Poliflw

De gemeente Houten heeft eind maart de Ruimtelijke Koers voor Houten gepresenteerd. Hierin beschrijft het college wat haar denkrichting is voor het bouwen van 5.000 woningen in Houten (periode 2020-2040). Wat zijn de hoofdlijnen uit deze Ruimtelijke Koers? Wat is de Ruimtelijke Koers wel en wat is het niet? Wat vindt GroenLinks van deze koers? We hebben het voor u op een rijtje gezet. Heeft u vragen of opmerkingen? Laat het ons weten!

Inleiding Houten is een prachtige gemeente. Groen, ruim, volop fietspaden en autoluw; een fijne plek voor jong en oud. Door de bevolkingsgroei in Nederland, door toenemende vergrijzing, een toenemend aantal eenpersoonshuishoudens, de behoefte aan gelijkvloerse woningtypen en de gespannen situatie op de regionale woningmarkt, verandert de woningbehoefte en staat Houten voor een uitdaging om in die behoefte te voorzien op een manier die recht doet aan het eigene van onze gemeente. Het college van B&W – zo geeft het collegeprogramma aan – wil ‘het wonen in Houten betaalbaar houden, al onze inwoners een geschikte woning bieden en de doorstroming op de woningmarkt bevorderen.’ 

Eind maart presenteerde het college daarom de Ruimtelijke Koers. Een visiedocument, waarin de denkrichting wordt aangegeven voor de groei van Houten met ca. 5.000 woningen in de periode 2020-2040. 

Hoofdlijnen Ruimtelijke Koers De hoofdlijnen die wij uit de Ruimtelijke Koers halen zijn deze:

De behoefte aan woningen voor starters en senioren neemt steeds meer toe, en er is veel minder behoefte aan ééngezinswoningen. Betaalbare woningen bouwen in het centrum sluit aan bij de woningbehoefte van starters en senioren. Daarvoor wordt op specifieke plekken in het centrum gedacht aan hogere woningbouw van maximaal 12-14 verdiepingen.   De gemeente Houten wil invulling geven aan de woningopgave en dat zoveel mogelijk doen met behoud van het landelijk gebied en de natuur rondom Houten  De koers geeft invulling aan de noodzaak om de Doornkade (waar steeds meer leegstand en verval verwacht wordt), en de Molenzoom (waar steeds meer gebouwen leeg komen te staan) te ontwikkelen voor woningbouw.  Een belangrijk punt in de Ruimtelijke Koers is de versterking van de groene kwaliteit; het vergroten van de biodiversiteit en het verbinden van groene gebieden met elkaar.  Het Houtens DNA moet behouden en versterkt worden. Hierbij zijn groen, rust, sociaal en fiets- en wandelvriendelijk leidend. De auto is ondergeschikt.

De Ruimtelijke Koers die nu voorligt geeft als richting aan om te ontwikkelen: de Molenzoom, het centrum, de Koppeling en Noordwest Houten (Bedrijventerrein De Doornkade, rond de voetbalvelden, Hof van Wulven).

Reacties Houtenaren op de ruimtelijke koers Het visiedocument heeft sinds het verschijnen eind maart veel losgemaakt bij Houtenaren. Het roept reacties op en vragen. Mensen maken zich zorgen over wat het betekent voor hun directe woonomgeving. De fractie van GroenLinks Houten begrijpt die zorgen. Het is nogal een verandering voor Houten, 5.000 woningen erbij. De aard en omvang van het visiedocument maken het bovendien best lastig om te begrijpen wat die veranderingen kunnen inhouden. 

Wat is de Ruimtelijke Koers wel en niet? De Ruimtelijke Koers is opgesteld in samenspraak met veel Houtenaren. Onder andere tijdens informatieavonden hebben bewoners, maatschappelijke organisaties en ondernemers meegedacht en geadviseerd over wat ze belangrijk vinden voor Houten. Groen, rustig, fietsvriendelijk en sociaal werden veel genoemd. Ook is een onderzoeksbureau ingeschakeld dat heeft onderzocht wat de verwachte woonbehoefte van nu en in de toekomst zal zijn. 

De Ruimtelijke Koers is hierop gebaseerd. Het is een visiedocument. Het geeft de denkrichting voor hoe en waar de groei van Houten in de periode 2020 -2040 vorm kan krijgen. Het beschrijft een aantal mogelijke opties en het scenario waar het college voor kiest. Bij de presentatie van dat scenario is een aantal kaarten gemaakt om dit te visualiseren. 

Het document is dus geen bestemmingsplan, geen ‘dit is het en zo gaan we het doen’ document. Het geeft een mogelijke richting aan, en inwoners en raad kunnen en mogen hier hun mening over geven. De raad moet in het najaar instemmen met deze voorgestelde koers. 

Het document blijkt lastig om te interpreteren. Zowel de tekst als de kaartjes roepen vragen op; bij inwoners maar ook bij raadsleden. Die vragen zullen in de komende periode door het college verzameld en beantwoord worden (zie onder).  

Daarnaast is voor nu belangrijk om te weten dat het niet de bedoeling is om particulier woningbezit te onteigenen of wijken/het Rond deels af te breken. Op een beperkt aantal plekken is hoogbouw (12-14 verdiepingen – de zogenaamde ‘stedelijke accenten’) bedacht. De sterretjes die je hierover ziet in de kaartjes, geven een richting aan: het is niet gezegd dat precies daar op die plek hogere bouw komt. 

Wat vindt GroenLinks Houten van de Ruimtelijke Koers? In ons verkiezingsprogramma 2018-2022 schreven wij: ‘Houtenaren waarderen hun woonplaats om de ruime opzet, de veiligheid en het groen. Waar het aan ontbreekt zijn voldoende betaalbare huurwoningen en voldoende woningen voor bepaalde groepen woningzoekenden, zoals jongeren en senioren. We willen alle Houtenaren een passend huis geven.’

Alle Houtenaren een passend huis betekent dát er gebouwd moet worden en ook dat dat op een andere manier moet dan in het verleden gebeurde (veel eengezinswoningen). Want:

Dat zou alleen maar mogelijk zijn ten kostte van ons landelijk en groene buitengebied. Als GroenLinks fractie zijn we hier geen voorstander van maar ook de inwoners van Houten geven aan belang te hechten aan groen.  Het bouwen van grote, grondgebonden eengezinswoningen zoals veelal in Houten Zuid zijn gebouwd, voldoet niet aan de huidige woningbehoefte. Er een grote vraag naar meer betaalbare woningen voor starters (die nu vaak noodgedwongen Houten moeten verlaten) en minder draagkrachtige inwoners. Voor onze ouderen - die vaak hun grote eengezinswoning wel willen verruilen voor een kleinere woning - is het van belang dat voorzieningen nabij zijn. Dit kan dus niet wanneer de woningen aan de randen van Houten in het buitengebied worden gerealiseerd. 

Wat wordt onze inzet? Wij zijn voorstander van verdichting in het centrum en op een beperkt aantal plekken hogere bouw. We vinden dat dit hand-in-hand moet gaan met de verbetering van de kwaliteit van de woonomgeving. Een voorbeeld: de Molenzoom heeft nu drie parallelle rijbanen en veel parkeervakken. Dat kan anders; bijvoorbeeld 1 rijbaan, waardoor er ruimte komt voor veel meer groen en speelplekken voor kinderen. 

Daarnaast heeft GroenLinks vanuit het college ingezet op een zeer ambitieuze groene agenda, waarbij groen zowel binnen als buiten de rondweg flink verbeterd wordt. De fractie zal zich ervoor inzetten dat dit de komende decennia ook bewaarheid wordt.

Ook vinden we het van groot belang dat het college/de gemeente bewoners goed informeert en betrekt bij de verdere invulling en uitvoer van de Ruimtelijke Koers. Ook daar zullen we ons hard voor blijven maken.

Hoe verder? Naast de avonden en expositie die het college organiseert voor bewoners, licht het college in juni de Ruimtelijke Koers uitgebreid toe aan ons als raadsleden.

In het najaar zijn Rondetafelgesprekken gepland met raads- en commissieleden en moet de Ruimtelijke Koers worden vastgesteld door de gemeenteraad. De raad zal dan ook kaders meegeven voor de verdere uitwerking. Na vaststelling van de Ruimtelijke Koers zullen er door de gemeente per gebied specifieke plannen worden uitgewerkt. Daarbij zal overleg zijn met inwoners en direct omwonenden, waarbij er ook ruimte is voor het inbrengen van eventuele alternatieven. Ook deze gebiedsplannen moeten in de gemeenteraad worden vastgesteld.  

Meer informatie Op de website van de gemeente Houten vindt u meer informatie over de Ruimtelijke Koers van Houten. GroenLinks heeft voor leden en andere belangstellenden al enkele huiskamerbijeenkomsten over de Ruimtelijke Koers georganiseerd. De fractie blijft echter benieuwd naar uw vragen, ideeën en eventuele zorgen over de Ruimtelijke Koers en gaat graag met u in gesprek zodat wij dit mee kunnen nemen in onze meningsvorming en bij het bespreken van de Ruimtelijke Koers in de gemeenteraad.  Heeft u vragen, wilt u uw mening geven of heeft u behoefte aan een klankbord over de Ruimtelijke Koers? Schroom dan niet om contact op te nemen met de fractie,

In het kader van Agrarische Structuurversterking (grondruil om boeren te helpen land terug te krijgen van beleggers) ging de raad akkoord met een startnotitie over woningbouw aan Lekdijk en/of Kaaidijk als deel van een ruilverkaveling op het Eiland van Schalkwijk. Om de kosten daarvan te compenseren is het nodig om 10-15 woningen te bouwen. In de komende maanden zullen verschillende varianten in detail worden onderzocht, en getoetst en besproken worden met inwoners en experts.

Op dinsdag 16 juni 2020 vergaderde de raad voor de tweede keer over Agrarische Structuurversterking. Op de agenda stond de startnotie voor woningbouw aan de Lekdijk en/of Kaaidijk.

Wat we graag willen met het buitengebied is naar meer extensieve, grondgebonden landbouw met een hogere natuurwaarde, bijvoorbeeld bedrijven met minder koeien per hectare die dichtbij geweid kunnen worden, en meer plaats voor natuur, bijvoorbeeld weidevogels. Dit kan bereikt worden door grond terug te kopen van projectontwikkelaars (die de grond in het verleden kochten in de veronderstelling dat Schalkstad gebouwd zou gaan worden) en door herverkaveling (bedrijven hebben vaak meerdere stukken grond, niet altijd dichtbij de huiskavel).

Om de structuurversterking te betalen is er een (beperkte) provinciale subsidie, en is er toestemming van de provincie om maximaal 250 woningen in het buitengebied bouwen om uit de kosten te komen.

Na een uitgebreide inventarisatie door de gemeente zijn er twee mogelijke ruilverkavelingen gevonden, met in totaal ca. 12 deelnemende bedrijven. De raad heeft al op 10 maart unaniem ingestemd met deze verkavelingen en met 10 à 15 compensatiewoningen.

Het debat op 16 juni ging geheel over de eerste van deze twee, die start met de verplaatsing van het bedrijf aan Lekdijk 28 naar De Trip (bij het Amsterdam-Rijnkanaal), waar een modern en energieneutraal bedrijf zal komen. Om het hele proces te betalen is woningbouw nodig, die volgens drie varianten zou kunnen:

Bouw van 11 woningen bij Lekdijk 28 (ongeveer waar nu de bedrijfsgebouwen staan). Bouw van 8 woningen bij Lekdijk 28 en 6 woningen aan de Kaaidijk (ongeveer midden tussen Lange Uitweg en het Elpad). Anders, bijvoorbeeld op gronden van derden ca. 100 woningen.

Bij woningbouw komt verreweg het meeste geld bij de grondeigenaar terecht. Bij varianten 1 en 2 zou gebouwd worden op gemeentegrond waardoor de opbrengst naar de gemeente gaat, terwijl in variant 3 gebouwd moet worden op grond van derden: dan krijgt de gemeente slechts een kleine bijdrage, en zouden er veel meer woningen nodig zijn.

In de raad was brede overeenstemming over nut en noodzaak van de ruilverkaveling, maar werd verschillend gedacht over hoe passend woningen zijn aan Lekdijk 28, mede naar aanleiding van diverse inspraakreacties van omwonenden. Er werden daarom diverse voorstellen ingediend om op voorhand het aantal woningen daar te beperken. 

GroenLinks vindt het van groot belang dat er voorzichtig omgegaan wordt met (het plannen van) woningbouw in ons buitengebied. We willen dat dit gebeurt met oog voor omgeving, natuur en inwoners. Volgens het raadsvoorstel is het de bedoeling om varianten 1 en 2 gedetailleerd uit te werken, in een stedenbouwkundig plan en een beeldkwaliteitsplan. Deze plannen worden getoetst aan het beoordelingskader Eiland van Schalkwijk en een Heritage Impact Assessment (HIA: een studie of de woningen wel passen in het gebied van de Nieuwe Hollandse Waterlinie; daarbij wordt gekeken naar het effect op erfgoedwaarden), en besproken met alle betrokkenen. Daarná zal pas besloten worden. 

GroenLinks vindt dat er op deze manier voldoende garantie is ingebouwd om tot een goed besluit te komen. Wij hebben daarom vóór gestemd. 

Ongetwijfeld gaan we nog uitgebreid terugkomen op dit onderwerp. Onze inzet: een passend plan met oog voor natuur en landschap.

Meer lezen? Gemeente Houten:  Woningbouw op Lekdijk 28 en Raadsvergadering 16-06-2020