Doetinchem wil daar niet op wachten en wil nu al de regie nemen.
Beleidskader geeft richting Het beleidskader ‘Integratie en participatie statushouders gemeente Doetinchem 2019-2022’ stelt de kaders voor wat we in de komende tijd gaan doen. Het beleidskader wordt in de komende week gepresenteerd en zal worden voorgelegd aan de gemeenteraad. In het beleidskader zijn aspecten terug te vinden uit het nieuwe landelijke inburgeringsbeleid, maar ook specifieke aandachtspunten voor Doetinchem. Het doel is dat statushouders inburgeren, sociaal-cultureel en vooral ook sociaal-economisch integreren. Dat betekent dat er met hen al voor dat ze naar Doetinchem komen contact wordt gelegd en dat er door middel van een persoonlijk plan gewerkt wordt aan het ontwikkelen van een sociaal netwerk, het volgen van de juiste opleiding en het vinden van passend betaald werk. De kaders worden in de komende maand uitgewerkt in een uitvoeringsagenda. Daarbij zijn veel verschillende Doetinchemse initiatiefnemers betrokken.