Gisteren werd bekend dat voor het derde jaar op rij het aantal personen met een bijstandsuitkering gedaald is. Hoewel de daling in de gemeente Doetinchem het sterkst was in 2018, is ook in 2019 het aantal uitkeringen verder afgenomen. Veel uitkeringen werden beëindigd als gevolg van het aanvaarden van werk. Dat is goed nieuws, maar het brengt nieuwe vraagstukken met zich mee.
Betaald werk niet voor iedereen een realistische optie
De gemeente Doetinchem heeft begin 2019 besloten de mogelijkheden van elke inwoner met een bijstandsuitkering in beeld te brengen. Met het plan van aanpak ‘Samen sterk voor inwoners naar werk’ werd bepaald dat elke inwoner met een bijstandsuitkering waarvan nog onvoldoende bekend was, uitgenodigd zou worden. Er was twee jaar voor uitgetrokken, maar inmiddels is al bereikt dat vrijwel iedereen in een traject zit. Het is belangrijk om ons te realiseren dat voor ongeveer de helft van de mensen geldt dat het aanvaarden van betaald werk op dit moment nog geen realistische optie is. Voor een groep van hen zal betaald werk helemaal niet aan de orde zijn. Dat betekent overigens niet dat we deze mensen aan hun lot overlaten. We zien dat veel mensen op een andere manier participeren in onze samenleving en we ondersteunen dat, waarbij het uitgangspunt is: denken in mogelijkheden en ontwikkeling.
Naar een inclusieve arbeidsmarktOndertussen staan werkgevers in de Achterhoek te springen om personeel. Daar ontmoeten overheid en ondernemers elkaar. We willen meer mensen, ook mensen met een arbeidsbeperking, aan de slag krijgen. Om eventuele belemmeringen om iemand in dienst te kunnen nemen weg te nemen, zijn er instrumenten beschikbaar. In de Achterhoek ontmoet ik veel werkgevers die bereid zijn zich in te zetten om werkzaamheden te laten aansluiten bij de mogelijkheden van de werknemer. Het hangt echter wel van individuen af of dit lukt. Wanneer een personeelsfunctionaris actief in contact staat met het werkgeversservicepunt dan blijkt dat er veel mogelijk is. We zetten stappen, maar ik ben ook kritisch. De arbeidsmarkt in de Achterhoek kan en moet veel inclusiever.
Sociale ondernemingen onder drukIn onze omgeving zijn tal van sociale ondernemingen. We werken erg graag met ze samen, omdat ze veelal een eigen aanpak hebben om de talenten van mensen aan te spreken en verder te ontwikkelen. Het zijn instellingen met bijvoorbeeld ook een zorgaanbod, maar er zijn ook bedrijven zonder winstoogmerk. De beste sociale ondernemers zijn in mijn optiek de ondernemers die mensen loslaten die zich zover ontwikkeld hebben dat zij een nieuwe stap op de arbeidsmarkt kunnen zetten. De opgaven voor sociale ondernemingen wordt echter niet eenvoudiger. De toestroom van kandidaten met arbeidspotentieel is sterk afgenomen. Dat is voor een aantal ondernemingen niet direct een probleem, omdat zij voldoende economische waarde creëren. Voor een aantal sociale ondernemers betekent dit echter wel dat het businessmodel aangepast zal moeten worden aan de huidige instroom en uitstroom.
Ontwikkelen naar werkUitgangspunt is dat zoveel mogelijk mensen werken en meedoen. Dat is belangrijk voor mensen zelf, maar ook een maatschappelijk doel. De sleutel voor verandering ligt bij mensen zelf en de gemeente kan mensen steun bieden die ze nodig hebben. Een bijstandsuitkering is bedoeld om tijdelijk in het levensonderhoud te voorzien. Het perspectief daarbij is dat iemand voldoende ondersteund wordt om te ontwikkelen naar werk. Daarom is er voor inwoners de Werkacademie. Samen met de inwoner wordt bepaald hoe het ontwikkeltraject ingevuld wordt.
Recht op ondersteuningMet ‘Samen sterk voor inwoners naar werk’ geven we in Doetinchem invulling aan het recht dat elke bijstandsgerechtigde wat mij betreft heeft: ondersteuning en hulp. Dit kan ondersteuning zijn richting een baan, studie, leerwerktraject, stage, vrijwilligerswerk of taalcursus. Maar het kan ook schuldhulp zijn of hulp bij het vinden van een passende woning. Op dit moment krijgen mensen ondersteuning bij de ontwikkeling op verschillende leefgebieden. Dat kunnen we niet alleen, we hebben daarbij veel partijen in Doetinchem en omgeving nodig.