De Nederlandse overheid moet per direct vier van de vijf Nederlandse kolencentrales sluiten. Op die manier is het wel degelijk mogelijk om de rechterlijke uitspraak uit het Urgenda-vonnis te halen om volgend jaar 25% CO2 te besparen. Dat zegt GroenLinks-leider Jesse Klaver die vandaag een noodplan voor het klimaat presenteert.
Nederland moet, volgens gelekte cijfers, voor eind volgend jaar minstens 9 megaton CO2 extra terugdringen aan de uitspraak van de rechter te voordoen. Het sluiten van vier van de vijf kolencentrales zou leiden tot een reductie van ruim 12 megaton.
De kolencentrales staan gepland om uiterlijk 2030 dicht te gaan. De energieproducenten die winst mislopen door het eerder sluiten van de kolencentrales zullen daarvoor gecompenseerd moeten worden. Op basis van onder meer cijfers van Stichting Economisch Onderzoek (SEO) zal dit maximaal 1,8 miljard euro bedragen, zegt Klaver. Hij stelt voor dit te betalen uit het bedrag dat gereserveerd staat voor subsidie van biomassa-bijstook. Tot 2030 staat daarvoor in totaal 1,9 miljard euro ingeboekt.
Vier van de vijf kolencentrales kunnen snel gesloten worden. De door deze centrales geproduceerde energie kan worden opgevangen door schonere gascentrales, die op dit moment stilstaan, en door de import van stroom uit Noorwegen en Duitsland. De Amercentrale kan niet per direct gesloten worden omdat er een warmtenet aan gekoppeld is.
Al sinds de originele uitspraak van de rechter in de Urgenda-zaak in 2015 hamert GroenLinks op het nemen van extra maatregelen. Opeenvolgende kabinetten hebben onze concrete voorstellen en aansporingen tot actie genegeerd. Inmiddels is het gat dat overbrugt zo groot dat het alleen gehaald kan worden door onconventionele maatregelen. Het kabinet heeft geen andere actie dan nu fors ingrijpen om toch nog te doelen te halen, zegt Klaver.
Klaver: “Jarenlang stak het kabinet zijn kop in het zand waarschuwingen dat we meer moesten doen voor de aanpak van klimaatverandering. Inmiddels is het gat zo groot dat de overheid zijn verplichting naar het klimaat en naar haar burgers alleen nog met onconventionele ingrepen kan nakomen. Daarom moeten we overgaan tot een noodplan: zo snel mogelijk vier van de vijf kolencentrales stilleggen.”
In de media speculeren bronnen binnen de coalitie dat het kabinet naar aanleiding van de nieuwe cijfers die het Planbureau van de Leefomgeving geen extra beleid zal aankondigen, hoewel de minister van Economische Zaken steeds heeft volgehouden dat het kabinet extra maatregelen zal nemen als het klimaatdoel uit zicht dreigen te raken.
Klaver: “Iedereen in Nederland moet zich aan een uitspraak van de rechter houden, ook de overheid. Politici hebben daarom geen andere optie dan fors ingrijpen om het klimaat te beschermen. Het is een blamage dat deze coalitie, die de mond ervan vol heeft dat ze zo groen zijn, überhaupt overweegt om de noodzakelijke actie nog weer eens verder uit te stellen. Het laat zien hoe verknoopt deze coalitie is met de belangen van de grote energiereuzen en de vervuilende industrie.”