Poliflw

De oppositie van Tiel (GroenLinks, ProTiel, Christenunie, CDA, D66) heeft vanwege de vele gaten in de begroting voor komende jaren, een alternatieve begroting opgesteld. Hieronder onze inbreng ('Algemene beschouwing') en de motie.

Geachte voorzitter, leden van raad en inwoners van Tiel,

Niet alleen de gemeente Tiel, maar ook vele andere gemeenten in Nederland hebben te kampen met problemen op financieel en gezondheid gebied.

We zien dat de kosten van onder andere de jeugdgezondheidszorg en de WMO de pan uit rijzen. De structurele gevolgen voor de jaren hierna zijn niet te overzien. Of het Rijk ons hierin wil tegemoet komen is totaal ongewis.

Als gemeente hebben wij structureel inkomen nodig. Als voorzet hiervoor willen wij als GroenLinks een motie regionaal indienen bij de Provinciale Staten om de motorrijtuigenbelasting van de Provincie Gelderland met 15% te verhogen en deze opcenten over te dragen aan de gemeenten in Gelderland. Dit zou een verlichting kunnen bewerkstelligen bij gemeenten om taken adequaat te kunnen uitvoeren.

De coronapandemie heeft een grote impact op de samenleving. Veel inwoners en sectoren zijn hard getroffen. Het geweld in kwetsbare gezinnen neemt toe. Jongeren missen toekomstperspectief. Er is veel meer eenzaamheid. Het aantal mensen met psychische problemen neemt toe. Met name ondernemers en bedrijven in sectoren die direct hun activiteiten moeten opschorten of beëindigen zullen op kort termijn hier de rekening van gepresenteerd krijgen. Of wij Rijkscompensatie voor de komende jaren krijgen is totaal onbekend.  We kunnen geen invloed uitoefenen op het landelijke beleid, maar wel op lokaal niveau proberen dingen terug te doen en de schade te beperken Wat kunnen we organiseren op lokaal niveau om die pijn enigszins te verlichten?  

Voorzitter,

Ook wij als GroenLinks fractie willen de alternatieve begroting mede aanbieden. Naar onze mening kunnen we hiermee voor de komende jaren een sluitende begroting tot stand brengen.

Weliswaar hebben we er mee ingestemd met deze uitwerkingsrichting, maar er zitten in de begroting die het college heeft aangeboden dusdanig veel PM posten, dat GroenLinks hier veel vraagtekens bij hebben. Wat hiervan de gevolgen zijn willen wij graag door de Rekenkamer laten onderzoeken. Risico’s en consequenties van de pandemie zijn ook niet opgenomen in de begroting.

Wij hebben er ook moeite mee dat de raadscommissie Bezuinigingen niet helemaal is gehoord.

In 2019 hebben wij de “Toekomst van Tiel” vastgesteld. Daarin zijn een aantal speerpunten opgenomen, maar de coronapandemie heeft de uitvoering hiervan duidelijk afgeremd. De “Toekomstvisie van Tiel” zou en zal een belangrijke basis zijn voor de toekomst van Tiel en de regio.

Het verbeteren van de openbare ruimte zou een randvoorwaarde moeten vormen voor 2021, maar met de kennis van de huidige situatie zal er naar ons inzien niets van terecht komen.

Verder is GroenLinks van mening dat er meer moet worden geïnvesteerd sociaal in plaats van steen.

Voorzitter,

Tot zover onze bijdrage voor het eerste termijn.

Tiel schoof de locatie van Anders Wonen (een woonvorm voor mensen met psychische problemen) maar voor zich uit. De nieuwe locatie aan de Schaarsdijkweg werd ook niet heel enthousiast ontvangen. De motie van GroenLinks probeert de locatie zo vorm te geven dat het een aanwinst wordt voor Tiel.

Omdat wij vinden dat iedereen in deze samenleving een goede huisvesting mag hebben is deze motie ingediend. Wij erkennen echter ook de overlast en de zorgen die omwonenden kunnen hebben. Wij hebben nu een plan dat kwaliteit toevoegt aan het gebied, de entree van Tiel. De basis is een ontwerp waarin de Anders Wonen locatie wordt ingebed in een park met een voedselbos. Dit ontwerp is in samenspraak met de gemeente en met omwonenden opgesteld. In de motie is gevraagd of de gemeente wil onderzoeken of dit plan financieel en qua ambtenlijke ondersteuning. De raad heeft dit voorstel unaniem aangenomen.

Wij vertellen graag wat wij het afgelopen half jaar namens GroenLinks Tiel gedaan hebben. De raadsfractie is momenteel in een dynamische toestand...

Raadslid Maureen Klijn is met zwangerschapsverlof en wordt vervangen door Rolvo Manuhutu (wie al lange tijd meeloopt in de Tielse politiek). Onze fractievoorzitter Unal is momenteel minder valide door een ongeval waardoor hij een tijdje is uitgeschakeld. Onze raads- en commissieleden en actieve leden vertellen hieronder ieder hun eigen verhaal. En wij hebben een nieuwe jonge kracht die onze sociale media beheert! Veronique stelt zich daarom ook voor.

Maureen Klijn - raadslid

“Gisteren is mijn gewaardeerde collega Rolvo Manuhutu beëdigd als raadslid. Hij zal mij vervangen tijdens mijn zwangerschapsverlof. Ik heb alle vertrouwen in zijn scherpe blik, ervaring en inzet voor Tiel en wens hem veel succes! Voor mij is het -als afsluiting van deze eerste 2 jaren als raadslid- fijn om kort terug te blikken. De afgelopen tijd was heftig; ik ben momenteel 40 weken zwanger en ben 3 weken geleden mijn geliefde vader verloren. Als raadslid heb ik me ingezet voor groen, duurzaamheid, participatie&inclusie. Ik wil een paar dingen uitlichten. Ik ben o.a trots dat:

Mijn initiatiefvoorstel voor een Vlindertuin naast Zinder is omarmd (volg Facebook 'Vlindertuin de Zindering' als je meer wilt weten). We zijn heel druk geweest met het aanvragen van allerlei subsidies om het project te kunnen uitvoeren. Global Goals (de duurzame doelen) op de agenda van Tiel zijn gezet. Dmv het organiseren van oa een beeldvormende avond, expositie, 2 moties en vele gesprekken zal zichtbaar worden gemaakt hoe het Tiels beleid bij zal dragen aan de duurzame doelen. Het begint bij bewustwording... Ik meedenk/dacht over het vormgeven van de komende Coming Out Day en betrokken ben bij de oprichting van het Inclusie Platform voor Tiel. Ik als kunstenaar/initatiefnemer bezig ben verschillende initiatieven voor Tiel te ontplooien: zo heb ik (in samenwerking met vele anderen) gezorgd dat Tiel mee mag doen in het 'Anders Werken' traject vanuit Fonds Creatieve Industrie. We gaan inzetten op participatie en verlevendiging van de binnenstad. Ook ben ik bezig- ook met een groep enthousiaste Tielenaren, wijkregisseur, welzijnswerkers, journalisten- met een Podcast over Corona en Toekomstperspectieven voor Tiel (in samenwerking met Cultuur Oost). Daarover later meer! Volg Facebook Stadsfabriek Tiel voor meer informatie.

Wat ik lastig vind en vond: als raadslid word je overspoeld door informatie, maar is het onmogelijk om overal iets vanaf te weten en je voor in te zetten. Je bent een goedwillende amateur en kúnt niet op alles invloed uitoefenen. Ik zet mijn kunstenaarsblik en focus op bovenstaande dingen in om zo goed mogelijk bij te dragen.

“We hebben het bestemmingsplan Buitengebied behandeld in de raad. Vooraf is er een hoorcommissie samengesteld die heel veel werk heeft verzet. Wij hadden al maanden van te voren aangegeven dat het proces niet goed was en dat er een lid van de hoorcommissie buiten zijn boekje ging en niet integer handelde. Het ging om een bedrijf in het buitengebied die handelde in goederen die niet paste in het agrarisch gebied. Er waren zelfs rechtsuitspraken tegen dit bedrijf dat ze niet handelde volgens de regels en dat de gemeente moest gaan handhaven, toch bleef de gemeente gedogen. Uiteindelijk kwam de gemeente erachter dat de procedure rond de hele hoorzitting niet klopte en onder de noemer van vormfout is de hele hoorzitting afgeblazen. Later is er door drie externe personen buiten de gemeenteraad de hele hoorzitting opnieuw gedaan. De gemeenteraad heeft met een meerderheid besloten dat het bewuste bedrijf toch haar zin krijgt wat betreft haar activiteiten at eigenlijk niet past in het bestemmingsplan. Omdat de gemeente Tiel er financieel niet goed voor stond (en staat), moesten er bezuinigingen plaats vinden en moest er ook verantwoording afgelegd worden aan de Provincie om de begroting voor de jaren 2020 t/m 2024 sluitend te krijgen. Met alle fracties uit de raad is er een Werkgroep Bezuinigingen opgericht zodat de hele raad verantwoordelijk kon zijn voor de te nemen besluiten. Wij hebben als GroenLinks fractie hieraan een grote bijdrage kunnen leveren. Omdat de meeste tekorten structureel voortkomen uit het Sociaal Domein, heeft er een herstructurering plaatsgevonden. Maa de bijdrage van het Rijk voor jeugdzorg is vooral voor Tiel te weinig, omdat Tiel demografisch veel problemen heeft in vergelijking met buurgemeenten. Er is een grote afstand tussen de gemeenteraden en Gemeenschappelijke Regelingen (de samenwerkingsverbanden tussen gemeenten; zoals bijvoorbeeld Werkzaak, de GGD Gelderland Zuid of de Omgevingsdienst). Om meer aan de voorkant invloed te hebben en transparantie te kunnen krijgen hebben we als fractie mede vier moties nede ingediend. We hebben ons ingezet om Tiel vuurwerkvrij te krijgen (voor de derde keer), maar onze motie heeft het niet gehaald. Reden: “Het is niet handhaafbaar”. De publieke opinie is echter aan het kantelen, een volgende keer zal het lukken (of is het al landelijk geregeld)”

“Dingen waar ik mij mee bezig gehouden heb voor GroenLinks in de laatste tijd:

Lid van de Raadswerkgroep Wonderschoon Wonen - Deze raadswerkgroep heeft zich ten doel gesteld het bevorderen van een schone, groene en veilige leefomgeving in Tiel. De werkgroep heeft zich o.a. ingezet voor het aanbieden van kweekkassen bij de wijkcentra “Clubhuis Tiel en “Het Oosthonk”. Ook is er i.s.m. TielTipTop bij 12 sportverenigingen in Tiel een programma gestart waarbij, samen met jeugdleden, zwerfvuil opruimacties zijn uitgevoerd. De app “WaakSamen” is door de werkgroep geïntroduceerd in Tiel. Op de Groenmarkt is een zeer geslaagde Woonmarkt georganiseerd.  Lid van de Raadswerkgroep Sport en Bewegen - Deze raadswerkgroep heeft zich ten doel gesteld Sport en Bewegen in Tiel te bevorderen. Met vele sportverenigingen en maatschappelijke organisaties contact gehad en activiteiten geïnitieerd. De raadswerkgroep heeft, met o.a. organisaties uit het Sociaal Domein  een Beweegmarkt georganiseerd die ten doel had Sport en Bewegen  extra onder de aandacht te brengen van senioren. Deze markt was een succes. Ook heb ik medewerking verleend aan de Nationale Diabetes Challenge van de Bas van der Goor Stichting. Deze stichting zet zich in om personen met o.a. diabetes weer aan het bewegen te krijgen. Gelders Energie Akkoord (GEA) -De provincie Gelderland heeft een ambitieus plan opgesteld t.o.v. het klimaatakkoord van Parijs. De inzet: 55% minder CO2-uitstoot in 2030 en een klimaat neutrale provincie in 2050.  Op verschillende plaatsen in  de provincie heb ik bijeenkomsten bijgewoond en meegedacht over het bereiken van de Gelderse ambitie. Regionaal Energie Strategie Rivierenland (RES) - Kortgezegd is een RES een strategie om in een regio tot een duurzame energievoorziening te komen op basis van besparing, duurzame elektriciteit en warmte. Regionale klimaattafels en bijeenkomsten bijgewoond en input geleverd. 5G - Ben bezig met dossiervorming omtrent de gezondheidsrisico’s en aantasting van de leefomgeving (denk aan o.a. de hoeveelheid antennes) die de invoering van 5G ten gevolg heeft. Wij hebben ook hierover contact gehad met een aantal bezorgde burgers.”

Patrick Schoots - commissielid “Vanuit de commissie Bestuur vind ik het melden waard:

We volgen kritisch de ontwikkelingen van de nieuwe wijze van afvalinzameling en de rol van de Avri. Positief: de hoeveelheid restafval is met 38% verminderd. Er is meerdere keren gesproken over het nieuwe subsidiebeleid van de gemeente. Er is gewerkt aan een transparante en uniforme wijze van subsidie verstrekken. Hierbij wordt vooral gekeken naar de maatschappelijk toegevoegde waarde van de subsidieaanvrager. We hebben artikel 41 vragen gesteld over de impact op het ecosysteem, de biodiversiteit en de waterkwaliteit n.a.v. de keuze van B&W om de bodemsanering van het voormalige Wetro terrein aan de Papesteeg te versoberen. Hiermee willen we voorkomen dat men alleen aandacht heeft voor het economisch gewin op korte termijn.”

Bram Kluen en Veronique Lageweg: Duurzame Werelddoelen

“Afgelopen tijd heeft het College van B&W in Tiel, mede door de aanhoudende inzet van GroenLinks,  toegezegd het eigen beleid te toetsen aan de Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties. (SDG’s). Dat is een mooie eerste stap, maar om in deze duurzame richting nog wat meer energie op te wekken, willen we vanuit GroenLinks onderzoeken, hoe we deze duurzame werelddoelen ook bij inwoners en bedrijven in Tiel en omgeving tot leven kunnen wekken.

De SDG’s gaan onder andere over:

onze omgang met grond(stoffen), water, lucht en energie (the Commons oftewel de gemeenschappelijke goederen van deze aarde); onze verhouding tot en omgang met de natuur, het planten en dierenrijk, die mede de grondslagen zijn van ons leven en; De ontwikkeling van een rechtvaardige en inclusieve wereldgemeenschap van mensen.

Het idee is om met kleinschalige, vrolijke en creatieve acties het bewustzijn voor deze doelen te bevorderen. Door via social media de resultaten te delen hopen we een positieve uitstraling rond deze thema’s te versterken en aan een netwerk van gelijkgestemden te werken.

Bijvoorbeeld Bijenhotels maken, nestkastjes voor vogels, opruimacties van zwerfafval,  samen brainstormen of inspirerende sprekers en uitvinders uit nodigen.

Maar vooral hopen we samen met jullie nog veel meer te bedenken.

Heb je interesse om hierover mee te denken en te doen, meldt je dan aan bij Bram of Veronique. We plannen dan een Zoom of MS Teams bijeenkomst om ideeën uit te wisselen en een plan de campagne te maken. Ook als je vragen hebt naar aanleiding van onze oproep, schroom niet om contact met ons op te nemen (via onze lijsttrekker: bel of app: 06-51627535)

Lucien Aspeling – Voorzitter en commissielid

Afgezien van het voorzitterschap van GL Tiel draai ik ook al ruim meer dan 10 jaar mee in de raadscommissie Ruimte. Vanuit die commissie is het wel mooi te vermelden dat ik me heb uitgesproken voor het verkeersluw maken van de binnenstad. Daar liggen nu eindelijk goede plannen voor. Vanuit GL hebben we nog wel verder gaande plannen op dit vlak, maar de afsluiting van een belangrijk aantal straten (m.u.v. bewoners, ondernemers en bijv. mantelzorgers) is een mooie stap in de goede richting. Ik heb ook de wens ge-uit om gelijk een milieuzone in te voeren, oftewel het weren van hele oude stinkende diesels uit de nauwe straatjes van het centrum. Funest voor de luchtkwaliteit! Ik kreeg bijval van D66 op dit laatste punt. Wie weet kunnen we de coalitie zover krijgen om dit punt door te voeren.”

"Geachte voorzitter, college, raadsleden en aanwezigen op de tribune,

Wij zijn als GroenLinks fractie blij dat het college en ambtelijk apparaat met een sluitende begroting voor 2020 is gekomen. Hiervoor onze dank en complimenten. Verheugd zij wij ook met de € 120.000 die het college heeft gevonden als Reserve dekking temporiseren bezuinigen op subsidies zoals wij ook gevraagd hebben bij de behandeling van de Perspectivennota. Helaas is dit incidenteel geld en niet structureel. Wij zullen dus het amendement van ProTiel mede indienen.

Wij maken ons echter behoorlijke zorgen over de meerjarenbegroting. Helaas moeten wij constateren dat de meerjarenbegroting voor 2022-2023 NIET sluitend is. Dit baart ons grote zorgen. Uiteraard weten wij dat de Provincie met verhoogde belangstelling over onze schouder meekijkt. De financiële perikelen rond de Werkzaak hangt als een zwaard van Damocles boven ons hoofd. Na 2021 kunnen we geen precariorechten meer heffen en dat slaat een behoorlijk gat in onze financiën. Ook weten we niet of Den Haag iets gaat doen aan de trap op/trap af regeling, de landelijke tekorten Jeugdzorg/WMO. De uitkomst van de komende meicirculaire is een onbekende factor. Ook is het vooralsnog onbekend wat de nieuwe Omgevingswet ons in de toekomst gaat brengen. Rente verlaging maar ook het 0,5% afromen kan een middel zijn, naast de WOZ verhoging, om structureel bij te dragen aan de meerjarenbegroting. GroenLinks pleit er sterk voor om volgend jaar weer een raadswerkgroep bezuinigen in het leven  te roepen om gezamenlijk met raad, college en ambtelijke organisatie deze problemen het hoofd te bieden.

Wij zijn ook van mening dat de bezuiniging rond de onafhankelijke Rekenkamer commissie niet juist is omdat zij dan niet haar taken onafhankelijk kunnen uitvoeren. Wij willen dan ook een amendement van ProTiel ondersteunen ten behoeve van de Rekenkamer commissie.

Voorzitter, wij vragen ons ook af wat de actuele ontwikkelingen rond de PAS en PFAS uitdagingen voor consequenties heeft voor onze stad met betrekking tot de o.a. de arbeids- en woningmarkt. Kunnen we nog gaan uitbreiden op onze industrieterreinen en kunnen we nog woningen gaan bouwen om starters en nieuwe inwoners in staat te stellen om een woning in Tiel te betrekken. En wat zijn de financiële gevolgen van genoemde problematiek? Over duurzaam en duurzame energietransitie, gasloos Tiel,woningbouw en vooral tot ontwikkelingen in de inbreidingslocaties maken wij ons zorgen. We zouden ook graag willen weten wanneer we het beloofde groenbeheerplan incl. onze aangenomen ‘bijenmotie’ kunnen verwachten. Het laatste groenbeheerplan stamt uit 2010.

GroenLinks kan zich volledig vinden in de aanbeveling in het rapport Berenschot dat het vormen van een regio-agenda en een intensive samenwerking in de regio cruciaal is voor de vitaliteit en de toekomst van Tiel. Willen wij een centrum gemeente zijn, dan hebben wij de regio nodig, maar heeft de regio ons ook nodig. Regionale samenwerking zoals nu al met de Regionale Energie Strategie en Grip op Gemeenschappelijke Regelingen hier goede voorbeelden van. Met een aantal andere Gemeenschappelijke Regelingen hebben we nog wat stappen te gaan.

In 2020 moeten wij een regionale opgave doen hoe wij als regio gaan voldoen aan de opgave van het Gelders Energie Akkoord (GEA). Hierin heeft de provincie Gelderland zich als doelstelling gesteld om in 2030 een CO2 reductie van 55% te bewerkstelligen. Voor Tiel komt dat grosso modo neer op een plaatsen van 12 windturbines van 4 MW en 67 HA zonnepanelen. Zoals wij allen weten heeft Tiel een relatief beperkt grondgebied. Hier ligt dus een uitdaging voor ons om met regionale samenwerking tot een oplossing te komen.

Recentelijk is de veegwagen officieel in gebruik genomen. In onze ogen is dit helaas een druppel  op een gloeiende plaat. Er is eerst een mentaliteitsverandering nodig die ons bewust moet maken van de hoeveelheid afval en zwerfafval die we produceren. We moeten onze kinderen eenvoudigweg leren dat het weggooien van blikjes en flesjes op straat en in de natuur geen normale zaal is. In de raadsvergadering van 20 april 2019 is een motie bijna raadsbreed aangenomen met betrekking tot plastic afval. Wij zijn benieuwd hoe het Plan van Aanpak, die ons nog voor dit jaar is beloofd, er uit gaat zien.

Helaas lezen wij te veel de woorden “te weinig ambtelijke capaciteit”. Heeft u in de gaten wat dit voor gevolgen heeft en wat het ons kost? Nu is het moment dat we moeten investeren in de ambtelijke organisatie.

Ook willen wij een erfenis achterlaten. Daarom willen wij u maar ook de hele raad bedanken voor de steun die wij gekregen hebben bij de realisering van een Vlindertuin naast Zinder. De Beeldvormende avond over Global-Goals is naar onze mening als heel positief ervaren en wij hopen dat het ook als denkkader, dat samenhang en visie biedt gebruikt zal worden. Wij dienen hierbij een motie in om de mogelijkheden tot een Global Goals gemeente te onderzoeken.

Voorzitter ter afsluiting nog het volgende: naar aanleiding van de 2e Voortgangsrapportage 2019 enkele vragen:

Bij Programma 1 (Veiligheid) wordt er gesproken van een stijging van overlast gevende jongeren en verwarde personen. Heeft u een verklaring voor deze stijging? Met betrekking tot Overlast Centrum geeft u aan dat er door een tekort aan capaciteit medewerkers Veiligheid een aantal projecten vertraging hebben opgelopen. Kunt u aangeven welke projecten vertraging oplopen en de mogelijke effecten hiervan?

“Money…Money…Money” waren de woorden van Napoleon Bonaparte waardoor we nu met een merkwaardige erfenis uit zijn tijd zijn blijven zitten. Een kerktoren die van ons schijnt te zijn en wat ons bijna een miljoen euro kost. Hoe komen we van deze erfenis af? Het lijkt ons zinvol om voor het starten van de werkzaamheden een restauratiefonds in het leven te roepen waarbij ook op plaatselijk niveau financiële ondersteuning geboden kan worden.

Tot zover voorzitter onze bijdrage aan het eerste termijn."