Poliflw

Tijdens een eerste bezoek aan Oekraïne sinds de aanval van Rusland heeft president van de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa en SP-senator Tiny Kox de wreedheden van Rusland in Oekraïne veroordeeld.

'Ik veroordeel met klem de wreedheden tegen onschuldige burgers, waaronder het gruwelijke seksueel geweld, gepleegd door het Russische leger in de steden rond Kiev. U kunt er zeker van zijn dat de Raad van Europa alle mogelijke hulp zal bieden om het onderzoek naar deze oorlogsmisdaden te vergemakkelijken en ervoor te zorgen dat degenen die hiervoor verantwoordelijk zijn voor de rechter worden gebracht', zei Kox.

Kox was in Oekraïne op uitnodiging van de voorzitter van het Oekraïense parlement Ruslan Stefanchuk. Hij prees het parlement omdat het ook ten tijde van oorlog nog doorwerkt. Namens de Raad van Europa heeft Kox hulp aangeboden bij de wederopbouw wanneer de oorlog voorbij is, op basis van respect voor rechtsstatelijkheid, mensenrechten en een pluralistische democratie. Zaken waar de Raad van Europa veel expertise in heeft. De delegatie kreeg ook een rondleiding in een van de regionale hulpcentra van het land waar vrijwilligers eten, kleren en beddengoed inzamelen en uitdelen aan mensen die op de vlucht zijn voor het oorlogsgeweld.

Het Assemblee onder leiding van Kox zal in april debatteren over de situatie in Oekraïne. Onder andere over de reactie van de Raad van Europa op de Russische aanval, het waarborgen van aansprakelijkheid voor ernstige schendingen van het humanitair recht en het optimale gebruik van in beslag genomen criminele vermogens.

Een demonstratie georganiseerd door de SP en Partij voor de Dieren trok zaterdag ruim 2000 mensen. Naast sprekers was er Oekraïense volksmuziek. Na de demonstratie maakten de deelnemers een groot vredesteken op het Malieveld, om de oproep ‘Stop de Oorlog’ kracht bij te zetten.

Naast SP-leider Lilian Marijnissen spraken ook Esther Ouwehand van Partij voor de Dieren en waren er sprekers van Oekraïense en Russische afkomst, diverse vredesorganisaties, PvdA België en SP Jongeren.

SP-leider Lilian Marijnissen: ‘De brute aanval van Poetin op Oekraïne is afschuwelijk. Het is nooit de politieke elite die geraakt wordt door de oorlog waar zij toe besluiten, maar altijd de mensen. We moeten deze oorlog stoppen en al onze inzet moet daarop gericht zijn. Een oorlog eindigt aan de onderhandelingstafel en niet met nog meer geweld.’

Spanningen aan de grens tussen Rusland en Oekraïne hebben geleid tot nieuwe onderhandelingen over ontwapening en conflictbeheersing. Laten we van de nood een deugd maken en werken aan stevige afspraken om oorlog te voorkomen.

De Russische machthebbers hebben zware eisen op tafel gelegd; Poetin wil feitelijk dat alle NAVO-troepen aan de grenzen van Rusland vertrekken. Ook wil hij de garantie dat Oekraïne en Georgië nooit lid worden van de NAVO. Het past bij de intimiderende machtspolitiek die Poetin al jaren hanteert – niet alleen tegenover zijn tegenstanders in het binnenland, maar ook richting zijn buurlanden. Onacceptabel, want Oekraïne en Georgië zijn soevereine landen.

Hoe graag Poetin ook wil, Back to the future zit er niet in.

De VS en de EU benadrukken dat landen zelf beslissen of zij lid worden van de NAVO. Poetin houdt vol dat het westen heeft beloofd om de NAVO niet in oostelijke richting uit te breiden. Dat laatste is overduidelijk wel het geval. Het getuigt van een gevaarlijk triomfalisme om die zorg te negeren.

Onder de huidige omstandigheden spreken over een NAVO-lidmaatschap van Oekraïne en Georgië zou zeer onverstandig zijn.

Intussen wordt Oekraïne zwaar bewapend met hulp vanuit het westen. Er is reeds voor honderden miljoenen aan militaire Westerse steun geleverd, met name voor training en wapens. In november vorig jaar sloten de VS een nieuw akkoord met een extra bijdrage van 60 miljoen dollar. Aan de oostgrens heeft Poetin circa 100.000 troepen gemobiliseerd, klaar om het land binnen te vallen.

Deze wapenwedloop is levensgevaarlijk; één verkeerd schot kan de vlam in de pan doen slaan. Een oorlog moet koste wat het kost voorkomen worden.

Wat is wijsheid in deze gespannen situatie? Wat ons betreft kijken we naar eerdere afspraken gericht op ontspanning en ontwapening, zoals het Handvest van Parijs uit 1990 waarin het einde van de Koude Oorlog werd vastgelegd. Het Handvest wijst op de democratie als basis en benadrukt de soevereiniteit van staten en het recht op veiligheid. De Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) ziet daarop toe.

Wat ons betreft nemen we de uitgangspunten van dit Handvest als grondslag bij de lopende onderhandelingen. Drie punten zijn van belang:

Voorkom een oorlog; inzetten op de-escalatie en een politieke oplossing.

Landen zijn soeverein; Rusland moet zich terugtrekken uit alle landen waar zij zich illegaal bevinden, zoals Oekraïne en Georgië.

Inzetten op onderhandelingen over ontwapening en afbouw van militaire activiteiten in Europa. Kernwapens worden verwijderd.

Deze onderhandelingen moeten uitmonden in nieuwe afspraken – in lijn met het Handvest van Parijs. Daarbij moet collectieve Europese veiligheid centraal staan. De OVSE - de organisatie die zich bij uitstek bezighoudt met conflictpreventie en wapenbeheersing – krijgt een leidende rol. Europese landen spelen vooralsnog een marginale rol in de onderhandelingen die nu plaatsvinden. Al zitten zij niet aan tafel, zij kunnen wel hun stem laten horen. Als we een nieuwe oorlog willen voorkomen, is dat het minste dat we kunnen doen.

You must have JavaScript enabled to use this form.

SP-senator Tiny Kox is voorgedragen als voorzitter voor de parlementaire assemblee van de Raad van Europa in 2022 en 2023. Volgens een rotatie-akkoord tussen de vijf politieke groepen is het de beurt aan de linkse fractie om een kandidaat te nomineren.

In de assemblee, met 324 leden en 324 plaatsvervangers, zijn de parlementen vertegenwoordigd van de 47 lidstaten van de Raad van Europa, Europa's oudste en grootste verdragsorganisatie. Die is sinds 1949 in Straatsburg gevestigd en bestrijkt een rechtsgebied van Reykjavik tot Vladivostok en van de Noordpool tot de Middellandse Zee. Lidstaten hebben zich gebonden aan het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Europese burgers kunnen zich daarop beroepen bij het Europees Mensenrechtenhof in Straatsburg. Dat Hof doet bindende uitspraken, die door de lidstaten moeten worden uitgevoerd. Daarnaast kent de Raad van Europa nog veel andere conventies, waaronder het Europees Sociaal Handvest, het anti-folter-verdrag en het Verdrag van Istanbul tegen geweld jegens vrouwen.

Tiny Kox is sinds 2003 lid van de Nederlandse delegatie naar de assemblee. De Nederlandse delegatie steunt zijn voordracht. Sinds 2007 is Kox voorzitter van de linkse fractie in de assemblee. Die heeft hem nu unaniem voorgedragen voor de post van president van de assemblee. De uiteindelijke verkiezing vindt plaats op 24 januari 2022.