Iedereen zal een eigen verhaal hebben bij deze ingrijpende periode. Zoon en ik waren net terug uit Oostenrijk, dus vond ik het logisch onszelf zoveel mogelijk in isolatie te zetten. Het thuiswerken dat nog gedaan kan worden met kind erbij, wordt verdeeld tussen de raad en mijn eigen werk. Als sociaal ondernemer heb ik nu minder inkomsten, maar des te meer motivatie meer te bouwen aan een betere lokale gemeenschap. In tijden van crisis wil je liever afhankelijk zijn van een eerlijk en lokaal systeem, niet van het goedkoopste. Hopelijk leren we hiervan dat we dit altijd moeten willen en dus bouwen.
De afgelopen jaren heb ik me meermaals afgevraagd: het is toch vrijheid, gelijkheid EN broederschap? Broederschap leek minder belangrijk geworden, het voelde voor mij alsof de “privilege mensen” solidariteit alleen nog wilden ondersteunen als het hen niet teveel zou kosten. Terwijl je toch juist altijd anderen zou moeten willen helpen? Helemaal als je het zelf goed hebt? Tevens zorgt dit voor meer evenwicht en geluk in de gehele samenleving. Precies die samenleving waarin je eigen kinderen groot worden, waarin je zelf graag prettig leeft in relatie met anderen. Of, dat heb ik me ook vaker afgevraagd, ben ik dan te naïef en idealistisch?
Nu we door de coronacrisis merken dat we allemaal kwetsbaar zijn lijkt broederschap - gelukkig - weer als belangrijke waarde in onze hele samenleving terug te zijn. Laten we samen zorgen we dat dit zo blijft. Waarbij meer gelijkheid niet vergeten mag worden. Zeker als je kijkt naar de lage lonen en minimale waardering voor de nu zo cruciale beroepen. Kunnen we deze ingrijpende gebeurtenis aangrijpen als belangrijk leermoment? Dat lijkt mij het minimale wat je zou moeten willen. Vooral ook omdat op deze voet verder niet veel goeds geloofd. Laten we daarom ten volle lering trekken en de best mogelijk plannen maken voor de toekomst. De toekomst van onze kinderen kan positief zijn, als we nu verantwoordelijkheid nemen. Hiervoor zullen we afscheid moeten nemen van ‘business-as-usual’. Het goede nieuws: het kan echt anders, mogelijk wel met minder spullen en meer solidariteit, maar is dat eigenlijk niet beter?
Er ontstaat steeds meer perspectief op een betere manier van leven, hieronder een aantal personen die zich uitspreken:
Gedragseconoom en Eerste Kamerlid Esther-Mirjam Sent zegt hierover in de Volkskrant van zaterdag 11 april jl.: “We moeten deze crisis aangrijpen als kans, om ons te herbezinnen. Om te leren dat het doel van de economie kwaliteit van bestaan is. Dat moet vooropstaan. De economie moet dienstbaar zijn aan de samenleving, niet andersom. We hebben een sterke overheid nodig die, als de crisis voorbij ijs, niet gaat zeggen: we zitten met een enorme schuld, laten we maar eens gaan bezuinigen op de publieke sector. De overheid moet zich juist inzetten voor een duurzame en inclusieve economie.”
De Trouw heeft op 11 april jl. een artikel met de kop: Manifest van 170 wetenschappers: "Het is een blunder als we niet groener uit de coronacrisis komen". Het manifest zelf heeft de titel: “We kunnen Nederland radicaal duurzamer en eerlijker maken: vijf voorstellen voor Nederland na corona". De inleiding hierbij heeft de kern van het probleem voor mijn idee zeer goed verwoord: “COVID-19 doet de wereld op haar grondvesten schudden. De coronapandemie heeft nu al talloze levens gekost en ontwricht, terwijl hulpverleners keihard werken om zieken te verzorgen en verdere verspreiding te voorkomen. De strijd om de enorme persoonlijke en maatschappelijke verliezen te beperken verdient onze waardering en steun. Tegelijkertijd is het van belang om deze pandemie in een historische context te plaatsen om in de toekomst een herhaling van fouten uit het verleden te vermijden. Het feit dat COVID-19 inmiddels grote economische consequenties heeft gekregen is mede het gevolg van het dominante economische model van de afgelopen dertig jaar. Dit neoliberale model vereist een steeds maar groeiende circulatie van goederen en mensen, ongeacht de talloze ecologische problemen en de toenemende ongelijkheid die dit veroorzaakt. Opmerkelijk genoeg bestempelt de overheid nu juist die beroepsgroepen als ‘cruciaal’ die nog niet zo lang geleden moesten strijden voor erkenning en een beter salaris: de medische zorg, de ouderenzorg, het openbaar vervoer en het onderwijs. Een andere zwakte van het huidige systeem is de verbinding tussen het huidige economische ontwikkelingsmogelijkheden, het verlies van belangrijke functies van ecosystemen en biodiversiteit en de mogelijkheden voor ziektes zoals COVID-19 om zich snel te verspreiden".
De vijf voorstellen zijn in het kort: Stop met het systeem gericht op groei, ontwikkel een universeel basisinkomen, stap over op circulaire landbouw, vermindering van consumptie en reizen, kwijtschelden van schulden bij de meeste kwetsbare groepen.
Dichter bij huis spreekt UT hoogleraar Peter-Paul Verbeek zich op 11 april jl. uit in de Tubantia: “Ik verwacht en ik hoop dat dit ons iets gaat leren ten aanzien van de milieucrisis. We zouden het milieu echt niet op de eerste plaats kunnen zetten, want de economie moest doorgaan... Nou, het kan dus wel. Als we dit op een verantwoorde manier begeleiden, kunnen we dit inderdaad zien als een generale repetitie. Een wake-upcall voor de opwarming van de aarde, die nog veel desastreuzer uitpakt dan een virus dat uitbreekt. Ik verwacht dat we over vijf jaar een betere balans vinden tussen onder meer economische belangen en het voortbestaan van onze aarde".
Samen met velen wil ik vertellen, onderzoeken, mensen verbinden en voorbeelden geven hoe onze toekomst er socialer & groener uit kan zien. Ik wil bouwen aan meer levensgeluk, door vrijheid, gelijkheid en broederschap voor iedereen. En afscheid nemen van de roofbouw op mens en aarde, ten gunste van een kleine groep mensen. Samen kunnen we kiezen voor meer bestaanszekerheid voor iedereen.
Graag hoor ik ook van u / jou hoe we (lokaal) verder kunnen bouwen aan een gezonde toekomst? Mail mij: m.schouten@enschede.nl.
