Vandaag, dinsdag 12 november, beslist de gemeenteraad van Rheden over de begroting van 2020. In de begroting staat welke plannen de gemeente voor het komende jaar heeft, wat die plannen kosten en welke inkomsten de gemeente verwacht. De begroting is daarom erg belangrijk: hij bepaalt wat er gaat gebeuren.
De keuzes die we vandaag gaan maken zijn nog belangrijker dan in andere jaren. De gemeente moet namelijk flink bezuinigen. Het College heeft de mogelijkheden om geld te besparen (of extra inkomsten te krijgen) op een rij gezet. Ze heeft echter ook al een voorstel gedaan welke van deze besparingsmogelijkheden ze wil inzetten.
Maar uiteindelijk mag niet het College, maar de gemeenteraad beslissen. En GroenLinks is het niet met de bezuinigingsvoorstellen eens. Zij wil heel andere keuzes maken dan het College voorstelt. Ook de andere twee oppositiepartijen, SP en GPR/B, willen het anders.
We doen vandaag daarom samen met de drie oppositiepartijen een groot aantal voorstellen om de begroting aan te passen. Welke zijn dit? We zetten ze hieronder voor u op een rij.
• Wij willen de ‘algemene beschouwingen’ uit de begroting schrappen. De begroting begint met een verhaal waarin het college uitlegt wat ze belangrijk vindt. In deze ‘algemene beschouwingen’ zegt het college eigenlijk dat ze vindt dat er teveel arme mensen in onze gemeente wonen, en dat dat de reden is dat het zo slecht gaat. Wij vinden deze manier van denken beschamend. De reden dat het ons financieel zo slecht gaat is omdat het Rijk ons steeds minder geld geeft om onze zorgtaken uit te voeren.
• Wij willen niet bezuinigen op de bibliotheek. Deze heeft in de afgelopen jaren telkens weer geld moeten inleveren. Bovendien dreigt de bibliotheek in Velp te moeten sluiten. Als we een bezuiniging niet willen laten doorgaan, moet het geld natuurlijk wel ergens anders vandaan komen. In dit geval willen we de bieb openhouden door de OZB (huiseigenarenbelasting) te verhogen. Deze is in onze gemeente heel erg laag vergeleken met andere gemeenten.
• We willen niet bezuinigen op klimaatmaatregelen. De gevolgen van klimaatverandering zijn heel veel duurder dan de klimaatmaatregelen. Wij willen dit betalen door de OZB te verhogen.
• We willen niet bezuinigen op de veerpont over de IJssel bij Rheden. Als we wel bezuinigen, kan het zijn dat de veerpont moet sluiten. Wij willen dit betalen door de OZB te verhogen.
• Wij willen niet bezuinigen op verkeerslessen op scholen. In plaats daarvan zeggen wij liever ons lidmaatschap van een internationaal samenwerkingsverband op – die kost ongeveer evenveel als de verkeerslessen. Met dit lidmaatschap doen we toch niks, zegt de gemeente.
• Wij willen niet bezuinigen op individuele re-integratietrajecten. Individueel maatwerk is soms nodig om mensen aan de slag te krijgen. We willen dit betalen door minder geld uit te geven aan de inzet op ondermijning (vermenging van criminaliteit met de bovenwereld).
• Wij willen niet bezuinigen op gelijke behandeling. Er zou zo bijvoorbeeld geen geld zijn voor het meldpunt discriminatie. Het geld dat dit kost willen we halen uit een potje dat de gemeente heeft gereserveerd om elk jaar een extra evenement te organiseren. De gemeente weet toch nog niet welk evenement dat zou zijn.
• Wij willen niet bezuinigen op sportstimulering. Het voorstel is om te bezuinigen op beweegcoaches. Terwijl zij de afgelopen tijd juiste veel mensen weer actief hebben gekregen. Ook willen we niet besparen op subsidies voor aangepast sporten. In plaats daarvan willen we liever dat het betaald parkeren in Velp (achter de Albert Heijn) blijft bestaan. Het geld dat dat oplevert, kunnen we voor sportstimulering inzetten.
• Wij willen niet bezuinigen op PMD-verzamelcontainers bij de flats in Velp. Die staan daar omdat de inwoners daar zelf om gevraagd hebben. Het is een proef, die nog niet is afgelopen. Laten we eerst eens afwachten wat het resultaat is. Als mensen hun afval beter scheiden, betekent dat winst voor het milieu én minder kosten voor de afvalinzameling. Wij willen dit betalen door de OZB te verhogen.
• Wij willen niet bezuinigen op de inkomenstoeslag van mensen in armoede. Veel gezinnen, zeker met kinderen, hebben moeite om rond te komen. Om het geld dat de gemeente tekort komt juist bij deze groep weg te halen vinden wij onbespreekbaar. Om dit te betalen willen we de toeristenbelasting extra verhogen. De prijs die toeristen per overnachting aan belasting moeten betalen ligt in Rheden namelijk nog onder het landelijk gemiddelde. Ook blijkt uit onderzoek dat er niet minder toeristen komen als de toeristenbelasting verhoogd wordt.
• Wij willen voorzichtig zijn met de bezuinigingen op de schoonmaakkosten bij hulpbehoevenden. De gemeente is nu bezig om te kijken of mensen die hulp in het huishouden nodig hebben misschien een schoonmaakbedrijf kunnen krijgen in plaats van thuishulp. Een schoonmaakbedrijf is namelijk goedkoper. Op zich een prima idee. Maar we hadden deze september in de raad afgesproken te kijken hoe dat in de praktijk werkt, en of het echt besparingen oplevert. Dat weten we pas volgend jaar herfst. We willen daarom niet alvast besluiten dat we dit vier jaar lang gaan doen. Dat kunnen we pas volgend jaar besluiten. Wij willen dit betalen door de OZB te verhogen.
• Wij willen niet dat bezuinigingen belangrijker zijn dan passende zorg. De zorgkosten rijzen de pan uit. De gemeente wil kijken of zorgverleners wel goed genoeg kijken naar wat voor zorg mensen nodig hebben (‘indiceren’). De gemeente wil voorkomen dat zorgverleners een te zware behandeling voorschrijven. Dat kost dat de gemeente namelijk veel geld. Wij vinden dat iedereen de zorg moet krijgen die bij hem past. Als dat nu niet goed gebeurt, moet dat inderdaad anders. Maar de juiste zorg, en niet een besparing, moet hierbij voorop staan. Als de gemeente zichzelf een heel grote besparing oplegt, zijn we bang dat passende zorg op de tweede plaats komt, en geld op de eerste. Dat willen wij niet. Wij willen dit betalen door de OZB te verhogen.
• Wij willen niet bezuinigen op beschutte werkplekken. Sommige mensen met een arbeidsbeperking kunnen niet in een gewone baan werken. Maar zij willen wel meedoen. Dat kan via een beschutte werkplek. Die werkplek wordt aangepast aan aan de beperkingen van de werknemer. De gemeente moet van het Rijk voldoende zulke plekken hebben. Maar: de gemeente wacht tot mensen zelf komen aankloppen voor een beschutte werkplek. Daarom zijn veel van zulke plekken in Rheden niet bezet, en wil de gemeente hierop gaan bezuinigen. Wij willen dat de gemeente zelf actief op zoek gaat. Er zijn mensen zat voor wie dit een goede oplossing zou zijn. We willen dit betalen door de OZB te verhogen.
• We vinden de bezuinigingen op maatwerk in dienstverlening niet haalbaar. Als mensen hulp nodig hebben, krijgen ze nu hulp die bij hen past. Het college stelt nu voor om aan iedereen die hulp nodig heeft, in eerste instantie hetzelfde basishulptraject aan te bieden. Wij denken niet dat dit zoveel besparingen oplevert als de gemeente denkt. Want mensen krijg zo wellicht zorg die niet bij ze past. Wij willen het bedrag dat de gemeente denkt te besparen lager maken. Dat vinden wij realistischer. Wij willen dit betalen door de OZB te verhogen.
• We willen kijken of cultuurbedrijf RIQQ ook aan de bezuiniging bij kan bijdragen. We koppelen hier geen bedrag aan, maar willen dat het college dit samen met RIQQ gaat onderzoeken. We willen dat de kernactiviteiten in elk geval behouden blijven.
• We willen voorzichtig zijn met bezuinigen op de dagbesteding. De gemeente zegt dat ze voor mensen die naar de dagbesteding gaan, vaak meer betaalt dan nodig. Mensen gaan bijvoorbeeld maar 2 uur, maar de gemeente moet het hele dagdeel betalen. De gemeente wil nu over naar betalen per uur, en daarmee geld besparen. Dit vinden wij op zich een goed idee. Maar de organisaties die dagbesteding aanbieden kunnen hierdoor in de problemen komen. Zij moeten namelijk altijd voldoende personeel aanwezig hebben, ook als er tussendoor even minder cliënten zijn. We denken daarom dat er minder bespaard kan worden dan het college denkt. We willen dus minder besparingen opnemen in de begroting. We willen dit betalen door de OZB te verhogen.
• We willen voorzichtig zijn met de besparingen die een sociaal rechercheur oplevert. De sociaal rechercheur moet misbruik en fraude in Wmo en Jeugdzorg opsporen. Zij zou zichzelf wel 5 maal terugverdienen. Wij denken niet dat dat realistisch is. We willen daarom niet uitgaan van de grote besparing die de gemeente denkt te halen. We willen dit betalen uit het geld dat deze sociaal rechercheur zou kosten, en voor de rest door de OZB te verhogen.
• Wij willen niet bezuinigen op speelplaatsen in de wijk. De gemeente stelt voor een kwart van alle speelplaatsen weg te halen in de komende tien jaar. Dat willen wij niet. In plaats daarvan besparen wij liever op de subsidie voor bijzondere begraafplaatsen en de invoering van de automatische nummerplaatherkenning.
• Wij willen niet bezuinigen op de Gelrepas. Met de Gelrepas kunnen mensen met een laag inkomen goedkoper deelnemen aan sport of cultuur. De gemeente wil het aantal mensen dat gebruik mag maken van de Gelrepas kleiner maken. Wij vinden het ontzettend belangrijk dat alle inwoners, ook die met minder geld, deel kunnen nemen aan de samenleving. Wij willen dit betalen door de toeristenbelasting extra te verhogen.
• Wij willen niet bezuinigen op de publieksbalies van de gemeente. Het college wil bezuinigen door een van de drie publieksbalies (Velp, de Steeg, Dieren) te sluiten. U moet dan verder reizen om uw gemeentezaken te regelen. Wij korten liever op het innovatiebudget Wmo en Jeugdzorg. Dit budget wordt vaak niet volledig besteed.
• Wij willen niet bezuinigen op jeugdzorg voor 18+. Niet alle jongeren die volwassen worden kunnen zomaar zonder hulp. De gemeente wil nu dat de hulp die er is, wordt vervangen door andere hulp, die betaald wordt uit andere potjes. Maar het Rijk praat nu over nieuwe oplossingen. Die willen wij afwachten voor we op de hulp gaan bezuinigen. We willen dit betalen door te besparen op de netwerkrol van de gemeente binnen economische zaken.
• Wij willen niet bezuinigen op het leerlingenvervoer. Sommige kinderen zitten op speciaal onderwijs. Zij worden nu thuis opgehaald met speciaal vervoer. Het college wil dat zo veel mogelijk kinderen zelfstandig leren reizen met het openbaar vervoer. Kinderen die dat niet kunnen, worden niet meer thuis opgehaald, maar op een opstapplaats. Wij en vervoerders voorzien problemen. Liever besparen wij door de bijdrage aan de Toerisme Veluwe Arnhem Nijmegen stop te zetten. De toeristen weten ons zelf goed te vinden.
• Wij willen niet bezuinigen op het contract dat we met de provincie hebben over investeringen in het landschap. Nu betalen we een kleine bijdrage aan de provincie. Door deze bijdragen kan gemeente Rheden grote subsidies bij de provincie aanvragen voor investeringen in het landschap. Deze subsidies zijn heel veel meer waard dan onze kleine bijdrage. Wij willen dus niet bezuinigen op onze bijdrage. Liever willen we dat organisatoren van grote evenementen de hekken die de gemeente ze bij evenementen uitleent zelf moeten ophalen en plaatsen. Nu doet de gemeente dat voor ze.
Over deze voorstellen wordt vandaag gestemd in de gemeenteraad. Wij houden u op de hoogte van de uitkomst. Wilt u live meekijken? Dat kan via de volgende link: https://channel.royalcast.com/gemeenterheden/#!/gemeenterheden/20191112_1
Meer weten? Een overzicht van alle mogelijke bezuinigingsmaatregelen vindt u in onderstaand document. Uit deze lijst kan de gemeenteraad ‘kiezen’. https://api1.ibabs.eu/publicdownload.aspx?site=rheden&id=100089174
Welke van de bovenstaande bezuinigingsmaatregelen wil het college wel nemen? Die vindt u in bijlage 4 van het volgende document. In bijlage 5 staat welke maatregelen het college niet wil overnemen. Uiteindelijk beslist de gemeenteraad. https://api1.ibabs.eu/publicdownload.aspx?site=rheden&id=100089176
