1 november jongstleden behandelde de gemeenteraad Midden-Groningen de gemeentelijke begroting van 2019. GroenLinks had twee moties voorbereid, één handelde over de jeugdzorg, en de andere riep op om in de harmonisatie (gelijkschakelen van de activiteiten uit de drie voorgaande gemeentes tot 1 Midden-Groningen beleid). nIn deze motie werd gewaarschuwd dat de harmonisatie niet zo maar tot een verhoging van de sport-contributies mag leiden. Deze motie is vooralsnog aangehouden, want in een later stadium komt het sportbeleid aan de orden. De motie over de jeugdzorg is vervolgends unaniem angenomen. Beide moties staan hieronder te openen. Dit is het verhaal dat fractievoorzitter Mariët Bosman namens GroenLinks naar voren bracht.
GroenLinks wil sinds de start van Midden-Groningen graag in debat met raad en het college. Het collegeakkoord gaf destijds in grote lijnen de richting aan die het college wilde volgen. Details en concrete uitwerking zouden later volgen. Bij de voorjaarsnota bleek het college met enige visie te komen, maar nog steeds zonder concrete uitwerking. Opnieuw wachten, maar nu op de begroting van 2019. In de begroting 2019 die we nu behandelen staat eigenlijk niets in waar je tegen kunt zijn. En dat zegt alles.
De begroting laat grote tekorten zien. Niet alleen tekorten in financiële zin, maar ook een tekort aan oplossingen en politiek keuzes. De gaten moeten nog ingevuld worden. Het college belooft op een later tijdstip met oplossingen te komen – ergens,… ooit. Er zijn wel losse plannen en vage beloftes, maar de visionaire hete aardappel wordt opnieuw vooruit geschoven, politieke keuzes worden nog niet gemaakt. Waar is nu het wachten op? Wanneer kunnen we een werkelijk politiek debat met elkaar voeren?
De gevolgen van de gaswinning en zoutwinning vragen om daadkrachtige oplossingen. Een duidelijke koers, aangestuurd vanuit de raad. Hiertoe hebben GroenLinks, Gemeentebelangen en D66 een interpellatiedebat aangevraagd, een debat wat vanavond gevoerd kan worden. Er moeten meters gemaakt worden. De planning en control moeten op orde zijn wanneer de gasbaten onze kant op komen. Geen vage begrippen, maar duidelijke afspraken! Verheugd zijn we over de ontwikkelingen van dorpsvisies. Structuurvisie Overschild 2018-2028 laat mooie ambities zien. Hulde hiervoor en we hopen dat de wethouder dit ook voortvarend uitrolt naar de andere dorpen.
Het sociaal domein laat grote tekorten zien. Bijna 4 miljoen tekort op jeugdhulp en verwacht wordt een verdubbeling hiervan. Dit is het lek in de boot. Een situatie die financieel onhoudbaar is. Het aantal kinderen in de zorg stijgt niet, wel is er steeds duurdere zorg nodig. Dat maakt dat GroenLinks fors meer op preventie wil inzetten. Zeven % van het hele budget gaat nu naar preventie. Dit moet substantieel meer worden. We kunnen niet blijven pappen en nathouden. Er moeten fundamenteel andere keuzes gemaakt worden en daar is politieke moed voor nodig. Niet bijna het hele budget naar kinderen ouder dan 12, beginnen bij het begin. Vanaf de basis, vanaf het consultatiebureau, vanaf 0 jaar investeren in een positief opvoedklimaat. Trauma’s , ontwikkelingsachterstanden worden voornamelijk in de eerste 6 jaar opgelopen. Problemen worden vaak pas zichtbaar vanaf 10-12 jaar. Heeft de gemeente de risicogezinnen in beeld? GroenLinks ziet graag dat in overleg met het gezin een plan wordt opgesteld hoe het opvoedklimaat zo positief mogelijk te maken voor het kind, gericht op de hulpvraag! Alleen zo kunnen we de instroom verlagen en met name duurdere zorg op latere leeftijd voorkomen. Durf die keuze te maken! We hebben hiertoe een motie voorbereid en dienen die samen met Gemeentebelangen en D66 in.
Over nieuw beleid maken:
We wachten nog steeds op bv. het afvalbeleid, de woonvisie, de duurzaamheidsvisie etc. Het duurt lang. Ook dit kan anders. Er wordt er veel input bij de inwoners opgehaald, prima overigens. Deze bijeenkomsten zijn zeer waardevol. De raad wordt geïnformeerd middels een informatieavond over de uitkomsten. Er wordt vervolgens maanden aan een beleidsplan geschreven en dan pas in de commissievergadering besproken. Twee weken voor de besluitvorming gaat de raad er pas over in debat. GroenLinks pleit er voor om na de input van belanghebbenden een raadsdebat te voeren, om zo kaders te stellen en de koers uit te zetten. In de commissievergadering kan de controlerende taak uitgevoerd worden of het voorstel aan de kaders voldoet. En dan is besluitvorming appeltje, eitje.
Harmonisatie.
Belangrijke opdracht na een herindeling is de harmonisatie van 3 voormalige gemeenten met ieder hun eigen afspraken met de inwoners. Onze inwoners ervaren soms problemen bij deze harmonisatie. Deze problemen ontstaan op meerdere gebieden, zoals bijvoorbeeld rondom de sportaccommodaties. Je kunt niet alle onderwerpen op de letter gelijktrekken. Er mogen toch verschillen tussen de dorpen zijn? Zie Kompas. Rekening houden met de voormalige situatie en met een geleidende schaal werken naar de nieuwe situatie is wenselijk. Collega Albert Bosscher heeft hiertoe een motie voorbereid en zal deze namens GroenLinks indienen.
Stations.
We lezen in de begroting niets over bereikbaarheid en stations. Wat zijn de ambities van het college? Blijft station Sappemeer-Oost nu open of niet? Wordt er nog gepleit voor een station bij Duurkenakker/Meeden? GroenLinks is hier groot voorstander van, zowel station Sappemeer-Oost, belangrijk voor het buitengebied Borgercompagnie en Tripscompagnie als een Station bij Meeden om de gemeente goed te ontsluiten en de stad Groningen met name voor scholieren en werkenden goed bereikbaar te houden.
Communicatie.
Tot slot : de kwaliteit van een gemeente blijkt ook uit hoe er met klachten en bezwaarschriften wordt omgegaan. We lezen daar op blz. 74 een paar regels over. Verslaggeving is wettelijk verplicht. Is hier een jaarverslag van? Wij konden het niet vinden. Ook hoe er met inwoners gecommuniceerd wordt is belangrijk. Te vaak horen we, tot zelfs insprekers in de raad toe, dat het hier nogal eens aan schort. Dienstverlening is : hoe kunnen we u helpen, en bij beperkende factoren: hoe kunnen we dat samen oplossen.
Kortom, een begroting waar we niet tegen kunnen zijn, omdat er weinig concreets instaat. We roepen het college op om voortvarend met concrete plannen en visies te komen en kijken uit naar de voorjaarsnota 2019.