Op 31 oktober waren de algemene beschouwingen van de gemeente Kerkrade en werd de begroting 2019 gepresenteerd aan de gemeenteraad. Lees hier het betoog van Marianne Laumann (fractievoorzitter) wat de visie van SP Kerkrade is m.b.t. deze sluitend gemaakte begroting en waarom SP Kerkrade deze begroting niet kan goedkeuren.
“Voorzitter, geachte collega raadsleden en leden van het college, beste bezoekers hier in de zaal en kijkers thuis: vandaag sta ik weer hier, namens SP Kerkrade. Trots, omdat we in maart 3 zetels hebben behouden. We willen alle mensen bedanken voor het in ons gestelde vertrouwen.
Voorzitter, kijkend naar Kerkrade, moeten we vaststellen, dat we in te veel lijstjes, waar je liever niet in genoemd wilt worden, in de top tien staan:
de hoge werkloosheid, de armoede met daaraan gerelateerd een hoger risico op gezondheidsklachten, een hoog percentage laaggeletterden en veel mensen in de schuldsanering.
Terwijl Kerkrade in lijstjes, waar je liever bovenin wilt staan, ergens onderaan bungelt, zoals de gemiddelde woningwaarde en de vorderingen op het gebied van duurzaamheid. In mijn eerste betoog in 2014 heb ik dit ook gezegd en nu moeten we vaststellen, dat er na 4 jaar nog steeds geen verbetering is. Hier ligt een grote uitdaging voor de raad en het college om er voor te zorgen, dat dit verandert. Wat is er dan wél veranderd in Kerkrade in die vier jaar tijd?
In de politieke samenstelling is er winst voor de SP. Werden we in 2014 nog een kleinere partij genoemd door de voorzitter, nu kunnen we concluderen, dat we tot de 4de grootste partij in Kerkrade zijn opgeklommen. Hiermee heeft de kiezer duidelijk een voorkeur uitgesproken voor een meer sociale koers in Kerkrade. Maar wordt de wens van de kiezer ook gehonoreerd? Daar gaan we het vandaag over hebben. Als we naar de financiën kijken, dan zien we, dat die in vier jaar tijd ook totaal zijn veranderd. En helaas niet naar de positieve kant.Natuurlijk weet iedereen, dat vernieuwingen geld kosten, echter men kan ook voor financiële verrassingen komen te staan, omdat de plannen niet goed gecalculeerd zijn, zoals bij het centrumplan en het theater, om maar enkele voorbeelden te noemen.
Voorzitter, er was eens……Enige jaren geleden had Kerkrade nog een riante financiële positie. We kregen tientallen miljoenen uit de verkoop van de aandelen van Essent. Door het gevoerde financiële beleid van de afgelopen jaren, is Kerkrade veranderd in een financieel kwetsbare gemeente. Het bedrag van de geleende miljoenen, loopt elk jaar verder op.
Ook de najaarsnota zal hierin geen verbetering brengen. De aangekondigde bezuinigingen, leiden slechts tot het niet verder laten oplopen van de tekorten en brengen geen structurele verbeteringen in de financiële situatie van Kerkrade. Daar we met een solvabiliteit van slechts 11,1% ernstig tekort schieten en een groot financieel risico lopen, zijn wij van mening, dat hierin verandering moet komen. Daarom brengen we vandaag een motie in om Kerkrade in een financieel sterkere positie te krijgen. Motie 1:herstelplan financiën.
Voorzitter, wat betreft de voorliggende begroting, hier kunnen we kort over zijn. We hebben te maken met een begroting die sluitend gemaakt is, maar verre van sluitend is en er is zelfs geen collegeprogramma. Een begroting, die bol staat van gebrek aan beleid. Deze begroting geeft niet de actuele financiële situatie weer en op grond hiervan, weet de raad dus niet, waar het geld van de burgers van Kerkrade aan besteed wordt. We moeten concluderen, dat dit college niet in staat is, om een begroting en NJN gezamenlijk te behandelen. Zelfs de mei en septembercirculaire zijn nog niet verwerkt in deze begroting.
6 wethouders voorzitter en dan een begroting voor 2019 waarin, in het SD, niet eens getallen staan aangegeven in de meerjarenraming. En dan vraagt het college hiervoor ook nog goedkeuring aan de raad, omdat ze denken dat de raad deze begroting wel zal begrijpen. Maar hoe kun je een begroting, waarin belangrijke posten niet zijn ingevuld begrijpen, laat staan goedkeuren? Het college vraagt ons in feite in te stemmen met een begroting met gaten. ‘Vertrouw ons nou maar’, dan komt het goed, lijkt het college te zeggen.
Voorzitter, maar al te graag hadden we dat vertrouwen uitgesproken, maar op de eerste plaats zien we, kijkende naar de afgelopen 4 jaar van het financieel beleid, geen reden om hierop te vertrouwen en ten tweede voorzitter, en dat is belangrijker: de raad zit er niet om het college te vertrouwen, de raad zit er om het college te controleren! Het is ons een raadsel, hoe we onze taak naar behoren kunnen uitvoeren, als we instemmen met deze gatenkaas vol risico’s. Op het raadswerk kom ik nog terug aan het eind van mijn betoog.
Het college dient periodiek een onderzoek uit te voeren naar de doeltreffendheid en doelmatigheid van het collegebeleid. Volgens de gemeentewet is dit wettelijk verplicht.
Voorzitter, de SP heeft hier al meerdere malen op gewezen en moet concluderen, dat ook dit jaar weer niet aan de wet is voldaan door het college. Daarom dienen we namens de SP, met als mede indieners OK en de OPK, een motie in, waarin we vragen nog dit jaar uitvoering te geven aan de gemeentewet, door een onderzoek te starten naar de doeltreffendheid en doelmatigheid van het collegebeleid. Motie2; uitvoeren onderzoek volgens de gemeentewet. Art. 213A
Voorzitter, het sociale domein kent miljoenen tekorten. Veel inwoners hebben zorgen, hoe ze de eindjes financieel aan elkaar moeten knopen. Wethouder Jongen heeft voorgesteld om de RTCG af te schaffen en de VVD, het CDA, BB en zelfs de PvdA hebben hiermee ingestemd. Daardoor worden de chronisch zieken en gehandicapten 125 euro per jaar afgepakt. De gemeente krijgt nog steeds het geld van de overheid, bedoeld voor de chronisch zieken. Daarvoor dienen we vandaag een motie in om de RTCG gelden weer te gebruiken, waarvoor ze bedoeld zijn; voor de chronisch zieken en gehandicapten. Motie 3, RTCG gelden. Er liggen 24 voorstellen om in het SD te bezuinigen. Deze worden in november in de commissie besproken. Ook de adviesorganen mogen een onafhankelijk advies hier over geven. We vragen ons af, hoe onafhankelijk en objectief een adviesorgaan is, wanneer de wethouder van de portefeuille WMO, eveneens voorzitter is van het adviesorgaan WMO-platform?Daarom dienen we namens de SP, met de oppositiepartijen OK, LA en OPK gezamenlijk vandaag een motie in, om een situatie te creëren zoals het hoort; Hierbij hoort een WMO platform met een onafhankelijke voorzitter. Motie 4; belangenverstrengeling voorzitter WMO
Als laatste, maar misschien wel meest belangrijke punt, willen we het hebben over de taken van de raad en de democratische besluitvorming. Voorzitter, raadslid worden is meer dan alleen ja zeggen tegen voorstellen. Bij een raadslid gaat het erom, dat je je verdiept in stukken en naar elkaar luistert. Inhoudelijk op de materie ingaat en over en weer argumenten uitwisselt.
Een van de taken van de raad, is het controleren van het college. Dat is iets anders, dan de repeterende opmerking van sommigen, dat men het college vertrouwt. Gelukkig is de discussie over democratische besluitvorming weer heel actueel. Democratische besluitvorming betekent immers meer, dan de macht van het getal. “De meerderheid beslist”, is slechts één oppervlakkig onderdeel van democratie. De kern van democratie is, dat bij besluiten de meerderheid het belang van de minderheid meeweegt en hen zoveel mogelijk ruimte laat voor hun opvattingen. Dan pas kan een besluit werkelijk een afgewogen democratisch besluit genoemd worden. Raadsleden die dit begrijpen, zullen daarom nooit instemmen met het schrappen van belangrijke onderwerpen in vergaderingen, of akkoord gaan met het niet op de agenda zetten van onderwerpen. Zij weten, dat ze als controlerend orgaan verantwoordelijkheid dragen. En die verantwoordelijkheid uit zich ook, in het nemen van besluiten m.b.t. de financiële situatie van een stad.
Instemmen met besluiten omdat men het college vertrouwt betekent weglopen voor deze verantwoordelijkheid. Want niet het college, maar de raad is het hoogste orgaan!
Voorzitter, ik kom tot een afronding. Dit college is het contact met de burgers kwijt en denkt voor de burgers in plaats van met de burgers. Gelet op de wijze, waarop het college met deze gemeenteraad omgaat, is er geen sprake van een constructieve samenwerking, die nodig is voor het aanpakken van de uitgebreide problematiek in Kerkrade.
De SP roept het college op om de kop niet langer in het zand te steken en de gigantische problemen waar Kerkrade mee kampt aan te pakken, door middel van samenwerking in plaats van door eenzijdig opgelegd beleid. Men moet nooit vergeten dat het bestuur van Kerkrade niet op geld of gebouwen moet zijn gericht, maar op mensen. Op de inwoners van Kerkrade, die de raad hebben gekozen om hen te vertegenwoordigen.
Tot slot: De SP is de verkiezingen in gegaan met de leuze: eerst mensen, dan stenen. Dat wethouder Jongen ziet, dat onze boodschap aanslaat en deze overneemt en nu zelf verkondigt, vinden we geweldig, maar dan wel de daad bij het woord voegen.
Dank u wel voorzitter.”
