Tijdens de ALV van afgelopen dinsdag kwam dhr. Egbert Klop vertellen over de energietransitie. Als expert van ingenieurs- & adviesbureau DWA is hij bekend met de gemeentelijke uitdagingen. We hebben een frisse en interessante avond gehad waarin plannen werden voorgesteld om wijken te verduurzamen. De verschillende methodes om warmte op te wekken zonder uitstoot zijn allemaal interessant en potentieel. Alleen ook een beetje duur helaas.
Deze week heeft Klaas Dijkhof van de VVD voorgesteld om zo snel mogelijk meer met kernenergie te doen. Dat klinkt wellicht wat eng, Tsjernobyl en Fukushima enzo. Wist u dat kernenergie best veilig en schoon is? Kees van der Staaij heeft zich er deze week nog over uitgesproken en aangegeven dat het een optie is die we zeker niet zomaar aan de kant moeten schuiven.
Maar kernfusie, daar zijn vast heel veel vragen over! Is het veilig? Wat doe je met alle afval? Hoe voorkom je rampen zoals Tsjernobyl en Fukushima?
Laten we eerst wat cijfers in perspectief zetten over de verhouding tussen verbruik en opbrengst van gangbare energiebronnen:
1 kilo hout = 1 kilowattuur 1 kilo kolen = 8 kilowattuur 1 kilo olie = 12 kilowattuur 1 m3 aardgas = 9,77 kilowatuur 1 kilo uranium = 40.000 kilowattuur 1 waterstoffusie = 500.000 kilowattuur(Deze hoeveelheden kunnen weer verschillen, afhankelijk van de techniek die wordt gebruikt. Uranium kan met speciale behandelingen een aantal keer worden hergebruikt, zodat wel 700.000 kWh aan energie kan worden opgewekt uit 1 kilo uranium. Een moderne energiecentrale kan wellicht 2 kWh halen uit 1 kilo hout).
Uranium geeft een veel grotere energiewinst dan hout of kolen voor ‘dezelfde hoeveelheid afval’. Maar uranium levert radioactief afval op. Kernenergie hoeft echter niet per se te worden opgewekt met een radioactieve stof. Waterstof is dan de oplossing, maar hoe komen we hier nu bij?
Hans Bethe keek in 1938 eens goed naar de zon en sterren en ontdekte dat deze ongelooflijk hete gasballen zichzelf in stand houden door kernfusie. In de kern van sterren wordt waterstof met een ongelooflijke druk samengeperst, waardoor de atoomkernen van twee waterstofelementen samensmelten tot een nieuwe, zwaarder waterstofelement. Bij dit proces komt ongelooflijk veel energie vrij.
Waterstof in zichzelf is vrij onschuldig en te winnen uit: water! Als bijproduct ontstaat er helium, wat niet schadelijk is, en wat radioactief materiaal uit de reactor. In Borssele staat een kerncentrale die ongeveer 1 kubieke meter afval per jaar geeft. Dit afval is radioactief, maar dat bouwt zich binnen 100 jaar af, waarna het afval bijna geheel onschadelijk wordt.
De ramp van Tsjernobyl kostte aan een paar duizend mensen het leven. Er wordt geschat dat er door de jaren heen nog wel veel mensen zullen overlijden door blootstelling aan straling. Fukushima, echter, heeft pas dit jaar een eerste slachtoffer geëist wegens blootstelling aan straling. Het slachtoffer werkte jarenlang op verschillende energiecentrales. De tsunami, die de meltdown veroorzaakte, eiste 18.000 mensenlevens. Dit werd in de media onterecht aan de meltdown toegeschreven. Wel is er ook in Fukushima een no-go-zone. Er is zeker een negatieve impact op het milieu.
Kolencentrales en andere bronnen van energie eisen jaarlijks gemiddeld veel meer slachtoffers, bijvoorbeeld door mijnwerkers die verongelukken. Dit jaar zijn bijvoorbeeld 2 doden gevallen in een kolenmijn in China en 23 in Pakistan. Alleen al in Amerika, een modern land, lieten 15 kolenmijnwerkers het leven in 2017. Het totaal aantal levens die kolenmijnen per jaar kosten wordt op 12.000 geschat. Daarnaast kost luchtvervuiling per jaar aan miljoenen mensen het leven. Dat zet de gevolgen van kernenergie wel in perspectief.
Veel landelijke overheden zijn ermee bezig. Maar zoals u weet, iedere overheid is bureaucratisch en het kan jaren duren voordat er een besluit is genomen. Dit remt de ontwikkeling van kernenergie enorm af.
Daar komt bij dat het bouwen van een kernreactor ontzettend duur is. Een beetje reactor kost al 10 miljard euro! Plus, tot nu toe hebben kerncentrales geen rendement. Het kost tot nu toe meer energie om de fusie op te wekken dan dat de fusie oplevert. Echter, op dit moment wordt door ITER een ITER-machine ontwikkeld. ITER is een samenwerking tussen alle grootmachten van de wereld: VS, China, EU, Rusland, Japan, India en Zuid-Korea. Deze ITER-machine zou 50 Megawatt nodig hebben om een fusie te realiseren. De fusie moet 500 Megawatt opleveren! Daarmee zou de ITER-machine een lucratieve commerciële kernfusiereactor kunnen worden.
Kernfusie is dus een hoopvolle ontwikkeling. Een Britse ondernemer zei: ‘Het is ook niet zo gek, de sterren zelf laten ons zien dat het zo moet.’
Wat nu?Wees niet verschrikt. We zijn niet van plan om een kernfusiereactor in Capelle te bouwen. Daar hebben we de ruimte ook niet voor :D Wel staan we als SGP algemeen positief tegenover deze manier van energiewinning. Natuurlijk is er veel scepticisme, maar het is in ieder geval een beter alternatief dan doorgaan met wat we nu doen.
Lokaal houden we ons meer bezig met warmtepompen en warmtewinning uit oppervlaktewater uit de IJssel. Ook geven we aandacht aan aadgasvrije wijken, windmolens en zonnepanelen. Wij geloven ook dat er veel winst is te behalen in het verminderen van ons energieverbruik. Mensen bewust maken dat de kachel niet altijd aan hoeft, dat lampen uit kunnen als je niet in een kamer bent etc. Het college heeft een nieuw ‘Concept Warmtetransitie’ vastgesteld, waar u uw mening over kunt geven.
Er valt veel over kernenergie te zeggen en de meningen zijn erg verdeeld. Ook de cijfers blijken elkaar tegen te spreken, wat het debat erover alleen maar lastiger maakt.
Punt is: de energietransitie gaan we vermoedelijk niet maken met alleen zonnepanelen en windmolens. Er wordt veel ontwikkeld en geïnvesteerd in nieuwe en mooie technologieën. Wat we op lokaal niveau hierin kunnen bijdragen is vaak onduidelijk, maar we doen zeker mee in het debat om de transitie naar duurzame energie te stimuleren.
Wel moeten we zeggen dat wij geen experts zijn. Er komt veel tegen kernenergie op. Er zijn veel voor- en tegenargumenten en er is absoluut geen wetenschappelijke unanimiteit over dit onderwerp. We hebben een model gevonden met de belangrijkste voor- en tegenargumenten, dan kunt u zelf een afweging maken.