Poliflw

Te lang al is de schepping het kind van de rekening. Én verkeren boerengezinnen die PAS-melder zijn in onzekerheid. Platteland, natuur, klimaat én gezinsbedrijven verdienen beter. Na jaren van praten over de noodzaak van minder stikstofuitstoot, komen we eindelijk steeds dichterbij het daadwerkelijk terugdringen van schadelijke stikstofverbindingen. Niet alleen in de veehouderij, maar ook elders in de economie. Vorig jaar schoof het kabinet in eerste instantie de stikstofopgave nog eenzijdig op het bordje van de landbouw. Vandaag wordt de stikstofaanpak terecht verbreed naar industrie en (vlieg)verkeer. Ik verwacht van het kabinet snel duidelijkheid hoe deze sectoren hun reductieopgave gaan realiseren.

Over de breuklijnen in onze samenleving is veel gezegd en geschreven. Maar zelden werden ze zo zichtbaar als in de stikstofcrisis. Dit vraagstuk gaat allang niet meer alleen over hoe we onze natuur beschermen en hoe we daar te lang een loopje mee hebben genomen, maar ook over rechtvaardigheid; over je gewaardeerd weten als voedselproducent; over verdeling van schaarste, en wie er dan vooraan of achteraan staat. Over vertrouwen, dat te paard gaat en slechts schoorvoetend terugkomt. Zeker als er niet voor het eerst weer grote rekenfouten worden gemaakt door het RIVM, waar vanochtend een ruimhartig mea culpa op volgde.

De vandaag gepresenteerde stikstofplannen laten zien hoe enorm en diepingrijpend de opgave is waar we met elkaar voorstaan. We leven met veel mensen en dieren op te grote voet in een te klein gebied en dat is niet houdbaar. Een boodschap die pijn doet, niet in het minst bij boeren in de Gelderse Vallei en op de andere zandgronden van ons land. Zeker als ik denk aan al die gezinnen en gemeenschappen, die bedrijven die al generaties door het werk doen op de plek die ze zo lief is. Dit zijn geen anonieme aandeelhouders, dit zijn gedreven familiebedrijven die een noodzakelijke maar pijnlijke verandering tegemoetzien in hun boerenbedrijf.