Poliflw

GroenLinks Veenendaal organiseerde vrijdag 16 november een avond over de bijstand zonder voorwaarden.

Ook wel eens gehoord van iemand in de bijstand dat hij/zij zich behandeld voelt als iemand die per definitie fraudeert, die onzinnige sollicitaties moet schrijven, die de begeleiding vanuit de gemeente ervaart als controle en daardoor in de put raakt in plaats van energie te krijgen om iets te doen? De verschillen per gemeente zijn groot, maar het inzicht groeit dat het anders moet. Maar of het kan?

In het land worden momenteel  in diverse steden experimenten uitgevoerd waarbij de bijstand anders wordt ingericht. Namelijk met geen of veel minder voorwaarden, regels, verplichtingen.  Ook in Wageningen zijn ze hiermee bezig. Het experiment duurt 2 jaar en de resultaten van het eerste jaar zijn inmiddels bekend. Guido van Vulpen, GroenLinksraadslid in Wageningen, kwam erover vertellen.  Uiteraard was dat voer voor discussie, want willen we dat in Veenendaal ook? Hoe dan? Is dat nu anders dan basisinkomen? Werkt het echt anders? Hoe krijgen we het hier voor elkaar?

Met de invoering van de participatiewet in 2015 maakten een aantal steden gebruik van de mogelijkheid anders om te gaan met de uitvoering van de bijstand waaronder Wageningen.

De wet zit erg ingewikkeld in elkaar. Het gaat om een groep (zeer) kwetsbare burgers. Hoe meer pressie er uitgeoefend wordt, hoe groter de kans op nog meer isolement, uitval door medisch-psychische problemen en dus ook nog minder kans op werk.

Er is een duidelijk verschil te constateren tussen de systeemwererld (hoe het zou moeten om (weer) werk te krijgen) en de leefwereld (hoe kan ik met zingeving wat doen)

Zelf je inkomen verdienen is natuurlijk belangrijk, maar welzijn en zingeving zijn minstens  zo belangrijk.

Het experiment in Wageningen omvat 2 jaar en er zijn 4 groepen samengesteld:

Controlegroep: valt voor 100% onder het wettelijk kader

Groep, die een gedeelte van het extra (verdiende) inkomen mag houden

Groep, die extra begeleiding krijt: wat speelt er nog meer, wat is ‘het rugzakje’

Groep, die niet hoeft te solliciteren of te participeren, er is wel controle op de inkomsten.

Er zijn 400 mensen bereid gevonden mee te doen, het traject loopt inmiddels een jaar. Het is nog vroeg, toch zijn er al effecten zichtbaar:

De uitstroom naar betaald werk is bij groep 2 en 4 groter dan bij groep 1 en 3.

Er zijn interviews gehouden met de deelnemers, waarbij de er bij de klanten in eerste instantie toch wel wantrouwen werd geconstateerd. Men had het idee anders tegen het leven aan te kijken. Gaande weg was er ruimte voor zelfontplooiing, voelde men meer waardering. Verder is geconstateerd dat er minder schuldproblematiek is en dat er minder psyco-sociale problemen zijn. Door de sociale en persoonlijke benadering vallen mensen na een tijdelijk werkcontract ook niet meer tussen de wal en het schip.

 

Voor de klantmanagers betekent dit een andere wijze van benadering, er zijn meer metingen, meer contacten, zij vinden het werk ook leuker, maar ook zwaarder. De extra benodigde capaciteit is zeker een punt van aandacht.

Guido van Vulpen hoopt op een aanpassing van de huidige wet na afloop van het experiment.

De discussie in de zaal

Er zijn een aantal mensen aanwezig, die een bijstandsuitkering krijgen. Het beeld dat geschetst wordt, sluit aan bij de bevindingen van de Rekenkamer:

Mensen voelen zich vol wantrouwen benaderd door de gemeente

Mensen eervaren de benadering als kil en koud, geen aandacht voor hun verdere problemen

De kwetsbaarheid van deze groep verlaagt hun belastbaarheid, de maatschappelijke gevolgen van het niet erkennen van deze problemen verhoogd de maatschappelijke gevolgen.

Aanbevelingen, suggesties:

In Wageningen zijn raadsleden gekoppeld aan bijstandsgerechtigden. Is dat iets voor Veenendaal?

Raadsleden kunnen contact zoeken met de cliëntenraad Werk en Inkomen

Zorgen voor communicatie tussen klantmanagers en de welzijnsorganisatie

Focus op de mens en werk ipv alleen (voor het merendeel) op werk

Duidelijke afspraken als iemand een parttime baan of een tijdelijke baan kan krijgen, zodat voorkomen wordt dat alle administratie/intakes weer opnieuw moeten, voorkom het trampoline effect.

Een zeer geslaagde avond met veel input van allerlei mensen.