Op zaterdag 10 november heeft de D66 Thema Afdeling Internationale Veiligheid en Defensie (TAIVD) voor de vierde maal haar D66 Defensiemiddag gehouden.
Vanwege de sterke inhoud en ter voorbereiding op de lustrum editie in 2019 heeft het bestuur de thema afdeling gevraagd een impressie van de Defensiemiddag te delen.
Deze vierde editie van de D66 Defensiemiddag mag een succes worden genoemd. Wij vragen elk lid dan ook goed de agenda in de gaten te houden rondom de lustrumeditie en willen de themagroep uitdagen het succes van deze middag te evenaren.
Impressie
Evenals voorgaande jaren werd deze Defensiemiddag gehouden in het Erasmiaans Gymnasium in Rotterdam. En ook nu weer was het Frank Teunissen die de organisatie op zich had genomen, daarbij ondersteund door Adriaan Pieterson en Sanne Kamerling van de afdeling Den Haag. Ron Meyer vervulde de rol van moderator c.q. dagvoorzitter.
Ruim 60 deelnemers bezochten deze D66 Defensiemiddag.
Het thema van de Defensiemiddag was ‘Repareren of transformeren: de Herijkingsnota 2020’. Na vele jaren van bezuinigingen op Defensie is met de Defensienota 2018 een aanzet gegeven om ernstigste tekortkomingen aan te pakken.
De nadruk op herstel en vervanging van het huidige materieel laten echter nog weinig toekomstperspectief zien.
Minister van Defensie Ank Bijleveld, heeft meerdere malen aangegeven dat er lange lijnen naar de toekomst zullen worden uitgezet. De Herijkingsnota 2020 zal ruimte bieden om te evalueren hoe Defensie haar taakstelling in de toekomst gaat invullen.
Hoewel het regeerakkoord en de Defensienota elkaar nu nog lijken tegen te spreken, bijvoorbeeld over de duur van missies, kunnen nu politieke keuzes worden gemaakt.
Die keuzes zullen niet altijd gemakkelijk zijn, maar wel noodzakelijk zijn in het licht van de veranderende veiligheidssituatie in de wereld.
Met deze Defensiemiddag wilde de TAIVD een voorsprong nemen in het debat over de Herijkingsnota, door op basis van de inbreng van diverse deskundigen te debatteren over hoe de Herijkingsnota 2020 zou kunnen worden vormgegeven.
Daartoe verzorgden de volgende drie deskundigen inleidingen.
Jurgen Oppel van Instituut Clingendael, die een beeld schetste van de huidige geopolitieke context. Landen en groeperingen die hun invloedssferen willen uitbreiden en de mogelijke gevolgen daarvan voor de (in)ternationale veiligheid.
Frank Bekkers van ‘The Hague Center for Strategic Studies’ (HCSS), die inging op de technologische ontwikkelingen. Niet alleen op het gebied van wapensystemen maar ook op het gebied van artificiële intelligentie en cyber crime die de veiligheid in de samenleving bedreigen.
Vanuit het Ministerie van Defensie was het Luitenant-Generaal Martin Wijnen – Plaatsvervangend Commandant der Strijdkrachten – die inging op de overgang naar een adaptieve krijgsmacht, die met de nodige flexibiliteit beter is voorbereid op opdrachten en sterk verschillende taken.
Uit de drie inleidingen werd onder meer duidelijk dat de veiligheid in onze samenleving niet vanzelfsprekend is. Dat geopolitieke te ontwikkelingen zich snel kunnen voltrekken.
Dat zonder wapengebruik landen ook technologisch mogelijkheden hebben om samenlevingen te ontwrichten en dat er een verwevenheid dreigt van terrorisme en criminaliteit. Naar verwachting zullen toekomstige conflicten ook ontstaan vanwege de toegang tot schaarse grondstoffen
Na de inleidingen werd een panel gevormd door de drie inleiders tezamen met D66 Tweede Kamerlid Salima Belhaj en D66 Eerste Kamerlid Herman Schaper.
Het kader voor de paneldiscussie werd gevormd door een peiling onder de deelnemers.
Aan de hand van aantal ‘poll vragen’, waarvan de meeste met twee antwoord mogelijkheden, konden deelnemers via hun smartphone hun mening geven over politieke keuzes die mogelijk moeten worden gemaakt. De resultaten van deze poll werden direct zichtbaar gemaakt.
Enkele van de vragen waar het om ging waren:
Waar moet prioriteit aan worden gegeven: aan personeel door vacatures te vullen en verloop voorkomen, of aan materieel door tekorten weg te werken en door vervanging en vernieuwing?
En wat betreft twee van de hoofdtaken van de krijgsmacht: 1) Beschermen van het eigen grondgebied en dat van bondgenoten en 2). Bevorderen van de (internationale) rechtsorde en stabiliteit: Kunnen deze taken met gelijke prioriteit uitgevoerd worden: nu en in de toekomst? En als dat niet mogelijk is, aan welke taak zal op korte en middellange termijn naar verwachting het meest behoefte zijn.
Ron Meyer gaf respondenten / deelnemers gelegenheid hun gekozen antwoord c.q. mening toe te lichten en liet vervolgens de panelleden een reactie geven op de resultaten.
Salima Belhaj poneerde daarbij een belangrijke stelling, namelijk dat de financiering van de krijgsmacht niet primair dreigingsgedreven zou moeten zijn omdat je dan altijd achter de feiten aanloopt. De Nederlandse grondwet specificeert dat er een krijgsmacht is en definieert welke taken die krijgsmacht heeft. Daarvoor moeten dus altijd de nodige middelen beschikbaar zijn. Salima heeft hiervoor een motie ingediend en aangenomen gekregen.
De formule van een poll, met een toelichting door respondenten en terugkoppeling op het panel, werd deze Defensiemiddag voor het eerst toepast. Deze formule bleek succesvol, omdat deelnemers direct in en bij de discussie werden betroken.
Bovendien gaf het enthousiasme waarmee Ron Meyer als moderator optrad, een extra impuls aan de discussies.
Het laatste deel van de middag werd besteed aan een open zaaldiscussie waarin deelnemers ook zelf onderwerpen aan de orde konden stellen.
Een van de deelnemers, een sergeant in actieve dienst bij de Luchtmobiele Brigade die kampt met veel vacatures, vroeg niet alleen aandacht voor die personeelstekorten, maar ook voor erkenning en waardering voor het werk dat door Defensie wordt verricht.
Dit werd duidelijk door de overige deelnemers onderschreven.
Als veiligheid in de samenleving in den brede wordt gezien heeft Defensie een wezenlijke maatschappelijke betekenis, zoals ook brandweer en politie die hebben. Die veiligheid is niet vanzelfsprekend; daarvoor moet worden geïnvesteerd. En de mensen die zich inzetten voor die veiligheid verdienen erkenning en waardering van die samenleving.
Het bericht D66 Defensiemiddag 2018: een impressie verscheen eerst op Rotterdam.