Een samenleving is niet succesvol omdat er economische vooruitgang is. Een samenleving werkt pas als er een gevoel van gezamenlijkheid heerst die lotsverbondenheid biedt en zo het goede samenleven wil bevorderen. De wereld verandert razendsnel. Er liggen veel uitdagingen rondom bijvoorbeeld klimaat, migratie of terrorisme in het verschiet. Juist daarom is een solide, gemeenschappelijk huis onmisbaar om onzekerheid het hoofd te bieden. In dat huis kun je een nieuwe badkamer plaatsen, voor het comfort. En een nieuwe keuken, voor het gemak. Maar dat huis is geen thuis als de mensen die erin wonen niet samen aan tafel zitten. Niets meer met elkaar hebben. Dan heb je uiteindelijk helemaal niets aan alle luxe. Dan zijn mensen eenzaam en verlang je terug naar het kleine huisje waar je ooit begon. Zonder luxe, maar waar het wel gezellig was. Dat wil je ook voor je land. Met een identiteit die je thuis doet voelen en een gedeelde opvatting over democratie. Wie echt iets wil doen om de verwijdering, de boosheid en onverschilligheid te bestrijden, moet beginnen bij de versterking van de samenleving. Als een plaats waar mensen zich weer veilig en thuis voelen, gekend en beschermd. Dit besef ligt ook ten diepste ten grondslag aan het ontstaan van de christendemocratie. In de 19e eeuw was er een onstuitbare economische groei. Op papier. Maar velen vielen tussen wal en schip. Liberalen bezagen het economisch: laat de onzichtbare hand van de markt zijn werk doen, dan komt het goed. Socialisten dachten vanuit de overheid, die de welvaart eerlijker moest verdelen. Maar onze christendemocratische voorgangers keken anders. Het begon met een strijd om gemeenschap en identiteit, via eigen scholen. Het ging hen ten diepste om een samenleving van mensen die zich verbonden voelen en samen bouwen aan een beter land. Die versterking van de samenleving is ook vandaag de dag onze agenda. Het is de fundamentele gedachte achter de maatschappelijke diensttijd, achter de aanpak van eenzaamheid, achter onze inzet voor veiligheid, nationaal en internationaal, achter ons pleidooi voor een gedeeld historisch besef, de verbindende kracht van ons Koningshuis en volkslied. Maar ook achter onze inzet voor vrijwilligers en mantelzorgers, voor een right to challenge, onze voorstellen voor families en gezinnen. Voor het behoud van onze waarden en tradities. En een eerlijke economie die niet gaat over cijfers achter de mensen maar over mensen achter de cijfers. Voor het herstel van vertrouwen moet de politiek ook naar zichzelf kijken. Door niet alleen te luisteren naar schreeuwers en oproerkraaiers, maar juist een stem te geven aan de middenklasse, aan de stille meerderheid van redelijke burgers, die elke dag hun bijdrage leveren aan een betere samenleving. Door niet te verzanden in uitvergrotingen, beledigingen en verdachtmakingen, niet door voortdurend bezig te zijn met elkaar. Met aangiftes en tegenaangiftes. Democratie is geen amusement om naar te kijken. Het is een gezamenlijk project waar je aan mee moet doen. Dit vraagt om leiders die liever kwetsen met de waarheid, dan kiezers te troosten met een leugen. De opgave waar wij voor staan is groot. Oplossingen zijn niet gemakkelijk. En zeker niet in termen van geld te vatten. Het gaat om het bouwen van een goede samenleving. Een gemeenschappelijk huis. Waar we veilig zijn en waar we samen leven. Waar we ons thuis voelen! Vanavond sprak ik op het symposium "Politiek van de middenklasse" georganiseerd door het Wetenschappelijk Instituut voor het CDA. Lees hier meer: https://www.cda.nl/actueel/nieuws/sybrand-buma-spreekt-op-symposium-politiek-van-de-middenklasse/.