Een begroting die vertrouwen in de politiek geeft?

Algemene beschouwingen Begroting 2024, De VrijeLijst, 2 november 2023

Het vertrouwen in de politiek is laag. Dat is de voornaamste conclusie van een onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau in aanloop naar de tweede Kamerverkiezingen. De afgelopen twee jaar heeft het vertrouwen van burgers in de politiek een flinke knauw gekregen.

‘Vertrouwen in de politiek is een bijproduct van een overheid die op een rechtvaardige manier problemen oplost. In aanloop naar de verkiezingen en in de formatie is het belangrijk dat partijen niet alleen vertellen wat ze willen met Nederland, maar ook de verwachtingen managen: wat kan de overheid wel en wat niet? Er moeten keuzes worden gemaakt en dan moet je niet al te hoge verwachtingen wekken.‘ (aldus het CBS)

Hoe staat het met de lokale politiek, vertrouwen in de politiek en de voorliggende begroting?

Is de hier voorliggende begroting gemaakt vanuit weloverwogen keuzes? Keuzes die vertrouwen geven en verwachtingen managen?

Geeft de hier voorliggende begroting informatie over wat we willen en wat we kunnen?

Én, geeft deze begroting aan wat we niet kunnen?

Een ding laat de begroting voor de gemeente Castricum in ieder geval wel zien – vanuit financieel oogpunt gezien komen er moeilijke jaren aan.

Wellicht dat de ravijnjaren 2026 en 2027 milder uitvallen dan nu wordt geschetst. Maar we kunnen er niet van uitgaan dat de missende 4 respectieve 6,8 miljoen euro volledig worden gecompenseerd. De BUCH begroting loopt ieder jaar verder op en het zwembad staat er maar met een fractie van het benodigde bedrag in de begroting. De begroting voor 2024 en 2025 is sluitend gemaakt door de in de kadernota toegevoegde reservering van € 750.000 voor 2026 terug te draaien. Ook moest de stelpost uitvoering coalitieakkoord met 2 ton worden geminderd.

Kortom – het worden geen vette jaren. Het worden jaren waarin keuzes moeten worden gemaakt.  Des te belangrijker dat het weloverwogen keuzes zijn die vertrouwen geven en verwachtingen managen. Doen we dat met de hier voorliggende begroting?

Kijkend naar de BUCH werkorganisatie – schrijft het college het volgende ( ik citeer) “De tijd waarin we leven vraagt echter van ons ook een flexibele houding om samen met uw gemeenteraad mee te bewegen met de uitdagingen van het moment.” Geacht college – wat vraagt u ons hiermee eigenlijk? De kosten gewoon maar laten oplopen en blijven betalen? Wat is het perspectief? Waarom wordt er niet serieus werk gemaakt van een bestuurlijke fusie? Wat is ‘stip op de Horizon’ als het gaat over de vier gemeenten? Willen we blijven voortploeteren op een ambtelijk samenwerkingsverband dat nóg de ambtenaren, nóg het bestuur een efficiënte en harmonieuze samenwerking biedt. Dat de voordelen van de schaalvergroting niet tot bloei kan brengen?

>>> Geven we met deze houding de inwoners het vertrouwen in een politiek die problemen oplost in plaats van deze te maken?

Kijkend naar het zwembad – is er met het raadsbesluit in 2019 een bedrag minder dan € 15 miljoen gereserveerd. De gepresenteerde plannen zijn mooi. De informatiebijeenkomst was dan ook vergelijkbaar met een autoverkoopshow – een prachtig voertuig, blinkend en glimmend met een krachtige motor maar of we het kunnen betalen werd niet duidelijk. En nog minder duidelijk werd of we de jaarlijkse exploitatiekosten kunnen dragen. In de landelijke referentienormen gaat men uit van één zwembad op 100.000 inwoners om kosten en baten in balans te houden. Hoe denkt het college dit voor 40.000 inwoners in balans te willen brengen?

>>> Wekken we met deze grootse plannen de juiste verwachtingen? Wat als we uiteindelijk het huidige zwembad gaan saneren maar wel al veel geld hebben besteedt aan diverse onderzoeken en kunstgrasvelden?

Kijkend naar het onderwijs –  hebben we nog steeds geen nieuwe school gebouwd. Noch in Castricum oost noch in west. Terwijl er dringend nieuwe schoolgebouwen nodig zijn. Al in het IHP 2019 was duidelijk dat een volledig IKC op de locatie Cunera lastig is. Toch moest het – vanuit de politiek, niet vanuit de kinderen – een IKC worden in plaats van basisschool. Sinds die tijd wordt er maar geen besluit genomen en zijn er tig onderzoeken uitgevoerd. In oost staat het er net zo beroerd ervoor – we hebben de Kustlijn laten verhuizen in de veronderstelling op de voormalige Montessorilocatie een IKC te kunnen bouwen. Nu is het woningbouwlocatie geworden en de Kustlijn wacht nog steeds. De kinderen als onderwerp van een politiek spel?

>>> Hoe kunnen kinderen en hun ouders vertrouwen houden in de politiek als er maar geen besluit wordt genomen? Als het alleen nog maar over politieke belangen gaat in plaats van goede schoolhuisvesting?

Kijkend naar het welzijn voor alle inwoners – gaat het goed in Castricum in het hier en nu. Brede Welvaart ‘hier en nu’ gaat over de kwaliteit van leven en de leefomgeving. Castricummers ervaren in grote mate welzijn als het gaat om materiële welvaart, gezondheid, arbeid en vrije tijd, wonen, samenleving, veiligheid en milieu.

We scoren in Castricum echter vele malen minder als het gaat om Brede welvaart ‘later’. Brede Welvaart later gaat over de sociale, economische, menselijke en natuurlijke hulpbronnen die volgende generaties nodig hebben om tenminste hetzelfde niveau van brede welvaart te kunnen bereiken als de huidige generatie. Ook in Castricum leven mensen in armoede of eenzaamheid, zijn we aangewezen op fossiele brandstoffen, zijn er kinderen met rugzak.

>>> Doen we genoeg om ook toekomstige generaties te laten genieten van breed welzijn?

Conclusie – Kijkend naar de begroting en het vertrouwen in de politiek

Het zijn moeilijke en onzekere tijden. Het college heeft met de hier voorliggende begroting haar best gedaan om de opgaven financieel verdeelt te krijgen. Waarvoor dank. Maar de hele situatie overziend blijft voor ons, de VrijeLijst, wel de vraag: is dit een financieel beleidskader dat “op een rechtvaardige manier problemen oplost”? Laat het echt zien wat kan en wat niet kan? En, worden “keuzes gemaakt” die gemaakt moeten worden?

Of zijn juist deze te maken “keuzes” met het oog op breed welzijn, voor nu en later, niet juist buiten beschouwing gelaten?

Fractie van De VrijeLijst