Dat lokale verkiezingen een andere dynamiek kennen dan nationale verkiezingen is een bekend gegeven. Zo is de opkomst bij de gemeenteraadsverkiezingen duidelijk lager dan bij de Tweede Kamerverkiezingen. Zeker in Helmond werd dat in 2018 pijnlijk zichtbaar. Onze stad haalde toen het nieuws met de laagste opkomst van Nederland.
Er is veel onderzoek gedaan naar de oorzaken voor de lage opkomst. Sociaal-demografische kenmerken zoals leeftijd, opleidingsniveau en inkomen spelen blijkbaar een rol. Zou het echter ook kunnen zijn dat onverschilligheid veel Helmonders thuishoudt?
Onverschilligheid
Die ‘onverschilligheid’ verdwijnt vaak als de lokale politiek in de jaren na de verkiezingen beslissingen neemt over wat er in de ‘achtertuinen’ gebeurt. Een goed voorbeeld waren de acties in Stiphout tegen de komst van de zonnevelden. Daarbij staat de politiek vaak voor het dilemma dat je populair moet zijn om gekozen te worden en soms impopulair wordt als je gaat besturen. We zeggen wel dat de democratie de wil is van het volk. Maar elke ochtend lezen veel Helmonders verbaasd in de krant wat ze nu weer zouden willen.
Burgerparticipatie
De politiek kan het echter niet iedereen naar z’n zin maken. Wat we wel kunnen doen is proberen de inwoners van onze stad beter gaan betrekken bij de besluitvorming. Dat dit goed kan gaan bleek wel bij de sport- en beweegnota, maar dat dit ook fout kan gaan werd duidelijk bij de discussie over de hierboven genoemde zonnevelden.
Om de opkomst op lange termijn te vergroten zal de burgerparticipatie een steeds belangrijke rol gaan spelen. Meedoen, meedenken en meebeslissen ook na de verkiezingen moet het nieuwe normaal gaan worden. Daarbij kan de politiek gaan nadenken of er geen nieuw aanbod moet komen voor inwoners om mee te doen. De jonge generatie voelt zich blijkbaar niet aangesproken tot de traditionele inspraakavonden. Zij willen vaak mede-eigenaar zijn van de inhoud en willen vooral aan de slag en direct het verschil maken. Impact hebben in plaats van input leveren.
Eigenaarschap
Een ander punt is bij welke vraagstukken inwoners directer betrokken kunnen worden. Het maakt nogal wat uit of inwoners gevraagd wordt mee te denken over een groenvoorziening in de buurt of de plaatsing van de AZC. Niet iedereen vindt ieder onderwerp even interessant. Helmond zou als uitgangspunt kunnen nemen dat hoe meer een onderwerp het individuele leven raakt, hoe belangrijker het is om invloed te kunnen hebben op de keuzes die gemaakt worden. Ik zou zeggen begin klein, laat de mensen zelf de werkwijze en het proces kiezen en geef hen eigenaarschap over de realisatie.
Eigenaarschap over de samenstelling van de raad krijgt u in ieder geval al op 14-15 en 16 maart, laat uw stem niet verloren gaan. Misschien dat we weer de pers gaan halen maar dan met meer positieve cijfers.
Theo Mandersfractievoorzitter VVD Helmond
Deze column verscheen ook op de weblog van Helmond en in weekblad De Loop
