Samen met Max Christen en Monique van Saane (kandidaat-statenleden en actief in D66 Almelo) bezocht Wybren Bakker onlangs het project ‘De Doorbraak’ in Almelo. Projectleider Henk Lansing vertelde ons vol enthousiasme en met fraaie anekdotes over de bestuurlijke uitdagingen die ten grondslag lagen aan deze plek.
“Een dertien kilometer lange beek, tussen de Loolee en de Exosche Aa. Ze verzekert Almelo van droge voeten, voorziet de Regge van zuiver landelijk water en markeert de ecologische verbindingszone tussen de Sallandse Heuvelrug en Noordoost Twente. Dat is de Doorbraak, die een veelheid van functies in zich verenigt als resultaat van intensieve samenwerking tussen vele partijen. Een staaltje van innovatief bestuurlijk denken in het hart van Twente” (uit brochure de Doorbraak, september 2016)
De Doorbraak letterlijk
Locatie: dichtbij de eco-passage onder de A35.
Daar waar de beek normaliter om de zandrug heen zou stromen is een bedding gemaakt, dwars door de zandrug van het Krikkehaar heen.
Waarom De Doorbraak?
Het plan van een verbindingsbeek was er al in 1990. Eindelijk zou er dan iets gedaan worden aan het te grote risico van natte voeten in Almelo. Want dat was ooit het geval in 1926. En in 1998 was het opnieuw ‘ kantje boord’ voor de Almeloërs. Naast veiligheid kon ecologisch ook een grote versterking gerealiseerd worden. Grotere gebieden konden daarmee van helder, zuiver water voorzien worden. De natura gebieden konden aan elkaar verbonden worden. Grote ambities. Beperkt geld. Maar door visie, bestuurlijke samenwerking, vasthoudendheid, een koersvaste projectleider, brede overtuigingskracht én derdengelden van EU, Rijk en provincie is er een (inter)nationaal huzarenstuk gerealiseerd.
Data en bestuurlijk proces:
13 km beek maken, 110 ha nieuwe inrichting noodzakelijk. Provincie en Waterschap (nu Vechtstromen) gingen samen aan de slag. De afspraak was dat 2/3 van het geld voor het verwerven van de gronden betaald werd door de Provincie, het Waterschap nam 1/3 voor zijn rekening.
Raming totale kosten 41 mio: 11 mio voor verwerven van de gronden en 30 mio voor de uitvoering. Daarvan zou 50% cofinanciering moeten zijn.
In 2015 zou alles af moeten zijn.
Uiteindelijk is de Doorbraak in september 2016 opgeleverd en feestelijk geopend. Het totale project kostte 52,5 mio. De 50% cofinanciering is gelukt. En iedereen is heel erg blij met het resultaat. De doelen zijn gehaald: voor veiligheid, ecologie en waterkwaliteit. Kortom, er is een parel toegevoegd aan Twente. Een uniek voorbeeld in Nederland.
Bijzondere relaties
Een van de krachtige ambities van het Waterschap was om met alle grondeigenaren tot verwerving van nodige gronden te komen zonder relaties te schaden. Immers, het Waterschap dient – om haar taken naar behoren te kunnen uitvoeren -veel op grond van boeren te werken.
Henk Lansing noemt deze wisselwerking tussen Waterschap en grondeigenaren “een naobers relatie”. Van de zeventig werkten zestig partijen mee bij aankoop. Er lagen geen juridische contracten, wel relaties. Uiteindelijk is alles ‘in den minne’ gelukt. Natuurlijk zijn deze boeren goed gecompenseerd voor het afstand doen van een deel van hun land.
Rem
Helaas zette staatsecretaris Henk Bleeker (CDA) een rem op ecologische verbindingen. Als partijen, bijvoorbeeld terreinbeheerders en gemeenten, nog geen bindende afspraken hadden gemaakt dan werd een verbinding geschrapt. Toen is er (gelukkig) een extra subsidie vanuit de Provincie georganiseerd. Want de Staten wilden die ecologische verbinding. Wat D66 betreft prachtig dat de Staten van Overijssel toen de rug recht hebben gehouden!
Onderhoud
De vele bruggen, ecosystemen, oevers en passage moeten onderhouden worden. Daarvoor worden nu de contracten gemaakt.
Hergebruik
In het midden van het ‘’13 km gebied‘ stond een boerderij. Die fungeerde tijdens de bouw als directieverblijf en gaat nu fungeren als ontmoetingsplek en opslag voor gereedschappen. Dit werd mogelijk gemaakt door een samenwerking tussen de gemeente Almelo, cultuurhuis Almelo, stichting Bornerbroek, landschap Overijssel en het Waterschap. Inrichtingsgeld was er niet meer. Via het Europese Leader en POP3-programma zijn middelen toegekend. Met behulp van vrijwilligers werkt men – met hergebruikt materiaal – aan de verbouw. Het Waterschap blijft eigenaar. De stichting Bornerbroek neemt het beheer over.
Voorbeeldig resultaat
Deze samenwerking werkt perfect. Niemand wil meer anders. Iedereen koestert de nieuwe beek en haar rijke natuur.
Kortom, een mooi resultaat van vasthoudend beleid, participatie stellen boven snelheid én focus. We nodigen iedereen uit er eens te gaan wandelen of fietsen.
Geniet van deze unieke natuur in Twente!
Wybren Bakker, lijsttrekker D66 Overijssel