Poliflw

Het is goed dat vervoersmaatschappij Arriva excuses maakt voor haar beroerde start bij de overname van het busvervoer in Twente, “maar net als de bussen komt de spijt wel te laat”. Dat schrijven de provinciale fracties van PvdA en SP in een verklaring.

Bussen die niet werken, bussen die niet op komen dagen, klagende reizigers en een torenhoge werkdruk met onmogelijke dienstregelingen voor chauffeurs. Het busvervoer in Twente loopt al sinds de overname door Arriva in december bepaald niet vlekkeloos. Deze week erkende het bedrijf dat sprake was van “een aantal moeilijke weken” voor chauffeurs en reizigers. Volgens het bedrijf was sprake van een “roerige start”.

Ondermaats

“Als provincie willen we dat openbaar vervoer toegankelijk en betrouwbaar is,” schrijven Herman Kalter (SP) en Emma Peetsma (PvdA) in een reactie. “Het is goed dat Arriva nu erkent dat de prestaties ondermaats zijn. Maar treurig dat het twee wintermaanden moest duren voordat die erkenning er kwam.”

Peetsma: “Arriva legt bovendien de schuld nog wel erg buiten zichzelf. Het zou aan wegwerkzaamheden liggen, aan stoplichten die niet op groen willen of chauffeurs die nog moeten ‘wennen’. Maar toen Herman en ik in december met Arriva-chauffeurs praatten was voor ons direct duidelijk dat het zo niet ging. Toen al waren er zorgen over de dienstregeling, over kapotte bussen, over te weinig bussen, over werkdruk en geschonden arbeidsvoorwaarden. Donderdag waren we er weer, en de frustraties van de chauffeurs zijn in de tussentijd alleen maar toegenomen.

Als Arriva nu plotseling tot inkeer is gekomen dan is dat natuurlijk fijn om te horen. Maar het zou ze sieren als ze ook naar hun eigen handelen kijken. En sorry zeggen is makkelijk. Wij willen daden zien. En de chauffeurs en de reizigers willen dat ook.”

Kalter: “Het is ook wel typisch dat Arriva opeens het boetekleed aantrekt in de week waarin de provincie dreigt boetes op te leggen. Daar zijn zulke bedrijven kennelijk wél gevoelig voor. Fijn dat het inzicht komt zodra de winst in gevaar komt, maar hoe oprecht zijn die excuses dan?”

Bezoek

Donderdag 8 februari vindt er op verzoek van de PvdA en de SP een gesprek plaats tussen verantwoordelijk gedeputeerde Martijn Dadema en Twentse buschauffeurs van Arriva. Peetsma en Kalter vinden het belangrijk dat de chauffeurs hierin hun zorgen kunnen uiten en hopen dat het gesprek bijdraagt aan het verbeteren van de arbeidssituatie.

Peetsma en Kalter hopen dat daarmee het lek boven water is. “Maar we vertrouwen Arriva niet op haar blauwe ogen. We houden contact met de chauffeurs. We verwachten dat alle problemen volgende maand zijn opgelost. En we blijven het kritisch volgen.”

De SP heeft vragen gesteld over het bericht van RTV Oost dat wc's in de treinen van Blauwnet regelmatig niet beschikbaar zijn voor reizigers. Het gaat vooral om de lijnen van Keolis tussen Enschede en Zwolle en Arriva tussen Zwolle en Emmen.

De SP vindt dat elke trein standaard een toilet beschikbaar moet hebben. De vervoerders wijzen nu vooral naar de reiziger als reden waarom wc's niet beschikbaar zijn. Dat is vreemd aangezien de NS hier veel minder last van heeft. De SP wil dat GS de vervoerders aanspreekt en zo snel mogelijk zorgt voor een oplossing.

Deze problemen komen bovenop de steeds onbetrouwbaar wordende dienstregeling van beide vervoerders. Regelmatig vallen ritten uit op de trajecten Zwolle-Kampen, Zwolle-Emmen en Enschede-Zwolle. De SP dringt aan op het opleggen van boetes zodat de vervoerders hun verplichtingen op korte termijn nakomen.

Ondanks alle problemen speculeert Arriva over het duurder maken van de kaartjes met wel 11.72 procent. Dit terwijl het OV al ontzettend duur is en veel mensen last hebben van de hoge prijzen voor levensonderhoud. De SP wil dat de prijzen niet omhoog gaan. Recent nog blokkeerde de Teeede Kamer een forse prijsstijging bij de NS. Dat moet in Overijssel ook. Op de langere termijn moeten de prijzen juist omlaag. Dat kan alleen als het openbaar vervoer niet meer aan commerciele bedrijven wordt uitbesteed, maar door een publiek bedrijf.

NX Filtration mag van de Provinciale Staten grote hoeveelheden grondwater gaan gebruiken. Een motie van de SP om die vergunning te weigeren werd verworpen. Daarmee komt de drinkwatervoorziening in Twente verder onder druk te staan.

Zowel de Gedeputeerde als de andere partijen stonden op het standpunt dat de vergunning wettelijk niet geweigerd zou mogen worden. De SP bestrijd dat. De provincie is bevoegd gezag en in het licht van de grote droogte en tekort aan drinkwater in Twente is het niet in het algemeen belang grote hoeveelheden grondwater onnodig op te laten pompen. Eerder betoogde de SP al dat het bedrijf vanwege haar grote waterbehoefte veel beter aan het IJsselmeer gevestigd zou kunnen worden.

Hiermee staat de weg vrij voor NX Filtration om grote hoeveelheden grond- en oppervlakte water te gaan gebruiken in een gebied dat nu al tekorten en droogte kent. Naast de vergunning diende de SP een motie in om in samenhang naar het watertekort in Twente en Overijssel te kijken en dit aan te pakken.

Op initiatief van de SP werd samen met 10 andere fracties enkele weken geleden een informatiebijeenkomsten gehouden over de plannen van NX Filtration met onder andere vertegenwoordigers van NX Filtration, Vitens, Rijkswaterstaat, Natuur en Milieu Overijssel, Landschap Overijssel en ambtenaren Provincie. Daar bleek dat de verschillende organisaties geen overzicht hebben van alle verschillende onttrekkingen van water in Twente. Daarop diende de SP de motie ‘Grip op Water’ in. Bedoelt om dat overzicht te krijgen en samen met alle overheden en partijen die gaan over water, afspraken te maken om verdroging tegen te gaan en voldoende drinkwater te garanderen.

Dit zou dan meteen een concrete invulling kunnen worden van het Actieplan Water dat in het nieuwe coalitieakkoord wordt aangekondigd. Helaas was er ondanks steun van meerdere partijen geen meerderheid voor dit voorstel.

De plannen van de nieuwe coalitie op het gebied van water zijn nu niet duidelijk. Wat de SP betreft is er snel meer samenwerking nodig om de problemen aan te pakken. De SP blijft zich de komende periode inzetten voor het garanderen van voldoende drinkwater en het tegengaan van de verdroging.

De nieuwe coalitie van BBB, VVD, GroenLinks, PvdA en SGP presenteerde 12 juli haar plannen. Het coalitieakkoord “Schouder aan schouder” is praktisch hetzelfde als het vorige akkoord en wordt weinig concreet.

SP-fractievoorzitter Herman Kalter bekritiseerde niet alleen de vaagheid van het akkoord, maar ook het gebrek aan een nieuwe bestuurscultuur. Na de verkiezingen werd dit gepresenteerd als belangrijk punt, maar feitelijk lijkt er amper iets te veranderen. Het beperkt zich blijkbaar vooral tot ‘beter luisteren’. Wanneer het aankomt op het opgeven van echte zeggenschap aan inwoners geeft ook de nieuwe coalitie niet thuis. Het voorstel voor een correctief bindend referendum werd door de nieuwe coalitiepartijen en een meerderheid van de partijen afgeschoten. Veel Statenleden bleken niet bereid te accepteren dat de kiezer het wel eens beter zou kunnen weten dan zijzelf. De SP vindt dit een gemiste kans om het vertrouwen in de politiek te herstellen.

Ondanks de grote winst van de BBB van wel 17 zetels zien we geen grote verschuivingen in het nieuwe coalitieakkoord. BBB of CDA, GroenLinks of ChristenUnie het blijkt amper uit te maken.

De hoe vraag overheerst. Hoe gaat de stikstofcrisis worden aangepakt? Hoe gaan we zorgen voor schone en betaalbare energie? Hoe gaan we zorgen dat onze kernen en buurten bereikbaar blijven met het openbaar vervoer? En hoe gaan we zorgen voor betaalbare woningen?

Veel algemene voornemens, amper uitwerking. En dat terwijl de opgaven groot zijn. Er is een enorme woningnood, commerciële energiebedrijven brengen veel mensen in de problemen en het openbaar vervoer wordt steeds duurder en kraakt aan alle kanten.

De nieuwe coalitie moet haast maken met concrete plannen. De SP zal de komende periode zelf met voorstellen komen om de belangrijkste problemen in Overijssel aan te pakken.

Waterzuiveraar NX Filtration staat te boek als een belangrijk innovatief bedrijf. Maar de beoogde vestiging in Hengelo roept ook bezwaren op. Het bedrijf zou een te grote aanslag doen op op de voorraad grondwater. Onverantwoord in tijden van droogte , menen critici.

Het beursgenoteerde NX Filtration BV, wil in Hengelo een grote fabriek vestigen. Het maakt membramen die vervuild water zuiveren en wil wereldwijd dit product op de markt brengen. Het bedrijf zelf heeft voor het productieproces gigantisch veel water nodig dat uit Twentse grondwater of het Twentekanaal moet komen . De waterbehoefte betreft jaarlijks 701.000 kubieke meter. Onlangs waarschuwde het RIVM: "Als er niet gebeurt, is er in 2030 naar verwachting bij alle 10 drinkwaterbedrijven sprake van tekorten." Nu zijn die er soms in Gelderland, Overijssel, het westen van Zuid-Holland en Groningen.

In deze krant (Tubantia) uitte droogte-onderzoeker Niko Wanders van de universiteit Utrecht zijn zorgen: "Het grondwater in Oost NEderland staat onder druk. Dit is duidelijk een aanslag op het systeem." De gemeente Hengelo verleende blijkbaar al een vergunning, met de afspraak dat het bedrijf de verdroging van 900 (!) bomen als gevolg van van de bedrijfsvoering in de omgeving moet voorkomen door bewatering. Voor de onttrekking van grondwater moet NX Filtration een vergunning aanvragen bij de provincie. Vitens speelt een bijzondere rol. Het drinkwaterbedrijf kan in de grote waterbehoefte van het bedrijf niet voorzien omdat zekerheid van drinkwater voor huishoudens haar belangrijkste taak is. Toch sloot Vitens een deal om bij calamiteiten het bedrijf drinkwater te leveren. Hoe denkt Vitens bij droogte nog aan bedrijven te leveren?

Verder is volstrekt onduidelijk wat NX Filtration doet met het vervuilde deel van het proceswater. Lozen op het riool heeft grote problemen. De SP fracties in Hengelo en de Staten hebben grote bedenkingen bij de aanvraag voor een dergelijke grote wateronttrekking en sluiten zich aan bij de kritiek van onderzoeker Wanders, het RIVM, de gemeentelijke groenafdeling in Hengeloen Vitens-medewerkers. NX Filtration verdient een plek aan het IJsselmeer, niet in Twente.

Herman Kalter, SP-Statenlid

Vincent Mulder, raadslid Hengelo

Deze opinie verscheen eerder in dagblad Tubantia.

In navolging van de Hengelose SP heeft de Overijsselse SP-fractie schriftelijke vragen gesteld over de voorgenomen vestiging van NX Filtration in Hengelo Zuid. De SP maakt zich net als o.a. waterbedrijf Vitens grote zorgen over het grote gebruik van grondwater door dit bedrijf.

Er is in de regio Twente nu al sprake van droogte en volgens het RIVM moet op korte termijn actie worden ondernomen om te zorgen dat er in 2030 nog voldoende drinkwater beschikbaar is. NX Filtration zal bij haar productieproces gebruik maken van grote hoeveelheden water. Niet alleen gezuiverd rioolwater, maar ook water uit het Twentekanaal en grote hoeveelheden drinkwater uit de grond. Voor dat laatste is een vergunning van de provincie nodig.

Voor de SP is schoon drinkwater een basisvoorziening die ten aller tijden gerarandeerd moet worden. Dit mag dan ook nooit in gevaar komen door de belangen van commerciele bedrijven.

De SP wil van het college weten of zij van plan zijn die vergunning te verlenen ondanks de toenemende drinkwatertekorten en de grote bezwaren die o.a. door Vitens zijn geuit. Ook vraagt de fractie zich af of er dus niet een veel betere plek voor dit bedrijf te vinden is in een regio met meer water.

De vragen die de SP in Hengelo gesteld heeft vindt u hier.

Bijlage: 

Vragen vergunning NX Filtration

De Overijsselse fracties van SP en PvdA staan vierkant achter de stakende chauffeurs in het streekvervoer. De omstandigheden waaronder onze chauffeurs hun werk moeten doen zijn te beroerd en hun loon is te laag. Daar moet zo snel mogelijk iets aan veranderen. Werkgevers, pak je verantwoordelijkheid en sluit een akkoord met de vakbonden!

Hoge werkdruk, veel ziekteverzuim, krappe roosters en loon dat sterk onder druk staat door inflatie: al tien maanden voert het streekvervoer actie voor betere werkomstandigheden. “Chauffeurs, machinisten en stewards moeten net als iedereen de boodschappen en hun energierekening kunnen betalen,” schrijven lijsttrekkers Herman Kalter (SP) en Annemieke Wissink (PvdA). “In plaats daarvan zien ze dat ze dat hun loon al jaren stagneert terwijl hun baas wil dat ze steeds harder rennen om de uitgeholde roosters op te vullen.”

De SP en PvdA willen dat de provincie als opdrachtgever van vervoerconcessies meer druk uitoefent op de werkgevers om goede CAO-afspraken te maken. “Natuurlijk is het erg vervelend voor onze inwoners dat er gestaakt wordt. Maar zoals het nu gaat kan het echt niet langer. Het water staat deze mensen aan de lippen. Het personeel verdient beter, en onze inwoners verdienen beter. Het is tijd om te investeren in ons openbaar vervoer, en dat betekent ook investeren in de mensen zonder wie dat openbaar vervoer helemaal niet zou bestaan. Daarom staan we vierkant achter de stakers. Beter openbaar vervoer begint bij een betere CAO voor het personeel!”

Lijsttrekker Herman Kalter heeft namens de SP het Regenboog Stembusakkoord van het COC ondertekend. Het akkoord is bedoelt om discriminatie tegen te gaan en in het bijzonder de acceptatie van de LHBTIQ+ gemeenschap te versterken.

Alle mensen zijn gelijkwaardig en hebben recht op menselijke waardigheid. Helaas geld dat nog niet voor iedereen in Overijssel. Discriminatie op basis van ras, sexuale voorkeur, geslacht, gender of beperking komen nog veel te vaak voor. Daarom wil de SP de komende periode extra inzet om dit tegen te gaan. Het aanpakken van racisme en het verbeteren van de positie van de LHBTIQ+ gemeenschap moeten wat de SP betreft daarbij extra aandacht krijgen.

Het Regenboog Stembusakkoord sluit goed aan op onze inzet. Het akkoord zet in op het bevorderen van acceptatie, kennisuitwisseling, het stimuleren van zichtbaarheid van de LHBTIQ+ gemeenschap, scholing, werk, veiligheid en de voorbeeldrol van de provincie.